Historisch Archief 1877-1940
No. 2531
DE GROENE AMSTERDAMMER^ WEEKBLAD VOOR NEDERLAND DI9
WILHELMINA DRUCKER f
door F. S. VAN BALEN KLAAR
Mevrouw Drucker overleden! Deze tijding
brengt ons terug naar het eerste stadium der
vrouwenbeweging in ons land, toen de overledene
daarin een plaats innam van den eersten rang. Een
figuur van stavast Was zij, en is dat gebleven tot
het laatst, ook al belette haar leeftijd haar in de
laatste jaren een veelvoudig optreden naar buiten.
Met een groot gevoel voor rechtvaardigheid
streed zij eerst aan de zijde derarbeiders, toen deze
hun kamp begonnen om betere bestaansvoor
waarden. Doch al spoedig wijdde zij zich uit
sluitend aan de vrouwenbeweging, waar zij met
opoffering van tijd en geld en rust, in woord en
geschrift was de felle strijdster, die van wijken nog
transigeeren wist, wanneer het gold haar eenmaal
ingenomen standpunt te verdedigen.
In 1889 stichtte mevr. Drucker de Vrije
Vrouwenvereeniging, Waarvan zij presidente werd.
Wat heeft zij in die dagen bloot gestaan aan spot
en miskenning ! Niet enkel van de zijde der
mannen; vooral ook in de pers en door de groote
meerderheid der vrouwen werd zij gehoond en
belachelijk gemaakt.
De meeningen die zij verkondigde waren dan
ook te nieuw voor de massa, en daarbij kwam haar
groote felheid van optreden, die allerminst ge
schikt Was om zich vrienden te maken. Doch
mevr. Drucker deerde dit niet, en onverschrokken
bleef zij pal staan.
Reeds spoedig stichtte zij een eigen orgaan, het
Welbekende blad Evolutie. Jarenlang Werkte voor
dat blad met haar samen haar krachtige
medestrijdster mevr. Haver; maar Evolutie bleef tot op
den huldigen dag het blad van mevr. Drucker,
waarin zij op haar eigenaardige besliste wijze haar
meening uitte.
Dat de overledene behoorde tot de oprichtsters
der Ver. v. Vrouwenkiesrecht in 1894, spreekt
haast van zelf. Zij vertegenwoordigde in die
vereeniging het ultra-feministische element en was
er gedurende vele jaren een persoon waarmede
men rekening hield. Geen algemeene vergadering
ging voorbij waarin zij niet het woord voerde.
En, al Was menigeen het niet met haar eens, zoo
kon zij toch op een aandachtig gehoor rekenen;
want wat mevr. Drucker had te zeggen, was steeds
de moeite van het aanhooren waard. Later, in 1917,
verliet zij de vereeniging. Zij, de feministe pur sang,
kon zich met de nieuwe strooming niet vereenigen
en bleef de idee huldigen, dat de vrouwen, ook na
het verkrijgen van het kiesrecht, een afzonderlijke
partij zouden blijven vormen en zich niet moesten
aansluiten bij de verschillende politieke partijen.
Het leven van mevr. Drucker was vol strijd,
Waarin de daaraan steeds verbonden moeite,
miskenning en teleurstelling niet uitbleven. Maar
zij zelve was strijdbaar bij uitnemendheid en vond,
dank zij haar nimmer wijkende kracht en ambitie,
toch in den kamp om het goede dat zij beoogde,
een levensdoel dat haar voldoening gaf. Oroote
voldoening moet het voor deze vrouw ongetwijfeld
geweest zijn, toen zij op haar 70sten verjaardag
gehuldigd werd door vertegenwoordigsters uit
de geheele vrouwenbeweging. Dit was zeker een
sterk bewijs dat haar werken niet vergeefsch was
geweest, en dat ook degenen die niet tot haar
geestverwanten behoorden of haar strijdwijze niet
goedkeurden, toch door haar hulde erkenden dat
Wilhelmina Drucker was een figuur van den
eersten rang, een persoon van kracht en over
tuiging, aan wie alle vrouwen oneindig veel hebben
te danken, fe-fr'.
Zij was een baanbreekster, wie spot en ver
achting niet deerden; vast als een rots bleef zij
standhouden, waar minder krachtige figuren reeds
lang den strijd zouden hebben opgegeven. Slechts
de oudsten onder ons vrouwen beseffen hoe zwaar
die strijd is geweest, en van haar gaat zeker een
gedachte van dankbare erkenning naar de over
ledene. ;??-''?'>?'? ?£???
Mogen de jongeren er een oogenblik aan denken,
dat thans wederom eene der pioniersters is heen
gegaan, aan wie zij haar betere levensvoorwaarden
en rechtspositie danken.
HUISVERZORGING
door S. O. F. M E Y B o o M
DEN HAAG
LUNCHROOM DE BIJENKORF"
WAGENSTRAAT 45-45a
LUNCH 75 et. VAN 12-2 UUR
l
Huisverzorging een eisch des tijds ! Dit onder
werp werd besproken door Dr. B. S. H. Stieler,
Directeur van den Gemeentelijken Geneeskun
digen dienst te Hilversum, op het jubileums
congres van het Groene Kruis". Bij de viering
van Jhet gouden feest van Het witte Kruis"
kwam hij, als voorzitter, met nadruk daarop terug
en zeide o.m.: Het is vooreen spoedig herstel
van onze zieken niet voldoende, dat het lichaam
deskundig verzorgd wordt, ook de gemoeds
toestand van den zieken mensen eischt onze volle
aandacht. In het bijzonder geldt dat voor onze
zieke huisvrouwen. Door een goede organisatie,
aanvankelijk slechts misschien in enkele plaatsen,
moet het nut en de behoefte aan huisverzorging
worden aangetoond."
Ongeveer terzelfder tijd schrijft Emmy J. B.
een artikel in de Nieuwe Courant over
wijkhuishoudster," en bepleit daarin de noodzake
lijkheid van hulp voor gezonde huisvrouwen in
het gezin voor enkele bezigheden, gedurende
een gedeelte van den dag, nu de dienstbodennood
grooter wordt.
Bij het lezen van het laatste artikel dacht ik aan
een proef, voor jaren genomen door n der ge
diplomeerde huishoudsters te Amsterdam, die
's morgens enkele uren naar de arbeidersgezinnen
ging om te helpen in de huishouding.waar de vrouw
afwezig of niet sterk van gezondheid was. In
huishoudscostuum, gewapend met een tasch
waarin allerlei werkmateriaal, trok zij er op uit,
deed bij de een de wasch, kookte bij een ander,
maakte kamers en trap aan kant bij een derde.
Aanvankelijk met wantrouwen begroet, zou
zoo'n juffrouw haar handen heusch uit de mouw
kunnen steken?" werd betrekkelijk gauw het
vertrouwen gewekt, kon zij onder het werk
menigen practischcn wenk en hygienischen raad
geven en ontstond er een vertrouwelijke, vriend
schappelijke verhouding onderling. In n der
gezinnen kon zij de dochter, die in huis wasschen
verzorgde, tijdens een korte ongesteldheid behulp
zaam zijn bij het strijken van het waschgoed,
waardoor de boorden en manchetten geregeld
op tijd bezorgd werden, en de verdiensten in het
gezin bleven doorgaan. Jammer genoeg kon, door
omstandigheden, de proef niet langer dan n jaar
worden doorgezet; lang genoeg toch echter, om het
bewijs te leveren, dat het werk succes had en in
een behoefte voorzag.
Nu wordt deze hulp in de gezinnen, waar de
huisvrouw ziek is, niet alleen wenschelijk, maar
dringend noodig geacht. Niet alleen in het gezin
van den arbeider, maar in de burgergezinnen
wordt eveneens sterk gevoeld, dat bij het meer en
meer ontbreken van de hulp der dienstboden,
naar andere middelen moet worden uitgezien om
de taak van de huisvrouw te verlichten. Voor een
deel vinden we die verlichting door een doelmatiger
bouw en inrichting der woning, maar zoolang er
nog zooveel ondoelmatig ingerichte woningen zijn,
de electriciteit voor velen te kostbaar is om haar
voor stofzuigen, strijken, koken enz. te gebruiken,
zoolang zal vooral in groote gezinnen, de huisvrouw
hulp noodig hebben bij het vele, dagelijks
terugkeerende, werk. De huisverzorgster is dringend
noodig, de handige bekwame, bewust werkende
huisverzorgster, dus: de opgeleide, hetzij in een
goed gezin, hetzij in een daarvoor bestemde in
richting. En nu denk ik natuurlijk aan de huishoud
scholen, als de beste plaats van voorbereiding;
aan de opgeleiden, als daarvoor aangewezenen.
De opgeleiden ! De scholen verrijzen als
paddestoelen uit den grond, het ne gebouw
na het andere wordt officieel geopend, het ne
nog grooter en smaakvoller dan het andere.
De leerlingen stroomen toe, de jaarverslagen spre
ken over het algemeen haar tevredenheid uit
over de belangstelling en den opkomst voor de
opleidingscursussen. Telken jare verlaten velen
met diploma huishoudster" of getuigschrift
hulp in de huishouding" de school. Maar het
bureau voor gediplomeerde huishoudsters heeft
betrekkelijk weinige die zich voor plaatsing aan
melden. Vele diplomas worden dus niet gebruikt.
Zeer vele vakkundige jonge vrouwen en meisjes
zijn er, die het werk lief kregen, omdat ze
zich er in thuis voelen, die heel wat geld besteed
hebben voor haar opleiding, die het geleerde wel
in praktijk zouden willen brengen, maar haar
vrijheid niet willen missen of nog tijd beschikbaar
willen houden voor ontwikkeling in een andere
richting.
Willen de Vereenigingen Het Witte Kruisen het
Groene Kruis de huisverzorging ter hand nemen,
dankunnen zij zeker de huishoudscholen een krach
tige hulp bieden. De scholen zijn over het heele
land verspreid, de aansluiting met de afdeelingen
kan gemakkelijk tot stand komen.
De huishoudscholen kunnen helpen: Ie door
onder de leerlingen te propageeren voor het werk,
door in haar het besef levendig te maken en te
houden, dat verkregen kennis altijd, behalve
onszelf, voor een groot deel anderen ten goede
moet komen;
2e door 't organiseeren van spoedcursussen,
waardoor in korten tijd, ouderen kunnen worden
klaargemaakt om in den eersten nood te voorzien;
3e door oud-gediplomeerden op te wekken,.
zich als huisverzorgster aan te melden.
Naast de gevormde wijkverpleegster komt dan
de opgeleide huisverzorgster, bekend met de
eisenen van de hygiëne in de woning, van kleeding
en voeding; bekend met de grondbegrippen van op
voeding, lichamelijk en geestelijk, voor het kind !
Wij wenschen het Groene en het Witte Kruis
succes met de uitgesproken wenschen van Dr.
Stieler en zijn krachtig initiatief in deze, en onze
gediplomeerde huishoudsters met het nieuwe
terrein, dat voor haar werkzaamheid beschikbaar
zal worden gesteld !
OVER BOEKEN EN TIJD
SCHRIFTEN
Kerstvertelliiigen. Een boek dat zeker zijn weg
zal vinden. (Uitg.W. de Haan, Utrecht). Mevr. Jos.
Meyboom?Italiaander gaf hierin een verzameling
Kerstschetsjes, die zich prettig laten lezen. Rie
C ra me r teekende de platen, gevoelig als Wij 't
van haar gewend zijn. Vooral de eerste plaat met
het Engelenkoor wiegend het Christuskindje, is.
teer van opvatting en compositie.
Mijn Kleuters, door Martha de Vries. (Uitg.
C. A. J. van Dishoek, Bussum).'t Is de 2e bundel
die Martha de Vries geeft, weder een verzameling
kindertypcn, in karakter geschetst, zooals de
schrijfster met haar fijne opmerkingsgave dit zoo
juist vermag te doen.
In en uit de zorgen, door Katharina Haviland'
Taylor. (A. W. Sijthoff's Uitg. Maatsch. Leiden).
Een gezond genoegelijk meisjesboek, door G. W.
Elberts vlot vertaald, met platen van Nora
Schnitzler.
De familie Schuddebol. Poppen van Jan Wiegman'
(Uitg. Scheltens en Giltay, Amsterdam).
Knipwerk voor de kinderen waarbij zich tal van
humoristische gevallen kunnen voordoen.
Handleiding bij het knippen van
damesbovenkleeding naar maat, door E. M. en A. J. van Oost
veen en J. Wolters, leeraresseii aan de
Amersfoortsche Industrie- en huishoudschool (Uitg. J.
Noorduyn en Zoon. Gorinchem). Dit boekje is een
handig bezit voor haar die zelf kleeding wil ver
vaardigen.
E. M. R.
DRINK WEINIG MELK
maar goede melk, van betrouwbaar
GEZOND vee.
HOFSTEDE OUD-BUSSEM.
Kerkstraat 187. Tel. 49344.