No. 2536 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND EEN NIEUW VOLKSGEBRUIK ? door R. VAN OOSTEN?MÖSSINGER KLEEDING VAN DE MAAND Teekening voor de Groene Amsterdammer" door Hermine IJzerdraat Of He ver, een nieuwe beteekenis voor een bijna vergeten volksgebruik? Den Hen November 1925 is in Nederland voor het eerst, op initiatief van de Nooit-meer-oorlogFederatie herdacht als Wapenstilstandsdag. Echter niet met militair vertoon, maar door groote ver gaderingen in verschillende steden, waar personen van zeer uiteenloopende politieke, maatschappe lijke en godsdienstige richting spraken. In Groningen echter is nog op een geheel andere manier de vredesgedachte onder de menschen ge bracht op 11 November. Niet alleen, door straatverkoop van het Nooitmeer-oorlog-Lied van Vader en Dochter Beversluis, en door het gelijktijdig gratis uitreiken van de witte Nooit-meer-oorlog-Bloem aan alle voorbij gangers, meer nog door wat we hier noemden, den lampion-wedstrijd. Bedenkende, dat 11 November eveneens St. Maartensdag is, meenden we goed te doen, te trachten het aloude Sint Maarten-feest een nieuwe beteekenis te geven. Op den avond van dien dag toch gaan de kinde ren hier te Groningen (en misschien in meer Nederlandsphe steden) door de straten met brandende lampions in de hand. Een enkele heeft er, heel ouderwetsch nog, een uitgeholde kalebas, waarin dan gewoonlijk een gezicht is uitgesneden. Als het donker wordt, komen de kinderen te voor schijn met hun Sunte Metinussen", bellen aan huisdeuren en zingen, als er Wordt open gedaan: de Sint Martinus Bisschop Roem van alle landen Dat Wij hier met lichtjes loopen, Is voor ons geen schande. Hier woont een rijke man, Die ons Wel Wat geven kan Geef ons dan een appel of een peer, Komen 't heele jaar niet weer. De kinderen krijgen dan een appel of 'n peer", een koekje of 'n cent en trekken weer verder, om bij andere huisdeuren 't zelfde liedje te zingen. Jaren lang liepen" er op Sunte Metinus" haast geen kinderen. Het Was ordinair". Totdat velen inzagen, dat de oude volksgebrui ken, stammende uit kinderlijke tijden, toch zoo veel moois hadden en ook het Sint-Maarten feest weer in genade aannamen. Wat lag nu dit jaar, op de eerste herdenking in Nederland van den dag die bra:ht den dageraad van den Wereldvrede, mér voor de hand, dan de gedachte het Sint-Maartengebruik, dat ook nog stamt uit oude heidensche tijden, dienstbaar te maken aan de vredes-idee en zoo het aardige feest, dat voor de kinderen niets anders meer beteekende dan een jolig bedelpartijtje, een nieuwen, mooien inhoud te geven. Om ons doel te bereiken schreven we met behulp van ingezonden stukken in de bladen, een wedstrijd uit: Wie van de kinderen de mooiste lampion kon maken, waardoor de vredes-gedachte het beste Werd uitgebeeld. Honderd prijzen werden er uit geloofd, en alle kinderen, die hadden getracht iets te maken, zouden worden getrakteerd en kregen een troostprijs je. Welk een omvang kan de gedachte van n secon de aannemen ! Toen het donker Was geworden op den Sint Maarten-Vredesdag, verzamelden zich op het stille, van het stadsgewoel afgesloten Martini kerkhof, de kinderen, niet honderd, geen twee honderd, maar meer dan zes-honderd. Nadat er orde was geschapen in de massa kleine vredeslichtdragers en de kinderen in rijen van vier rond het plein stonden geschaard, was het een wondere aanblik. Zou wel ooit de oude Martini-toren zoo iets roerends aan zijn voet hebben aanschouwd: de kinderen dragers van het Vredes-licht.... Voor het eerst door de eeuwen hadden zijn klok ken het Nooit-meer-oorlog-Lied over de stad doen klinken. Voor het eerst liep daar de jeugd met lich tende vredes-symbolen over het maan-beschenen plein. De sterren blikkerden door de winter-kale boomen. De honderden toeschouwers waren stil, stil als de kinderen. De politie had geen moeite de orde op het volle plein te handhaven. Er ruischte iets door de lucht het woord Vrede Was op aller lippen. En voort gingen de kinderen, trotsch dragende hun lichtende vredes-duiven, kathedralen en vredespaleizen, hun symbolische transparanten, vaak heel fijn en zinrijk uitgevoerd. De groote verlichte Vredesklok, die den eersten prijs be haalde, werd door twee aankomende jongens mee getrokken hun werk"! En o, ironie, een lichtende dreadnought en een Japon van wollen stof, purper, met grijs bont gescalpeerd hoofd uit een kalebas gemaakt, ont braken niet! Verder trokken de kinderen langs de oude gebouwen, naar het Prinsenhof, waar hun de kin derlijke belooning voor hun werk werd uitgereikt. Allemaal wat.... Ligt er in dezen wedstrijd niet een kiem vooreen nieuw volksgebruik? Zou het niet wonderschoon zijn, als in alle plaat sen van ons goede land en daarbuiten, de jeugd des avonds op 11 November door de straten ging met haar vredeslichten en zou zingen: Nooit meer oorlog, nooit meer oorlog Vrede, vrede heersch' alom Alle wapentuig verdwenen Wereldvrede kom, o, kom. Dan zouden de harten en de beurzen van de ouderen opengaan, de kleinen zouden Worden be loond met 'n appel of 'n peer", niet onwillig, om er maar af te zijn, maar zegenend de kinderen, die het Vredeslicht in de steden omdroegen. En de oude Heilige zou stil voor zich heen lachen: zijn naamdag dienstbaar gemaakt aan de schoon ste idee der nieuwe tijden.... En wie weet misschien lachen dan de oude Heidensche Goden mee: de menschen blijven toch altijd licht-aanbidders. IN EN OM HET SLAKKENHUISJE door JET LUBER VI. 28 December 1925 Beste Jo, Nu moet je eens hooren, wat me vandaag is overkomen. Ik geloof, dat ik het laatste restje van mijn reputatie van verstandige nette huisvrouw kwijt ben ! Vanmorgen had ik veel te doen (ik zit zonder gedienstige) en de kinderen waren lastig. Als 'n kind lastig" is, beteekent dat meestal dat ze zich vervelen, dat ze geen ruimte of materiaal genoeg hebben voor hun spel en ik voel daarom lastig heid" altijd als 'n verwijt aan mijn adres. Toen ze dan ook vroegen: mogen we 'n tent maken?" durfde ik niet neen" te zeggen, hoewel ik het allesbehalve prettig vond. Want 'n tent maken" beteekent voor mij geen enkel plekje in de kamer meer, dat van mij is en waar ik even, gezellig, kan uitrusten. Maar kunnen de kinderen het helpen, dat we maar n woonkamer hebben en dat het regent? En het zou al heel toevallig zijn, als ik bezoek kreeg ! Ze Waren al gauw in volle actie en er was geen gedrein en gekibbel meer. Groote doeken en dekkleeden werden over de tafel ('n tafel, die lezen en schrijven kan !) en om de tafel gehangen, bovenop vastgehouden met hun groote speelblokken, hier en daar op de hoeken samengehouden met afge bedelde veiligheidsspelden. Binnen in dat ,,,hol" werden kamertjes afgeschoten en hun beide speelgoedmanden, boordevol rommel, erin gesleept en omgegooid. Met deze ingrediënten hebben ze eindelooze mogelijkheden voor amusement en ik kan heerlijk vlug afwerken. Toen werd het tijd om koffie te drinken. Daarna zouden ze moeten slapen en daarna wilden ze verder spelen met hun tent. Maar ik had de tafel noodig voor ons twaalfuurtje ! Vind je het nu zoo rg, dat ik bezweek voor hun dringend vragen om aan het keukentafeltje te willen eten en zij in de tent? Och, we zijn niet zoo'n officieel huishouden, niemand dan ik zou het merken en de ongezelligheid ervan ondervinden. En hun gejuich na m'n toestemming verzachtte den aanblik op de kale keukenmuren. Maar toen ineens werd er geklopt" (we hebben hier geen bel, maar 'n leuke ouderwetsche klopper). En alle leveranciers waren er al geweest l Toen ik opendeed, stond er 'n vriendin voor m'n neus, die ik in geen tijden gezien had, 'n erg correcte en nogal chique vriendin, en wat rger was, 'n vriendin zonder kinderen ! Je herinnert je misschien dat je bij ons letterlijk met de deur in huis valt, of liever gezegd, in de kamer, zoodat ze tijdens de begroeting al de chaos in de kamer gewaar Werd. En heusch, ik bloosde l Want 't i's ongezellig, zoo'n bende, vooral voor iemand, die van buiten afkomt en je hebt toch 'n soort plichtsgevoel om het je gasten zoo aangenaam mogelijk te maken ! Ik legde haar het geval uit, maar ze begreep er niets van, niets van de heerlijk heid voor de kinderen om in dat nauwe halfdonkere holletje te zitten, niets van mijn vrijwillig martelaarschap, om aan het keukentafeltje m'n brood op te eten, niets van de rust voor 'n huis vrouw, die op kan schieten, omdat de kinderen in hun spel opgaan en daardoor zoet" zijn. Ik wilde de boel gaan opruimen (ze had toch recht op 'n beetje gezellige ontvangst!) maar toen ging er zoo'n verontwaardigd gejoel op: je hebt beloofd, dat de tent mocht blijven staan dan jok je je moet doen wat je belooft " dat m'n vriendin 'n tweede schrik kreeg, om zooveel brutaliteit bi| die kinderen, die ze tot nu toe nogal aardig had gevonden. Nee, je moet je belofte houden" zei ze, maar op 'n toon, alsof ze het onzinnig vond (wat onzinnig ook zoo'n gewicht te hechten aan 'n belofte aan kleine kinderen gedaan !) ik moet toch dadelijk weer weg". En al gauw bleef ik Weer alleen met m'n kleine holbewoners. Och, ik behoor niet meer bij m'n vriendinnen zonder kinderen, die in 'n groot huis wonen met twee dienstmeisjes en ik behoor ook niet bij m'n buurvrouwen, die hun kinderen nooit in de eenige huiskamer laten spelen. Maar het doet me goed, dit aan jou te schrijven, omdat jij je alles kunt indenken. Tot later VAN ALLES WAT VERGIFTIGE AARDAPPELEN Dat de aardappel behoort tot de familie Nacht schade en dat er in die familie verschillende giftige neefjes en nichtjes zijn, weet het jonge volkje wel dat goed onderwijs krijgt. Maar weten de oudere huisvrouwen het wel, dat het niet zonder reden is, dat de wintervoorraad aardap pelen niet in het licht mag liggen? Niet alleen omdat zij dan spoedig uitloopen en daardoor aan voedingswaarde verliezen, maar ook omdat som mige aardappels dan groen worden, wat gelijk staat met vergiftig; want in die groene aard appelen ontwikkelt zich solanin. Aardappelver giftiging is wel niet doodelijk, maar kondigt zich aan door hoofdpijn, misselijkheid, maagen darmkatharr, kortom, door algemeene onbe hagelijkheid. De zorgende huismoeder inspecteere dus haar aardappelen, daar deze niet zoo onschuldig zijn als het lijkt. N E L L Y Boter met Rijksmerk geleverd door O U D-B U SS E M" is het beste van het beste. Verzending per postpakket door het geheele land TELEFOON 139 Post-adres: NAARDEN