Historisch Archief 1877-1940
16
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2547
Teekening voor .,de Grone Amsterdammer
door V. E. van Uvtvanch
"""v..
\
GIUSEPPE UNGARETTI
die in ons land lezingen houdt over het fascisme in Itali
SPREEKZAAL
Geachte Redactie,
HET Ochtendblad B. van de N. Kott. Ct. Zondag
21 Maart meldt uit Brussel dat de Kon.
Vlaamsche Academie aan haar bestuur opdracht heeft
gegeven Stijn Strenvels voor te stellen als candidaat
voor den Nobelprijs voor Letterkunde.
Dit bericht zal in Nederland de vele vereerders
van den voortreffelijke!! Vlaamsen-Belgischen schrij
ver verheugen, en van harte zullen zij hem een onder
scheiding toewenschen, die steeds aan buitenlanders,
en niet altijd van het zuiverste allooi, te beurt viel
Het strekt der Kon. VI. Acad. tot eer, dat zij met
zulk een voorstel aankwam.
Maar, zoo bedenkt men nu plotseling, wie strekt
dit niet tot eer? Bestaat er ook in Nederland niet een
Koninklijke Academie van Wetenschappen, en zijn
er niet vier Universiteiten met hare l'aculteiten van
Letteren en Wijsbegeerte? Had Holland niet sinds
lang al een zijner groote schrijvers van de oudere
generatie aan de lieeren te Stockholm moeten voor
stellen? Streuvels zelf zou in dit geval wel allereerst
aan zijn bewonderden meester Jacobns van Looy
denken. En naast Van Looy ,die eigenlijk een natuur
verschijnsel van zelden-voorkomeiide oorspronkelijk
heid is, staan daar nog de andere groote leiders en
vernieuwers onzer litteratuur: Kluos, die onsterfelijke
sonnetten dichtte; Van Deyssel, die prozaschreef
zooals het buitenland niet kan aanwijzen.
Het stellen van een candidatunr voor den letter
kundigen Nobelprijs kan niet van den eersten den
besten particulier of van een groep letterkundigen
uitgaan; een officieel wetenschappelijk instituut moet
hiertoe het initiatief nemen. Wanneer nu dan eindelijk
aan een in de Nederlandsche taal schrijvend auteur
de Nobelprijs voor Letterkunde mocht worden toe
gewezen, dan zullen de oudere groote Hollandsche
voorloopers voorbijgegaan zijn, dank zij de hoog
hartige onverschilligheid waarmee ten noorden van
het Hollandsen Diep de officiëele wetenschap
enkele uitzonderingen onder hare beoefenaren niet
te na gesproken - de litteratuur nog steeds beschouwt.
Dat deze opmerkingen aan Strenvels in 't bijzonder
en aan de Vlaamsche schrijvers in 't algemeen niets
te kort wenschen te doen. zal den goedwilligen lezer,
hoop ik, duidelijk zijn.
22 Maart 1920.
l. VAN MOKRKERKKN
Makelaar J. D. R. Nien aber
GRATIS TOEZ. maand: WONINGGIDS.
BOEKBESPREKING
Hans von Griminelshausen. De avontuur
lijke Simplicissiinus. Naverttld door
Antoon 'J'/iiry. Amsterdam 2. j. Uitge
ver smi j. Prometheus.
Een goed idee van de uitgeverij Frometheus, het
bezorgen van een Hollandsche uitgave van dit amu
sante boek.
,, Onbegrijpelijk is het aldus de uitgeet'ster in een
toelichtend nawoord dat de van leven trillende
avonturen- en narrenroman, welke het leven van
Simplicius Siniplicissimus tot stuf heeft, hier te lande
vrijwel onbekend bleef, waar Don Quichottc en Tyll
Uylenspiegel zoo volop een eeuwenlange gastvrijheid
mochten genieten".
Onbegrijpelijk? Misschien niet xoo hiel erg. In de
17e eeuw was het litteraire contact tusscheii
Duitschland en Nederland uiterst miniem, en er verscheen
in dien tijd bij onze oostelijke buren trouwens een
bedroevend schijntje, dat de moeite waard was om er
nota van te nemen. Daar komt bij, dat de eerste
uitgave van den Siniplicissimus (KiöX) eigenlijk een
halve eeuw te laat verscheen om hier weerklank te
vinden. In het begin van de 17e eeuw stond onze
litteratuur open voor invloeden van buiten, niet ter
slaaf sche navolging, maar ter toetsing van eigen
kracht, strekkend tot gelijkwaardig opgaan in schoon
en verheven artistiek pogen. Omstreeks 1Ü70 is het
al gedaan, zitten we al vast in middelmatigheid liet
is de tijd van het snorkerige Nil volentibns arduum,
dat de rij van de lanilendige dichtgenootschappen
opent en het Fransche classicisme, en dat nog
alleen naar den vorm, is langen tijd de eenige invloed
van buiten, dien de letterzwoegers hier op zich toe
laten. En wat Tyll Uylenspiegel aangaat - ja, die
leefde in de middeleeuwen al in zoo menig leutig
verhaal. En trouwens, wie kende hem in
NoordNederland in de 17e eeuw? Charles de Coster deed
hem herleven, maar dat was een Fransen-schrijvende
Vlaming; in Noord-Nederland, onder de
predikantenhegemonie, had 'Pijl geen kans gehad, al was hij neg
zoo gebeten op de inquisitie; daar was hij een veel te
losse jongen voor !
Maar nu, eindelijk, is Siniplicissimus er dan bij ons
ook. Ten voeten uit krijgen we z'n portret niet voor
ons; de vertaler heeft de lijst wat kleiner genomen en
de randen van het portret afgeknipt. Het zijn nog al
vrij omvangrijke fragmenten, die Thiry door een
korten inhoud" vervangen heeft. Ik gel'oof, dat hij
er wel aan deed - maar een zich-neerleggen bij de
werkwijze van den vertaler houdt tegelijk critiek in
op het origineel. Inderdaad het boek is langdradig
en onevenwichtig; in de verkorte vertaling zijn die
gebreken zelfs nog niet heelemaal wcggewerki. De
hoogtepunten van den piccaresken roman, zooals we
die kennen uit de werken van Cervanles, Qucvcdo en
Lesage.zijn door VOM (irimmelsliausen nergens bereikt.
l let is waar hij had dan ook wel heel Hoog moeten
grijpen. En een merkwaardig hoek is de .\\ontnurlijkc
Simplieissimus tóch. Niet alleen om de reeks var.
interessante, soms komische, soms tragische
a\ontiiren, niet eens in de eerste plaals daarom; maar nok
en vooral, om het meer synthetische element, het
element van den filosoof in het narrenpak. En daar
naast is hei uiterst belangwekkend om het t rellende
tijdheeld. dal liet geelt van hel ont wrichu . d>,<>i\e
gewoelde en verscheurde Dnitschland tijdens U e n
dertiu-jarigen i.'oi log.
L
uIn 't eerst heeft dit boek wel iets aardigs. Je krijgt
een gevoel o[ je een vriend tegenkomt, dien je in lang
niet gezien hebt en waar je prettige herinneringen aan
hebt ; een gevoel van pot vcrdorie-kcrel-hoe-niaak-je-'t
en-we-gaa.n-samen-een-borrel-pakken. Maar het ge
zelschap van dezen schrijver begint gauw ie vervelen'
hij houdt het groote gebaar, maar hij vertelt weinig,
althans weinig dat de moeite wa.a.rd is: zijn verhaal
wordt leeg en zwetserig. en wuordeiirijkheid kan nu
eenmaal armoede van geest niet volkomen niaskcercn.
De gave van het woord is alleen dan te waardeeren als
het woord bezield is, en die bezieling is in dit boek
wel geprovoceerd, maar in werkelijkheid is er maar
een bitter klein beetje van aanwezig. De cowboys in
dit boek zijn suikcrpoppcn, goeel voor een bal-masqne.
maar meiischcn zijn het niet. liet doet zoo grappig
aan, het gewild-gezonele, het bra.vonre-achtig Ilinkc
iu dit boek, omdat in werkelijkheid die flinkheid niet
sterker is dan de weerstand van een schnimpje. dat
dooreen kinderhand in mekaar geknepen wordt.
Natuurlijk, dit boek is ,.wel aardig". I let is hier en
daar ook leiik-hunioristisch. Maar liet is niet echt
En ik heb een idee, dat de schrijver dat zelf wel weet.
Dat hij gedacht heeft: als ik' liet maar zoo-eii-zou
opschrijf, dan slikken ze hei wel. Maar zoo iets wil
wel eens tegenvallen.
Kees Meekel kan in ieder geval veel Ivter dingen
schrijven dan deze onwaarschijnlijke cowbov -historie1 .
HKK.MAN MlDDI-'.NDORl'
Agentessseru
Groote Linnenfabriek stelt
Dames uit den beteren stand
aan tot agentessen. Prachtige
collectie, (luist, conditiën. Br.A429
Alg.Adv.l nr. ROUMA&Co., A'dam.
BRIDGE
EEN HANDBOEK VOOR
Royal-Auction en
Contract-Bridge
voor geoefenden en voor beginners
DOOR
B. M. v. d. GROENE
Prijs ingen. f2.25; £eb. 12.90
Uitgave van
VAN HOLKEAU & WARENDORF
AMSTERDAM
DEN HAAG
PlANOs.ORGELS
Doekborjbtr K9.' Telef: 13051
Alphen a d Rijn
Een Speculaasje
VAN
H A R T O G
smaakt altijd
N.V. Koek- en Bnr.keH'abriek
HARTOG
Gernrd Doupleni - Amsterdam
Anno i «87
ICriern Kunstinr'icritinQ
iDirkSctmobei
Amsterdam.
DE GROENE AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts f 5.?per kwartaal u:
f 10.?per ianr bij vooruitbetaling
vYOI±ENHOVËtt*S STOli