De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1925 12 december pagina 4

12 december 1925 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2531 DE COALITIE HERSTELD? Teekening voor de Groene Amsterdammer" door George van Raemdonck INDISCHE CAUSERIEËN door Mr. H. G. K o s T E R ife e* PARASIETEN. Een der gevaarlijkste parasieten, die ginds in Indiëvegeteeren ten koste van leven en geluk der inlandsche bevolking, zijn de badals sjechs o Mekkaagenten. Deze lieden, meestal Arabieren, reizen de dessa's af teneinde de geloovige inlanders aan te sporen tot de bedevaart naar Mekka. Op zich zelf bestaat daartegen geen bezwaar; zelfs zou een ruimdenkend westerling een dergelijke uiting van godsvrucht kunnen waardeeren. Echter heeft de godsvrucht Weinig met de practijken der badals sjechs uit te staan. Hoofddoel is: een dwazen in1 ander te vinden die om zich reisgeld te verschaffen, bereid is al zijn have voor een appel en een ei te verkoopen, liefst aan den sjech badal zelf of aan een geheimen handlanger van dezen. De koopsom, welke voor reisgeld dienen moet, blijft voorloopig in handen van den braven sjech, die haar zal be waren, totdat hij met zijn beschermeling in het heilige land zal zijn aangekomen; want de sjech verbindt zich in het heilige land als cicerone op te treden. Intusschen wordt Arabiëals het Paradijs zelf afgeschilderd en de arme inlander bedreigd met alle straffen van de hel, als hij de groote zonde mocht begaan om, zonder bedevaart naar Mekka te hebben gemaakt, voor Allah's rechterstoel te verschijnen. Hiermede leveren de badals sjechs een ware persiflage van den Islam; deze toch leert juist, dat het zondig is ter bedevaart te gaan zonder reisgeld of wanneer men zijn familie onverzorgd achterlaat. De Mohammedaansche inlander weet gewoonlijk niets van zijn religie af en gelooft alles wat de sjech hem wijsmaakt. De sjech vergezelt nu den pelgrim op den langen tocht, laat hem te Batavia logeeren in hotelletjes waar hij danig ge plukt wordt, perst hem op de boot nog het noodige af en laat hem bij de poorten van Mekka eenvoudig in den steek, zonder gids, zonder geld, zonder eenige kennis van de taal. De pelgrim, die wat energie bezit, d.W.z. energie om te bedelen, reist als aalmoezenvrager terug naar Djedda om daar een scheepsgelegenheid te zoeken, die hem naar Indiëvoert; thuis gekomen is hij geheel berooid (huis en hof heeft hij immers aan den badal sjech verkocht); ook vrouw en kind treft hij in de diepste armoede aan. De meeste in Arabiëverlaten pel grims echter vinden na alle martelingen van honger en dorst te hebben geleden, in den woestijn een vreeslijken dood. Soms gebeurt het inderdaad dat de sjechs hun woord gestand doen en den pelgrim te Mekka rond leiden. Doch dan zijn de reizigers veelal nog slechter af. Het komt zelfs voor dat de badals sjechs vrouwelijke pel grims huwen; zoodra zij het geld der vrouw in handen hebben, verstooten zij haar, hetgeen naar de Mohammedaansche wet zeer gemakke lijk gaat. De bedrogene heeft niets meer en om niet van honger te sterven is zij verplicht in de stad harer hope, in de stad van den Profeet het b ree de pad op te gaan. Een niet minder ge vaarlijke woekerplant dan de badal sjech is de procureur bamboe. Met deze vreemde benaming duidt men een zeker soort zaakwaarnemers aan, dat meer op de lediging der zakken dan op de Waarneming der zaken hunner cliënten gespitst is. Er zijn Javaansche, Chineesche maar ook vele IndoEuropeesche zaakwaar nemers. Deze laatste zijn juist het allergevaarlijkst. De procureur bamboe heeft zoo goed als geen degelijke wetskennis; in het gunstigste geval is hij klerkje ge weest op een gouver nementskantoor, bij een advocaat of bij een deurwaarder. Behalve enkele frases en stadhuiswoorden bezit hij een groote hoeveelheid brutaliteit; meestal spreekt en verstaat hij uit nemend de landstaal; hij kent de zwakke zijden van den inlander en in het uitdenken van oplichterstrucs is hij doorkneed. Zietdaar de geestelijke bagage van den procureur bamboe ! En hij weet te woekeren met zijn talenten. Vandaag suggereert hij een eenvoudigen dessaman dat deze een vordering heeft op een bloedverwant en hij rekent voor dat, mits de crediteur hém maar als pleitbezorger neemt, er staat te maken valt op een enorme som. Natuurlijk moet de cliënt voorschot geven; het voorschot wordt gegeven en daarmee is de zaak gewonnen; gewonnen namelijk voor den procureur bamboe, want de goedgeloovige dorpding ziet nooit meer iets van zijn zuurverdiende penningen terug. Morgen gaat de procureur bamboe er op uit om een oude erfeniskwestie op te rakelen en daaruit een zaak te crcëeren. Overmorgen stookt hij een reeds lang bijgelegde familieveetc aan met het zelfde nobele doel. Hij is ook steeds de tusschenpersoon, waarvan de Chineesche of Arabische geldschieter zich bedient om den inlander voor een veel hooger bedrag schuldbekentenissen te doen teekenen dan deze werkelijk in handen krijgt. Soms treedt de procureur bamboe in het openbaar voor den eischer op, maar helpt in het geheim den gedaagde, zoo deze hem mér betaalt: het mes snijdt dan van twee kanten. Sommige procureurs bamboe maken zich ook schuldig aan chantage. Ik heb een Indo-zaakwaarnemer gekend in een groote stad op Java, die bij Europeesche dames zich uitgaf voor detective en verzamelaar van bewijsmateriaal in echtscheidingszaken. In deze qualiteit trok hij een inlandsch gewaad aan, dat hem bizonder goed stond, en hurkte op voorgalerijen, gluurde door vensters, hoorde het dienst personeel uit. Niet zoodra had hij zich het bewijs materiaal verschaft of hij bedreigde het bespio neerde slachtoffer met openbaarmaking en wist aldus belangrijke bedragen af te persen. Wie zich overigens de processen herinnert, een tiental jaren geleden gevoerd voor den Raad van Justitie te Batavia tegen den Europeeschen zaakwaarnemer Roumimper van Soekaboemi weet hoe vreeselijk het zaakwaarncmerseuvel het Indische rechtsleven vergiftigd heeft 1). De afleiding van de uitdrukking procureur bamboe is niet bekend. Een intelligent Javaan, wien ik er eens naar vroeg, antwoordde niet onaardig: sebab kossong seperti bamboe" (omdat hij zoo hol is als een bamboetak). De medische tegenhanger van den bamboe procureur is de doekoen. Het moge waar zijn, dat BATENBURG & FOLMER (Q. W. FOLMER) DEN HAAG, HUYQENSPARK 22 SPECIALITEIT i BERGPLAATSEN VOOR INBOEDELS MET SAFE.INRICHTINO. VERHUIZINGEN ONDER GARANTIE INTERNATIONALE TRANSPORTEN enkele doekoens (vooral de vrouwelijke doekoens) goed op de hoogte zijn met de inlandsche kruidkunde en zelfs genezingen bewerken: de meerder heid dezer mannen en vrouwen zijn misdadige charlatans. Hunne medische methoden bestaan in hoofdzaak uit bezweringen. Wonden worden bij voorkeur met speeksel bewerkt, menschelijke en dierlijke excrementen als artsenij gebezigd. De doekoen is ook sterrewichelaar en stelt voor u vast onder welke maanfase of sterrestand ge een reis moet ondernemen, een vrouw zoeken of in de loterij spelen. De doekoen verschaft talismans, zoogenaamde djimats: ge kunt een middel koopen om ongestraft te stelen, om u onkwetsbaar en zelfs om u onzichtbaar te maken. Ge kunt u bij den doekoen een gddstukje aanschaffen, dat de wonder bare eigenschap bezit zich zelf te vermenigvuldigen of een boomtakje, dat u binnen een maand een rijke vrouw bezorgt. Hebt ge bij geval een vijand, dien ge uit den weg wilt ruimen: even bereidwillig als de doekoen u bidara oepas geeft tegen keelpijn, of obat seriawan tegen buikloop, zal hij u gemalen ketjoeboeng reiken om uw tegenstander onbemerkt te bedwelmen of gongsd, een ander gif, dat hem een sloopende kwaal bezorgt. Maar niet slechts de haat ook de liefde Wordt door de doekoens gediend. Wie ongelukkig mint kan bij de vrouwelijke doekoen een iiefdedrank koopen, die onmiddellijk na toediening aan den beminden persoon, bij dezen de vurigste Wederliefde verwekt. Onder de functies der vrouwelijke doekoens noemen wij nog die van vroedvrouw, aborteusc en koppelaarster; onder de functies harer mannelijke collega's mogen Wij niet onvermeld laten die van opspoorder van Weggeloopen dieren (pawang), bronvinder en slangenbezweerder. Laat ons nu eens niet eigengerechtig het hoofd schudden over die geslepen Arabieren, die onbe trouwbare Indo's, die gemeene inlanders ! Ver geten wij niet, dat en de sjech badal n de procu reur bamboe n de doekoen onder een blanke huid en anders uitgedoscht ook in ons goede Holland rondwandelen. Of zijn er ten onzent geen lieden, die den godsdienstzin der kleine luiden uitbuiten ten bate van eigen beurs? En zijn er ten onzent soms alleen eerlijke zaakwaarnemers? Zijn er ten onzent geen gewetenlooze kwakzalvers? Dat deze uitwassen in de Indische maatschappij nrg veel weerzinwekkender zijn dan in de Westerschc be duidt slechts een verschil in graad, niet in wezen. Moge echter onze Indische Regeering steeds be seffen, dat op haar de heilige plicht rust al deze afzichtelijke parasieten, al dit schadelijk onge dierte grondig te verdelgen. 1) Een uitvoerige beschrijving van de practijken der procureurs bamboe vindt men in het zesde hoofdstuk van Mr. C. W. Wormser's boek ,,De Heilige Gong". Le Vin Blanc de KRESSMANN-BORDEAUX GRAVES MONOPOLE DRY Agence: Comptoir des Pays-Bas at de Paris, La Haye KALENDERS Felix Timmermans vervaardigde een aardigen Pallieter-Kalender voor 1926. Hij teekende op zijn geestige, naïve wijze twaalf maandbladen, die elk een in kleuren uitgevoerde voorstelling dragen in aansluiting aan de belangrijkste gebeurtenis van de maand. Em. Querido te Amsterdam en De Sikkel" te Antwerpen zijn de uitgevers. VANNELUSVARINAS GOUDZEGEL 5O ets. perPakje. Een aangename Bezuiniging een HALF ONS vervangt vele QOEDE SIGAREN.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl