No. 2548 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND UIT DE NA TUUR: GROOT AMSTERDAM DOOR DR. JAC. P. T H IJ S S E ///. Een Parken-londs VOLGENS het ontwerp zal ook al het land tusschen het Nieuwe .Meer, de Schinkel, den Spaarndammer ?dijk, en den straatweg van Halfweg over Osdorp naar Sloten worden vol gebouwd. "'t Is een vrijwel onbekend en onbegaan gebied van "weiland en hooiland. Het westelijke gedeelte ervan wordt tegen'woordig uitgeveend en zal nog wel eeuige tientallen van jaren kleipolder blijven, eer de huizenzee zoover is door gedrongen. Het slootennet wordt door broken door een paar tamelijk breede weteringen en n daarvan, de Postjes wetering heeft al zijn naam geschonken .aan een nieuwe buurt. Voordat de nieuwe bebouwing daar doordrong wis ten we niet dat daar in 't westen van de stad behalve de stekelvinnige Baarsjes ook nog stekelvinnige Postjes zwommen. Een enkele van die weteringen is zoo bre*d, dat de stedebouwer er over ?denkt om hem te behouden en er een parkzoom langs te leggen. Overigens is er in dit uitgestrekte maar afgelegen gebied weinig dat de aandacht trekt en men heeft dan ook zonder bezwaar er midden in een vrijwel willekeurig begrensd terrein voor parkaanljg aan gewezen: een stuk van om en bij de ?driehonderd hektaren in en om den Sloterdijkermeerpolder. Een groote hoofdweg van den Overtoom recht naar Halfweg leidt er midden door. In de eerste vijftig jaren zal het een buitenpark of een randpark zijn. maar gaandeweg komt de bebouwing er rondom heen. Deze is echter aan de westzijde gedacht als open bebouwing van huizen en huizengroepen met tuinen, dus zal dit Sloterdijkermeerpark nooit zijn verbinding met de open, vrije natuur verliezen en door de Haarlem mermeer heen gemeenschap houden met de duinen. Het randpark wordt op deze manier mettertijd ook min of meer een ?radiair park, een spaak-in-'t-wiel-park. Het zou zoo goed zijn als dit beginsel wat beter ware gehuldigd. Het hart van de stad moet verbinding zien te houden met de vrije natuur. In dit opzicht heeft het Vondelpark nog een belangrijke beteekenis en het heeft ook kans om contact met buiten te behouden door die parkstrook langs de wetering in den Sloter polder. Jammer blijft het, dat men de groene strook Hortus, Artis, Roomtuinen, Vosje, Zeeburg niet heeft kunnen handhaven. In ieder geval is het te hopen, dat in de uitbreiding voortaan behoorlijk aandacht zal worden gewijd aan straalsgewijs liggende, met elkander verbonden parkjes en plant poenen, zoo van het kaliber van Sarphatipark of Frederik Hendrik Plantsoen. Een zeer gelukkige gedachte lijkt het mij, om een parkstrook te maken langs den Spaarndammerdijk van Sloterdijk tot Halfweg toe als een overgang van ?de woonwijken langs den Haarlemmer straatweg tot de industrie- en haven terreinen in den IJpolder. Ik hoop, dat de dijk zelve met zijn glooiingen be houden zal kunnen blijven, al zij het dan ook min of meer guwijzigd. Die lekkere grashelling op het zuiden kunnen we niet missen, daar kunnen we een onverwoestbare grasmat hebben en ik zou er heelemaal niet tegen op zien om die vol te zaaien met welriekende viooltjes, Maartsche viooltjes. Deze plantjes toch hebben er een kunstje op, om trots het afplukken van de bloemen jaar in jaar uit stand te houden als de grond maar kleiïg en voedzaam is. Zelfs zou men gedurende eenige weken hel uitgraven kunnen toestaan. Vijftig jaar geleden kenden wij een kleilandje in de buurt van Woerden, daar bloeiden ieder voorjaar de welriekende viooltjes en strijk en zet togen wij kinderen daar heen met kleine bloempotjes en groote zakmessen. Wat een genot, om dan een mooi rijk bloeiend pulletje te vinden en dat met het mes er uit te draaien zoo. dat de kluit precies in den bloempot paste. Vijf jaar achtereen ben ik van de N. F. VAN GELDER & Co., AMSTERDAM Hoofdmagazijnen: Prins Hendrikkade 25 '27 Telefoon 42997 en 34062 F i l i a a l : Van Baerlestraat-40 Telefoon 20668 TVEDGAYOOD OSIKU KKAXKKXT.fiAL DKC Tafelservies . . 65-deelig f176,50 Ontbijtkop en schotel per stuk Ontbijtservies . 19 ,, ,, -12,50 l heekop en schotel Theeservies. . . 16 ,, ,, 25,50 t * f 0 partij geweest en toen ik er veertig jaar later nog eeo.s kwam kijken stonden de viooltjes er nog volop. De opvoeders der jeugd mugeii eens een studie maken van onvci woestbare planten. Trouwens, de jeugd krijgt in ( rootAmsterdam een goed leven, want hel ontwerp maakt ook melding van schoolwerktuinl jes en ook van volkstuinen. Beide inrichtingen hadden tot nu toe een precair bestaan en 't is te hopeh. dat /.ij nu spoedig krijgen wat haar toekomt. Als we van Haarlem naar Amsterdam sporen, dan zien wij eenige boogscheuten aan deze zij van Sloter dijkeen volkstuintjes-complex in aanleg. Menig reiziger lacht eens om het zonder ling gewriemel van zonderlinge ge bouwtjes. Zoo een z»u ik willen aan raden, om eens een uurtje in de volks tuintjes rond te wandelen, als de lui daar aan 't werk zijn en je moet wel van alle goede geesten verlaten wezen als je dan niet beseft, hoe goed en heilig het is, om met werklust en vreugde contact te hebben met de aarde en het eeuwig mysterie van het groeiende leven. Ik denk wel, dat de meeste gravers en spitters en zaaiers en wiedstertjes niet zoo heel bijzonder ingewikkeld denken en spreken «ver hun Anteus-schap, maar het geluksgevoel is er en laat ons hopen de kropsla en de bloemetjes ook. Tot nu toe waren al die volkstuiniers een soort van nomaden; ze werden ver jaagd van het eene bouwterrein naar het andere. Weldra krijgen ze een zekerder bestaan, de volkstuinen en schuolwerktuinen worden ingeluid bij de parken en plantsoenen en beier kan. het niet. Het park geeft luwte en het is groot genoeg om zonder disharmonie het uit een Inin-arehiteclnr.isch oogpunt beschouwd lastig complex toch in zich op te nemen. Bovendien, de niiutjes brengen geld in lul laadjc, de tuiniers betalen graag een redelijke pacht. l-\n van mijn zakeiiineiisch-vriemli n be weerde onlangs, dat er van ile heele pavk-beweging wel niets z»u komt o. want wie zou dat betalen? Daar ben ik nu in 't minst niet ongerust op. Dal betalen de Amsterdammers natuurlijk zelf met hel allergrootste genoegen. AImoet het (icnicentcbe-t uur er maar dan eens \\rteld, dat ilie tocslauc! mee heel gauw een instellen en dan een begin dan bevredigend mag hei ten en \\\' maken met een flinke toe. w'jzin.g. hij- verheugen on- daarom erovu, cl a l ilie voorbeeld ixvee millioen en oan ieder zoo hiij\eii zal. zj'o he\,i! i'n'ool Amsie;jaar een redelijk bedrag ei' bij. (iaat hel dam dan nu reeds voortreitcliik en ivniet gauw genoeg, dan verschaften we langwekkeiid nat uur-e hoon. iiaarbi: ons maar eens liet pretje van een open- komen nog niet lieide, zorg en kemnbare Park-collecte en ik zon mij al zeel onlworpen nieii'.u groote parken e! buitcngcuooii moeten vergissen al- er plantpoenen, die de.- te mooier /nik. zoo niet eenmaal per jaar eens een uorden naarmate \vii /?? heter weien ' anderhalve ton ingezameld kon uorden. \\aardeeren. Wal kunnen v, i i meer './: net zoo goed ais voor Borenlo en den langen'' Watersnood. Belasting, ja, dal is een misbruik geworden, maar langs anderen weg offeren wij gaarne flinke bedragen voor een goed doei. Ik twijfel ei dan ook in 't minst niet aan of Amsterdam ?," y 'f ,\ / /-" krijgt zijn parkeugordcls, volkstninen. school-vverktuineii, arboretums, en zelts pluk- en stoeiplaatsen, In Amsterdam benoorden het IJ is ook reeds velerlei moois iu wording. Het Vliegcnbosch, indertijd beschouwd als iets voorloopigs. dat wel eens plaat- -\l'/ /covmoc/ zon moeten maken voor industrieterrein. is flink geworteld en opgeschoten en ^ l>n<ck r/c ///</<??; heeft al een respectabel uiterlijk van duurzaamheid. Het park langs het .\oorilliollandsch kanaal bevat al zeer mooie partijen. Om Buiksloot en naar A// /.:/n u// v;c.v? hel Oostzaner tnindorp toe liggen ook al plantsoenen in wording, maar op menige i plaats is de toestand nog echt chaotisch. '"' l Iet was nog al amusant om op z.oo'n <?'parkterrein dat nog ondel waler lag (.-.honderden kuifccudjes. topperties en tai'eleendies Ie zien dobberen, ilie oii-inog altijd heel argeloos 'komen ??Veiwintervn cun goed als in den Imi Oien het IJ Nog besloiul eühet '< lo-l/aiie.' gat in den u inur een nik jacht U rrein ni"ehi l'.eeleu. Waar de hipper; ie- nn zulk i' i>ih\ ?. i. ' \iiMerdam. l 'ie reik l !"Cli l"! aan lie! ilorpie l iulam loe en be\ al du- ik K'au-ilorper l >ic, de l i '!v-io.'tci l i'.e. -,1e i i!d,amn\/r i lie. liet Banu LM l lie' Ki'iseimeer. den Polik-r lJd" ". n .V diiiTn.hu ;; zijn op hel "iit \u rp i'nnn ?'cli.il, ord dal beteekei'-l. .'e U"1 den U