DE .GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2529 JONGE ZONDAAR door Dr. W. O. C. B Y v A N c K III De invloed van het huis heeft zijn chapitergehad, de invloed van buiten 's huis wil nu aan 't Woord komen. Wat zegt de oude wijsheidsregel? Prava consilia etc. Slechte omgang bederft goede zeden. Ga nu specificeeren Waar en hoe de boosaardige elementen kunnen doordringen in het gemoed, en uw' hoofd stuk over de verspreiding van het kwaad staat kant en klaar voor u. Cyril Burt pakt de omstandigheden niet zoo aan, als lagen zij gelijk blokken in een onge ordende blokkendoos die door verschikking tot regelmaat moet worden gebracht. Als voorbeeld daarentegen neemt hij een geval dat hij in werke lijkheid heeft kunnen bestudeeren. Een meisje was door haar vriendelijk gezicht. haar flinke houding en haar levendige manieren in een meisjeskring van dezelfde buurt opgenomen waarin zij eigenlijk niet thuis behoorde; want haar ouders, fatsoenlijke menschen overigens, konden nauwlijks rond komen van hun ver diensten. Het kind, ambitieus, niet van plan achter te staan bij haar kameraadjes, die haar op prijs stelden, had zich toegelegd op kleine dief stallen van handschoenen en snuisterijen, ja, zij was ook uit Winkels beginnen te stelen, chocolaad en snoepgoed, dat zij onder de anderen als haar eigen bezittingen verdeelde. Met den groei van haar jaren had zij nieuwe verzinsels om haar prestige op te houden, zij beleefde quasi allerhande avonturen, werd vervolgd en geschaakt, zoodat zij de aandacht trok en de politie op de hoogte Werd gesteld. Het advies van Burt luidde geen ophef van de zaak te maken, maar wel de leugenachtigheid van het meisje te doen constateeren en haar na een ontvangen ver nedering in een anderen kring over te brengen, en dan van haar gelijken. Zoo is gebeurd, de proef is uitnemend geslaagd, het meisje heeft de les ter harte genomen en haar positie begrepen, zonder veel omslag heeft zij zich naar de omstandigheden geschikt, en na haar schoolontslag heeft zij een betrekking ge kregen waarin zij goed voldoet. In 't algemeen mag men echter den psycholoog adviseur niet voor optimistisch in zulke gevallen houden. Meestal, zoo is zijn bevinding, zullen de tekortkomingen van het individu aan den dag komen, wanneer zij de beproeving door den slechten omgang moeten doorstaan. Cyril Burt knoopt hieraan een uitvoerige be schouwing over den invloed der bioscoopvoor stellingen op het jeugdig gemoed. Hij gelooft niet aan al het kwaad dat de kleine gasten van hun bezoek aan den cinema naar huis zullen terugbrengen. Natuurlijk zouden het zeer botte kinderen moeten zijn, die in 't geheel geen indruk kregen van al het wonderbare dat hun werd vertoond, maar dat is nog iets anders dan de jacht op inbrekers over afgronden tusschen huizen. De navolgingsmanie vindt gauw haar einde. Andere imitatie blijft eveneens beperkt. Dus, wat het bioscoopgevaar betreft, zal men zich moeten bepalen het te zoeken in de gelegenheid, maar al te dikwijls der jeugd aangeboden tot een smakelijker! uitgang, Waarbij de genietende jeugd de rol van passief toeschouwer, soms avond aan avond Wordt toebedeeld. Het zal niet strekken tot het kweeken van energieke karakters. De opper vlakkigheid wordt bevorderd; het leven wordt van den buitenkant af gezien. Of men er zich al te warm over heeft te maken ! dat is een andere vraag. Op deze manier naderen wij langzamerhand in het onderzoek de voornaamste punten waar het pp aankomt, dat zijn de eigenaardigheden van de individueele constituties die wij willen kennen en naar hun kern willen beoordeelen. Mogen wij daarbij afzien van het uiterlijk aspect der personen? Wij hebben reeds gehoord dat Burt geen mis dadigerstype aanneemt, maar dat op zijde zetten van een uitgesproken erfelijken vorm houdt niet in dat er geen duidelijk verschil van physionomie en gestalte bestaat.. Onze psycholoog heeft zich voor veel soorten van karaktertjes geïnteresseerd en is hun op den levensweg tot het groote stadium van ontwikkeling gevolgd: een meisje trok h«m aan, dat hij niet dadelijk wist juist te plaatsen, totdat hij begreep, hoe haar kleine gestalte haar had ondergebracht in een groep kinderen, een paar jaren jongerxian zij zelf was. In menig opzicht was zij haar kameraadjes dus vooruit, zij had al een soort levenservaring op gedaan, zonder dat haar verstand zich gelijkmatig had ontwikkeld, dit gaf haar iets kinderlijks Wijs en bij de handsch, waarvan zij slimheid genoeg bezat om partij te trekken. Zij leek wel op die kinderen, wier groei door verschillende middelen wordt tegengegaan om hun optreden voor het pub iek meer aantrekke ijkheid te geven; ge leidelijk ging zij tot het theatrale genre over en hoopte op een aanstelling in ondergeschikte rol bij een muzikale comedie. Burt achtte het van belang waar te nemen hoe in dit geval, dat een physische tekortkoming was, het leven zich in een nieuwe richting zocht te redresseeren. Vooral had de observatie haar waarde omdat ook het tegenovergestelde niet zeldzaam was. Want even goed als de groei van ledematen kan worden teruggehouden, kan hij zich ook uiten in een min of meer buitengewone ontwikkeling. Dan vindt men de jongens die op hun elfde jaar reeds naar volwassenen gaan gelijken en die zich niet rustig kunnen houden in de omgeving waar anders hun leeftijd en hun verstandelijke ontwikkeling hen zouden doen stellen. Zij zijn de baas in huis omdat men tegen hun psysieke kracht niet op kan, zij verlangen te beslissen en eischen onderwerping terwijl de ouders eigenlijk niet Weten wat met hen te be ginnen. Gewoonlijk is er dan wel een behelp, er zijn beroepen waarbij het op de lengte aankomt, en dikwijls ook is men in het leger voldaan met een globale opgaaf van ouderdom waarbij men op de uiterlijke teekenen afgaat. Aan den eenen kant vindt men zoo in het be schikbare menschen-materiaal de langzaam uitgroeienden, bezwaarlijk genoeg zoo lang men nog niet weet welke richting zij op willen, en aan den anderen kant de tegenvallers in de samenleving, die op den duur de nonvaleurs der maatschappij worden. Hier zouden wij echter onzen gids geduldig op den voet moeten volgen, wanneer wij met hem de ontwikkeling van het menschelijk lichaam tot in de periode van zijn manbaarwording wilden nagaan. Cyril Burt laat zijn personages die hij van kind af bestudeert, niet los totdat hij hen heeft gebracht aan en in hun tweede geboorte, het rijnen van den mannelijken en vrouwelijken leeftijd. Er is een tweede aöytijdperk dat zij moeten doorkruisen; de chrysalide legt het kind af, het komt in een overgang van onstandvastigheid waarin de instincten en emoties op den grond van zijn aard door elkander heen de heerschappij wil len voeren. De schooljongen ligt achter den rug, en er zijn toch nog geen eigen vleugels die hem dragen. Al de hoogere krachten van flinker ver stand en de machtiger steunsels van zelfbedwang, van rijker ervaring en van wijder uitzicht, mankeeren nog, zij nemen ongemerkt of wel bemerkt op hun tijd hun plaats bij het menschelijk schepsel in. Eerst dan kan men spreken van zijn definitieve geboorte en kan men weten wat de mensen in hem waard is. Tot dat stadium moet een samenleving die haar naam verdient opleiding geven. Maar juist de moeilijkste leidingsjaren zijn die laatste, omdat de inrichtingen voor hervorming gaat ontbreken en er niet anders overblijven den vrijheidsstraffen, dan gevangenis. Cyril Burt mag niet graag wat de vrijheid be lemmert. Hij wil de omstandigheden, zoowel van het mannelijk als van het vrouwelijk leven liefst zoo eenvoudig mogelijk bezien. Spreekt men van een nieuwe geboorte van den mensen, hij ziet die niet voor zich als een plotseling overweldigend opbloeien dat uitbarst; hij beschouwt haar als geleidelijk voorbereid. Natura non facit saltum, de natuur maakt geen sprongen, zegt hij met den botanicus Linnaeus, alleen komt er een tijdstip in het leven waarop allerlei invloeden ineengrijpen: de groei van het lichaam en van zijn elementen, het overgaan uit het ouderlijk huis naar eigen kostwinning en voorstudie van beroep, de aanraking met de groote maatschappij, de eerste ervaringen van een leven, waarbij men geheel op zichzelf is aangewezen, die gewoonlijk bittere teleurstellingen zijn, enz. enz. Geen wonder dat deze insnijding in het leven diep gaat en zwaar wordt gesteld. Eerst langzamer hand ontwarren zich de draden en ligt de teekening van het leven met grooter of minder duidelijkheid voor ons. De geheele staalkaart van menschelijke karak ters openbaart zich natuurlijkerwijs in de manier waarop zich de groei vertoont; hier heeft de actieve persoonlijkheid de overhand en waagt haar slag en stoort zich niet aan verbod of regel; daar is het de sluwe persoonlijkheid die haar doel Wil bereiken, SMAAKVOLLE NUTTIGE GESCHENKEN KUSSENS . THEEMUTSEN - KLEEDJES KLEINE MEUBELEN AARDEWERK ginds is het de huichelachtige die met vroom gezicht de kans tot haar voordeel keert. Zeer moeilijk is het tot een oordeel te komen. Men moet altoos denken aan de eerste proef in Engeland ondernomen door den menschheidsvriend die naar Amerikaansch model jeugdkolonies wilde oprichten. Hij ging in Oost Londen naar het policie-bureau om den kern van zijn eerste vestiging bijeen te brengen en Vond in de voorkamer drie meisjes in een heftig gevecht met een policie-agent. Een had den beambte een kwaadaardigen slag toegebracht en allédrie beijverden zich op het hardst en gemeenst uitschelden van alles wat de policie betrof. Het waren winkelbesteelsters. De rechter en ook de policie-beambten hielden haar voor te ruw om in de kolonie te worden op genomen, maar de menschenvriend zag niet op tegen de proef. Door twee policieagenten en een wachtmeester werden zij naar Dorsetshire op de plaats van haar bestemming gebracht en daar losgelaten. Veertien dagen later ging de rechter haar opzoeken. Hoe verwonderd zag hij haar rustig naar zich toekomen, arm in arm, als een makke schaar. Zij moesten hem haar tuin laten zien en brachten hem vrede lievend terug, met zijn knoopsgaten vol bloemen. Triomf der vrijheid ! La Vin Blanc da KRESSMANN-BORDEAUX GRAVES MONOPOLE DRY Agence: Comptoir das Pays-Bas at de Paris, La Haye NIEUWE KALENDERS Luchtvaart"-kalender. Een groot deel van den kalender is gewijd aan onze vliegtuigbouwers Fokker, Koolhoven en Pander, en aan de ver schillende soorten toestellen, welke hun werk plaatsen in het afgeloopen jaar hebben afgeleverd. Natuurlijk is de roemrijke Amsterdam Bataviavlucht niet vergeten en het 3-tal, Van der Hoop, Van Weerden Poelman en Van den Brocke, prijkt op het omslag. Uitgave Weenenk en Snel te 's Gravenhage. BOEKVERKOOPING G. Theod. Bom en Zoon zullen op 30 November a.s. en volgende dagen in veiling brengen ver schillende bibliotheken, o.a. afkomstig van wijlen Mr. F. S. v. Nierop, Ph. J. Wallcr, Me j. M. Guye, D. Aletrino, P. Varekamp, Th. W. H.'Paulussen. Kijkdagen a.s. Zaterdag en Zondag in het gebouw Kerkstraat 314 te Amsterdam. BOEKEN-PRIJSVRAAG De Ncderlandsche Uitgeversbond schrijft we derom een prijsvraag uit over het boek van Uw voorkeur. Bijzonderheden vinden de lezers op pag. 10. Koninklijke Meubeltransport-Maatschappij DE GRUYTER &Co. DEN HAAG AMSTERDAM ARNHEM Verzending ra Tentoonstellinigoefleren