Historisch Archief 1877-1940
UD UKUCIND ArtlölCKUAmfflCK, WE.c,l\ÖLAU VUUK
MACHINEFABRIEK GEBR.
STORK & CO.
door PAUL SABEL
Bevredigende verbetering in de bedrijfs
resultaten, die kans heeft voort te duren.
De bekende machinefabriek van Gebrs. Stork en
Co. te Hengelo is een der aanzienlijkste industriëele
ondernemingen hier te lande en de door haar be
haalde resultaten kunnen worden beschouwd als
een maatstaf ter beoordeeling van den toestand
der zware metaalnijverheid in ons land. Aldus be
schouwd kan het tot groote genoegdoening
strekken, dat de vennootschap door de in het op
30 Juni j.l. geëindigde boekjaar verkregen resul
taten in staat is gesteld het dividend op haar
aandeelenkapitaal, dat het vorige jaar gepasseerd
moest worden, te hervatten. Bovendien kon op
ruime schaal Worden afgeschreven en gereserveerd,
zoodat de financiëele positie der vennootschap een
verdere versterking onderging.
Zooals bekend is, wordt de onderneming van
Gebr. Stork sedert November 1919 gedreven in
den vorm van een naamlooze vennootschap, nadat
zij sedert Juli 1909 hare zaken als commanditaire
vennootschap had uitgeoefend. Voor hare export
zaken werd de N.V. Agentschap van Gebr. Stork
en Co. voor Machinehandel opgericht, van Welke
vennootschap de in hoofde dezes genoemde N.V.
alle aandeelen bezit; voorts heeft zij ook de groote
meerderheid der aandeelen in de N.V. Gebr.
Stork en Co's Fabriek van Hijschwerktuigen te
Hengelo en van de Werf Conrad" te Haarlem.
Verder is zij nog in meerdere of mindere mate
betrokken bij verschillende andere ondernemingen
op gebied van metaalnijverheid en handel.
Het geplaatste kapitaal der N.V. bedraagt
/ 12.000.000, geheel volgestort, terwijl de reserve
thans tot ruim / 1.547.000 is gestegen. Daarbij
bezit zij nog verschillende bestemmingsreserves
ten beloope van ruim ?200.000. De goede ver
standhouding, waarin de vennootschap staat tot
de Internationale Crediet- en Handelsvereeniging
Rotterdam" blijkt uit het feit, dat deze in 1920
hare tusschenkomst heeft verleend bij de plaatsing
van / 2.000.000 aandeelen der Machinefabriek
Gebr. Stork in Indië.
Aanvankelijk stonden 150 oprichtersbewijzen
uit, doch deze Werden in 1920 alle teruggekocht,
in verband waarmede het kapitaal met /1.000.000
vermeerderde.
De dividenden, die door de commanditaire
vennootschap werden uitgekeerd, wisselden
tusschen 6£ pCt. en 9 pCt, terwijl door de naamlooze
vennootschap sedert hare oprichting in 1919 thans
achtereenvolgens de volgende dividenden konden
gedeclareerd worden: 11 pCt., 11 pCt, 7 pCt.,
5 pCt., nihil en 6 pCt. Hieruit blijkt reeds dadelijk
dat de jaren van hoogconjuntuur, onmiddellijk vol
gende op den oorlog, niet hebben nagelaten ook de
financiëele resultaten der vennootschap gunstig te
beinvloeden, terwijl de vennootschap evenmin is
gespaard gebleven voor de ongunstige gevolgen
der malaise, die daarna is ingetreden. Waar de
bedrijfswinst over 1924/25 ongeveer een half
millioen grooter was dan die over het voorafgaande
boekjaar, kan dit met verblijding worden begroet
als een hoopvol teeken, dat de malaise gaandeweg
wordt overwonnen en dat men voor de toekomst
onzer industrie niet meer zoo beducht behoeft te
zijn als eenigen tijd geleden het geval was. Het
inwerkingtreden der verhoogde invoerrechten zal
er zeker toe kunnen medewerken, dat ook de
metaalnijverheid haar omzet zal zien vermeerderen,
Waarvan een daling van den kostprijs mag worden
verwacht, die aan de financiëele resultaten der
fabrieken ten goede kan komen.
Reeds in het afgeloopen boekjaar waren de
fabrieken gedurende een groot deel van het jaar
volop bezet met werk. In verband daarmede steeg
het aan de machinefabriek verbonden personeel
van 2130 tot 2193, terwijl ook het aantal personeel,
dat aan de fabriek van hijschwerktuigen verbonden
is, een lichte toename onderging tot 227.
Zooals reeds eerder vermeld is, steeg de bedrijfs
winst in het afgeloopen boekjaar met een half
millioen tot ?1.802.000, waarvan ?502.000 voor
afschrijvingen in mindering komt of ? 55.000 meer
dan in 1923/24, zoodat een netto-winst resteerde
van ?1.300.000 tegen het vorige jaar / 856.000.
Een groot deel van deze winst komt aan het perse»
neel ten goede en wel in verschillende vormen»
Zoo ontvangen de werklieden allereerst z.gt
overstukgeld", dat het vorige
jaar opliep tot ? 246.000.
Voor onderwijsdoeleinden en
ten bate van verschillende
instellingen werd door de ven
nootschap ruim ? 200.000 uit
de Winst aangewend, terwijl
hare stortingen in diverse
fondsen boven en behalve de
wettelijk verplichte sten-tingen
voor ongevallen- en invalidi
teitsverzekering circa ? 120.000
beliepen. In totaal werd aldus
ruim ?567.000 in het belang
van het personeel aangewend.
Brengt men ook nog een nader
te noemen bedrag van ruim
? 290.000 dat voor
licentiegelden, rentezegelsenz. terzijde
gesteld werd, in mindering van
het Winstcijfer, dan is meer dan
de helft der winst van het
afgeloopen boekjaar in het
belang van het personeel aan
gewend, zoodat althans niet
kan worden gezegd, dat het
bestuur der vennootschap geen
open oog heeft voorde nooden
en behoeften van zijn onder
geschikten. Onder de gelukkig
niet zoo zeldzame industriëele
ondernemingen hier te lande,
waar met de stoffelijke en
geestelijke belangen van het
personeel ruimschoots rekening
wordt gehouden, nemenj'^de
fabrieken van Stork dan ook
een vooraanstaande plaats in.
In het nieuwe boekjaar is
met een van de licentiegevers
der Vennootschap een over
eenkomst aangegaan,Waardoor
een bedrag, dat vroeger succes
sievelijk moest Worden betaald,
thans ineens verschuldigd
Werd. Verder is verandering
gebracht in de gewoonte der
vennootschap om de uitgaven
voor rentezegels en vaste bij
dragen voor de vereeniging
van het personeel slechts n
maal per jaar- en wel op 31
December te boeken, waardoor
de uitgaven voor de eerste helft
van het kalenderjaar verscho
ven werden naar een volgend
boekjaar(in verband met heteinde van het boekjaar
op 30 Juni), hetgeen terecht minder juist
werd'geacht. Voor deze aangelegenheden werd in totaal een
som van ruim ? 290.000 vereischt/die ten laste van de
winst over het afgeloopen boekjaar is gebracht.
De vennootschap werd hiertoe zonder moeite in
staat gesteld, aangezien het geheele winstsaldo
ad ruim / 370.000 over 1923/24 op nieuwe rekening
isovergebrachtendtisaande resultaten van 1924/25
ten goede kwam, uit Welk bedrag de genoemde
som van ?290.000 gemakkelijk kon worden be
streden.
Het restant stelde in staat tot uitkeering van ecu
dividend van 6 pCt. aan aandeelhouders.
De vaste goederen, machines enz., voor Welker
aanschaffing ruim ? 11 millioen is betaald, staan
na de plaats gehad hebbende afschrijvingen thans
voor nog niet de helft op de balans. De deelneming
in andere ondernemingen vertegenwoordigt een
bedrag van bijna ? 4 millioen, terwijl de op 30 Juni
1925 aanwezige goederenvoorraden (zijnde onder
handen Werken, onverkochte fabrikaten en grond
stoffen) circa /4J millioen beloopen. Hierbij valt
op te merken, dat op de onverkochte fabrikaten
in voorraad een zoodanig bedrag is afgeschreven,
dat deze vermoedelijk zonder verlies kunnen
worden van de hand gedaan. Voor den magazijn
voorraad van grondstoffen en andere voorraden
zijn de laagste bij het opmaken der balans bekende
prijzen aangenomen.
In overeenstemming met den indruk van degelijk
en conservatief beheer, dien men uit de geheele
gestie der bestuurderen ontvangt, is ook de tirade,
die in het verslag aan de vooruitzichten voor het
loopende boekjaar wordt gewijd. Daaromtrent
Wordt n.l. gezegd, dat alleen indien de fabriek het
geheele jaar door op volle capaciteit kan werken
en de prijzen niet nog lager worden dan zij nu
zijn en indien geen onvoorziene tegenspoed de
vennootschap treft, er kans bestaat, dat de in
komsten van dit jaar weder tot uitkeering van een
redelijk dividend in staat zullen stellen.
Bij de beoordeeling van den toestand der
machine-industrie in ons land in het algemeen
mag het een verblijdend teeken worden genoemd,
dat een zoodanige verbetering is ingetreden, dat
bij handhaving van een conservatieve
afschrijvingspolitiek en bij ruime dotatie aan personeelfondsen
deze vennootschap de dividendbetaling heeft
kunnen hervatten.
DIERSTUDIE: OORUIL
Teekening voor de Groene Amsterdammer" door H. Verstljnen
Ja, broeders, elke film isjslecht,
Want: hebt gij'nooit gehoord,
Dat onze Catechismus zegt:
Verkondigt Godes woord?"
HET KAMERLID SPREEKT:
In' 't 'stomme beeld, zoo'als 'gij ziet,
Schuilt^zonde, schuld'en'straf,
En elke rolprent, mooi of niet,
Komt zóó van Satan af!
CIIAK.
<3evuldmet
vloeibare poom
NIEUWE DRUKKEN
Dr. O. W. Tiio.Mé, Leerboek der Dierkunde.
Deel II. Gewervelde dieren. Zesde druk. Groningen,
P. Noordhoff.
Vlakke meetkunde, door P. WIJDENES en Dr. D.
DE LANGE. Tweede deel. Zesde druk. Groningen,
P. Noordhoff.
Beknopte Nederlandsclie spraakkunst, door Dr.
K. HOLTVAST. Vijftiende druk. Groningen, P.
Noordhoff.
Taaloefeningen voor Gymnasiaal, Middelbaar
en voortgezet lager onderwijs, door G. LEFFERSTRA
Vijftiende, verbeterde druk. Groningen, P. Noord
hoff.
Kern van de algebra, door H. WISSEUNK. Tiende
druk, door P. Wijdenes. Groningen, P. Noordhoff.
Lagere Algebra, door
Algebraïsche grootheden
Tweede druk. Groningen,
P. WIJDENES. Deel I.
en hare bewerkingen.
P. Noordhoff.
TUYNENBURG MUYS
SCHILDEPS