Historisch Archief 1877-1940
flo. 2528
DE GROENE; AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
N.V. PAERELS'
Maublleering-Ml).
AMSTERDAM
QO Hl PLET E
MEUBILEERING
BETIMMERINGEN
ftokin 128 - Tel. 44541
NAAR MAAT
Fr. SINEMUS
20 Leidschestraat 22 - Amsterdam
MET VACANT1E
Oh, man, wat was dat een werk om dien koffer dicht te
krijgen, ik heb er hoofdpijn van. Geef me gauw een paar
Togal-tabletten."
,,Togal? alle menschen, die zitten onder in den ko]']'er."
VAN SCHAICK's
METTBELTRANSPO RT-MY
BERGPLAATSEN VAN INBOEDELS
BINNEN- EN BUITENLANDSGHE
TRANSPORTEN
OVERBRENGEN
van MEUBILAIR ook per AUTO-TAPISSIÈRE
BOOTHSTRAAT, UTRECHT. TEL 163
501
CONDUITE-INTÉRIEURE
4 Cylinders, 10/15 P.K., 4 Zitplaatsen, Ballonbanden,
SchokbrekersUIT VOORRAAD LEVERBAAR.
Zonder voorwielrem f 4600.?| Met voorwielrem f 4750.
De Importeur:
J.LEONARO LANG, Stadhouderskade W.A'dam.Tel 27100.
I
GAAT DAT ZIEN
door Dr. J A c. P. T H i j s s E.
jaar op jaar komen de aschgrauwe kiekendieven
broeden in de duinen van onze Noordzee-eilanden,
ook wel elders hier en daar maar toch nergens
zoo algemeen als op Texel en Terschelling. In
sommige jaren hoor je zelfs wel eens een klacht
over een te veel van deze mooie roofvogels, vooral,
wanneer ze getrouw aan hun naam, eens werkelijke
hoenderkiekens of eendekuikens rooven. Er gaat
zelfs een verhaal, dat in zoo'n geval de beroofde
boer den rijksveldwachter te hulp riep en dat
deze, in onbekendheid met de vogelwet, eigen
handig den vogel neerlegde". Het is nog maar
al te zeer een ingeworteld geloof, dat al wat
roofvogel" is moet worden uitgeroeid."
Gelukkig echter nemen hun vrienden in aantal
toe. Nu havik en buizerd al zeldzamer en zeld
zamer worden, tellen de kiekendieven mee onder de
grootste van onze roofvogels, de bruine in de moe
rassen, de aschgrauwe op de hei en in de duinen.
Wanneer je in het voorjaar op Texel een paar
mooie roofvogels hoog in de lucht hun prachtige
kringen ziet beschrijven onder schel en vroolijk
gefluit, dan zijn dat wel kiekendieven. In het
bijzonder broeden ze graag in de uitgestrekte
duinvlakken in het Zuiden en Zuidwesten van
het eiland en vijf-en-dertig-jaar geleden, toen er
van bebossching nog geen sprake was, lagen er
altijd wel twee of drie kiekendiefnesten in de groote
heidevelden van de Mient, die zich destijds langs
den duinvoet uitstrekten van de Nederlanden tot
achter Den Hoorn. Dat is nu haast allemaal bosch
en grasland geworden en waar eertijds de wulpen
en de kiekendieven huisden broedt thans al een
enkel nachtegalenpaar.
Maar in het afgelegen duin, daar is gelukkig
nog plaats voor mooie roofvogels. Daar groeit
op menige plaats de struikhei nog meterhoog,
de kruipwilg groeit er in groote verscheidenheid,
in de beschutting van jeneverbessen schieten
de duinroosjes er op in struikvorm en op de voch
tige plekken vindt ge ook nog wel vrij uitge
strekte veldjes van de hooge, stekelige galigaan
(Cladium mariscus). Duindoorn en gagel, die
eigenlijk elkander uitsluiten, groeien hier vaak
naast en door elkaar. In al die dichte en hooge
struweelen hebt ge kans een kiekendiefnest te
vinden, soms is de galigaan het meest in trek,
soms de kruipwilg.
In dit jaar zijn wij van het leven en bedrijf
dezer kiekendieven weer heel wat nieuws te weten
gekomen, dank zij het talent en de toewijding
van onzen grooten vogelvriend A. Burdet. Hij
heeft vier weken lang telkens een paar dagen
doorgebracht bij het nest en kinematografische
opnamen gemaakt van alles wat er van belang
gebeurde. Zoo hebben wij dan de natuurlijke
historie van de Aschgrauwe Kiekendicf gedurende
den broedtijd en de opvoeding der jongen geheel
in beeld, het bewegende beeld. Hiermee heeft
Burdet een stuk werk geleverd, dat waard is om
genoemd te worden naast het werk van Heatherly
over de Slechtvalk. Heatherly en zijn vrienden
Wijfje van de Aschgrauwe Kiekendief bij haar
nest met pas geboren jongen
(Foto A. Burtlet)
hebben, ik meen bij Landsend, de heele
broedgeschiedenis van de slechtvalk geobserveerd door
dag en nacht te vertoeven in een schuiltentje
vlak bij het nest. Ze waren met hun zessen en
losten elkander geregeld af.
Burdet deed het op zijn eentje, maar door een
rationeele indeeling van zijn waarnemingstijd
kreeg hij minstens even veel te zien als de zes
slechtvalk-heeren en hij overtreft hen verre door
zijn buitengewone film-opnamen. Bij de slechtvalk
doet het mannetje het huishouden en het wijfje
gaat op jacht. Dat is bij de kiekendieven net
andersom; de man komt maar zelden op het nest.
Burdet trof hem er slechts eenmaal, dat was
toen het vijfde ei uitkwam. De rest van den tijd
was hij op jacht en dan kwam hij met zijn prooi
boven het nest zweven, roepend en fluitend.
Het wijfje vloog hem dan tegemoet om de prooi
in ontvangst te nemen. Die distribueert zij dan
onder de kleintjes. Als die wat grooter worden,
zoo tegen de derde week, dan ontwikkelt zich
een merkwaardige tafel-étiquette, die we van
andere roofvogels niet kennen. In den regel
gaat het er een beetje ruw toe. In het
slechtvalkengezin schijnt niet veel orde te heerschen
en als vader voert, dan verdringen de jongen
elkaar en ieder grist weg Wat hij krijgen kan.
Mama-kiekendief denkt daar anders over; zij
is een strenge opvoedster. In de eerste week laat
zij niet toe, dat een jong het nest verlaat en als er
een soms wat te dicht bij den rand komt, dan
pakt ze hem in zijn nek en zet hem Weer op zijn
plaats. Burdet heeft dat heel mooi gefilmd. Maar
veel mooier is nog, wat er te zien komt als de
jongen al zoo ver zijn dat ze pennen hebben en
flink kunnen roiidloopen. De man heeft voorraad
gebracht en het wijfje gaat aan het uitdeden. De
jongen kijken tamelijk bedaard toe, geen kwestie
van opdringen of weggrissen. Nummer een krijgt
zijn deel, verorbert het behoorlijk en dan, ja, dan
stapt hij kalmpjes op zij, netjes achter zijn moeder
heen en wandelt weg naar een donker poortje
links van 't eigenlijke nest. Als hij door dat poortje
verdwijnt heeft nummer twee inmiddels ook zijn
bekomst gekregen en kuiert langs denzelfdcn weg
ook naar het poortje. Zoo verdwijnen ze n voor
n, alle vijf, met haast automatische gelijkheid
van beweging. Als de laatste verdwenen is kijkt de
oude vogel ze nog even na en gaat dan haar
maaltijd doen met de restjes. Dat poortje leidt
naar een tweede nest, een bij-nest of rust-nest,
of liever nog een digereer-vertrek. Op de film
maakt het heele geval een zeer komischen indruk,
vooral ook door de langbeenigheid' van die jonge
vogels, die er ook nog geen noemenswaardige staart
op nahouden. In een week kan dat weer sterk ver
anderen, in het slot van de film treffen we ze aan
met kolossale vleugels en groote dreigende bekken.
De Haarlemmers hebben gisteren de primeur
van de film gehad. Den 28sten November wordt
hij ook te Amsterdam vertoond en wel door
Burdet zelf in de Fransche kerk op de Keizers
gracht. Ik mag dat hier wel vertellen, want het
geschiedt voor een liefdadig doei en wel ten
voordeele van de Nederlandsche verpleegden te Davos.
Kaarten voor die vertooning kunt ge, veel te
goedkoop, voor n gulden krijgen bij de firma
Merkelbach op het Damrak. Behalve de levensge
schiedenis van den kiekendief, bevat deze film
nog het bewonderenswaardig vertoon van de ele
gante kluten in het bloemrijk hooiland van
Waal?n-Burg; zeer wonderlijke defensieve be
wegingen van den nachtzwaluw en andere nog
nooit vertoonde episoden uit het vogelleven.