No. 2549 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 19 FEUILLETON SPIECEL DER WIJSHEID DOOR P. DOYER OP 11 November van het jaar 19.. bevatten de ochtenduitgaven der ?dagbladen een uitvoerig telegram uit Haïti, van het aldaar gevestigde astro nomisch observatorium, waarin mededeeling werd gedaan van de eerste resultaten, verkregen bij het in gebruik nemen van een nieuwen sterrenkijker, waarvan de vergrooting, helderheid en lichtsterkte verre overtroffen hetgeen tot nu toe bereikt was. Naast de ontdekking van vele pla neten, behoorende tot de ontelbare bekende zonnestelsels, werd medege deeld dat ergens in het heelal de zonne stelsels ten einde namen. Niet alleen waren nieuwe vaste sterren niet ontdekt, doch tevens was gebleken dat achter de laatste zonnestelsels zich een bolvormig spiegelvlak bevond. Het heelal, dat tot nu toe als oneindig gedacht was, bleek dus begrensd te worden door een enormen bol, waarvan de binnenzijde een spiegelend oppervlak had. De afstand van dit spiegelvlak tot de aarde wisselde tusschen ruim 1.000 en ongeveer 10.000 lichtjaren. Dit verschil in afstand was voor hen, die zich ver trouwd hadden gemaakt met het denk beeld dat de aarde niet het middelpunt van het heelal vormde, niet verwon?derlijk. Verder nieuws verstrekte het bericht van het observatorium niet, wel werd er in een slotzin meegedeeld, dat belangrijke resultaten verwacht werden en zoo spoedig mogelijk wereldkundig gemaakt zouden worden. De dagbladen knoopten in de volgende uitgaven beschouwingen aan het be langrijk nieuws vast, welke alle zich bezighielden met de materie waaruit ? dit spiegelvlak zou bestaan en wat daarachter zou zijn. De kerkelijke pers gaf meer of minder gedocumenteerde veronderstellingen ten beste over de waarschijnlijkheid dat -daar zich hel en hemel zouden bevinden en wel dat op de dichtstbij gelegen plaats het vagevuur zou branden. Zij grondde deze zienswijze op den janboel, welke er op aarde heerschte en waarvan de hemel wel zon ver mogelijk ver wijderd zou zijn. De theosofische pjrs meende dat het :$piegelviak slechts door die geesten der afgestorvenen kon gepasseerd worden, die voldoende gelouterd waren. De andere moesten, tot zij dit proces ondergaan hadden, binnen den bol vertoeven. Vandaar dan ook dat de laatste zich makkelijker op aarde de monstreerden dan de eerste. D2 bladen, die de theorie van Coue aanhingen, opperden de meening, dat achter het spiegelvlak de zetel der auto suggestie was en knoopten hieraan ge leerde verhandelingen vast over de vierde dimensie, waarin men zich geestelijk moest kunnen bewegen om deze auto-suggestie binnen zijn bereik te brengen. Dit geschrijf, dat bij gebrek aan nieuwe berichten uit Haïti, eenige dagen aanhield, ontketende de hartstochten der diverse partijen. Scherp gestelde hoofdartikelen en ingezonden stukken bestreden in het eene blad de opvat tingen door het andere blad verkondigd. Vooral de kerkelijke bladen waren zeer sterk tegen de Coueesclie pers gekant. Zij werd beschuldigd van materialis tische eenzijdigheid, van het pasklaar maken van groote ontdekkingen voor haar theorieën enz. Een kerkelijk blad ontzag zich zelfs niet de Coueesche pers uit te noodigen via de vierde dimensie de auto-suggestie te gaan halen. De Coueesche pers kon dan de suggestie krijgen, indien het kerkelijk blad de auto kreeg. Dadelijk maakte het spraakgebruik zich hiervan meesteren de verwetisching ,,krijg de suggestie" was geruimen tijd een ernstige beleediging, welke tot vele processen aanleiding gaf. De opwinding en belangstelling be perkten zich niet tot de dagbladen. Ook in den huislijken kring, op kantoor en aan de borreltafel :\.\~ het spiegelvlak het onderwerp van gesprek. Een ieder beschouwde het uitspansel met geheel andere oogen dan vroeger. Eerst thans bleek dat het begrip oneindigheid" voor velen een vertrouwd denkbeeld was geweest en dat de wetenschap, dat daar ginds, op eenige duizenden licht jaren afstand, een bol het heelal om sloot, een benauwend en drukkend gevoel over de menschheid bracht. Men voelde zich als een struisvogel in een volière of als een karper in een goudvischkom. Een ieder was in beroering en op winding gebracht, hetgeen zelfs zulke afmetingen aannam, dat de medici van een nieuwen vorm van zenuwziekte Specularii" gingen spreken. Anders was het gesteld met den heer Lummens. die een bioscoop-theater in Am sterdam had. Zoodra deze, aan zijn ontbijt van 11 November, het telegram gelezen had, pakte hij zijn toestel voor cinematogra fische opnamen met eenige millioenen meters nieuwe film in en vertrok dien zelfden ochtend met een atax naar het vliegveld, huurde een vliegtoestel om hem naar Haïti te brengen, waarheen hij onmiddellijk vertrok om na drie dagen behouden te Port au Prince te landen. Wat was er in de hersens van den heer Lummens omgegaan? Deze had zich niet beziggehouden met de vraag waaruit het spiegelvlak bestond of wat zich daar achter bevond. De wetenschap, dat er op eenige duizenden lichtjaren afstand van de aarde een spiegelvlak was, waarop een alles overtreffende kijker gericht stond, had hem een mogelijkheid voorgetooverd, die zijn naam wereldberoemd en hem zelf inulto-milliardair kon maken. De heer Lummens had aldus gerede neerd: Indien de kijker gericht wordt op het spiegelvlak, zoodat door den kijker weder de aarde gezien wordt, dan zal het, met de noodige voorzorgen, moge lijk zijn door den kijker een filmopname van de aarde te maken. Op deze film zal dan niet komen hetgeen thans op aarde te zien is, doch wel een beeld van hetgeen vóór ettelijke duizenden jaren geschiedde. Op deze wijze zal dus een film te verkrijgen zijn uit liet prae-historische tijdperk. Bij zijn aankomst op Haïti begaf hij zich direct met zijn apparaat naar het observatorium. Het kostte hem veel sigaren, geld en moeite alvorens hij tot den heer Lynand, Directeur-Generaal van liet observatorium, werd toegelaten. doch toen hij eenmaal zoo ver was en aan dezen zijn denkbeelden had uiteen gezet, vond hij in den lieer Lynand een enthousiast medewerker, die dadelijk alle maatregelen liet nemen, zoodat dien zelfden dag nog de eerste opname kon beginnen. De groote spanning, waaraan alle medewerkers ten prooi waren, deed den heer Lummens besluiten elke K.M. film dadelijk te ontwikkelen en in het plaat selijk bioscoop-theater af te draaien. Uit theater werd voor den volgenden dag afgehuurd en. onder strenge be waking van de Haïtischc verkeerspolitie, slechts voor genoodigden toegankelijk gesteld. De aanblik van de bioscoopzaal was, een halt' uur voor den aanvang der voorstelling reeds, indrukwekkend. Behalve de heeren Lummens en Lynand waren aanwezig de President van Haïti, de Hoofden der Departe menten, de Ministers van Staat, de Commandanten van Leger en Vloot, allen met hunne dames, verschillende hoogleeraren van de Haïtische Hoogeschoo!, de privaat-docent van de bouw kundige faculteit (die hoopte over sanitaire inrichtingen in de oudheid waardevolle gegevens te verkrijgen) en tal van reporters van vrijwel alle bladen der wereld. Waar al deze heeren zich in ambts gewaad, rijk versierd met goud en zilver, gestoken hadden, terwijl de dames in zeer modern avondtoilet ver schenen waren, maakte het geheel een overdadigcn indruk. Slechts de heer Lummens in zijn colberlje zou dezen indruk wat verstoord hebben, ware dit colbertje inmiddels niet gesierd met de hoogste Haïtische orden, door de Regee ring reeds dadelijk bij Presidentieele beschikking aan hem verleend. Het groote plein vóór het theater was n zwarte deinende menschenmassa, waar men, naast bekende ge zichten uit de uitgaande wereld, zoowel even bekende straattypen, als de, ook in Haïti nooit ontbrekende, opgeschoten jongens kon waarnemen. De geel en zwart gestreepte man chetten der Haïtische verkeerspolitie waren voortdurend in beweging om de massa in bedwang te houden. In de zaal was de spanning ten top gestegen toen de eerste lichtflitsen het doek bereikten. Wat op het doek kwam overtrof de stoutste verwachtingen. Het begin der film lag slechts ruim tweeduizend jaar achter ons en moest dus een beeld van een plaats op de wereld geven van even vóór het begin onzer jaartelling. Of dit beeld uit Ameri ka, Europa, de Poolgebieden of waar ook zou zijn, hadden zelfs alle leden van de Rekenkamer, geholpen door den Haïtischen Bezuinigings-Inspecteur en de beste accountants, niet kunnen becijferen. Er moest dus ojngekeerd getracht worden uit het beeld af te leiden welke plaats men vóór ongeveer tweeduizend jaar gefilmd had. Het begin gaf niet veel moeite. In een sneeuwlandschap in het hoog gebergte vertoonde zich een fantastisch gekleed krijgsvolk, vergezeld door oli fanten. In verschillende talen klonk, zacht gefluisterd, door de zaal: 218 jaar vóór Christus, Hannibal trekt over de Alpen. Weldra vervaagde echter het Uitbeeld, eenige onsamenhangende lichte en don kere partijen kwamen en gingen, waarna een nieuw beeld ontstond, nu van een woest kokende, wit schuimende water massa, waarop een soort woonschuit dreef. Op het dak waren twee uitsteek sels zichtbaar, die op het eerste gezicht aan eigenaardig gevormde schoorsteenen deden denken, doch bij nadere beschouwing stukken der halzen en de koppen van twee giraffen bleken te zijn, die door het dak heenstaken. De Arke Noach's, werd er eerbiedig gefluisterd en de Vloot-Commaiidant sprong op en bracht het militair saluut aan het vaartuig van onzen naastvcrwanteti algemeencn voorvader. Daarna kwam het beeld van een berglandschap, vol kraters, scheuren en kloven, niet scherp afgeteekende slauschaduwen, doch zonder eenig dierlijk of plantaardig leven. De lieer Lynand verhief zieh van zijn xetel en zei met ontroerde stem: ..Hier verlaten wij de aarde om de maan te zien. /.ooals deze vóór tienduizend jaar was". Velen, die genieend hadden in het ijstijdperk verplaatst te zijn. voelden zich lichtelijk ontstemd en veront waardigd over deze afwijking van hun programma en er \\erd zelfs een ongenblik sterk aan de juistheid der bewering van den Directeur-'ieneraal getwijfeld, toen het volgende beeld een net van zeer hreede en lange kanalen \crtoonde. waarop eigenaardige vaartuigen voortgetrokkcn werden duur, zich in het water bewegende dieren, die tiroote overeenkomst hadden met den lehtynsaurus. Een uogeiiblik wist zelfs de Directeur(ieneraal met deze voorstelling geen raad. Spoedig echter had hij zich gecosmosseerd en deelde met trillende stem mede: ,,Trekschuiten <>p de ka nalen van Mars vóór vijftienduizend jaar". Toen eenige lichte en donkere vlekken elkander op het doek volgden, zeide de Directeur-* ietieraal, dat spoedig weer een beeld der aarde moest komen en nu zooals deze vóór ongeveer twintig duizend jaar was. Weldra werd deze voorspelling be waarheid. Op het doek \\rtoonde zich een zonnig landschap met weclderigcn plantengroei, waarin een ontkleede man en vrouw rnndhuppelden. Mocht men nog een oogetiblik iu twijfel verkeeren. dan werd hieraan spoedig een einde gein.i:ikt door den appel, dien zij inde hand hield en een slang, die loerend uit een boom het liefelijk tafereel bekeek ...Adam en Eva vóór de zondeval" aan een , ,'n.^.-:,| s p e c i a a l - j sHiifu zaak die alle kleu ren voor radig heeft. rzri^ 10"' n--jF=JP DAMESKOUSENOSS van echte zijde . . fc GEPAI. SEDITA"Q35 ZIJDEN KOUSEN £= Onze ongeëvenaarde Z'JDEN FLOR . . GEGARANDEERD, - REK BAAR, EN PR. PASVORM 450 1 = ZENDINGEN BOVEN f5 FRANCO ONDER REMBOURS KALVERSTRAAT 128?13O LEIDSCHESTRAAT90 DEN HAAG: NOORDEINDE, tegenover Plaats Zoo juist verschenen : De Waarheid omtrent het Amerikaansche alcoholverbod RAPPORT aan de Nederlandsche Vereeniging tot Atschaffing van Alcohol houdende Dranken uitgebracht op grond van een studiereis met 'wijlen N. A. DE VRIES door P. VAN DER MEl'LEN Prijs, ing. f 1.75, geb. f2.50 Ihujave van ]. B. WOLTERS Gronimjen Den Haag werd gefluisterd en toen .... was ge lukkig de eerste film afgeloopcn. Inmiddels waren de reporters naar het telegraafkantoor gesneld om de eerste berichten over het verloop van de voorstelling aan hunne bladen 1e seinen, liet gedrang aan liet telegraalkantoor maakte elk seinen echter onmogelijk, zoodat. behalve de plaatse lijke krant te Haïti, alleen liet dagblad ,.de Dag" in Nederland nug dien zelfden avoiu! hè' resultaat aan zijn lezers kon nierdei ieii. een voorsprong dien het u-rkiveg doordat zijn reporter in de haven van Port au Prince sprong en naar het aldaar gestationeerde Haïtische oorlogsschip zwom. waar hij persoonlijk de draadlooze telegraaf m werking stelde en in geheimschrift zijn verslag aan zijn blad overseindc. LINCOLN de meest volmaakte wagen AUTO-CENTRALE - Haarlem