Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2542
BIJKOMSTIGHEDEN
DOOR ANNIE SALOMONS
CCV
T T ET is niet moeilijk breed van blik
*?*? en zacht van oordeel te lijken
in eigen kleinen kring van geestver
wanten, waar eigenlijk iedereen het
met iedereen eens is, zelfs als onze
opvattingen lijnrecht tegenover elkaar
staan; omdat het toch altijd dezelfde
dingen zijn, waarover we ons allemaal
warm maken, al pakken we datzelfde
ding dan ieder aan een anderen kant
beet. Het is niet moeilijk een andere
meening ten volle recht te laten weder
varen, als alle meeningen den sterken
familietrek toonen van kinderen uit
n huisgezin.
Maar o, als we met dit vleiende
vertrouwen in onszelf, in onze onbe
vooroordeeldheid en in ons begrip
dan plotseling in een fundamenteel
ander milieu worden geplaatst, waar
al onze waarden umgewertet" blijken,
waar als het ware een andere taal wordt
gesproken, hoe propvol bekrompen
heid en eigengereidheid blijken we dan
wel te zitten!
Het is gevoegd bij alle andere
moeilijkheden van den vreemde,
geen pleizierige ontdekking, dat dat
zelf, waar we huizen op zouden hebben
gebouwd, en dat in een sfeer van waar
deering en liefde zoo redelijk en be
minnelijk scheen, zoodra het de
veiligtieid van het wij-allemaal-samen moet
?ontberen, zich tegen het onbekende
verzet met de redelooze felheid en de
snelle veroordeeling van den boer,
die niet lust, wat hij niet kent; of vol
gens het motto: nul n'aura de l'esprit
hors nous et nos amis."
En er blijkt toch juist zoo erg veel
uiteenloopendc geest" op de wereld
te bestaan, en er blijken zoo eindeloos
veel verschillende manieren te zijn om
'-zich tegenover gebeurtenissen te stellen,
die ons vroeger zelfs niet discutabel
zouden hebben toegeschenen.
Er Werd in een gezelschap gesproken
over de gewoonte van rijke Chineezen,
om een gestorvene in smoking met
zijden sokken en pumps te kleeden.
En omdat je een levend mensch
makkelijker iets aantrekt dan een ge
storvene, beginnen ze maar vast met
het toilet, vóórdat de patiënt den
laatsten adem heeft uitgeblazen, en
ze zeulen 'm naar beneden, om 'm
zonder moeite het huis uit te kunnen
krijgen. Soms probeeren ze ook van te
voren al een bewijs van overlijden van
den dokter los te krijgen, om op alle
eventualiteiten voorbereid te zijn...."
Ik voelde me warm worden van
minachtingen heilige verontwaardiging;
zóó Weinig piëteit.... iemand niet eens
rustig den tijd te laten om te sterven
.... te sjouwen met een doodzieke,
en hem in ongemakkelijke kleeren te
persen.
Weet je, wat de oudste zoon zegt,
bij de begrafenis van zijn vader, als
hij achter den lijkwagen loopt?" vroeg
een zachte stem. Ach, vader, waarom
nu reeds, terwijl we uw raad nog zoo
.noodig hebben. Al zijn we zelf al
grijs, we kunnen u niet ontberen."
Zoo iets staat tenminste in het boek
van professor de root over
begrafenisgebruiken in Amoy. Is het nu
eigenlijk wel waarschijnlijk, dat een
volk met zoo sterk familiegevoel te
kort zou schieten in piëteit tegen een
E. J. Van Schaick
MAKELAAR
Korte Jansstraat 25bis Utrecht
WONINGBUREAU
Assuranties Telefoon 125
bloedverwant in zijn laatste uren?
De heele vergissing komt hierdoor,
dat we vergeten, dat voor een Chinees
de dood heel wat anders beceekent dan
voor ons. Bij hen is het niet iets, dat
voor den betrokkene toch nog altijd
een beetje bemanteld en weggeschoven
moet worden; ze vinden het zoo vol
komen vanzelfsprekend, dat ze bij
hun leven al een doodkist uitzoeken
en die in voorraad hebben, zooals in
Holland de dames een mantel voor het
volgend seizoen. Daarom is er voor hen
niets stuitends in, dat ze van te voren
voor dat verwachte en aanvaarde einde
worden gekleed."
O," zei ik verbouwereerd en be
schaamd over mijn snelle oordeel,
o;" en ik zat nog over de kwestie
na te broeien, toch wel mooi, dat
eenvoudige aanvaarden van den dood
als behoorende bij het leven, toen
het gesprek al lang een andere richting
had genomen en men de vraag om en
om keerde, of een huwelijk van vreem
delingen, die wettige papieren hadden
uit hun eigen rijk, toch verboden kon
worden in een land, waar andere voor
schriften golden.
Als de controleur het meise er uit
laat zetten, en haar naar China terug
stuurt, gaat de man er natuurlijk toch
achteraan; maar hij heeft hier zijn zaken
en wil die liever niet in den steek laten.
Hij zei, dat ze veertien was, maar de
dokter, die haar gebit onderzocht,
meende, dat ze niet ouder dan elf kon
zijn. Maar zijn papieren zijn volkomen
in orde."
Ik hapte alweer naar lucht. Maar
voor een huwelijk met zoo 'n klein kind
moet je toch de toestemming van de
ouders hebben, en die zullen toch nooit
hun dochtertje. ..."
Het dochtertje van een Chinees?
Wil je er n hebben voor je verjaardag,
een klein Chineesch meisje met
splcetoogjes en een zwart zijden broekje?
Voor vijftien gulden mag ik er eentje
uitzoeken...., als er tenminste weer
een scheut malaise komt."
Ik slikte een paar keer; ik móest
toch trachten eindelijk te leeren, dat
aan od het oordeel, aan ons het
begrijpen" moest zijn. Ik herinnerde
me het verhaal, dat er nog niet zoo heel
lang geleden aan een rivier in China
borden stonden mei het opschrift,
dat het verboden was hier kleine meisjes
te verdrinken, -- waaruit men de
gevolgtrekking zou maken, dat op andere
plaatsen de regeering er geen bezwaar
tegen had; was dit óók een uiting van
het eenvoudige aanvaarden van den
dood,,... aan het begin óf aan het
einde van het leven; een onontkoom
baar feit, waarbij het tenslotte on
belangrijk was, of er jaren van leed
en vreugde aan voorafgegaan waren
of niet .... En misschien was het ook niet
belangrijk; ik dacht aan den lieflijken
optocht van een pas geboren inlandsen
kindje, dien ik eens had gezien....
Onder een lichtblauw zijden spreitje
werd liet naar het graf gedragen, een
pajong boven het hoofd, een stil
stoetje familieleden er achter. . . . Net
zooals bij ons een kind naar den doop
wordt gebracht, een kind dat moet
leven en lijden. . . . wie was gelukkiger?
Maar toch, het onbegrijpelijke van hè*
zelf ingrijpen.... zelf afsnijden in
den knop .....
Het onbegrijpelijke, houd dat goed
vast," herhaalde ik bij me zelf, het
onbeprepene, dat dus aan je oordeel
ontsnapt."
En ik zei nog eens: O", x.noals liet
7P.K.,4cy.,57/97,
Kleppen in den kop
SPIDEN
Normaal f
2350.
Luxe . . f
2550.DE IMPORTEUR
J. LEONARD_LANG
Ballonbanden
Vierwielremmen
TORPEDO
Sf Normaal f
2600.
Luxe . . f
2800.
Stadhouderskade 114 - AMSTERDAM
W
Hoe staat het
met Uw dak
PROFITEER door de ervaringen
van anderen. Kies een dakbedek
king, die bewezen heeft voordeelig,
waterdicht, duurzaam en aantrekkelijk
te zijn en bovendien Uw huis beschermt
tegen brandgevaar. Vermijd teleurstelling
en koop alleen
REX' DAKLEIEN
met roode of groene steenslag
Verkrijgbaar bij :
P PROOST & ZOON
alleenvertegenwoordigers van de bekende
Flin tkote Fabrieken te Boston.
( N. 8094
AMSTERDAM, Tel. N. 137
C. 2788
RUSLAND 24-26
(iENOl'DRMOT
TEOOfTERBEEKDE
VERZQQGINQ «P.
BRIDGE
EEN HANDBOEK VOOR
Royal-Auction en
Contract-Bridge
voor Beoefenden en voor beginners
DOOR
B. M. v. d. GROENE
l'rijs in gen. il.2~>; £eb. 12.90
Uitgave vnn
VAN HOLKLIVU &WARENDORF
AMSTERDAM
e lang zal het mij lukken?
V1CT0RIA-WATER
lloett gillist i «on
invloed
OBERLANMSTBIM
op ue
spijsvcrteering