No. 2547 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND UIT DE NA TUUR: GROOT AMSTERDAM DOOR DR. JAC. P. THIJSSE Varen WIJ naar den Over/oom T~\ ERTIG jaar geleden wandelde ik met een ouden -*-^ vriend langs de Overtoomsche Vaart, dat destijds een vies, smal watertje was. Zoo ongeveer op de hoogte van de Kattenlaan stond hij even stil en zei: vijfenzeventig jaar geleden heb ik hier zitten hengelen". Ge ziet hoe snel Amsterdam verandert; via twee oude heeren komen we tot het tijdperk toen nog de vischjes zwommen in het klare water, waar men ging spelevaren ; en waar thans de kloake van de Overtoomsche sluis ten hemel riekt bevond zich toen het paradijsje van de zoete melk met room. Toen ik pas in Amsterdam kwam wonen was die Overtoomsche sluis al vies, maar een kilometer verder- zuidwaarts kon men toch al rrct succes hengelen in de Schinkel en bij het Huis Te Vraag was je al weer echt buiten in een nieuwe wereld van vrijheid en romantiek. Aan de overzijde van het water verliep de mooie Amstelveensche weg met zijn prachtige iepen en met de kleine boschjes van eizen en esschen, die er den indruk gaven van een weelderigen woudzoom. Dan ging het verder, het Sloter Jaagpad langs met rechts de bloem rijke hooilanden, links het heldere water van het Nieuwe Meer en daar ging ik dan in 't voorjaar liefst op Zaterdagmiddag wandelen om er de bloetrenscheepjes uit Aalsmeer te ontmoeten met hun kleurigcn deklast van violen en primula's, madeliefjes en maagdepalm. Dan tweemaal overzetten op den hoek van de Haarlemmermeer om langs Koenenkade en Amstelveenschen weg naar huis,te gaan. Het hoogtepunt van de heerlijke wandeling was de Koenenmolen ; daar had je een hoog kwakelbruggetje over de uitwatering van het Karnemelksgat en op dat bruggetje kon ik langen tijd staan uit te kijken over het heerlijke HoIIandsche polderlandschap met de groote stad van Amsterdam heel ver aan den gezichtseinder. Ik herinner mij nog wel dat ik er als een soort van spinrag het steigerwerk k >n zien van het in aanbouw zijnde Rijksmuseum. Nu ben ik daar gisteren nog eens gaan kijken, den Amstclveenschcn weg langs. In de buurt van het Stadion zag het er wel angstwekkend uit: de rare weg, de zand- en kleistortingen voor de Olympiade, de hooge zanddijk voor den Ceintuur Spoorweg, alles in onvermijdelijk slordigen wordingstoestand. Aan dien Ceintuurbaan, een nieuwen wal rondom de stad, zullen we nog moeten wennen. Als we dien dijk ge passeerd zijn, blijven we nog steeds tusschen huizen en het kost zelfs moeite om den ingang naar de Koenenkade te vinden, maar dat lukt tocli en na een spoorwegkruising en nog een eindweegs roiumelbouw komen we weer in het open veld, dat in sommige opzichten nog heiinnert aan de schoonheid van voorheen. De Koenenmoleii is verdwenen, in vlammen opgegaan, door 't henielvuur getroffen, een eervol einde voor een goeden molen. Het Karnemelksgat ligt er niet meer zooals vroeger, de Buitendijksche Buitenveldertsche polder is verveend en wacht nu op verdere bewerking. Het Nieuwe Meer ligt er nog prachtig hard blauw onder de heldere lucht en de felle zon, die we te danken hebben aan den kouden Noord ooster. Langs dat blauw hier en daar het gele riet en in het groene boezemland groote proppen van gele dotterbloemen en grijzig groene pieken van de lisschen die opschieten. Een paar kieviten loopen rond met wapperende veeren en een leeuwerik zit te zingen op een aardkluit tegen de kade uit den wind en in de zon, niet erg sportief. Nu halen we de kaart van rcot Airisterdf.ni te voorschijn en een goede dosis fantaisie en vertrouwen. Hier zal toch een van onze nieuwe groote parken komen en dat kon wel eens het grootste en mooiste zijn van alle. De Koenenkade wordt een groote breede hoofdweg; daar snorren de automobielen langs naar het vliegveld Schiphol en dan verder naar Leiden en Den Haag. De ,,Hand naar Leiden" aan de Poel van Amstelveen valt dan nog meer terug in het rijk der historie. Aan de overzijde van het Nieuwe Meer komt ook zoo'n Schiphol-weg, zoowat regelrecht van den Overtoom op het tegenwoordig pontveer van de Haarlemmerringvaart aan. Die pont wordt natuurlijk een groote brug, aan 't eind van de Koenen kade komt ook een brug en ergens tusschen die bruggen in, aan het eind van het Nieuwe Meer zelf komt de Sluis, die de Overtoomsche sluis zal vervangen en die zooveel pennen in beweging heeft gebracht van deskundigen en niet-deskundigen, belanghebbenden van allerlei aard. Sommigen wilden hem bij de spoorbrug hebben, anderen halfweg in 't meer en nog anderen aan het eind van het Meer, waar hij nu dan ook heet te zullen komen. Je moet je over sluizen altijd nog al voor zichtig uitdrukken. We hebben er wel gekend, die zelfs toen ze reeds gebouwd waren nog wreer naar elders werden verplaatst. Tusschen al die automobielwegen, bruggen, sluis en spoorlijn in moet nu het Nieuwe-Meer-Park worden aangelegd. Dat klinkt wel een beetje benauwd, maar het zal u meevallen, want de beschikbare ruimte bedraagt meer dan twee honderd hektaren en daarvan is zoowat de helft water en boezemlaud. Het water hier is reeds een geliefd speelterrcin voor de Amsterdamsche roeiers en zeilers. Die zijn nu wel wat ontsticht over de nieuwe sluis, die hun de uitvaar! zal bemoeilijken naar Ringvaart, \Vesteitiderplassen en Kaag, maar het verluidt dat na de afsluiting van de Zuiderzee de sluis wel voor het meerendeel van den tijd open zal kunnen blijven, net als zooveel sluizen in Friesland. Ook zal het \\el aardig zijn om langs beboschte oevers te varen, want het Park aan de Noordzijde zal wel in hoofdzaak worden opgeva! als bosch. En wat een bosch ! Hier geeft het kunst matige van onze stad weer schoone mogelijkheden. Het stuk Rieker Polder toch za.l worden opgehoogd met kostelijke IJpolder-klei, afkomstig van hè! graven van havens en kanalen en die klei vermengd met het veen geeft een kweekbodem en een niveau waar letterlijk al les kan groeien net als in een kweeke-rii. Als de spoorwegdirecties het goed vinden kunnen we zelf in het Noorden geleidelijk ophoogen tot liet haanvlak van de spoor toe en daar dan een zeer bruikbare glooiing krijgen met gelegenheid voor aardigen uitkijk over Park en Meer. In dien Rieker Polder kan de plantsoenkweeker en park-architect 'zich uitleven naar hartelust en misschien wil hij dan bezuiden het meer flinke stukken boezemland intact laten. Ik heb een stille hoop, dat dit ook noodig zal zijn om redenen BOUWT IN HET OOSTERPAPK BIITïibVEN INLICHTINGEN VERSTREKT DE DIRECTIE - TELEF. INT. Ng 6398 van Waterstaat. En, schrik niet lezer, dan zou ik zoo wat op de helft van de kustlijn een landirgsverboet willen leggen, ofschoon ik een verschrikkelijker! hekel heb aan verbieden. Maar die zeilers en roeiers, vooral de roeiers houden ervan om tusschen het riet in te schuiven en aan wal wat rond te scharrelen en dat is allemaal heel goed en wel, maar ze zullen het toch ook wel op prijs stellen dat op zomersehe dagen daar al de rietzangers zingen en schooltjes van koeten rondzwemmen en de witte vischdiefjes komen bidden boven het water. Dit en zoo veel andei moois kunnen we er allemaal krijgen met wat overleg en organisatie en gelukkig is het Meer groot genoeg, om ook nog eenige landingsruimte over te laten. De Zuidgrens van het Park is meteen gemeentegrens en dat is wel jammer, want nu komen de brugge hoofden van de groote automobielwegen in de ge meente Haarlemmermeer en zijn we aan den zuidelijken antomobielWt g blootgesteld aan bouwerij van NieuwerAmstel. Wat wij daarvan al te zien krijgen aan Amstelveenschi n weg en Kalfjeslaan geeft wel reden tot bezorgdheid en het is daarom te wenschen dat wij zeer spoedig de verplichting krijgen tot het opmaken van gewestelijke plannen. Het derde waterpartij-park dat wij krijgen is lief Amstelpark, dat hoofdzakelijk komt te liggen op den oostelijk'jn oever van de Amstel van de ZuieU lijken gasfabriek lot langs het stuk .Amstel dat bij het Kalfje nagenoeg West-Oost loopt; het uitzicht van het Kalfje in de richting naar .Abcoude. Ook de westoever van den Amstel blijft parkachtig en ei' komt xelfs langs e1e ceintuurbaan een breede parkstrook van Amstel tot Boerenwetering, die zich elan, naar smaller, weer voortzet tot h.'t Nieuwe Meer Park. Met de uitvoering van dit park zuilen rog wel eenige jaren gemoeid zijn, zooeiat mijn natuur historische vrienden in .Amsterdam nog v.'lop den tijd hebben om in het gedeelte van den (irooleii I'uivendrechtschen polder, waar het park zou k'men, uit te zien naar slechte hooilandjes, eiie te goed zijn voor Ivplantiiig en die daarom zooveel UK.gelijk ungerni eid moeten worden gelaten, opdat zij hel nieuwe park kunnen opluisteren. [V1 Zuidergast'abriek i; np zi o'n. h'.ioiiandje gebouwd. J. S. MEUWSEN, HoB. A'dam-R'dam-Dcn Haag. DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND Meest schitterende uitvinding dezer eeuw, om de schoonheid der vrouw te verhoogen Eenigst product ter wereld, dat in zich vereenigt ] de zachtheid der crème en de donzigheid der poeder zonder te vlekken of vet te maken. - Te verkrijgen in - tubes vanaf f 0.40 Wit - Ivoire - Naturelle. Verkrijgbaar in alle l'klasse parfumerie-en kapperszaken. Bij toezending ,van f 0.10 porto aan onderstaand adres wordt proeftube gratis toegezonden. Filiaal voor Nederland en Koloniën : Leidscheksde98 - Amsterdam Telefoon 36372. Bergen Binnen* Het Huis De Haemstede" Telefoon No. 10 Ie rangs Familie-pension Heerlijk voorjaarsverblijf in de onmiddellijke nabijheid van bosch en duinen Binnenlandsche Vaart Risico Sociëteit Gevestigd te Amsterdam Heerengracht 260 262 MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL: Vijf Honderd Duizend Gulden RESERVEKAPITAAL: Honderd Zeventien Duizend Twee en Tachtig Gulden. VERZEKERINGEN op alle Binnenwateren van Nederland. België. Frankrijk, Duitschland, enz. Ie. op CASCO en MACHINERIEËN van Stoomschepen, Schepen, enz. 2e. op GOEDEREN, INBOEDELS enz. p. Stoomb., Schepen, Spoorwagens.enz. 3e. op PASSAGIERSGOEDEREN, door de wereld. 4e. op WASCHGOEDEREN, naar en van de Bleekerijen in Nederland. 5e. op RIJWIELEN, m Nederland. De binnenlandsche Vaart Risico Sociëteit te Amsterdam en The Marine Insu rance Company Ltd. van 1836 gevestigd te Londen, SLLIITEN VERZEKE RINGEN per Post, Luchtpost, Van Gend & Loos en andere Expeditiën, op: Geldswaardige papieren, Specie en Diamanten door de gehecle wereld. Inlichtingen worden volgaarne door de Directie en de Hoofdacenten verstrekt.