Historisch Archief 1877-1940
tö. 2540
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
UIT DE NATUUR
door Dr. JAC. P. THIJSSE
Het Zandpad.
AMMER dat onze vorstperiode niet wat gunstiger is
verloopen. Als het water wat eerder gezakt was
i er was geen sneeuw gevallen en de vorst had een
aar dagen langer geduurd, dan zou Jong Holland
>chten hebben kunnen maken wijd en zijd door ons
eerlijke Polderland. Zooals het nu gegaan is, heeft
msterdam nog net even een kijkje kunnen nemen
an de Poel van Amstelveen en dat is al wel wat
aard. Maar het had u moeten gaan als met mij een
ijfenveertig jaar geleden, toen we gedurende enkele
unstige winters zoowat overal konden komen en bij
e gelegenheid ontdekten wij de Poel en het
Karnelelksgat, de Gaasp tusschen Diemerbrug en Woesp
i de bocht van de Vecht bij Uitermeer. Eigenlijk
de winter de beste tijd voor dergelijke
ontdekkings>chten, want dat gaat dan vlug en vroolijk en levendig
i men is dan door allerlei oorzaken in een hoogor,
ntvankelijker stemming. In den zomer is die stemming
9k wel te bereiken, maar niet zoo gemakkelijk en
!et door zoo velen. Daarom spijt het mij.geducht,
at het met dat ijs is misgeloopen, vooral om de
aasp, de bocht bij Uitermeer en de Ankeveensche
Taaivoetbrug. Wie die heerlijke landschappen in
en winter per schaats heeft ontdekt, zal ze in lente
n zomer nog Wel graag te
oet, per fiets of al varend
rillen bezoeken en bij
ider bezoek worden ze u
ierbaarder. De Vecht bij
Jitermeer behoort in de
oogste categorie van de
lederlandsche landschap
en ook al om de
wonderaarlijke concentratie van
lanten- en dierenwereld
angs de . rivier en langs
e fortgrachten. Van
litermeer wandelt men
ings de Trek vaart heel
enoeglijk naar
's-Gravemd of naar Bussum en
asseert dan de
Ankeeensche Draaivoetbrug,
ie toegang geeft tot do
lilversumsche Meent en
aarachter slingert zich do
oschrand van de
Meerade van het Naardermeer.
iver Meent en Meentbrug
randel je ook heel mooi en
emakkelijk naar Bussum.
Deze wandelweg
Diemerrug, Bijlmermeer, Gaasp
jeinbrug, Weesp,
Uiterneer,Bussumof Hilversum
nu juist wat ons mooi,
teuw Groot Amsterdam
oodig heeft. In zijn
geeel is het net een mooie
agwandeling en de trein
rengt je gemakkelijk van
et eindpunt naar huis. O;>k kan de wandeling in
:ukken geknipt worden met telkens nieuwe
varinten voor den terugweg. Zoo is het buitengewoon
ardig om bij de Gaaspsrbrug linksaf te slaan en
an langs de Bijlmermeer Ouderkerk op te zoeken.
f je neemt den trein naar Weesp'en besteedt den
eelen dag aan het stuk Weesp, Uitermeer, Bussum.
ok zijn alle waterpartijen van deze Wandeling aan
eide oevers begaanbaar en overal vindt men goede,
hilderachtig gelegen rustplaatsen.
Deze wandelweg is heelemaal heerlijk rustig, soms
Ifs eenzaam. In vroeger dagen maakte het water
n deel uit van de Keulsche Vaart, maar sedert de
>ening van het Merwede-kanaal is er alleen nog maar
at plaatselijk verkeer van motorschuiten naar de
>rpen van de Vecht of naar 's Graveland, waar
ig altijd de waschmanden heen gaan. Het jaagpaard
verdwenen en het jaagpad, het Zandpad, vereischte
o Weinig 'onderhoud, dat sommige gedeelten van den
eg wat hobbelig en benauwd raakten, zoodat de
itomobilist der latere jaren over dezen weg een
el andere meening is',toegedaan dan ik en mijn
muiten. Hier hebben we duseen beerlijken
wandeleg, een ideaal verpoozingsterrein, dat tot nu toe
or het groote verkeer van niet veel beteekenis is
weest. .
Maar nu het schriklijk pleit" zooals onze goede
diens zou zeggen. Hetzelfde Amsterdam, dat zoo
odig Wandelen moet en zoo innig behoefte heeft
n sereniteit (ik kan 't niet anders zeggen) moet
k vlug, heel vlug het Gooi kunnen bereiken on
ist en daarom moeten door het mooie polderland
breede wegen worden gelegd, spoorlijnen en tram
wegen en breede lanen voor de snelste automobielen.
Alle thans bestaande wegen zijn onvoldoende en vol
gevaren. Daarin moet ten spoedigste verbetering
gebracht worden, er is al veel te lang getalmd. Om
zijn recht tracéheeft de Muider en Naarder Straatweg
de voorkeur. Hij heeft ernstige fouten en daarom
moet hij gedeeltelijk worden verlegd of liever
gedoubleerd. Zoodoende is ontworpen de Nieuwe Weg,
die de oude bebouwde kommen van Muiden en Naar
den ontwijkt, het Naardermeer eventjes aanraakt
en zoo, tusschen Naarden en Bussum door, Laren en
Baarn bereikt. Nu is echter ook een directe verbin
ding Amsterdam?Hilversum gewenscht en daarvoor
bestonden twee projecten. Het eerste wil doodeen
voudig onze wandelweg langs het Zandpad
verbreeden, lastige bochten afsnijden en zoo over
's-Graveland Hilversum bereiken, Dat pasklaar maken van
een ouden Weg voor geheel nieuwe verkeerseischen
heeft natuurlijk groote bezwaren. Het aantal der las
tige bochten is niet gering en zoo is het ook met de
gebouwde eigendommen langs dezen zeer ouden wegl
Met het oog op deze moeilijkheden is dan ook een
ander plan ontworpen en wel van een geheel nieuwen
weg. Deze zou tot bij Vreeland langs den Staats
spoorweg gaan, dan langs de d'Alembertkade de
Loosdrechtsche plassen doorsnijden en zoo regelrecht
op Zuid-Hilversum aan. Hij zou beginnen bij de
nieuwe spoorbrug over den Amstel in Amster
dam-Zuid en daardoor zou dan meteen het stuk
Amsterdam-Diemerbrug belangrijk worden ontlast.
TOEGEPASTE KUNST
door OTTO VAX TUSSENBROEK
\ «? l' \ i ,
\ "*? / S \>'e-c-6't
\ - '^ V ^ 'è'-'to
"^'V /. . ,
.ijr^fri?""* 'Se
! ' / '! ^** «fc
.? i
Ui
Bij de overbrugging van het Merwede-kanaal gaat
dan langs dat Kanaal de hoofdweg naar Utrecht,
waardoor ook de Mennistenheniel weer vrij zou ko
men van smook en drukte.
Dit geniale plan, het plan-Miranda, is door ons met
groote ingenomenheid begroet en ik kan mij niet
anders voorstellen of de automobilisten moeten ook
hieraan verre de voorkeur geven boven de normali
satie van het Zandpad. Zelfs al kwam het veel duurder
uit, dan leek het ons toch betir. Beide plannen
zijn in de Staten van Noord-Holland uitvoerig
besproken bij de vaststelling van het Wegenplan voor
die Provincie en tot ons groot verdriet heeft h>t
Zandpad-plan de meerderheid verworven.
Wij staan niet alleen, wanneer wij dit besluit
betreuren. Het Handelsblad van 29 December,
De Telegraaf van 30 December bevatten uitvoerige
hoofdartikels over dit geval. De Staten van
Noord-Holland hebben al dikwijls getoond, de be
langrijkheid van behoud van natuurschoon en
van de instandhouding, zelfs stichting van recreatie
terreinen te gevoelen en ook de noodige offers daar
voor te willen brengen. Daarom hopen wij, dat
wanneer belangstellende personen of vereenigingen
hun wensch te kennen geven, om het Zandpad niet
tot primairen verkeersweg te maken,onze Staten de
middelen zullen vinden, om de wegen langs de oude
Keulsche Vaart en langs de Hilversumsche Meent
het idyllisch karakter te laten behouden, waardoor
zij thans beroemd zijn. Het nijvere Weesp kau voor
zijn snelverkeer gemakkelijk aansluiting krijgen op
den Muiderstraatweg.
Tentoonstelling: Vormen der Ned. Kunst
gedurende de laatste vijftig jaren
J7R is op do door de goede zorgen der Vereeniging
Kunst aan het Volk" thans in het Stedelijk Museum
ingerichte tentoonstelling heel wat te zien en ook
heel wat te loeren ! Men kan van meening verschillen
of het al dan niet gewenscht is in eenzelfde ruimte
oud en nieuw bijeen te brengen en aldus uitersten
tegenover elkander te stellen, welke elkander eigenlijk
al bijzonder slecht verdragen en waarbij het een aan
het ander geen voordeel doet (de groote zaal met
beeldhouwwerken maakt helaas een indruk van....
een veiling). Erkend dient te worden met groote inge
nomenheid dat deze tentoonstelling op onmiskenbaar
duidelijke wijze naar voren brengt il ut de knnstenuren
vuil Holland niet hebben stil gezeten en dat er in de
laatste halve eeuw een geweldige ommekeer heeft
plaats gehad, waarvan men blijde kan getuigen dat
door het omverstormen van heel wat heiligeii-huisjes
en door het zich open stellen voor vernieuwing aan
eene muffe, suffe en duffe periode van gekunsteld
heid een einde is gemaakt om daarvoor een nieuwe
tijd van verjongde kracht, zuivorsten kunstzin en
oplaaiend levensvuur te stellen, Waarin deze ge
kunsteldheid voor de ware Kunst moest plaats maken.
In Holland groeide de grootsche daad eener nieuwe
Bouwkunst, zoo goed als
inmiddels in samengang
met de architectuur, ge
bonden of Wel vrij, in zeer
persoonlijke uitingen, eene
gansch eigen Beeldhouw
kunst was opgekomen
waarin tal van zeer be
gaafde jongeren hunne
sterke talenten tot uit
spraak brachten.
Ook in de
Nijverheidsknnst, in de woning-inrich
ting, in meubelen, huis
raad, in velerlei voorwer
pen van nut en tooi werd
opnieuw naar stijl en ka
rakter gestreefd; de Kunst
der Reclame werd geboren
en zoowol in de strakke,
dofte, Wandschildering als
ir, de kleurenWeeldo van
het gebrand glas der ven
sters aan openbare gebou
wen, bloeide do heerlijkheid
\i' j op eener nieuwe on
\er/ j puurde sch< oniioid eu
<,r./ j danks allo tegenstand eu
ongunst der tijden leed en
streed do kunstenaar om
erkenning zijner roeping,
om erkenning der Knust
als verwerkelijking van hot
hoogere in den mensci),
waarbij het ,, Kunst ist
Ergan/nng" ais wacht
woord gekit....
Wie nu eens met aandacht wil toetsen wat er,
om, n enkel voorbeeld te noemen in de meubel
kunst en vooral ton opzichte van het begrip
menbileering sedert 1875 veranderd is, die vindt op deze
tentoonstelling do zeldzame gelegenheid tot
daadWerkelijke vergelijking in een klein bestek: oono reeks
vertrekjes met werkstukken van Cuypers, Burlage,
Ponaat, van den Bosch, Lion Cachet, de Ba/.el on de
Klerk, waarbij eenerzijds een voor den wansmaak
der zeventiger jaren typeerend ameublement uit
het Museum Willet Holthuyzen: niet stoelen, waarvan
de rozet aan de leuning zoo ongemakkelijk in den
rug priemt eu hot rood trijp Camera
Obscura-lierinneringen oproept; met een buffet vol zinloozo en
zinledige tierlaiitijiien en waarop ook do gekronkelde
zilveren bouilloire" een welsprekende rol speelt,
het oude on een fantastische kast, tafel en eeiiige
zitmeubelen van de Klerk (van omstreeks 1920)
het nieuwe uiterste vertegenwoordigen. Tusschen
deze beide polen ligt de gothische geaardheid van een
Cuypers; do gezonde, constructieve kracht van een
Berlage, de verfijning van een Penaat; do rust van
een van den Bosch; de zwier van eeen Cachet; de
adel van een de Ba/el.
En voorts Wordt men telken.-- weer herinnerd in
aanplakbiljetten, in metaal on glas en aardewerk,
in behangselpapier en in Weefsel aan het zoo ver
heugende: dat er toch eene geweldige ommekeer ten
goede heeft plaats geliad en dut, ondanks alles in nn:e
dagen aan zuiverheid van inzicht, beginselvastheid en
universcelc kracht enorm veel gewonnen is \
v.VOLLENHOVEN 'S STO