Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2548
ECONOMIE EN POLITIEK
IN RUSLAND
DOOR DR. L. H. GRONDIJS
//. Rotterdam of Antwerpen de haven voor
in- en uilvoer van Russische waren ?
lVe//7/(J animo voor commerc/ëe/e en
finantiëele combinaties met de Sov/et~regeering
EEN tweede reden voor de moeilijkheden, welke
de sovjetregeering ondervindt, om'hare handels
balans in evenwicht te houden, ligt in de onmogelijk
heid, om kredieten te verkrijgen op langen termijn.
Aan het geringe vertrouwen, dat nu n haar schenkt,
is zijzelve, wegens hiar ongehoorde werkmethodes
en haar commercieel machiaveltsme, schuld.
Tot aan de maand December 1.1. hebben
buitenlandsche kooplieden over hunne handelscontacten
niet mogen onderhandelen met de vertegenwoordigers
der Russische trtists, maar, in hun bijzijn, met leden
der officieele missie's. Het waren uitsluitend de
laatsten, die de overeenkomsten onderteekenden.
Zoodra moeilijkheden ontstonden, beriepen zij zich
op hunne diplomatieke voorrechten, en weigerden
zich te onderwerpen aan de jurisdictie der staten,
wa'ir zij geaccrediteerd zijn. De Fransche kooplieden
zijn dan ook herhaaldelijk door hunne regeering ge
waarschuwd, dat zij, ingeval ter zake eener door een
diplomatieken sovjetgedelegeerde onderteekende over
eenkomst een geschil mocht rijzen, genoodzaakt
zouden zijn, dit te onderwerpen aaa ecu
sovjetrechtba ik, wier uitspraak z?ker nooit te hunnen voordeele
zou uitvallen. Eerst twee maanden geleden heeft de
sovjetregeering, die tot dusverre alles gedaan had,
om de eenheid van het Russische handelsfront tegen
het wereldkapitalisme te handhaven", aan den aan
drang der handelstrusts toegegeven, en veroorloofd
in eiken tak der Russische handelsbelangen bijzondere
maatschappijen te organiseeren, die in het buitenland
on'er controle der ,,torgpreds" (officieele
handelsvertegenwoordigers) zelfstandig werkzaam zouden
m 'i;en zijn.
'Kik de handelsarbitrages hebben zelden goede
uitkomsten opgeleverd. In Juni 1.1. was ter oplossing
va i een geschil tusschen de sovjets en een Fransche
fiiv.ia, over eene naphtalevering, tot arbitrage
besloien. De sovjetarbiter was met dien der tegenpartij
ov reengekomen, dat de regeeringstrust eene schade
vergoeding van 80.000 pond sterling had uit te betalen.
OnJer voorwendsel, dat haar scheidsrechter zijne
vo'.nacht had overschreden, weigerde de sovjet
re:; cring, deze som te storten. Daar de
arbttragec!.'1 isule in de meeste internat ionaie handelscontracten
de zekerste waarborgen biedt voor hare uitvoering,
wo dt dit geval beschouwd ais een uiterst gevaarlijk
an ccedent.
Verder zijn herhaaldelijk overeenkomsten tot
Ie v ringen aan de Russische rcgccring, door de laa'sie,
zo der hoop op redres, afgebroken, lien der bekendste
vo ?rbeelden betreft een contract tot levering van
vl-'", door een Frunsche firma gesloten met den chef
de< Russische handelsdelegatie te Parijs, en ingevolge
zij i overhaast vertrek (dat in verband stond met
zij ' proces tegen den p-.'trolenm-Talleyrand Boenatiau)
eervoudig verbroken.
''.r hcerschf daarom geen groote lust, nai aan
co .miercieele en financieelt comhiuatie's met de
so . streg.'ering deel te nemen. Te Parijs heeft zich
g.' ' enkele Bank laten vinden, om aan Moskou een
kr iiei te openen, en de sovjets 'nebben er zich mee
m ten tevreden geven, om er een derderangs bank
te koopeii. De wissels va:>, bepialde sovjettrusts
(b.v. ,,Areos") worden te Londen in het geheel niet,
e;; "e Parij; en Berlijn vrij zelden, en dan tegen een
h ' % disconto (verleden jaar 25 pCt. door het Credit
L' <;inais) aanvaard. De kooplieden, die ze in b
ta' ig gekregen hebbeu, negoeieeren ze meestal door
bii md'ere banken, die beperkte, aan hunne middelen
cv iredige, kredieten verleeiten, en die, wegens hunne
pe' lonliJKe betrekkingen, hij machte zijn, ze in
h a den te spelen van koopers van sovjefwaren Ie
H :iburg L'inden.etc. In sovjet kringen, die
ongetw,;feld een sterk leedveimaak zouden gevoelen,
in : en door het buitenland aan de overeenkomsten
m Moskou'een normale waarde werd toegekend,
w 'Jt in d.' huidig; omstandigheden geklaagd over
de financiële blokkade" die, ouder leiding van
\V iston Ciiurchill, door de regeeringen vau Kngelaud,
Fr ikrijk, Ihiitschland en .Amerika tegen de Russische
rep: ering zou worden uitgeoefend.
Y.ei'wijl dus de handteekening van een
sovjctg?.', begeerde onder welke overeenkomst ook, niet de
m' "e zekerheid biedt, kan men zeggen, dat zijne
on ' vteekening van een liandelswissel vrijwel zeker
de :~:ta!ing er van op den vervaldag verzekert. In
hu i.ie onderhandelingen zullen de leden der officieele
handelsmissies de afgifte van wissels trachten te
vermijden, teneinde voor later een wapen en een
ch ; itagemiddel in de hand te houden. Is de wissel
ec'.i er onderteekend, dan wordt hij betaald. De
M:-;kou'sche regeering ziet in, dat niet alleen hare
In ;delsbetrekkingen met vreemde kooplieden, maar
z?!r> haar staatkundige relaties met andere
regeerhpjn meer en meer zullen afhangen van hare
koopk "ht en betrouwbaarheid. Weliswaar hebben eenige
ja 'en geleden een paar sovjetwissels te Konstantinopel
betalingsvertragingen ondervonden. Sedert echter
handelsrelaties op groote schaal geopend zijn, komen
dergelijke gevallen niet meer voor. Toen onlangs
een sovjetwissel, op naam der firma Pathéte Parijs,
vijf dagen op betaling heeft moeten wachten (wegens
de verlate aankomst van schepen, die door het
Arctisch ijs waren opgehouden) was het feit den
zelfden dag in alle hoofdsteden der wereld bekend.
Tot het jaar 1923 toe, werd elk deficit in Rusland's
buitenlandsche handelsbetrekkingen door zendingen
van goud en andere kostbaarheden (kroon- en gestolen
particuliere juweelen) aangezuiverd. Sinds het vorige
jaar heeft het handelsverkeer met de sovjets, door de
verleening van kredieten op korten termijn (.'!, hoog
stens G maanden) een ander karakter verkregen. Het
vertrouwen, dat in sommige landen, die een drin
gende behoefte hebben aan afzetgebieden voor hunne
waren, aan de sovjetregeering verleend wordt, berust
op de correctheid, waarmede Moskou zijne betalingen
in de laatste vier jaren heeft uitgevoerd. Nu de
krcdietquaestie een hoe langer hoe voornamere rol
gaat spelen in Rusland's betrekkingen met het buiten
land, drijft zijn handel langzamerhand af naar die
landen, waar groote sommen gereed geld ter be
schikking liggen. Hieraan is het b.v. toe te schrijven,
dat het aandeel der Vereenigde Staten in den invoer
in Rusland, vau 5,8 pCt. in HM3 gestegen is tot 30 pCt.
in H»2r>. Het stelsel van betaling in termijnen, dat
aan Moskou is toegestaan door sommige
Amerikaansche (uitsluitend Joodsche privé) banken, die
met de sovjetkommissarissen goede betrekkingen
onderhouden, heeft het voor den Amerikaanscheu
landbouw mogelijk gemaakt, om het tekort van den
Russischen landbouw aan te vullen. Om analoge
redenen is Duitschland's aandeel in den uitvoer
naar Rusland teruggegaan, van 47,5 pCt. in HU 3 tot
10 pCt. in H>25.
In de vraag, die verleden j^tar acuut geworden is:
of u.l. Rotterdam dan wel Antwerpen de voornaamste
haven worden zal voor den Russischen in- en uitvoer
in West-liuropa, is hetzelfde argument vau over
wegend belang. Dat tot dusverre de graanuitvoer uit
Rusland naar Duitsehland en Belgiëgrootendeels
door Rotterdam heen heeft plaats gehad, is verklaar
baar uit commercieele en finaudeele, en geenszins
uit staatkundige redenen. Beloften vau winstgevende
handelsbetrekkingen doet de sovjet regerring, en
uitzicht op finnncieele voorrechten spiegelt zij telkens
voor, wanneer zij meent, daarmede eene diplomatieke
erkenning of eenige andere staatkundige winst te
kunnen knopen. Is deze winst behaald, is de erkenning
verkregen, dan wendt Moskou zich met dezelfde
chantagemiddelen naar een andere regeering toe.
Het is dus voor diplomatieke onderhandelaars van
meer waarde, om de erkenning te laten hopen, dan
haar toe te staan. Hel veiligste is. commercieele en
politieke onderhandelingen zuiver gescheiden te
houden, (ieen der natic's, die tot dusverre Rusland
erkend hebben, heeft daardoor eenig economisch
viordecl behaald, dat zij niet door de bemoeiingen
vau een handelsagent zou hebben kunnen verkrijgen.
In de eerste '.» maanden van T.I25 heeft Rolterdam
:ii: R'.island 77,70(J ton cerealen (voor Duitschland
en België) ontladen, en 20,l.iê>;> ton (uit Canada, de
Vereenigde S'atcn, Duitschland en België) naar
Rusland verscheept. De keuze van Rolteidam is
bepaald door dezelfde redenen, die aan Amerika in
den goedereiuiitvoer naar Rusland het grootste
aandeel verleend hebben: de ruime beschikbaarheid
van gereed geld. Onmiddellijk na verscheping der
granen iu de Russische havens, betalen Ncdcrlandsclie
banken ecu groot deel (meest Si l pCt.) van tien koop
prijs a cnmp:a:it ui'. Noch l lamhurg, noch Antwerpen
zijn daartoe in staat. Noch de Vereenigde Stalen.
iioeil Nederland onderhouden diplomatieke be
trekkingen met Rusland, en men ziet dus. dat in
Rusland's verhouding tot het buitenland, de spheren
van handel en vau politiek door een ondoordring
bare n wand gescheiden ziin.
Teneinde het deficit de
meer te verhoogeii, liecti
ndelshalans niet nog
m^Li .u v^ i i.»wsv u. ..w., v. i. t'n'ineeie order van
Moskou alle aanknopen iti liet buitenland stopgezet,
met uitzondering v,m die. welke bestemd waren, een
krediet vau 100 milüoen mark te benutten, dat door
een Duitseh 'nankcotisortium aan de sovjets was toe
gestaan, lien later hevel houdt in, zelfs dit krediet
niet geheel Ie verbruiken. Op het oogcnhlik worden
alleen die zaken afgehandeld, waarover al geruimen
tijd onderhandeld was (h.v. de bestelling van
weefmachines bij de Sociéte dauphinoise). De laatste
aankoopen van eenig belang, die in Frankrijk gedaan
zijn, gelden vrachtauto's (enmptant betaald aan de
firma Renauh, niet tegenstaande het tegendeel in de
sovjetcommuniqué's beweerd wordt) en geweven
stoffen voor het platteland.
Het toenemende staatsdeficit brengt voor het
sovjetbewind groote gevaren mede in binnen- en
buitenland. In een rede, die onlangs door den
kommissaris Sokoluikof (alias Briljant) gehouden is, zijn
zij in den vorm eener plechtige waarschuwing aan
het Uitvoerend Bewind voorgehouden. ,,De tegen
woordige kredieten op korten termijn verleiden ons ,
zeide hij, ,,om boven onze middelen te leven, en
stellen ons bloot aan het gevaar, afhankelijk te
worden van de buitenlandsche regeeringen, waarvan
wij elke hernieuwing onzer kredieten met nieuwe
concessies zullen moeten knopen".
BATENBURG 6 FOLMER
(G. W. FOLMER)
DEN HAAG,
HUYGENSPARK 22
BERGPLAATSEN VOOR INBOEDELS
MET SAFE-INRICHTING
VERHUIZINGEN ONDER GARANTIE
INTERNATIONALE TRANSPORTEN
Bij dit buitenlandsch komt een binnenlandse!]
gevaar, dat op den duur niet enkel de onafhankelijk
heid, maar liet heslaan der sovjetrepubliek bedreigt.
Het betreft de ineenstorting van liet muntstelsel, dat
terecht door de sovjets als de hoeksteen van hun
staatskapitalisme beschouwd wordt. De
Tjervoncl(10 roebel), die op geen enkele buiteiilandsclie beurs
genoteerd wordt, verliest, zooals wij gezien hebben,
in het binnenland zijne koopkracht. Gedrongen doo;
den nood aan betalingsmiddelen, heeft men h-el
kommissariaat vau financiën gedwongen, om de uit
voering vau zijn program van uitgifte te verhaasten,
en zoodoende is reeds op den len October het plafond
van 1200 millioen roebel bereikt, dat in de ver
wachting vau een overvioedigeu oogst voor den
l Jan. was vastgesteld, lui nadat een deel der goud
reserve voor den aankoop van graan, meel en suiker
iu hei buitenland uitgegeven was, maakte Moskou
uitgebreide plannen voor den aankoop vau machines.
materieel eu ruwe sloffen voor zijne industrie.
Immers, wegens de toeneming vau welstand en
politieke onafhankelijkheid der boeren, wordt hel
vraagstuk van den wederopbouw der Russische
industrie hoe langer hoe dringender. Vul men ver
mijden, dat liet plat (eland zich nog meer isolcu'l, en
jegeiis het maatschappelijk stelsel der sovjets een
vijandige houding gaat aannemen, dan dient men
aan zijne wcnschcn gevolg Ie geven, en het .'die
industrieele artikelen te bezorgen voor prijzen, even
redig met die, waarvoor men verwacht, dal het zijne
landbomvvoorthrcngsclen voor de steden, de nationale
industrie, en voor den uitvoer zal afslaan.
Volgens Sokolnikot' is 'net voor de Russische regee
ring volstrekt noodig, om zich, door een sterk opge
dreven uitvoer, gedurende den jaargang I'.i2.) '2i>
in den vreemde fondsen te verschaffen tot een waarde
van 22o millioen roebel, en wel 100 millioen om 'net
deficit der uit vocrbaiaiis aan te vullen, en 120 miihoen
teneinde daarmede de redcloozc overuiigifte van
bankbiljetten nog tijdig te dekken (hierbij /ijn de
o millioen loebel, waarop de goud- en
pialinaophreng^l der staatsmijucn voor hei loopeiide jaar
, in rekening gebracht). Wat de recon
ft van transportwezen en indu.-'irie.
toekomst in zoo hooge mate de
nii-dewerking der boerenklasse en dus de binneniandsche
rust z-d alhangen, d.'iarvnor is een buileuiieuoon
budget noodig, \\aarvnor de vo',kskomniissaris.-en
nieuwe bronnen \an inkomsten zoeken, l 'il de oude
is niels meer I-e halen. De eenige kans op redding li'ej
in een terugkeer naar methodes uit den tijd voor de
revolutie, en in eene medewerking van hel
builenlandsch kapilaal in den \orrn van induslriee.'e- i-u
mijncuncessics.
De voorwaarden, die doo-- de organieke
sovjel\\etten en de bijzondere statuten der verschillende
lami-ehen
Terwijl echter Moskou, dom' ervaring \\ ijzer geworden.
dezelfde methodes gaat toepassen, die in andere
landen tusschen de regeeringen en de kapitalisten
gelden, blijven de moeilijkheden, waaraan de buiten
landers zich bij elke aanraking met de fanatieke
arbeidersceiitra in 'nel binnenland gestooten hebben.
voortbestaan. In hare sociale politiek ligt de
snvjelregeering hopeloos ingeklemd tusschen de
arlvidssuidicaten, die hardnekkig weigeren om het inUgralc
standpunt van October HM7 Ie verlaten (,,die (ieistei
die du heraufhcschwöi's! ....") en de vertegenwoor
digende lichamen der boerenklasse, die onherroepelijk
zijn teruggekeerd naar de produci iewijzen en ruil
stelsels der \ oorrevoliit ionairc periode.
\\ ij hebben uiteengezet, dat de t'inancieele moeilijk
heden, waan. m hel sovietregiem lijdt, de uitdrukking
zijn van dit onverzoenlijk kontrast, waaraan, vroeger
of later, door een vreedzame ontwikkeling of een
gewelddadige breuk, liet bolsjcu istische stelsel zal
te gronde gaan.
Kon. Meubeltransport-Maatschappij
DE GRUTTER 6 Co.
CSE CSB GSS DEN HAAG ^ <*°^
AMSTERDAM - ARNHEM
Verhuizingen per Auto-Trein