Historisch Archief 1877-1940
No. 2548
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
19
B I O S C O P Y
DOOR L. J. JORDAAN
VARIÉT
(. . . . moor niet van Jcinninifs'/
IJ leven ik wees er reeds
".''?' vroeger |."op wat de film
??;' betreft in een merkwaardig
??;,' tijdsgewricht. Allerwege
be- gint zich het aanvankelijk
??-? vage besef, dat de
cinema..T tografie nog wel eens iets
??? anders zou kunnen zijn dan
de imbeciele liefhebberij van
geestelijk on volwassenen
-te kristalliseert1!! tot de zeer
duidelijke en onomwonden
tïscli, eindelijk eens vast te stellen, hoe wij, moderne
intellectueelen tegenover de film staan. Men begint
.langzamerhand een hoogst ongepaste wrevel aan den
dag te leggen tegenover de imposante Olympische ver
achting van vele autoriteiten en vooraanstaande Ne
derlanders voor het hardnekkige film-verschijnsel
men toont niet onduidelijk de neiging deze rooten
?opzij te schuiven en ze met hun voorname negatie
alleen te laten men begint zich ontevreden en
bekocht te gevoelen met de
bonbons-pour-lesdames-iournalistiek, die nog op de film wordt losge
laten... kortom het film-vraagstuk is urgent ge
morden.
De Vrijzinnig Christelijke Jongeren Bond organi
seert een driedaagsch congres ter bestudeering van
de sociale, ethische en aesthetische beteekenis van
de bioscoop de Amsterdamsche Studentenver
eniging voor Sociale Lezingen neemt in haar serie
,,Groei" een hoofdstuk ,,Van film tot film-kunst" op
de Rottc'rdamsche Volksuniversiteit overweegt
ernstig de mogelijkheid van een reeks voordrachten
?over de artistieke toekomst van het lichtbeeld....
?iedaar tenige belangwekkende symptomen, die
bewijzen hoezeer het begint te gisten in de publieke
opinie.
Het opmerkelijke nu is, dat, terwijl eenerzijds tal van
ntellectueele krachten in het geweer komen, om zich
voor de mondig-verklaring der film op de bres te
stellen en het lichtbeeld te onttrekken aan de sfeer
van plat amusement van andere zijde "al het
mogelijke gedaan schijnt te worden, om die emanci
patie tegen te werken. Lüeii tegenwerking, waartoe ik
in de eerste plaats reken het welbehagen van allen.
die gnuiven in de combinatie bioscoop-variété. Want
de doodsvijand van de filin-als-l;iinat i\- il c variété\
Hoe toch is de situatie? We hebben hier te doen
met een uiting van het openbare leven, waarvan ieder
denkend mensen de importantie /al moeten erkennen
wier invloed overal merkbaar is - die zich als
kuituur-factor niet meer af laat wijzen. . . . en waar
tegenover het intellect nochtans schuw en weifelend
staat ??- zonder vaste meening /onder gevestigd
oordeel. Ik behoef hier niet nader te betoogen, dat
een dergelijke absurde toestand, uit sociaal en maat
schappelijk' oogpunt alleen reeds, ten eeiieninale
ongezond is en dat het een eerste plicht is van iedereen,
die in die richting eenige verantwoordelijkheid voelt.
de oorzaak van deze ziekelijke afwijking op te sporen
en te trachten haar te elimineeren. Dit is des te
klemmender, waar die oorzaak /oo voor de hand
ligt immers, zij bestaat in niets anders dan t'iiuli'
onbekendheid niet aard en \ve:en run de iilm \
Het intellect het kultureel-betere publiek, weet
niets van de bioscoop, omdat het er niet komt....
en het fnuikende is, dat het, oppervlakkig beschouwd,
?gelijk heeft. Men kan het geen ontwikkeld mensen
kwalijk nemen, dat hij er voor bedankt, terwille van
de problematieke waarde eener onbekende film al
den rommel te slikken, die het beruchte en
verer toen geen vermoeden van, dat het ergste nog moest
komen in den vorm van het variété-nummer. Of dit
op zich zelf dan zoo vreeselijk is? Ach ik weet het
niet en het kan mij eerlijk gezegd niets schelen ook
wie van de variétéhoudt, ga er heen.... maar asje
blieft in haar eigen milieu ! Want ik protesteer heftig
tegen de brutale invasie van deze ordinaire en après
tont vervelende indringster in de bioscoop. Ik pro
testeer er tegen, dat het ernstige en nobele werk van
een Fritz Lang en een E. A. Dnpont wordt ingeleid
en neergehaald door tingel-tangelvermakelijkheden
ik protesteer ertegen, dat het publiek, hetwelk
anders de dancings en café-chantants met zijn
tegenwoordigheid siert, langzamerhand in de bioscoop
zijn tenten begint op te slaan maar vooral, ik
protesteer ertegen, dat het de ernstige belang
stellenden verdringt en van de film verre houdt.
Ik wend mij hiermee in de eerste plaats tot de
bioscoop-directies, voor/oover zij iets voor de standing
van hun bedrijf voelen. Natuurlijk ik begrijp leven
dig, dat zakelijke overwegingen, speciaal in de/e
moeilijke tijden, den doorslag geven - maar aan den
anderen kant ben ik er zeker van, dat een behoorlijk
geschift film-programma stellig niet minder publiek
/al trekken, dan een gemengd-dito... maar wel uriiler
publiek. Bedenkt zou ik hun willen toeroepen, dat
de variétéeen sleur is geworden, oud, vervelend en
uitgeput maar dat de film de toekomst beteekent !
L;n wanneer het dan niet anders kan, geeft dan hun,
die kokhalzen van de music-hallgenietingen, gelegen
heid het goede lichtbeeld te zien in een gezuiverde
atmosfeer schept hun een toevlucht, waar ze veilig
zijn voor levensliederaars en tweede-handsch tenoren
- voor de nieuwste society-dansen en
,,How-do-youdo?"-met-groot-orkest.
Nog iets: zooeven lees ik, dat het Amsterdamsche
gemeentebestuur de adressen om vermindering der
ondragelijke bioscoop-belasting heeft van de hand
gewezen - naar het mij voorkomt met een /wier en
gemakkelijkheid, waarmee men in ernstige" /aken
allicht geen genoegen zou nemen. Ik zal niet zeggen.
dat het een daad van wijs beleid en kultureel door
zien kan genoemd worden - maar zeker is, dat de
bioscoop-exploitanten het den conservatieven ele
menten in het college wel erg gemakkelijk hebben
gemaakt. Men beroept zich nu eenmaal ietwat moeilijk
op kiiltitrcelc !>ctee/;enis temidden van zingende zagen,
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
TRANSPORT Mij, HOLLAND"!
^Weesperzijde 94 AMSTERDAM!
..humoristeii" en dans-parodislen. Wie het
gewieht van de goede film wil bepleiten, konie niet
die film alleen, maar niet in dergelijk
coirpronntteerend gezelschap. Ook van deze geschiedend K
de moraal: /uivert uw etablissementen van de
variétédie/elfde variétéis niet alleen de M/;<I//</I
maar ook de (i/Hlcr^an" van uw bedrijf !
Ik doe tevens een beroep op de serieu/e, goed
willende critiek om van stonde al aan een onbarm
hartige razzia Ie honden onder de parasiteerend.'
verinaakscleinenten in t! e goede bioscoop /.e
terug te drijven naar de plaats waar zii hooren.
teneinde lucht te verschaffen aan de bedreigde
film. liet spreekt van/elf, dat de genoegelijke
causeurs onder ons, die het allang goedvinden.
/ich hiervan niets behoeven aan te trekken . ...
hara-kiri kun je van niemand redelijkerwijs verlangen
Tenslotte het intellectueele publiek: ik zou den raad
willen geven, gaat zoolang de bioscoop niet
uitgezwaveld is, alleen naar de interessante cinemato
grafische producten - informeert hoe laat de hoofd
film aanvangt en ontloopt aldus het noodlottige
bijprogranma, dat uw stemming vergiftigt en een
onbevangen oordeel onmogelijk maakt, \\ant van int
belangstelling, van mr appreciatie hamM de ont
wikkeling van de film-kunst af !
(BIOS1"
©Telefoon 51271 Tel.-Adres Transport'©
© Verhuizingen, door geheel Europa permeu- ©
|? belwagen en gesloten spoorwegwagons, fj
© binnenlands ook per gesloten autoverhuis- ©
@ wagens met aanhangwagen. Binnen een @
© ravon v. 80 K.M. bespaart men Hotelkosten ©
© Bi;w\,\RPL.\.\TSK.\ VOOR iii-;i il-:KLI; I-;N©
© <;I-;DI-:I-:LTI-:LIJKK INBOKDKLS
©©®©©©@©©@©©©©@@©@©©©©©©@©©©©©©©
PASCHEN
Als de Pcischen f j fin tji'icif ff lort* n
en c/c kille kimmen rooden :
f i Is //c/ voorjaar i.s herboren
in c/c eer s/e lenleboden ?
()!s de /Arische n o fin goal lichten.
.-?rm>o/ï\'Oorkor! een \'l(iüt> noe^ r///
f/i' hier) dichters ienlediehfen:
/'!/n n-f t n 11 hel one-cn/nidc '
. W's (L- ifirde //c/; gereed mtmkl
i ini f/( ?;: nicmvcn bloei ie draden .
?','/?? de me f is f li uil /o/'i> en leed r<i<:l\ /
in de gouden /.onnednyen :
r// -. 'l,. ? j )(i se l ie n ii<.tn [><i<i i gloeien.
bl<mk ovA/onw/r \ 'reunie Zamsler
\\ f n h ? / Ie \]ïtn /," ?/ me 11 \\ e Uocicn
c't //in ee<_>it \\iti hl de n<i<i i?-~-!e i'
l/, <!?? ?? ','ocA/r/;/ ntnil hikken
er, he> \ unelkleed g<t<il kleuren
't!-- 'i' ? /' 'n yyj< -n ( '/M ('/> ( hi'o AA en
' ]--\ (???/?-.(?/ '. <in hun \vnidsel M hc!.<:'
't!- </" !'ri???< !'?( n inuner si /ioonei
l-Jid1 V' l.enleiied -,<?/?/( >//V.'/;v
ii >A / .'.'(','' l'inn den ^l'.nl^!)c\\'onei
'?n de J.'id de h-ind in^olkm^ '
. \i--~ !<?.. l -.t//; //( /< in de boonien
-?h/'^end s///u / (en /.onne/.eeen :
'il ~- /'<'' hi< >cd cifttii ^nelle! .S//Y K >/nef,
/'/'"; u i-n u c/'.M 'h en \vonfie /co'c//
<>/?*> d>j P <i si 'hen kom f 'e luiden
n tl de ()re>n/.en (ore n k Sok ken.
\\ o'-den of) hel /.onn 10 /?auien
de '_>of'(/i/fien dn ft/{je/ro/\l\cti '
i/^ (/f /(>/??><7/c /onefe kruelilen
!/!' >;?/('/; n<i<ir de nnnne\\ e e ld e n
<//?*? liefr///<v;/.sr>'('</<;< hlen
/!< /' //.' / liehf \i'ivmnebeeiden .
'//?> <?/ i 'n?*>> hen d<ni\\'f>ep<<re!d:
; ,/ /.-r,-,,,'A/ «ntH <;, /«v.s, /?//» //
/-?c' '/<!?' /n de '?? ? ?? ? fie/n\ <icre/(/
sclirikkeiiike ,,bij-programma" uitmaakt. Ik heb
indertijd al eens een bitteren uitval tegen de misselijke
cinematografische schund gedaan, die men naasi
de hooid-film, het publiek opdringt maar ik had
Kunst zaal Willem Brok
H I L V E H S l M
Tentoonstelling van Schilderijen
van Prof. H. J. WOLTKR en
=i SIMON MARIS.
\ ,,u|- de PIT--, d i.i ai de Je ^v;i-k.< :;i:i! ., Jern.-.'.li. n
1'jaatsuX'biek .d-ined>' hè! !i.it. dal ik ii"i', -ieeü's
hei eei'--!r ileel kor, /ii n , :i ik (\, lihn liever in /:ii:
geheel bespreek i d/.i,ikl mij i-i i'.adv r "p U-TUL: '.<
komen. \'oorl'i'ipig /!? ge^'ii^t.ii.'.. i il, j;,^ \\,u ;k .?
\';m /.;*" iuii'eii^,e\\->iiii m^ii:. M^I, ; ^ :: \'.Mt;'!:;!,ü]! v1,,'^.
Specia.al iiel frappaiüe re.ili^mv '..o ?'?? >cam!i.i.i\ I--L ii.
films (rekt hier in de eer^'e i1!,1! 'i iie a.'indaciu . .\V-r.
sla hel we i'k niel l\ er !
MODK K N I. kl.OKK l.\
\K\l!?AM>IIOKl,(X,KS
R i. ! S \Y !?. K k K K S
DILLNED
\ IjZF.LSTRAAT 83
AMSTFKDAM