No. 252? DÉROENE AMSf RDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND AFBREKEN IS NIET OPBOUWEN dOOr E M M Y J. B E L I N F A N T E Er bestaat tegenwoordig een sterke neiging tot reactie op het gebied van de vrouwenbeweging De jongemeisjes van dezen tijd zijn geboren met een aantal rechten, die zij niet waardeeren, en evenals haar mannelijke vrienden opgevoed met zeker besef, dat zij voor zichzelf hebben te zorgen, dat helaas wel noodig is, waar de strijd om het bestaan zoo zwaar is geworden, maar dat in zijn overdrijving geen prettigen indruk maakt op hen, die niet uit beginsel anti-feminist zijn en hun, die dit wel zijn, een geschikte aanleiding biedt, om de vrouwenbeweging van alles de schuld te geven. Onder de vrouwen van deze soort behoort Gina Lombroso, de knappe schrijfster van De Ziel van de Vrouw", die echter zelf een zoo sterk vrouwelijke ziel heeft, dat zij wel zeer eenzijdig is in haar op vattingen omtrent vrouw en vrouwenbeweging, ook nu zij een tweede boek, als een soort vervolg op het eerste geeft, waarin zij, na de resultaten van de vrouwenbeweging of wat zij als zoodanig beschouwt te hebben afgebroken, gaat opbouwen, n.l. den vrouwen raadt hoe het beste te maken van haar vrouwelijke ziel onder de tegenwoordige om standigheden. Want al vangt zij De Vrouw in het Leven"!) aan met een inleiding, waarin wij op nieuw al de bezwaren tegen het aanvaarden van een betrekking voor de vrouw vernemen, de schrijfster ziet toch wel in, dat zij den uurwijzer niet achteruit kan zetten, en dat in de maat schappij, waarin de vrouw van haar plaats is gedrongen door den man" zoo zegt Gina Lombroso door de machine" meenen wij de vrouw, die niet huwt en niet gefortuneerd is, een betrekking moet vinden, om te kunnen bestaan. Uitgaande van haar beschouwingen over de ziel van de vrouw, meent zij de vrouw het best het geluk te kunnen geven, in betrekkingen, waar zij haar altruïstische instincten kan volgen en zich schikt in een bescheiden positie, waarin zij uit gebuit zal worden, d.w.z. waarin zij veel zal moeten werken voor een kleine vergoeding, maar op voorwaarde, dat de positie vast is". Zij acht dit de beste partij voor hen (dit hen voor vrouwen komt voor rekening van de vertaling) die behoefte hebben om te werken en die de kunst niet verstaan om werk te zoeken". Dit is n.l. een van de axioma's van Gina Lom broso, dat de vrouw de kunst niet verstaat om werk te zoeken. En toch durven wij ons afvragen, is dit waar? Wij kennen in onze omgeving evenveel voorbeelden van mannen, die deze kunst niet verstaan en van vrouwen die deze wel verstaan en zouden niet zoo zeker zijn van onze zaak als deze Italiaansche, die ons reeds in De Ziel van de Vrouw" ergerde met haar apodictische tegen stelling van de mannelijke en de vrouwelijke ziel, al behooren wij niet tot die feministen, die ont kennen, dat er verschil is tusschen mannelijke en vrouwelijke ziel. Alleen zien wij het leven en de menschelijke ziel veel gecompliceerder dan de schrijfster van ,,De Ziel van de Vrouw" en daarom is er voor ons in haar vele gepraat en geredeneer toch de fout, dat zij alleen erkent vrouwelijke vrouwen en mannelijke vrouwen en daarom, als zij schrijft voor de vrouwe lijke vrouwen, zooals zij beweert te doen, eigenlijk maar voor een veel kleiner groepje bezig is dan zij zich verbeeldt. Zoowel haar hoofdstuk over de beroepskeuze als dat over de opvoeding, had zij aanmerkelijk kunnen bekorten, als zij niet haar stokpaardje bereed van de vrouwelijke ziel, maar ieder individu wilde geven wat haar toekwam, volgens haar in gewikkelde en eigenaardige combinatie van manne lijke en vrouwelijke eigenschappen, waarbij bij de een het vrouwelijk gevoel meer op den voorgrond treedt, bij de ander het vrouwelijk gezond ver stand, bij de derde de vrouwelijke levendigheid, in oneindig veel afwijkingen. Jammer, dat zij de beteekenis van ons Nationaal Bureau voor Vrouwenarbeid bij de beroepskeuze niet kent. Jammer ook, dat zij haar stokpaardje berijdend, dat de vrouw alleen uit onafhankelijkheidszin sommige beroepen zoekt, en o.a. hulp in het gezin aanbevelend voor de vrouw, vergeet, dat daarbij niet alleen de afhankelijkheid de vrouw drukt, maar ook het gebrek aan liefde, in de vreemde omgeving, zoodat een andere vrouwelijke eigenschap in het gedrang komt. Jammer, dat zij, uitgaande van de zwakke ziel van de vrouw, die steun behoeft, niet beseft, dat onze maatschappij niet gediend is van wezens, die steun behoeven, dat die ziel kan groeien en sterk worden wat niet mannelijk beteekent door een opvoeding, die de vrouw leert, dat zij eens een verantwoorde lijkheid zal moeten dragen als mensch, en dat een dergelijke zelfstandige vrouw voor man en gezin veel meer beteekent, dan de vrouw met al de vrouwelijke zwakheden, die Gina Lombroso wil handhaven voor de tegenstelling man-vrouw, die haar ideaal is. In haar opvattingen over het huwelijk, diezelfde ongezonde opvatting; zij kent feitelijk, echt Italiaansch, slechts twee soorten huwelijk, het mariage de raison, door de ouders tot stand ge bracht of het huwelijk, waarin alleen de zinnelijke liefde een rol speelt. Daarom heeft wat zij schrijft zoo weinig waarde voor ons in Holland, die ze kennen de huwelijken uit echte genegenheid ge sloten, waarin de liefde groeit in het huwelijk, waarin de man trouw blijft en eerbied heeft voor zijn vrouw, en zij, zonder te willen heersenen, of hem te binden door coquetterie, zijn gelijke blijft, haar waardigheid begrijpt en beurtelings zijn raad vraagt en hem tot steun is. Die huwelijken bestaan onder feministen en hen, die zich verbeelden het niet te zijn. Doordat telkens haar uitgangspunt, dat is van de anti-feministe, die niets begrijpt van de ideëele doeleinden der vrouwenbeweging, maar in iedere feministe een man-vrouw ziet, die wil regeeren en naar roem haakt, zijn haar conclusies zoo er naast, al willen wij volstrekt niet betwisten, dat zij, zoowel in De ziel van de Vrouw", als in ,,De Vrouw in het Leven", zeer vele juiste opmerkingen maakte, welke een goed inzicht toonen in de manne lijke en vrouwelijke psyche en de moeilijkheden in de verhouding tusschen man en vrouw. Alleen moge er in theorie een mannelijke en \rouwelijke psyche zijn, in de practijk is het ge vaarlijk bij onderwerpen als beroep, huwelijk en opvoeding algemeene voorschriften te geven, ge baseerd op de" mannelijke en ,,de" vrouwelijke psyche. Het is dubbel gevaarlijk, waar de schrijfster door het vele, dat oppervlakkig beschouwd waar schijnt in haar beschouwingen, het vertrouwen wint van de massa der gemakzuchtige vrouwen, die nooit geplaagd zijn met hersengymnastiek maar voor courtisane" niet voor moeder werden opgevoed, en nu zich op deze geleerde" vrouw beroepen, om de vrouwenbeweging weer een duw te geven. Met genoegen zagen wij uit dit tweede boek, dat Gina Lombroso niet enkel bijvalsbetuigingen op haar eerste boek heeft gekregen, maar ook critiek. Wij zijn overtuigd, dat ieder, die nadenkt de zwakheden en de vaagheid zal zien van het vervolg, dat de remedie zou brengen voor vele kwalen, welke Gina Lombroso bii de nieuwe vrouw ont dekte. Dat zij de vrouw niet wezenlijk helpt, dat zij na te hebben afgebroken niet wezenlijk opbouwt, was onze vaste overtuiging, na de lezing van De Vrouw in het Leven". Telkens zetten wij in ge dachte een vraagteeken of een uitroepingsteeken, telkens werden wij korzelig over het naive dilet tantisme, waarmede in quaesties als beroepskeuze, woning der vrouw, onderwijs, moeilijk uitvoer bare methoden werden aangewezen zonder dat practisch de mogelijkheid werd toegelicht. Zoo wil schrijfster de vrouw wel voor zich het terrein der geneeskunde doen veroveren, omdat de vrouw, daarin het middel vindt om anderen vreugde te bereiden", maar zij zegt niet, hoe zij hier den man moet verdrijven. (Wij zouden dit niet wenschen.) Trouwens zij vergeet volstrekt de wetenschappelijke zijde van het beroep, zooals zij heeiemaal niet inziet, dat bijna aan ieder beroep een mannelijke en een vrouwelijke zijde is, en dat het daarom goed is, dat de mannen en vrouwen, die zich volgens hun intellectueelen of artistieken of fysieken aanleg er aan geven hun eigen karakter er in leggen. Had zij dit betoogd en veel herhalingen weg gelaten, had zij oppaedagogisch gebied en op femi nistisch gebied de ontwikkelingsgeschiedenis wat ruimer opgevat en getracht te begrijpen, haar boek zou hebben gewonnen aan diepte van inzicht. Nu stelt het teleur en verbazen wij ons soms over de koppigheid, waarmede Gina Lombroso zich blindstaart op de buitensporigheden van vrouwenbeweging en democratie, zonder er aan te denken, dat de O.W.ers bezig zijn de cultuur te bederven, en hoegenaamd niets voelen voor de liefdadigheid, die schrijfster aanprijst. Wij zullen ons bepalen tot deze grieven en het lijvige werk niet in zijn onderdeelen ontleden. Ons heeft het teleurgesteld. Wie opbouwend werk wil doen, moet op dege lijker basis bouwen dan deze Italiaansche, die ondanks haar wetenschappelijke studie en haar verre reizen, Italiaansche vrouw is gebleven in den meest bekrompen zin. 1) Uit het Italiaansch door J. Henzrl. Uit gave W. J. Thieme & Co., Zutphen. n^p^mxHM* Kjngers' Corina Bonbons een delicatesse Bijzonder fijne smaaK OVER BOEKEN EN TIJD SCHRIFTEN Kalender van de Nederl. Vereeniging van Huis vrouwen. Ontwerp Flits Lensvelt. Uitvoering Vereenigde Drukkerijen Amsterdam. Ditmaal is de Vereeniging met een flinke weekkalender voor den dag gekomen. Een wandstuk dat door zuiver heid van kunstopvatting en vroolijke kleuruitbeelding gunstig afsteekt bij de kalenderschilden der vorige jaren. Het weekblok, geschikt voor notities, is door de afdeeling Middelburg leerzaam en onderhoudend verzorgd en geeft op elk ge bied genoegelijke en practische gegevens. Het schild werd door Frits Lensvelt behandeld in linoleum snede en door de Ver. Drukkerijen in vierkleuren druk op zér verzorgde wijze uitgevoerd. Gehoor voor het zwakke kind. Een gedenkboek, gratis uitgegeven ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan Mei 1924 van de 's-Gravenhaagsche Ver eeniging voor gezondheidkolonies (afdeeling van het centraal genootschap voor Kinderherstellingsen Vacantiekolonies) door de uitgeverij Ontwik keling" den Haag.Het boek spreekt voor zich zelf, 't geeft de bleekneusjes in hun zomertehuizen, bij hun spel in bosch en veld, ook de inrichting van 't oude Koloniehuis te Leuren het nieuwe te Soesterberg. Bij het doorbladeren beseffen wij hoe nuttig dergelijke vereenigingen ten gunste van het zwakke kind|en dus van de volkswelvaart werken. Wie nooit een koloniehuis in bosch of duin bezocht, gaerzich in persoon van overtuigen. Daar Wordt frisch, mooi werk verricht ! En de bleekneusjes zelf, hun vroolijke gezichtjes doen begrijpen dat het steunen van deze philantropische instellingen zoo ont zaglijk veel levensblijheid en levensmoed van an deren inhoudt. KleineBetje uit de pastorie door Henriette Wijthof. Illustraties van Anna Wijthoff. Uitg. M. C. Kroeseklaas, Apeldoorn 1925. Een verhaal uit den ouden tijd, voor meisjes van 14?15 jaar. Dat Betje's jeugd hemelsbreed verschilt van de jonge jaren van onze tegenwoordige kinderen, laat zich denken. Het eerste plaatje is teekenend, als in liet antieke milieu met de olielamp en de ronde tafel de familie bijeen is met breikous en lange pijp en 't kleine Betje van 12 jaar in flink wijde jurk met groote doffen, hoog wit schort, lange pijpenbroek, platte schoenen en twee hangvlechtjes, bij het spinet blijkbaar met veel gevoel staat te zingen Fleuve du Tage". De stijl van het boek moge iets te veel in ouderwetschen trant zijn, de inhoud geeft een aardigeti kijk op het kinder leven van voorheen, toen moeder nog kon zeggen : Neem je borduurwerk van middag maar kind, en ga bij 't raam zitten". Kijstgerechten en toetjes Schotels voor klein gezin Taarten en ander gebak. Drie genoegelijke boeken, ruim geïllustreerd, met tal van recepten. Samengesteld door Martine Wittop Koning. Uitg. A. W. Segboer's Uitg. Maatsch. Den Haag. Prijs /0.50 per stuk. E. M. R. Koopt U een gouden ring zonder merk? Waarom dan we! boter zonder Rijksmerk? Hofstede Oud-BussenV' Kerkstraat 187. Tel. 49344.