Historisch Archief 1877-1940
?Nu. 2536
DE ROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
i?
TOEGEPASTE KUNST
door OTTO VAN TUSSENBROEK
AANPLAKBILJET R.A.I.
De ontwerper Marien schijnt (tot zelfs in zijn
signatuur) het werk onzer Oostelijke naburen tot
nee plus ultra" te hebben verheven, want dit is
nu Wel zoo Duitsch als het maar kan !
Een geheel bruine automobilist staat tegen een
geheel gele lucht met een speelgoedwagentje in de
handen en laag onder hem, in wit en lila, ontdekt
men het R.A. I.-gebouw met een handjevol
menschen en auto's ervoor.
En natuurlijk zijn er ook de bibberende, grove
letters zooals wij deze van de Duitschers kennen....
Ook dat nog, zelfs dat nog !
Het is de pers van Senefelder onwaardig, maar
deze is uitteraard geduldig en men kan het alleen
maar betreuren dat de goede ontwerpers, die in
Holland legio zijn, zonder opdrachten blijven....
AANPLAKBILJET MEUBELBEURS.
^'Als^men ten slotte het laatste biljet, dat mij
werd toegezonden, mag beschouwen ais het visite
kaartje van de a.s. in het R.A. 1.-gebouw te houden
eerste Jaarbeurs voor meubileering, decoratie en
woninginrichting, dan kan er slechts dit van
worden gezegd, dat wel niemand daarvan een
goeden indruk zal krijgen. Het is maar goed dat
het niet gesigneerd is, de drukker dezer doodzonde
is de firma Luii te A'darn.
Het is wel om mistroostig van te worden, vooral
als men b.v. eens het mooie Affiche-nummer van
Wendingen" (Nr.: 2?1923) erop naziet Welk een
schat aan schoonheid in zoo'n simpel vel papier kan
worden opgeroepen!! Toorop, Holst, Cachet,
Jongert, Sluyters, Schwarz, Wijdeveld en vele
anderen, gaven zij niet een nobel voorbeeld en
is het dan geen dure schande dat de schund"
overheerscht?
EEN SLECHTE VERTALING
door W. L. LECLERCQ
De Zeewolf, door JACK LONDON.
Eenigen tijd geleden werd er in deze kolommen
protest aangeteekend tegen het onoordeelkundig
vertalen van Conrad's Nigger of the Narcissus.
Thans wordt onze zeevarende natie verblijd met de
algeheele verminking van een ander klassiek werk
van de zee: The Sea Wolf van Jack London.
Algeheele verminking, want golden de tegen de
vertaling" van Conrad's werk te berde gebrachte
bezwaren hoofdzakelijk het technische gedeelte,
hier is van het gehcele toch totaal niets overgeble
ven.
Persoonlijk stel ik The ScaWolf 'm alle opzichten
hooger dan The Nigger of the Narcissus. Wie in
The Sea Wolf niet meer ziet dan schei-gekleurde
romantiek, die praat of anderen na óf weet niet
te lezen. Laat men de overbodige
Robinson-Crusoehistorie van het slot weg, dan is dit een boek, dat
als roman uitstekende kwaliteiten heeft. De wijze
waarop We het geheele boek door voelen, dat de
held van het verhaal eigenlijk een laffe praatjes
maker is, bang om zichzelf zijn zwakheid te beken
nen en deze daarom maskeerend met afgezaagde
leugens, zonder dat dit ook maar met een enkel
woord gezegd wordt: het is niets minder dan mees
terlijk. En het tragische in het boek is, dat wij
menschen allen zijn als die held". De tragedie
der menschelijke kleinheid: het willen en niet
kunnen, uit povere eigenbelangetjes. Er was
hier meer te bederven, dan in het relaas van de
reis der Narcissits.
De heer De Hoop Scheffer heeft van deze
gelegenheid een ruim gebruik gemaakt. Ik wil
hier niet al te zeer uitweiden over zijn volslagen
incompetentie wat het zeevaartkundig gedeelte
betreft; de zeevaart geniet bij de nazaten van
Tromp en De Ruyter nog slechts in zeer beperkten
kring belangstelling, en het gros der Nederlanders
is er al even goed mee op de hoogte als de admiraal
der Zwitsersche vloot. Aan de technische fouten
zal niemand zich storen. Men leest daarover heen.
Trouwens, men behoeft geen woorden te verspillen
aan iemand die forecastle" met voorkasteel"
vertaalt, en stateroom" met statiehut"; die
geschutpoort-boeg" schrijf t voor bakboordboeg"
(port bow), en met verlengde kluivers zeilt.
Een enkel voorbeeld (pag. 84): Vier den takel
van den voormast, zet die dwars, lukt dit, reef
dan 't zeil en bind 't stevig vast aan den takel."
Deze mysterieuze manoeuvre wordt door den
kapitein verklaard met: We willen den wind
vangen op onze^bakstag." Een andere manoeuvre
waarvan het geheim wel eeuwig des vertalers
zal blijven (pag. 182): De kluiver was opgeheschen
en toen dejvind haar opblies, moest ik gauw het
roerrad een paar spaken ronddraaien, om het
schip vast te leggen. Maar genoeg.
Van meer belang is de verrijking onzer moe
dertaal, waarmee de vertaler ons verblijdt. Enkele
vermakelijkheden wil ik den lezer niet onthouden.
Lees deze, en gij leest het gansche boek ! De
cursiveeringen zijn van mij.
p Hij schudde het hoofd met kwaadaardiger!
schrik", 't Geeft een zekeren geur van 't leven,
dat leven te laten waggelen in de weegschaal."
Iets verder: Ieder atzonderlijk waggelde weg."
Rep u vooral," wordt iemand achterna geroepen.
De Ghost lag een halve mijl af van de loozing van
een afgelegen beek."
Dierbare vrouw !" riep ik uit en krabbelde
Weer op." Na zoo'n inspanning ook ! Een wind
woei tegen mij." Ergens anders laat hij den wind
Titanische meppen uitdeden. Sealing" is volgens
het woordenboek jacht maken op robben. De
geheele handeling wikkelt zich af op een
rpbbenvaarder; toch Wordt sealing" herhaaldelijk met
zeilen" vertaald, waardoor combinaties ontstaan
als stoomzeiler" en zeilschoener". Wanneer de
robben naar hun rookeries" trekken, denkt de
heer De Hoop Scheffer onweerstaanbaar aan
bosschen met roekennesten", waarschijnlijk
geinspireerd door de klimpartijen van den zeeleeuw
in Artis. Aan boord vvordt in plaats van Yes"
veelal gezegd: Aye, aye, sir."
In het Hollandsen van den heer De Hoop
Scheffer wordt dit Ai, ai, mijnheer." Blazing"
substitueert hij door blazend", hetgeen wordt
gezegd zoowel van den tropennacht als van dolfij
nen. Wanneer de menschen in dit boek boozig"
Worden, praten ze Wel eens schorrig". Die emotie
ook ! De schoener Ghost, van San Francisco,
zeilt ettelijke malen met den wind recht van
voren. Misschien omdat hij bijzeilen" vaart !
De stad, waar dit wonderschip thuis hoort
de vertaler deelt dit in een noot mede wordt
ook wel the Golden Gate" genoemd, evenals
kaap Hoorn de Horn"-eilanden." Hij stelde orde
op de herrie. Een sterk stukje, zelfs voor een
Uebetmensch als Wolf Larsen. Three oilers and
the fourth engineer" ??lijkt Waarschijnlijker dan
drie insmeerders, de vierde een machinist".
Waarom moesten er nu ook net drie oliemannen
zijn? Seal-hunter" wordt vertaald met opjager",
echter bezigt de vertaler in een helder oogenblik
ook wel het woord robbenslager."
Kunsthandel D G. UIIEE UÜDWEER
Heerengracht 396 Amsterdam
Perm. Tentoonstelling van Schilderijen en Prenten
THE CALL OF EDUCATION"
door M. J. A. KOELEMAN
Daar ik met de Montessori-methode niet zelf
practisch heb gewerkt, de ontwikkeling van deze
richting in 't onderwijs echter met aandacht volg
vond ik 't prettig met bovengenoemd tijdschrift 1)
kennis te maken.
Ik ontving een der nummers ter aankondiging.
Het tijdschrift is internationaal en waarschijnlijk
daarom in verschillende talen gesteld; jammer dat
er van het Italiaansche opstel Relazione Russa
geen vertaling in Engelsen, Duitsch of Fransch is
bijgevoegd, waar dit toch wel is gedaan met het
artikel van Bernhard Alexatider, dat in 't Fransch
en in 't Duitsch voorkomt. Het Italiaansch is b.v.
voor ons Hollanders en misschien ook wel voor
andere volkeren toch niet zoo'n gangbare taal.
Het nummer opent met een artikel van Dr.
Maria Montessori La nouvelle maitresse" waarin
in eenige regels het geheele geheim van 't onderwijs
(en niet alleen van 't Montessori, doch van elk
onderwijs) zoo duidelijk wordt uitgesproken. ,,C'est
donc a la maitresse qu'est due une grande part
du résultat de ces stimulants, c'est par Ia f a 50 n
dont elle présentera les objets a l'enfant qti'elle
leur donnera tout leur effet. Si donc elle trouve a
sa portee un moyen de donner de la valeur aux
objets, la fagon dont elle les présente devient aussi
importante que les objets eux-mémes. Nous
appellerons donc: Lec.ons de la maitresse, sa maniere
particuliere de présenter Ie matcriel".
In hetzelfde artikel wordt meteen ten duidelijk
ste het nog altijd wel bestaande denkbeeld weer
legd, dat de kinderen in een Montessorischool
maar mogen doen, wat ze willen. Integendeel. Het
leermateriaal mag niet gebruikt worden, om er
mee te spelen, noch ook mogen de kinderen nu eens
dit en dan weer dat ondernemen. Montessori heeft
veel eerbied voor de werklust van 't kind
(l'activitéintime et normale de l'enfant) maar het is geen
werklust, wanneer een kind nu naar 'l een, dan
naar 't ander grijpt. De taak van de onderwijzeres
is het weer om hier in te grijpen en het bezig zijn
in goede banen te voeren. Het voorbeeld heeft
voor Montessori groote waarde. Men moet het
kind toonen, wat men met 't materiaal kan en moet
doen en dus niet zeggen: Doe dit, doe dat, maar
aan de voorwerpen zelf demonstrecrcn, wat men
er mee doen moet en het kind moet zich oefenen
en zich in eiken arbeid, dien 't verricht, trachten
te volmaken.
Dit nu vindt Montessori hetgeen haar methode
onderscheidt van de bestaande, op de scholen toe
gepaste werkwijze. Maar elke ecnigszins ervaren
onderwijzeres der lagere schoolklassen zal zeer
zeker ook haar leerlingetjcs niet in de eerste plaats
met het woord doch met de daad trachten te be
reiken.
Iets verder spreekt Montessori over la hitte
contre les petites choses afin d'obtenir de grands
résultats".
Doch dezen strijd kan men bij eiken
onderWijzer, die 't goed met zijn leerlingen meent, op
elke gewone school vinden; doch dit werk wordt
door de ouders zoo heel licht geteld en heel dikwijls
Wordt er door hen een beetje medelijdend spottend
over gesproken. Dat een autoriteit als Dr. Montes
sori hierop zoozeer den nadruk legt zal zeer zeker
ook de onderwijzers, die niet volgens haar methode
Werken, verheugen.
Een onderwijzer moet takt, intuïtie, doch vooral
liefde voor het kind bezitten, zegt Bernhard
Alexander in een volgend artikel. Het zijn de nood
zakelijke eigenschappen voor den onderwijzer.
Dach ik wil niet elk artikel zoo uitvoerig be
spreken, daar dit bij een tijdschrift natuurlijk veel
te ver zou voeren.
Verschillende kindertypen en hunne
ontwikkc1 ng op een Montessorischool worden in andere
opstellen behandeld; zij deden mij ecnigszins aan
zooals de Uit de Klasse's" die men wel eens in
andere paedagogische tijdschriften vond of vindt.
Ik kan dergelijke uitingen voor den buitenstaander
nooit zoo heel belangrijk vinden: wat n.I. een be
paald onderwijzer met een specialcn leerling onder
vindt is zeer zeker van belang voor dien onderwij
zer en dat kind; maareen ander zou met een geheel
andere behandeling misschien dezelfde resultaten
bereiken.
Met eenige opnamen uit een Montessorischool in
China en een kinderteekening van een meisje van
9|- jaar is dit nummer versierd. Jammer, dat er
niet bij vermeld staat, of deze teekening uit 't ge
heugen, of naar de natuur of naar een voorbeeld is
geteekend. Trouwens, de bedoeling van deze repro
ductie is mij ontgaan. Moet het illustreeren hoe
men in de Montessorischool teekent? Dan wijkt
dit niet af van dat, Wat kinderen op de gewone
school produCeeren, wanneer men ze vrij laat
teekenen.
Voor allen, die belang stellen in het
Monlcssorionderwijs, beter gezegd voor allen, die belangstel
ling hebben voor het onderwijs in 't algemeen,
lijkt 't mij een aanbevelenswaardig tijdschrift.
I) The Call of Educatioii. Psycho-Pedagogical
Journal, International Organ of the Montessori
Movement. Edited by Dr. MARIA MONTESSORI
with Coöperation of Prof. Géza Ri'-vész and
Dr. J. C. L. Godefroy.
VERBETERING
Onder de photo's van den mid-conimandani
van de Luchtvaartafdeeling Walaardt Sam
en den commandant Hardenberg (op bind/, (i
van het vorige nummer) waren de daarbij
behoorende namen verwisseld.
E. J. VAN SCHAICK
MAKELAAR
Korte Jansstraat 25"" - Utrecht
WONINGBUREAU
ASSURANTIES
TF ? E POO N 12B