DE GROENEJAMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR];NEDERLAND No. 2535 BIJKOMSTIGHEDEN door ANNIE SALOMONS CC. Toen ik zooeven de twee C tjes boven dit artikel teekende, heb ik mezelf toegeknikt en gezegd: dit is nu eens een jubileum, dat ik niet bescheiden hoef te cacheeren; dit mag ik vieren en hier mag ik den nadruk op leggen, want, stampend en rollend tusschen Kreta en Port Said, ben ik onbereikbaar voor alle huldebetoon; noch de bloeiende azalea van de vriendelijke redactie en uitgevers, noch de bloemen en bonbons van verre vrienden" zullen me hier op de boot kunnen bereiken; dit feestje is voor mezelf, met mezelf alleen, en niemand aan tafel weet, als ik vanmiddag mijn glas aan mijn lippen breng, dat ik mezelf toedrink: Tot de volgende honderd". Maar juist omdat ik dezen keer niet risqueer, dat iemand iets aan dit merkwaardig moment" zal willen doen", wil ik zelf de gelegenheid aangrijpen om er eens over uit te pakken, wat ik eigenlijk met dit, mij dierbaar geworden, rubriekje, bedoel, vooral omdat, sinds ik eenmaal de zee ben over gestoken, het de meest aangevochten bladzij van de Groene is geworden. En toch is mijn werkwijze geenszins veranderd, ben ik in Indiëprecies hetzelfde blijven doen, wat ik in Holland deed, n.l. bijkomstigheden" schrij den, zonder pretentie (of misschien moet ik zeggen: zonder andere pretentie, dan die van niet zwaar op de hand, niet gewichtig, niet opvoedend, niet stichtelijk, maar gewoon rechtuit te zijn). Toen ik in Holland was, het land van mijn liefde, waren er dikwijls dingen, die me in den loop van de Week gekwetst, geërgerd, teleurgesteld hadden. Ik schreef er over, en niemand nam er aanstoot aan; want de samenleving is er gecompliceerd en uit gebreid en iedereen begreep terecht, dat ik nooit zijn familie, zijn ideaal, zijn bedoelingen aantastte, maar altijd de familie, het ideaal en de bedoelingen van zijn buurman. Zoo leefden we in vrede en vriendschap met elkaar en de briefjes van waar deering overtroffen de terechtwijzingen vele malen. In Indiëis het wereldje kleiner en men is er vanzelfsprekend wat prikkelbaarder, de auteur van deze rubriek zeker niet uitgesloten. Zij zegt: wat is het hier een raar bestaan; zoo anders dan in Holland, en Holland is levenslang mijn norm voor goed en kwaad geweest", en de Indische lezer wordt boos; hij mist de Hollandsche routine, om wat hem onaangenaam aandoet op het dak van zijn naaste te schuiven, hij zegt integendeel: Wat doe je mijn vrouw te belasteren, ze is heelemaal niet dik en ze rijdt niet in een auto". Waarop de auteur zou Willen antwoorden: je hebt vol komen gelijk. Hieruit alleen blijkt al, dat ik nooit uw vrouw kon bedoelen; ik meende de vrouw van uw chef, die zich zoo'n onzinnig air geeft; of de vrouw van uw compagnon, die doet alsof ze van betere familie was dan u " Maar voor een dergelijk redelijk bescheid pleegt in het gewone leven geen gelegenheid te zijn, daarvoor moet je geduldig een jubileum afwachten. Anderen verwijten aan de rubriek sinds ze verindischt" is, dat ze zich bij muskieten en kakker lakken en bedienden houdt en zwijgt over de groote kwesties, de groote belangen, de groote moeilijk heden en de groote overwinningen, die men in onze koloniën maar voor 't opscheppen heeft. Hoe zegen ik mijn intuitie, die me vier jaar ge leden dezen bescheiden,alles-dekkenden, nooit opschepperigen titel deed kiezen ! Als ik na een viermaandelijksche routine over andere dingen schreef dan over mandikamers en de charmes van onze kokkie,zou ik me immers aan onvergetelijken overmoed en oppervlakkigheid schuldig maken. Laat mij me maar kalm houden bij de dingen, die ieder pas-aangekomene treffen, de bijkomstigheden", die de eenige zijn, die een pas aangekomene kan overzien. Ik heb nooit het meer dan-gewone gezocht; in Holland schreef ik over de dingen, waar iedereen over dacht of waar iedereen mee bezig was, en dat vonden de menschen gezellig; in Indiëzal ik ook wel geleidelijk van sinkie" tot Kenster" opgroeien; maar laat me, zoolang ik kind" ben spreken als een kind"; ook omdat men uit den mond der kinderen soms wel eens de waarheid hoort.... Nooit heb ik onder de warmste lofprijzingen me zóó hoogmoedig voelen worden, als nu onder aan merkingen en blaam. Of ik wel heb bedacht van hoe groot belang het is, dat blanke vrouwen mee gaan naar onze koloniën om het leven er op hooger peil te brengen, en dat ik de meisjes door zulke sombere beschouwingen afschrik zich ooit in dat verre land te wagen...." Ik zeg: mevrouw, ben ik de eerste en eenige, die over Indiëheeft geschreven? Kunnen onze meisjes niet honderd flinke, verstandige, kordate boeken lezen, over de taak van de vrouw in de tropen? Zal een meisje, dat van een man houdt, zich ooit door zoo'n subjectief praatje laten weer houden den trek van haar hart te volgen?" Dan antwoorden ze iets over het gezag van uw Woord" en als iemand toch al zwak in zijn schoe nen" staat Maar daar ben ik toen even, met volle overtuiging, op warm geloopen. Natuurlijk is het een zegen, als er blanke, beschaafde vrouwen naar Indiëkomen, maar ik geloof, dat men toch nog meer op de qualiteit dan op de quantiteit zal moeten gaan letten. Alleen de allerbeste vrou wen kunnen er wezenlijk goed werk doen en een meisje, dat Wat zwak in haar schoenen staat", dat alleen uit de onwetendheid met de moeilijk heden, die haar wachten, de durf put de groote reis te ondernemen, hoort er heel zeker niet thuis. Een man, die alleen staat, heeft zeker een moeilijk bestaan in de tropen, maar ik weet niet, of een man, die behept is met een vrouw, die er niet aar den kan, zoo heel veel beter af is. En de arme meis jes zelf,die haar krachten hebben overschat,of die geen vermoeden hadden, wat de meedoogenlooze zon en de meedoogenlooze noodzakelijkheden van het vreemde leven van hen zouden eischen, zenuw zieke, verflenzende wezentjes, die al die jaren door geen oogenblik echt blij kunnen zijn.... als ik n zoo'n broos meisje van een onberaden besluit, n man van een onberaden doorzetten van zijn verlangen had teruggehouden, zou ik deze rubriek van ethische" waarde vinden. Want Indiëis voor de gezonden, de sterken, de moedigen, de op timisten; de melancholici, de zwakken, de al te teederen liggen er zóó geveld. Maar nu zal ik u tot slot een groot geheim toe vertrouwen: ik heb deze rubriek nooit geschreven om mijn medemenschen van iets terug te houden of tot iets aan te zetten. Ik tracht niet iemand tot mijn meening te bekeeren; ik ben er van overtuigd, dat, zooals het kleine jongetje zei: iedereen zijn eigen vind" heeft, en dat het ook goed is, zoo. Maar als ik me gedeprimeerd, of geïrriteerd of verrast of gepuzzeld voel, dan doet het me plezier die gevoelens op papier te zetten ; liet lucht rne op; ik herwin er mijn evenwicht door, en als ik eens. flink heb uitgepakt, hoef ik mijn naaste omgeving niet meer met mijn moeilijkheden lastig te vallen. Ik ben er na zoo sereen als de hemel na een storm nacht. Wat een belangrijk positief resultaat is, dat door het schrijven van opbouwende, stichtelijke, op voedende artikelen niet altijd wordt bereikt. TENTOONSTELLING IN HET WOONSCHIP DE WIEKSLAG" In zijn woonschip de Wiekslag", hetwelk aan n der oevers van het Zuider-Buiten-Spaarne te Haarlem gemeerd ligt, exposeert Otto van Tussen broek tot en met 7 Januari eenig batikwerk, een aantal aesthetisch uitgevoerde gebruiksvoorwerpen en veel negerplastiek. Allereerst trekt het woonschip zelf sterk de aandacht, door zijn sierlijken hoofdvorm en frissche beschildering in helder groen en wit,( waartegen de goudgele raamkozijnen vroolijk afsteken, zoodat het geheel hierdoor, met de felle kleuren en de groote afmetingen van het Water concurreeren kan. Bij alles wat van Tussenbroek maakt, bemerkt rnen een groote eerbied en liefde voor het mate riaal en dit geeft aan zijn werk een buitengewone beschaving. In zijn batiks is elke lijn en iedere kleur met vaste hand en met de overtuiging van zóó en niet anders" neergezet. Hoe uiteenloopend hij in een zelfde doek dan ook wezen mag van verschillende felle kleuren, toch weet hij deze altijd te binden tot n geheel. Eenige bonte sjaals. geven hiervan een goed voorbeeld, terwijl een langwerpige groen met bruin genuanceerd kleed hetwelk in donkere tonen gehouden is,zien laat dat van Tussenbroek ook in gematigde tinten veel moois bereiken kan. Hetzelfde geldt ook voor het gebatikte papier, dat men hier met succes. toegepast ziet voor lampekappen en ook voor het maskeeren van vensters. Het ontwerpen van meubels heeft van Tussen broek eveneens aangetrokken. In het ruime atelier komen twee stevige armstoelen goed tot hun recht en het is hier ook al weer het gevoel voor materiaal verwerking en voor vorm- en kleurgeving, waar door een fraai en practisch meubel verkregen werd. In eenige kleurig gehouden schilderijen, uit vroeger jaren, leeren wij den schilder van Tussen broek kennen. Achter een breeden Volendammer in bonte kleederdracht en met een ruige muts op het hoofd, steekt de zee zich vér uit en onze gedachten Worden plotseling meegevoerd naar het avontuur lijke leven der kustbewoners en visschers, waarvan zooveel op dit verweerde gelaat terug te vinden is. De min of meer decoratief gehouden aquarellen van den fijnen Rus Joseph Stin, welke Zwitsersche landschappen te zien geven, passen goed bij deze omgeving. De Wiekslag" heeft weer eens wat frissche lucht in Haarlem laten waaien en het is te hopen, dat dit nog dikwijls herhaald kan Worden, want. van Tussenbroek heeft het plan nog meer tentoon stellingen te organiseeren, mits hij gesteund wordt door de algemeene belangstelling ! JAN D. VOSKUIL WOON INRKHTIN(jEN IN YEI/IERINdEN lG E E F T Uf l een diner, zorgt dan voor | | helder mooi TAFELGOED ! | = DE PEL1KAAN" te GOUDA | | wascht ook Uw tafel- | | goed ALS NIEUW. | | Vraagt voor Uw wasch eens = | om onze prijscourant No. 106 | N. V. PAERELS' M-eubileering AMSTERDAM COMPLETE INI e u m J e erin « A et: m m uringen kin 128 - Tel 44541 Spoor's Mosterd W. A Spoor Ju ?"'ulemborg OVERHEMDEN NAAR MAAT FR. SINEMUS 20 Leidschestraat 22 - Amsterdam PEEK &CLOPPENBURG