10 DE GROENE AMSTERDAMMER» WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2550 l JULIUS BRONGERS, die deze week zijn zilveren tooneeljubileum vierde MUZIEK IN DE HOOFDSTAD DOOR CONSTANT VAN WESSEM Kon. Ora iorium - Vereen i gin t* La damnalion de Faust "C R zijn muzikale werken, die altijd opnieuw wan?*-' neer wij ze hooren als een coup de foudre bij ons inslaan". Berlioz' Symphonie fantastiqne" en ,,La damnation de Faust" zijn er twee van. Men kan hun fascineerende macht niet analyseeren. Aesthetisch zijn ze bedenkelijk. Tot formules verhouden zij zich hoogst vijandig. Alle aanmerkingen zijn er op te maken. De symphonie van Beethoven en de symphonie van Berlioz, men moet ze niet probeeren te vt-rgelijken, bij Beriioz is nog afleen maar traditie gebleven wat bij Beethoven tot den vorm bij uitstek was geworden. Maar de muziek van Berlioz zet de romantiek van Beet hoven voort, hij is feitelijk eerst de rechte revolutionnaire romanticus, die Beethoven met zijne Freude"symphonie nog maar aankondigt. In Berlioz' muziek is waarlijk volcanisme", Sturm und Urang", Spleen", fureur" ! Berlioz zet deze gevoelens voor het eerst meesterlijk in muziek om. Het eerste groote werk van deze romantische gevoelens van zijn tijd (anno 1830) is de Symphonie fantastique", het twee de de Damnation de Faust". Deze beide werken zijn zoo echt en volledig in wat zij zoeken uit te drukken, zij zijn zoo zeer onmiddellijk, geen houding, geen ,.allure", maar hevig ervaren, dat ze aan te hooren, telkens opnieuw weer meeslepend en opwindend werkt. De Marche au supplice" werkt als een catastropre, de Marche hongroise" werkt als een lieele veldslag. Deze sïukkjn hebben slechts de goede diri genten te vinden, die de geestdrift en de hartstocht, die in deze noten ligt vastgelegd, ontketent. Wanneer Mengelberg de ,,Marche hongroise" dirigeert, kunnen wij ons de scène voorstellen toen Berlioz zijn marsch aan de Hongaren voor dirigeerde, dat de muren van de zaal onder het fanatieke geestdrift-geschreeuw deitoehoorders wankelden. Toen Berlioz 2(J jaar oud was, publiceerde hij als opus I Huit scènes de Faust" van Goethe, in de ver taling van rard de Nerval. Dat was reeds de halve Damnation de Faust" en omvatte de meeste deiliederen en eenige koren: Chant de Paques, Concert des Sylphes, Chanson du rat, Chanson de la puce, Ie roi de Thulé, Romance de Marguérité, Serenade de Méphisto. Herst in 1840, 15 jaar later, voltooide Ber lioz zijn oratorium .,La Damnation de Faust". De Faust" van het jonge Frankrijk dier dagen, noemt Boschot het werk. Waarom aan Berlioz te verwijten, zooals men gedaan heeft, dat zijn Faust niet die van oethe is? Hij is die van Berlioz en zou zonder dat nooit het mecsurwcrk zijn geworden van nu. Hij is de Faust van het jonge Frankrijk, half Byron, half Hamlet, opstandig, droonurig, lyrisch. erotisch. Doch hel jonge Frankrijk dier dagen nam Berlioz' Fans! niet aan. Het \\\rk wu'd gespuid voor een leege zaal, bekort, verknoeid door onwillige uf onbekwame zangers, bespot door journalisten als de chroniqucur van de Charivari", die boosaardig schreef: La chanson du rat ging onopgemerkt voor bij, omdat er geen kat in de zaal was." En Berlioz, die zijn laatste financiën, zijn laatste hoop aan deze uitvoering gegeven had, was geruïneerd. Zoo is het meer gegaan met het genie. Jong Frankrijk liep naar Les diamants de la couronne". Berlioz' Damnation de Faust" is ook bij ons nog geregeld het repertoire-stuk der koor-uitvoeringen. Toonkunst geeft het werk, de Kon. Oratorium-vereeniging geeft het werk en deze week bracht deze laatste koor-vereeniging het onder leiding van Anton Tierie wederom ten gehoore. Voor het tegenwoordige publiek is het een geliefd werk, dat volle zalen trekt en de uitvoering er van is een dankbare taak voor leider en uitvoerders. Tierie voerde met zijn bekende geestdrift de koren en het orkest aan. De instrumentale deelen: Marche hongroise met het beroemde, stormachtige coda, het ballet des sylphes, Menuet des feus follets vooral, werden virtuoos gespeeld. De solisten waren Mia Peltenburg als Marguérité, Paulet als Faust, v. Oort als Mephisto, Ravelli als Brander. j$$ Mia Peltenburg en v. Oort waren, naar ik meen, in deze partijen nieuw. Mia Peltenburg zong haar partij van Marguéritémet veel warmte en een mooi droomerig timbre. In het duo met Paulet werd de samenzang minder gelukkig. H. v. Oort, die voor Reder in viel, gaf een interessante plastisch zin gende en sprekende Méphisto, die in levendigheid wel contrasteerde met de wat eentoonig logische voorgedragen Faust-partij van Paulet (er zit veel opera" in dit werk van Berlioz!) Fa Wanneer zingt Plarnondon weer eens Faust? Wij hebben aan hem nog bijzondere herinneringen be houden. Elsa Nollhenius Met belangstelling hoorden wij deze pianiste, diewij reeds eerder op het podium aantroffen (o.a. als soliste rnet orkest in het 2de piano-concert van Rachmaninoff) thans op een eigen piano-avond. Het spel van Mej. Nolthenius trok ons bij vroegere audities reeds aan om zijn zuivere eigenschappen: eenvoud en oprechtheid. Zulk een piano-avond geeft volop gelegenheid deugden, maar ook fouten duidelijker aan het licht te brengen. Een deugd, die dadelijk opviel was de zelfkennis, waarmede de pianiste een keuze uit oud en nieuw had gedaan voor haar programma en niettegenstaande de zelfbeperking daarvan een aan trekkelijk geheel wist te maken. Hier was technisch nergens te hoog gegrepen. Een andere kwestie echter was dat haar opvattingen speciaal van sommige moderne stukken nog niet een volkomen vertrouwd zijn met het wezen dier werken verried. Zij benaderde deze muziek op de ouderwetsche wijze van het lyrisehmelodische te accentueeren. Speciaal in de sonate van Strawinsky en in Lavapies van Aibeniz was dit naar voren brengen eener z.g. melodie onjuist en tegen het wezen dier muziek (het middendeel van Aibeniz klonk daarom ook veel te langzaam, als stond het genoteerd in driekwartsmaat inplaats van in zes achtsten). Van de moderne stukken kon ik eigenlijk alleen de voor drachten van Prokofieff en de Falla voluit waardeeren. Hier werd een mooie eenheid van klank bereikt, een innigheid, die door haar zuivere muzikaliteit trof. In de klassieke stukken kon Mej. Nolthenius haar neiging om in den klank" te spelen meer uitvieren. Toch passézij er voor op evenwichtig spel niet te zeer iden tiek te stellen aan symmetrisch spel, waartoe de klas sieke muziek met haar gelijke perioden, gemakkelijk aanleiding kan geven. Het a-aniineur rondo van Mo/art klonk daardoor wel wat saai. Teehening voor ,,de Groene Amsterdammer" door B. van Vlijmen NAP DE LA MAR IN ,,1'ROIM' OOKTFRED:JROESKE ZAND B L A D - SIGAREN 6 «nlO ets. 000 FIRMA T. G. M EIT E R 000 000 000 ^^0 2 Markten - GRONINGEN - Opgericht 1706 <><><> SPECIALITEIT IN ECHTE GRONINGER KOEK 000 000 van f l.~, f 1.50, f 2.~ f2.50, f3.- enz. Franco per post 50 Cents verhooging 000 000 Volgens nevenstaande foto leveren wij prima Ledikanten met Spiraalmatras en verstelbaar peluw, zwart gelakt f 11.50, wit gelakt f 13.50, goed verpakt onder rembours door geheel Nederland N.V. Beeldenfabriek DE ZWAAN Goudschcweg HO?142 ROTTERDAM Telefoon 10345 Giro 132S6 Vraagt prijs bij grootere afname voor Hotels en Pensions