ISo. 2544 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 19 OP DEN ECONOMISCHEN UITKIJK DOOR JHR. MR. H. SMISSAERT Huurkoop T~\ AT is een opmerkelijk verschijnsel: die sneue ^ uitbreiding in de laatste jaren, de laatste maan den vooral, van huurkoop ten onzent, een uitbreiding van instellingen, die dergelijke transacties met klanten aangaan, en: van klanten, die zich daartoe aanmelden. Wat de oude kwestie van de kip en het ei weer doet rijzen. Het antwoord in dit geval moet, dunkt mij, luiden: dat de behoefte het orgaan kweekt, maar dat tevens het eenmaal bestaand orgaan de behoefte. de vraag prikkelt door ruime aanbieding. De veelvuldigheid van huurkoopcontracten thans zoo plotseling hier te lande heeft de openbare belang stelling voor deze eigenaardige figuur gewekt en wij lezen nu in de persbeschouwingen over Amerika, waar deze vorm van eigendoms-verwerving op langen termijn zoozeer is ingeburgerd, dat b.v. automobielen daar om zoo te zeggen niet anders dan bij wege van huurkoop worden gekocht. Waaraan dan wordt toe gevoegd, dat op iedere 6 inwoners n de gelukkige bezitter van een automobiel is. En waaraan tevens wordt toegevoegd, dat die veelvuldigheid van huur koopcontracten ginds als een bedenkelijk en veront rustend verschijnsel moet worden beschouwd, daar toch een keer in de conjunctuur, acute daling van de welvaart het voor zeer velen onmogelijk zou maken aan hun huurkoop-verplichtingen te blijven voldoen, zoodat talrijke en zware verliezen zouden worden geleden en de markt din texeis zou overstroomd worden met tweedehandsche, halfsleetsche automo bielen, waarvoor geen emplooi te vinden zou zijn. Dien weg, zoo zegt men dan, zouden wij ook hier kunnen opgaan, als de huurkoop in zoo sterke mate ook hier blijft toenemen. Welke grond is er voor die beduchtheid? Het schijnt mij wel van belang, een antwoord op die vraag te zoeken; wij staan hier voor een nieuw economisch verschijnsel, dat onze aandacht wel waard is. Wat huurkoop is, weet thans wel zoo ongeveer iedereen. Vroeger reeds kenden wij de zich noemende magazijnen op afbetaling", die b.v. aan trouwlustigen de gelegenheid gaven zich de noodige meubelen te verschaffen zonder contante betaling of op kortloopend crediet, doch tegen eene geringe eerste stor ting in baargeld, terwijl het overige door maandelijksche bijbetalingen werd voldaan. Daarbij gold het beding dat de geleverde goederen geacht werden in huur te zijn.afgestaan, zoodat de verkrijger geen beschikkingsrecht daarover had; den eigendom verwierf hij eerst door en bij de laatste termijnbetaling. Haper de een dier periodieke betalingen, dan was de ver huurder bevoegd de goederen als zijn eigendom terug te nemen; het contract verviel en de reeds gedane betalingen werden niet teruggegeven; zij golden als vergoeding voor huur. De huurkoopovereenkomst is wat de juristen noemen een contractus sui generis"; zij is onbekend in ons Burgerlijk Wetboek, dat van 1838 dagteekent, toen we deze figuur nog niet kenden. De bovengeschetste regeling is de wezenlijke grondslag dezer overeen komst; ik weet niet of hare rechtsgeldigheid ooit be twist is, doch wel, dat zij nu gerekend mag worden vast te staan. Nu spreekt het wel vanzelf, doch ik wil dit niette min vooropstellen omdat het door de veelvuldige kritiek misschien wel wat voorbijgezien wordt: dat onder omstandigheden dit instituut ook in economi scher» zin zeer nuttig kan werken. Men denke zich het toch zeker niet zeldzaam geval in van iemand, die voor zijn beroep of bedrijf of tot verlichting van zijn arbeid, tot uitbreiding van zijn zaak of op welken ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©© l TRANSPORT Mij HOLLAND"! ^Wccspcrzijde 94 AMSTERDAM! , Telefoon 51271 Tel.-Adres Transport" © |Verhuizingen, ook per gesloten auto- U 1 verhuiswagens met aanhangwagen. Bin- © ! nen een rayon van 80 Km. bespaart © ! men Hotelkosten ^ BEHANGERIJ en STOFFEERDERIJ | Bewaarplaatsen voor Inboedels© Machinale Stofreiniging -*~*. ^a*- © ©©©©@©®©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©© economisch te rechtvaardigen grond ook iets behoeft: een instrument, een werktuig, een bedrijfsauto, een stofzuiger, maar die niet instaat is het daarvoor benoodigd geld dade lijk ,,op tafel te leggen", wel om het over te leggen, te sparen en dus in termijnen de koopsom te voldoen. Het "is wel duidelijk, dat hij op dien voet een wat hoogeren prijs zal moeten betalen, dan indien hij bij de levering in eens alles betalen kan. Doch dit zal hij zich dan moeten getroosten. Welke weg staat voor zoo iemand open, om het begeerde voorwerp te verkrij gen? Terwille van contante betaling het geld op te nemen bij,,vrienden of magen"? Niet ieder kan dien weg volgen. En weliswaar wordt dan aanstonds het voorwerp zijn eigen dom, maar de schuld drukt ook dan op den verkrijger. Dit is mede het geval, indien hij zich voor de te sluiten leuning niet wendt tot een hem bekenden particulier doch tot eene of andere crediutinstulling, die, terecht, persoonlijke of zakelijke zekerheid zal verlangen, welke de gegadigde niet altijd zal kunnen bezorgen. Nu, deze moeilijkheden worden door de huurkoopovereenkomst op gelost : de leverancier zelf geeft hem crediet, op langen termijn; inliet door den leverancier voorbehouden eigendomsrecht tot op de laatste betaling vindt deze de ook voor hem bij deze credietverlcening noodige zekerheid. Bij wanbetaling komt de leverancier tekort wat de geïnde gelden betreft, doch hij neemt het tweedehandsch voorwerp weer tot zich; hoe meer hij in contanten tekort komt, des te minder zal het voorwerp door gebruik in waarde zijn achteruitgegaan. De leveran cier zal de zaak zoo opzetten, dat hij er zijne rekening bij vindt, En de ander. . . . ? Als hij reeds spoedig na het begin zijne betalingen moet ===== staken, heeft hij niet lan» profijt gehad van het gehuurde, maar ook niet veel daarop toegelegd. Hachelijk wordt het voor hem, als de laatste termijnen hem te zwaar valk'n en hij i.ich pas den eigendom ,,op het nippertje" ziet ontgaan, Dat zal hij du?, indien 't ook maar even kan. willen voorkomen. us, als de zaak naar wensch verloopt en naar de bedoelingen van partijen, is alles in orde. De nietkapitaal-krachtigc man heeft door besparing een voor hem nuttig ding verkregen, dat hij niet intens koopen kon. En de verkoopur heeft het verleend crediet behoorlijk zich zien afwikkelen en zijn voor werp heeft hij geplaatst. Tot zoover is alles in orde. Maar het eigenaardige hierbij is, dat wij nu plotseling over ons land een soort van ,,huurkoop-golf" zien vloeien. De meubels der trouwlustigen, de piano's. . . . dat alles komt ook nog wel voor, maar daarnaast heeft de markt" zich geweldig uitgebreid. Auto's in grooten getale, stofzuigers, weet ik a! wat. En tevens breidt zich sterk uit het aantal der van huurkoop haar werk makende instellingen: waarborgof disconto- of garantie-maatschappijen, terwijl ook particulieren niet zonder succes dit bedrijf kunnen beoefenen.... Wat op zichzelf ook geen kwaad behoefde te zijn, indien maar niet de concurrentie tusschen deze instellingen en particulieren drijven kan tot het opstellen van gunstiger voorwaarden dan anderen. Want dit kan leiden (en leidt reeds, naar ik meen) tot een te gemakkelijk maken van huur koop, tot zoo verlokkelijke aanbiedingen, dat daarvoor allicht deze of gene bezwijkt, die beter deed zich hiervan te onthouden en zijn begeerte naar het wel begeerlijke, maar voor hem niet noodige voor werp te onderdrukken. Inderdaad is hierin een gevaar gelegen, Ie ernstiger omdat ik althans niet zie hoe het /al kunnen worden gekeerd. Het niet-noodige te koopen; dat te doen zonder dat men over de contanten beschikt; in den letterlijken zin daarvoor wissels te trekken op de toekomst ; eene verbintenis aan te gaan, waarvan de mogelijke vervulling onzeker is; bij wanbetaling een als huurprijs abnormale som voor eene uvcrhodigheid te hebben opgebracht; dat kan vooi menigeen hoogst bedenkelijk en verderfelijk zijn. Maar wat daaraan te doen? De gemakkelijke verkrijgbaarheid kan en zal werken als een verlokking voor lieden, die zich niet al te best bezinnen over zij huhooren te doen en te laten, tot het aang van een verbintenis, waarvan zij /ieh liever h moeten onthouden. i\u kan men betreuren, d gemakkelijke verkrijgbaarheid zoo stei'k veld Doch wat wil men heginmu tegen de zucht sommige menscben eigen, om dingen ie ko die zij niet utü.dii; hebben en r.i>ü;u'.> he^e Zeker, wanneer in on/e hetivkkrlhl\e. ^' langzaam zich wei r vcrhet'kmle v.el\a;irt v.ei: >v daling zich zou voordoen, dan zal die tegen.-'-: DIERSTUDIE: CHIMPANSEE Teekening voor ,,de Groen? Amsterdammer door H. Verslij nen Ik heb, das waar. een goede,; i".;; Nou 'k heb 't ook wél verdi Maar, goed of niet, mij maakt-ie En 'k kies den verren vriend. L MAK. PAHDBRIEVEM BEURSKOERS DIRECTIE M?5.J.VAMZlJST-M"J.F.VERSTEÉVEM scherpst worden gevoeld door de kooplnstigen, die geen ander emplooi hebben vor liet Bekochte dan dat het bezit daarvan hun ijdelheid of hun ueiiot/ucht bevredigde. Doch indien deze nienschen niet op itciwijze die genotzucht of ijdelheid bevredigd hadden, zouden zij dat op andere wijze hebben gedaan. Zij zijn nu eenmaal de krekels in de samenleving.... De huurkoopiustellingen zelf kunnen veel in de goede richting doen door het stellen van deugdelijke regelen voor rente-betaling en discontiering. Samen werking tot dat doel zal in haar eigen belang nuttig zijn en moet zeker worden beproefd. Men verwerpt niet om mogelijk of zich voordoend misbruik het gebruik. Voor de mieren, voor de uijveren,. de werkers, zal de huurkoopovereenkomst altijd een zeer nuttig instituut blijven. De man, die zich slechts wil aanschaffen wat hij inderdaad voor bedrijf of beroep behoeft, die vooraf zijne berekeningen gemaakt heeft, zóó, dat niet ,,het eindje den last draagt'5' doch hij den last tot aan het einde dragen kan, die munschelijkerwii/.e gesproken er staat op kan maken dat hij de termijnen geregeld zal kunnen blijven voldoen en voor wien na de laatste betaling het in eigendom verworven voorwerp een waardevolle vermeerdering v 'n is de huurkoop ecu beproe\e zichzelf. kapitaal is, voor dien man -: :.%? - c h i k t c vorm. E;.' n iede; BEREKENT LI ielr hei \~oordeei. c: a t eer"; Radio-Insta! schaft. Prijs, compleet nie* 'oelieliooren en onder garantie door .;ef;eel Neder Umi i J OS. HARTOG 250. Hoofdstceg 17 Tel. 3Mi ROTTERDAM N.B. I.evcn.-ci k.:;'. aam raoen niet hinr.er. Nobelstraat 2S Te! !i>>5 U T R E C H T