Historisch Archief 1877-1940
No. 2548
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
21
OP DEN ECONOMISCHEN
U I T K IJ K
BOOR JHR. MR. H. SMISSAERT
DIERSTUDIE: JONGE ORANG OETANG
Tcekening voor ,,c/e Groene Amsterdammer door H. Vcrsfi/ncn
Afwachten
OVER nieuwe mannen en oude zorgen" schreef
ik twee weken geleden, daarbij erop wijzende,
dat wij van die nieuwe mannen natuurlijk niet ver
wachten mochten, dat ze ons van alle oude zorgen
zouden afhelpen, daar toch veel van wat den opbloei
der welvaart remt, beheerscht wordt door factoren,
waarop de Regeering geen invloed kan uitoefenen;
ik eindigde met de hoop uit te spreken, dat het
Kabinet-de Geer in zijn doen en laten, buiten alle
politiek om, zijn volle aandacht wijden zou aan alles,
wat onze volkswelvaart raakt, dat hetde nooden der
praktijk met een open oog zou beschouwen en prac
tische middelen tot betering aanwenden zou.
Nu kan alvast gezegd worden, dat de
Regeeringsverklaring van 11 Maart 1.1. inderdaad zoover mogelijk
buiten alle politiek om gaat en de Regeering zich in
dit stuk als een a-politieke groep van bewindslieden
aanmeldt. Onnoodig te zeggen, dat ik hier de
politieke" zijde van deze aanmelding buiten be
schouwing laat. Wij hebben, op den economischer!
uitkijk staande, met de politiek" als zoodanig
niets te maken en slechts te letten op de economische
en sociale volksbelangen, op de wijze, waarop die
blijkens aangekondigde voornemens zullen worden
behartigd. Daarbij trekken in het Kabinet vooral
twee figuren onze aandacht: de minister van Finan
ciën en zijn ambtgenoot van Arbeid en zoo gaat in de
Regeeringsverklaring onze belangstelling het meest
uit naar wat daarin gezegd wordt omtrent hetgeen
wij van die twee mannen te wachten hebben.
Tot de homines novi" behoort mr. De Geer niet
en de portefeuille van Financiën is hem niet vreemd.
Nadat hij die destijds aan zijn opvolger had over
gedragen, heeft Colijn grootere dingen tot stand
gebracht dan hij had kunnen doen, maar men doet,
dunkt mij, De Geer onrecht door Colijn's werk uit
bundig te prijzen om den indruk te wekken alsof
van zijn opvolger niet ook goed werk mag worden
tegemoet gezien. Algemeen is ook zeker die indruk
in den lande niet; zijn ernst en de oprechtheid zijner
" bedoelingen stemmen tot vertrouwen. Voortgezette
bezuiniging" stelt hij blijkens de op 11 Maart door
hem afgelegde verklaring zich tot taak; daartoe zal
de staatsdienst vereenvoudigd en gereorganiseerd
worden; ook zullen gebouwen en andere hulp
middelen zoo efficiënt mogelijk" worden gebruikt.
Dit laatste middel klinkt wat.... huiselijk (maar
toch ook wel practisch) na de ruimere aankondiging:
vereenvoudiging en reroganisatie van den staats
dienst. Wat dit laatste betreft, ik heb reeds meer
dan eens hier in het licht gesteld, hoe noodig (en hoe
moeilijk) de aanwending van dit middel tot voort
gezette bezuiniging" is. Het is, gelijk ik ook reeds
vroeger opmerkte, het middel, dat Colijn nog niet
had toegepast, althans nog in lang niet voldoende
mate. Laat ons hopen -?alweer ! -- dat De Geer
flink wat in die richting zal weten tot stand te brengen.
Indien daartoe dit intermezzo" zelfs wat heel lang
zou moeten duren, ik voor mij zou dit niet betreuren
en ik geloof dat velen met mij er zoo over denken....
Belastingverlaging ook tot bevordering van kapitaal
vorming, waarvoor alvast twee maatregelen worden
genoemd en waarvan wij hopen dat zij inderdaad
ons iets nader zal brengen tot die vermeerdering van
productiemogelijkheden en verruiming van arbeids
gelegenheid, die ik de vorige maal als zoo
brnodnoodig aanwees. Dus: wat dat betreft, onze beste
wenschen.
Arbeid. Hen nieuwe man hier. Maar geen onbekende.
Spreker, schrijver, theoloog, professor, senator,
christelijk-historisch, christelijk-sociaal; ik geef de volg
orde, zooals zij mij uit de pen vloeit. Bij h 't
christelijksociaal" valt op het verbindingsteeken te letten;
in deze samenstelling moet, dunkt mij, op elk van
beide deelen gelijke klemtoon vallen. Nu zegt wel
de Regeeringsverklaring dat geen der leden van het
Kabinet zal beschouwd mogen worden als daarin
vertegenwoordigende de partij, waartoe hij behoort"
en Prof. Slotemaker de Bruine treedt dus niet op
als christelijk-historisch minister, doch dit neemt
natuurlijk niet weg, dat de leider van het Departe
ment van Arbeid een man is van /eer steik
uitgesprokene christelijk-sociale beginselen. Hij is voorts
ontegenzeggelijk een man van studie, van diepe en
breede studie in met den arbeid en arbeidsqiiaesties
samenhangende vraagstukken. Maar hij is niet een
man d;e door ambt of betrekking in aanraking is
gebracht met de praktijk, die het bedrijfsleven kent,
inzicht heeft kunnen verwerven in wat er omgaat
in industrieele en handels-kringen buiten de theore
tische zijde. Veeleer behoort hij tot de groep van die
opzichzelf eerbiedwaardige vorsehers, die vul
levcii(,,ln de Fransche Kamer is een voorstel tot afschaffing van de fopspeen behandeld")
HET VOOR- EN HET NADEEL
Kunstzaal VAN LIER
GvS G\9 naaat het Postkantoor te Laren (N.-H.) cxo GV>
ANTIQUITEITEN OOSTERSCHE KUNST
SCHILDERIJEN ~ NEGERPLASTIEK
Dagelijks ook des Zondags geopend
dige belangstelling iu de geestelijke en stoffelijke
welvaart van ons volk, van onze arbeiders vooral.
de velerlei problemen op sociaal gebied maken tot
voorwerp van onderzoek, van gezette overweging.
die bij het zoeken van eene oplossing voor die pro
blemen zich begeven in de richting die zij vastgesteld
hebben overeenkomstig enkele groote, diep in hen
gewortelde beginselen. Zulk eene figuur was ook
Talma. Ik noem niet als een derde figuur van dit
hooge geestelijk en intellectueel allooi Aalberse,
omdat ik in hem nooit het groote heb kunnen ont
dekken dat Talma eigen was en dat, meen ik, ook
Prof. SI. de Bruïne bezit.
Maar Talma is niet door de beginselen waarvan
hij uitging, gedreven in eene richting waarin hij zich
openbaarde als de maker van wellen, die
we/eiiliikpractische behoeften vervulden door
wezenlijk-practische regelingen. Zijn doctrine, dat de arbeid" nmeM
worden georganiseerd in een door de wet gelegei
verband en dat dan die organisatie als belangrijkste
taak met de uitvoering van sociale verzekerings
wetten moest worden belast, bracht hem tot eie in
diening van de Radenwct". tot de schepping van di
Raden van Arbeid, tof eene oudcrdonis- en
invaliditeits- en eene ziektewet, in welke aan die colleges ele
voornaamste plaats werd ingeruimd. Hetgeen nu
juist naar mijn inzicht (en ik meen blijkens de er
varing sedert l'.H.'i) niet ele meest pracl ische. niet de
beste oplossing is geweest.
Met hieraan te herinneren, wil ik waarlijk niei te
kennen geven, dat prof. Si. de Bruine, gelijk Talm;:
van een algemeen, vooropgezet beginsel uitgaande.
waarbij met wezenlijke, practische behoeften niet
voldoende rekening is gehouden, komen zal tot wetten
waarin die behoeften worden miskend en waardoor
eene (jarenlang ongewijzigd blijvende) regeling tot
stand komt, die de wraak" van den onpractischen
opzet Ie verduren heeft. Men mag echter de mogelijk
heid van eene herhaling niet als uitgesloten beschou
wen, hl zooverre past voorhands achter den naam
van dezen bewindsman een vraagteeken.
ICigcnaardig is wel dat een der punten in die ^ der
Regeeringsverklaring, waarin Uet werkplan \an.
Arbeid" wordt aangeduid, is: unificatie van de
sociale verzekering". Maar de sociale verzekering,
dat is immers, na Minister l.ely's Ongevallenwet en
vóór Aalberse's Lanelboiiwongcvallciiwe't. eins n:
hoofdzaak. Talma's oeuvre" geweest ! h:i is hierbij
unificatie" niet een vriendelijk woord voor her
ziening, hervorming, onnvevkingV Zoo niet. wat
beduidt het dan? Die herziening, hervorming, "'in
werking, dat was immers ook de groote en groot-ehe
;aak. die Aalberse zóó aantrok, da' hij daarom.
trots aanvankelijk bezwaar, in IC'2'2 lol aanblijven
besloot ! Ach, wij hebben hem aan hel werk gezien
ot liever aan hei ploeteren, den man mei ook wel een
algemeen beginsel, maar /ouder plan, zondei \.iste
lijn, adviezen vragend en ontvangend van den l longen
Raad \an Arbeid en eau allerlei andere /uden,tobbend
en ploeterend zoolang touia! ele lijd om was en hn
niets lot stand gebracht had! Doch genoeg hit r\ ai:
ik geraakte even op een zijweg.
\Vat unificatie" van de sociale UT/ckering ak
program-punt der Regeering Ivtcckcncii zal, /ulier,
wij moeten afwachten, ook: of di meuwe. met die
PANDBRIEVEN BEURSKOERS
DIRECTIE M?S.J.VANZlJST-M1?J.F.VERSTEEVEN
zware taak zich belastende Minister van Arbeid
blijken zal voor dit veelzijdig en ingewikkeld vraag
stuk een practische oplossing te kunnen vinden.
llii zal daarbij ook de reeds sedert l'.'im!) ruMeT.de
vraag naar de inwerkingtreding van de (al of niet te
wijzigen) zicktewet-Taltna te overwegen hebben.
OUT die vraag en die wet hel) ik meermalen te di zei
plaatse ecu en ander gezegd, o.a. in liet licht sielkndi
van hoeveel belang het zou zijn inuieii de wetgcvei
in de regeling van de uitoefening de hun loekonn ;u!i
plaats aan goed ingerichte ziekenfondsen en
zick.iik.'isseü/.nu kunnen toekennen, kis wal /oiuiei' e-e iM:e
oiüwetkiiiü\au Talma's wel niet o- bereiken zo.i 'ij1.!.
Hoe dit zii. hij ..unificatie" denken wij aan een Z'ckU
',\et. die in hè'i kader v.'iu geuniT'ce^ rek -nciaie1
'.erzekeiing pa^> en aan nou heel Uel meer, wa,;hi;
ik nu niet stilsta, omdat eet'si hij verheldering \.ni
des .Ministers gedachte daarour wal sK'ime'- H
/.c.ggcii zi:'i zal. helle \erriiiining van de Zie '«'? 'i\ et
.ds d".,;- ulij bedoeld ligt blijkbaar We! '.';
;YMinistei's vniinicmcii.
,,l ilbreiding van de toepassing der arheids'.'.ei
A'cn \\eet. dal deze wet grot pen van arbeiders '.??;;.
die later aan hare werking /.ouden worden
nnekrw.irpeii en da! die uil brciding toinuioe niet Keelt
plaats gehad, omdat.... nu ja, omdat de reeds
pvaktiik ge\vn>;denc toepassing op de (laat mij zeugen)
Miduslrieele arbeiders bleek niet in alle npzichHa ie
\olel"c!ï. De bedoeling schijnt dan nu te /ijn. -n;
;;u loe uitgesloten groepen onder de werking der \\et
ie brengen, \\aarbij veel zal afhangen van de '.\iize
\\aarop hei leinpo en de male waarin, haat ni^
hopen, dal de bekende Ai beiicrtreundlichkri'' on
ei e/en Miiii-'eïhem niet verlokt t.h niaalreüeieii. die
de toch reeds zoo bezwaarlijke voortbrenging'
(in mimen /m) don]- nog meer beschermende be
palingen /ulier, belemmeren en diN de tneüedachu
h^chenn;i'ü/".liie:1 'i'^n samengaan niet beperki'iï-!
\au de Inch n1'- ':?? ?.' - ;:;aldecldc arbeidsgelegenheid
Indien dit \ 'i '; et dit n.nki! :ime! W'o'dcil
betaald, kan lui '-. >:..ur gekncl'1. hi'.'Uü. dom,;'...» ^
wins! dooi hè! '.eilies word! nurlmiien. D"i,i ik
vraag i-, m ,vi]e "\er\ugiim ik dc/e b;i de/,: :,. _
\\ nuNn:tin /.;! :ü/en
Alwachleii
VAN NELLE'S TABAK
KWALITEIT