Historisch Archief 1877-1940
No. 2530
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
,15
HETAANBOD DER KONINKLIJKE
door [PAUL S> B"E L
De laatste weken heeft zich meer belangstelling
voor petroleumaandeelen voorgedaan, niet alleen
ter beurze van Amsterdam, maar feitelijk op alle
?beurzen, waar petroleumaandeelen genoteerd wor
den. Waarschijnlijk moet die vermeerderde belang-'
stelling in de eerste plaats worden toegeschreven
aan de rijzing, die den laatsten tijd in de
petFoleumprijzen heeft plaats gevonden. Zoo steeg de prijs
van standard white te New-York van 13.75 tot
14.25 dollarcent per gallon van 4J L. en die van
geraffineerde petroleum in kisten van 17.15 tot
17.65 dollarcent per gallon. Aldus werd het hoogste
niveau der beide laatste jaren bereikt. Wellicht
kunnen ook de berichten aangaande het befaamde
Bergin-Verfahren", volgens hetwelk
petroleumproducten uit steenkolen worden verkregen van
invloed zijn geweest op de vermeerderde belang
stelling voor de petroleumrubriek. Zooals bekend is,
s ook de Koninklijkebij de uitvinding van Prof.
Bergius geïnteresseerd, zoodat zij bijtijds heeft zorg
gedragen van de eventueele voordeelen, die de uit
vinding mogelijk zou kunnen opleveren, te kunnen
prof iteeren. Intusschen ziet het er naar uit, dat het
procédévoorshands nog veel te duur is om den
concurrentiestrijd tegen de langs natuurlijken weg
gewonnen petroleum te kunnen opnemen. Als
hulpmiddel tot het verschaffen van
vervangmiddelen bij mogelijke petroleum-schaarschte en in geval
van uitputting der thans bekende
petroleumterreinen blijft de vinding natuurlijk zeer belangwek
kend. Er is thans sprake van de oprichting eener
?fabriek, waarin het procédézal worden toegepast,
hetgeen de aandacht Weer eens op petroleum in het
.algemeen heeft gevestigd.
De Koninklijke" heeft voorts kans gezien in
sterke mate de aandacht op haar belangengroep te
vestigen door het bekende aanbod om n aan
deel van / 1000.?? harer eigen vennootschap
exdividend 1925 in betaling te geven voor twee Certi
ficaten A harer geaffilieerde onderneming, de
?Geconsolideerde Hollandsche Petroleum Compag
nie, groot / 1000.?elk, voorzien van het dividend
bewijs, waarop het eerstvolgende dividend zal
"worden uitbetaald. Hoewel van verschillende zijden
jaren achtereen is aangedrongen om op een dergelijke
"wijze de liquidatie der Geconsolideerde Holland
sche Petroleum Cie, Welker bestaan feitelijk over
bodig was geworden, sedert zij uitsluitend houdster
van aandeelen Astra Romana was geworden, te
vergemakkelijken, kwam het aanbod feitelijk toch
nog als een donderslag bij helderen hemel en
natuurlijk moest het heel wat tongen en pennen in
beweging brengen. Daar kwam nog bij, dat het
aanbod slechts tot 28 November gold, zoodat het
verband, dat aldus tusschen de koersen van beide
soorten fondsen tijdelijk werd gelegd, na dien da
tum verbroken zou zijn. Dit is ook inderdaad zoo
gebleken, want na sluiting van de gelegenheid tot
aanbieding heeft zich het koersverloop der Certifi
caten Geconsolideerde ongunstig ontwikkeld ten
opzichte van aandeelen Koninklijke. Dit Was trou
wens Wel vooruit te verwachten, daar het aanbod
der Koninklijke als bijzonder gunstig voor de certi
ficaathouders der Geconsolideerde moet Worden
beschouwd. Natuurlijk werd daardoor bij verschil
lenden Wantrouwen opgewekt, vooral daar men
zich gouden bergen voorstelde van de door de
Roemeensche regeering aan de
petroleummaatschappijen, die bij den Duitschen inval in 1916
schade hebben geleden, te betalen schadeloosstel
ling. Nu is het met die Roemeensche schadeloos
stelling tot dusverre nog steeds op een groote teleur
stelling uitgeloopen. Voor een paar weken ver
luidde, dat de Roemeensche regeering zich had
verplicht de aan de petroleum-maatschappijen
toekomende schadeloosstelling ten deele te vol
doen uit de aan Roemeniëtoekomende reparatie
betalingen. Diensvolgens zou de Roemeensche
regeering binnenkort schatkistpapier voor de
petroleummaatschappijen beschikbaar stellen. Op
het bekend worden van deze berichten volgde een
sterke stijging in de koersen van Roemeensche
petroleummaatschappijen op de buitenlandsche
beurzen.
Intusschen is het begrijpelijk, dat deze vooruit
zichten de fantasie der bij petroleumaandeelen
belanghebbenden prikkelden en dat het aanbod der
Koninklijke, waaraan geen commentaar was toe
gevoegd, hiermede in verband werd gebracht. Met
zekerheid valt natuurlijk niets te zeggen aangaande
de beweegredenen, die de Koninklijke er toe ge
bracht hebben zoo plotseling met de bekende aan
bieding te komen. Het is niet waarschijnlijk, dat die
beweegredenen niets met de afdoening der Roe
meensche schadeloosstelling te doen zouden heb
ben. Maar het gaat toch niet aan te onderstellen,
dat de Koninklijke er feitelijk op uit zou zijn zich
een voordeel van ondergeschikt belang te ver
zekeren ten koste van de certificaathouders der
Geconsolideerde. Als men tusschen beide omstan
digheden verband wil leggen, dan moet men de
quaestie vermoedelijk aldus beschouwen, dat het
bij de onderhandelingen, die straks ongetwijfeld
met de Roemeensche regeering gevoerd zullen
DIERSTUDIE: PUCKHOND
Teekening voor de Groene Amsterdammer" door H. Verstijnen
Plechtig klinkt het als hij kampt
Voor een kwade zaak met lust;
Van de waardigheid van 't ambt
Is hij zich volmaakt bewust.
CHAR.
Worden aangaande het bedrag der schadeloosstel
ling en de wijze van betalen daarvan, beter zal zijn,
dat de Koninklijke rechtstreeks kan optreden als
groot belanghebbende bij de Astra Romana, dan
dat zij dit via de Geconsolideerde Hollandsche zou
moeten doen. Ongetwijfeld zal het veel meer effect
kunnen sorteeren", wanneer de Koninklijke het
geWicht van hare positie op de internationale
petroleummarkt, daarbij vermoedelijk nog den steun
ondervindende van Engeland, in de schaal kan
werpen, dan wanneer zij slechts zou kunnen mee
spreken als houdster van een betrekkelijk onder
geschikt bedrag aandeelen Astra Romana.
Men houde toch in het oog, dat het bij de onder
handelingen met de Roemeensche regeering niet
om een zeker bedrag aan schatkistbiljetten gaat,
die waarschijnlijk toch wel moeilijk verkoopbaar
zullen zijn en wellicht nog een tijd lang geblokkeerd
moeten blijven, maar het gaat om geheel andere
dingen. De Roemeensche regeering is er steeds meer
op uit de exploitatie der petroleumterreinen aan
zich te trekken. Zoo werd het vorige jaar nog een
ongunstige wijziging in de positie der Roemeensche
petroleummaatschappijen ingevoerd door aan
neming eener nieuwe mijnwet en der wet op de
commercialisatie der staatsbedrijven van Roemenië,
waardoor nieuwe lasten en verplichtingen op de
particuliere maatschappijen werden gelegd. Zoo
zou voortaan 80 pCt. der winst op de van staats
terreinen gewonnen productie aan den Staat toe
vallen tegen slechts 20 pCt. aan aandeelhouders
der maatschappijen. Bij de z.g. Impositul
Complimentar werd een progressief belasting-percentage
vastgesteld, naar gelang van de verhouding tus
schen de gemaakte winst en het kapitaal der maat
schappijen. Daarbij mag het kapitaal, dat vóór
den oorlog tot den koers van goudlei werd ge
fourneerd, voor de berekening van het percentage
der belasting slechts verdrievoudigd worden, niet
tegenstaande de lei meer dan veertigvoudig
gedeprecieerd zijn. Voorts zijn de maatschappijen
nog verplicht een groot deel van haar
stookolieproductie aan de Roemeensche staatsspoorwegen
te laveren tot zeer lage prijzen, die willekeurig
door de Roemeensche rcgeering worden vast
gesteld. Al deze dingen maken het voor de onder
nemingen gewenscht, dat de Roemeensche regee
ring met sterke concerns te doen heeft ten einde zoo
billijk mogelijke regelingen te treffen.
Op grond hiervan is het zeer verklaarbaar, dat
de Koninklijke het thans het geschikte oogenblik
heeft geoordeeld om tot opheffing van de Geconso
lideerde Hollandsche Petroleum Compagnie te ge
raken. De voordeden hiervan liggen voor de hand.
Wij meenen dan ook, dat zij, die aan de aan
bieding geen gevolg hebben gegeven, daarvan nog
wel eens berouw zullen hebben.
O L. O O
& N