No. 2534 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 13 i uva m U, dat U uit deze boeken een keuze moogt maken voor een waarde van vijf en twintig gulden, wanneer U het formulier van pagina 3 van het groene om slag goed invult? De Groene Amsterdammer" van 19 December j.L geeft nadere bijzonderheden over deze prijsvraag van den Nederlandschen Uitgeversbond; wanneer de in dat nummer gegeven inlichtingen U niet voldoen, dan beantwoorden wij gaarne de door U te stellen vragen. _. QRAMATl/CHE KRONIEK THEATER ODEON. Dans, nonneke, dans \ door J. H. IJssel de Schepper-Becker en J. van Randwijk. In 1919 schreef C. J. A. van Bruggen zijn te gauw vergeten satiriek blijspel: Kom pater...." Thans biedt mevrouw IJssel de Schepper dien pater zijn nonneke" Doch hoe avanceerden middelerwijl de tijden ! Geen spoor van idealisme, dat nog in ons kamp geeft. Had van Bruggen, ten einde de stelling: We zijn allemaal voor elkaar geboren, hei, 't was in de Mei!" dramatisch te doen spreken, zijn marionnetten nog heel wat erotisch-aesthetische karakteristiek bij te brengen, Mevrouw IJssel de Schepper en haar collaborateur de heer van Randwijk waren feitelijk met een paar naakte damesruggen (?dédosée" noemt men dit decolletée van achteren) al kant en klaar. En dit beseft men dan eigenlijk het geheele stuk door, en zoekt er de waarschijnlijke oorzaak in, dat een dramatische stof, in onze balzalen, in straten en op pleinen voor het opscheppen, be trekkelijk zoo Weinig schrijvers inspireert. Men voelt: van dit alles zijn de uiterste grenzen alreeds bereikt en overschreden, de mode-vrouwenwereld staat met haar laatste schootsvelletje voor Jan en alleman te prijk. Voor den kunstenaar valt hier niets meer aan toe te voegen. De grofste charge kan onze oogen niet wijder openen, het geraas van saxophoon en clackson overstemt de sprakelooze kunstenaarszicl.En ligt niet in de Wijze waarop zich het eeuwig mysterie" allengs meende te moeten onthullen, alles wat men ten opzichte van een bepaalden tijd Weten kan en weten Wil, omtrent de sociale- en sexueele verhoudingen, omtrent het bankroet der liefde, en het echec van den harts tocht? Toen men Anatole France eens vroeg aldus vertelt ons zijn secretaris Brousson?waar mede hij zijn bibliotheek in het Hiernamaals ?wenschte aan te vullen om een beetje op de hoogte te blijven van den tijd, antwoordde hij: Je prendrais tout bonnement, mon ami, un Journal de modes pour voir comment les femmes s'habilleront, un siècle après mon trépas. Et ces chiffons m'en diraient plus sur l'humanitéfuture que tous les .philosophes, les romanciers, les prédicteurs, les savants". Me dunkt, het mode-journal van zijn geestige Nederlandsche confrateresse moet den grooten lettre daar-boven een leerrijk uur hebben bezorgd, zijn scepticisme een duivelsch vermaak. En ook wij hebben er veel in gewaardeerd en tot op zekere hoogte genoten. Want al vraagt men zich af: had het niet anders gekund, minder onmiddellijk, minder brutaal Molière heeft het menschelijk decolletée ook niet gespaard, maar hoe hield hij niettemin distantie ! een tweede vraag stelt zich terstond daarnaast: Wie onzer doe t hèt deze auteurs na, zelfs op dit niet zeer voorname plan, waar de stof zich overstelpend en schaamteloos opdringt! Om deze dingen te kunnen hekelen, zooals Molière het heeft gekund, van uit het hooge venster zijner humaniteit, hoonend en troostend tegelijker tijd, boven-menschelijk vergroot, en nochtans iedere gestalte niet meer dan een stip op den aard bol.... daarvoor moet de ziel dieper hebben geleden. Onze auteurs hebben het, bij een ver dienstelijk verzonnen handeling, zooals gezegd, uitteraard in de kleedij gezocht, en wat het bes te is aan hun werk den dialoog gesponnen uit veelal geestig commentaar daarop. Terecht noem den zij hun stuk een charge", een hollen of bollen spiegel der moraal, afschrikwekkend op zichzelf, voor wie nog geneeslijk is. Dat zij den mannelijken hoofdpersoon tevens tot moralist aanstelden, was jammer, wij zijn van den heiligen ernst radicaal verwijderd, en juist een poging tot tegenwicht doet bij deze rauwe persiflage het gebrek aan hart ge voelen, dat leemten laat, die met geen zedepreken van het verstand te vullen zijn. Naar het voorbeeld van Mijlpalen" is Dans, nonneke, dans !" in drie perioden verdeeld, waarin we telkens dezelfde menschen, of laten we uit zelfbehoud vasthouden aan het begrip: dezelfde ledepoppen, in een verdere levensphase terugzien. In het heden", in de nabije toekomst", en in de verre toekomst". De weinige handeling draait om den ingenieur Victor van Heerde, uitvinder van een vliegtuig, toegerust om Mars te bereiken. Weigert hij aan vankelijk om zelf deel te nemen aan deze expeditie, waarvoor zich vanzelfsprekend een commissie van aftandsche lintjesjagers heeft geconstitueerd, wijl zijn hart hangt aan zijn jonge vrouw, dit bezwaar is overwonnen zoodra hij haar, naar modernen trant, in het voorbijgaan door zijn compagnon ziet gekust. In II worden ons tijdens de afwezigheid van dezen conservatieven vliegenier, welken men allengs verongelukt waant, de consequenties der moderne moraal en derzelver vordering getoond. De compagnon Wordt voor zijn straf aangewezen de weduwe te trouwen, hetgeen gelijk staat met haar te verliezen, want iedere man heeft in deze maatschappij op een vrouw hoogere rechten dan de Wettige echtgenoot. Aan het slot van dit bedrijf het is de trouwdag zien we het bruidspaar thans als zoodanig betrapt. En deze kus geldt voor het toppunt van onwelvoegelijkheid, het begin van een liaison tusschen man en vrouw". Omgeven van den frisschen benzine-geur keert gelukkig op dit bedenkelijk oogenblik de verloren gewaande echtgenoot uit de wolken terug, schoon wat verwonderd om de kleedij waarin hij zijn familie en gasten terugvindt. De vrouwen hebben het tot sous-pieds met bretels, manchetten en stropdas over-bloot gebracht, de heeren onder scheidden zich niet minder hachelijk door iets wat op een rokje geleek. De gedachte dat dit alles als bespotting was bedoeld ter nuttige leeringe", maakte veel goed, en in dat verband had de heer Veerman, die de decors ontwierp, zijn fantaisie knap laten werken. Deze gegevens waren nu een maal naturalistisch. De dames verdienen lof in het bijzonder Jo Steenbergen voor de decente manier waarop zij de gedurfde aesthetiek van deze toekomstmode droegen. Het laatste bedrijf verried in zijn opzet de meesterhand van de schrijfster van Het laatste stadium". Uit dit modieus gezelschap is, hoe kon Le Vin Blanc da KRESSMANN-BORDEAUX GRAVES MONOPOLE DRY Agence: Comptoir das Pays-Bas at da Paris, La Haye het anders ! een godsdienstige sekte gegroeid. Als in een consistorie-kamer staan thans de soliede stoelen om de tafel. Men bereidt zich voor de uitvaart" te vieren, in stijl en naar den eisch der zuivere redekunst, van n het is Weer de ingenieur Victor van Heerde die thans naar Mars wenscht uit te wijken, voor goed, in de hoop daar een betere wereld te zullen vinden. Een verrassende, zij het wat gewaagde, en in haar verloop niet sterk gehouden groteske, maar vooral een kranige oplossing in de lijn van dit stuk. Het meeste succes had natuurlijk de persiflage op de danswoede, schoon men deze demonstratie ook buiten den schouwburg kan genieten. De ouders" gaven het voorbeeld, om te toonen dat zij met hun tijd meegingen", deknecht-van-goedenhuize in zijn gestreept jasje gaf als moderne Figaro den toon aan, dien men nauwelijks overdreven mag noemen. Van hier.... tot den Dinosaurus-dans" il n'y a qu'un pas.... De charge wordt door het gezelschap van het Odeon", onder leiding van Louis Chrispijn Jr. (die tevens den knecht vermakelijk speelde) en Nico de Jong (wel wat te zwaar voor den ingenieurMarsbezoeker) tot zijn recht gebracht. Het kon misschien wat strakker, maar de heterogene bestanddeelen en de litteraire dialoog maken dit werk, dat ongetwijfeld moeilijk te schrijven is geweest, niet minder moeilijk te spelen, en het is al veel, dat men maat hield en een aannemelijken stijl ervoor gevonden had. Waar dit gezelschap zich tot de residentie bepaalt, zal Dans, Nonneke, dans" den vermoedelijken geboortegrond van al deze mondaine verschijnselen voorloopig wel niet verlaten. Wat mij spijt voor de schrijvers. Neder land moet een dramatisch talent als dat van Mevrouw IJssel de Schepper vooral niet uit het oog verliezen. Ik zou zeggen, en dat is dan nog geen overdreven compliment: de hoop des vader lands hangt aan haar.... TOP NAEFF MNGERS RINGERS /AELK-CHOCOLADE met Amtr.iiden m Honinj