No. 2550 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 17 WELEER EN NOU door, en m e f feeken fngen voor ,,d e Groene Amsterdammer van C o r n e l i s V c t h IV. DE GENERAAL Aan het hoofd van woeste drommen, Sabe/zwaaiend tusschen bommen. Zeg men galoppeeren. draven Hem, genaamd. ,./<> brave des braves. En hoe men nu den oorlog ook beoordeelt. Hij gaf ten minste aan zi/n volk een voorbeeld. Hij Itcefl <Je jicht, en rijdt niet meer Ie puurt]. Maar fin beheerse/i/ den toestand op de kuurt. Hij leid! per ieleloon hel ollensiel, IJe oorlog breng! voor liem ortvi ongencl. A/s een bankier /// //// op y.i/fi konloor. I'n \ee/ifen. daar heelt //// yj/n fnense/ien i oor EEN NIEUW VERNIS: CELLULOSELAK DOOR IR. 1. R. U. VAN NOL 111 Vs TT ET is eigenaars van auto's maar a] te zeer bekend. ?*-* hoe gauw de lak van hun keurigen wagen bescha digd wordt, maar ook zij, die niet inliet gelukkig bezit van zoo'n voertuig zijn dat zullen er spoedig niet velen meer zijn weten hoede deklaag die hun meu belen het af'fe uiterlijk geeft, gemakkelijk kan worden beschadigd. Reeds als kind was het ons immers al streng verboden, vingertasten op de piano te zetten; in de eeuw van het kind is van verbieden geen sprake meer en is Moeder de vrouw genoodzaakt telkens weer haar meubelen te laten boenen, waarvoi r de steeds schaarscher wordende dienstmeisjes lang zamerhand ook lekker bedanken ! Gelukkig brengt de vooruitgang van de techniek uitkomst en de tijd, dat de huisvrouw zich lam buent op haar meubelen, evenals de chauffeur op zijn auto, zal wel gauw voorbij zijn. Deze grondige ommekeer brengen de cellulcselakken; de uitvinding ervan is in Frankrijk ge daan, maar in het onderbewustzijn van den uitvinder moet de naam Schoop" zeker rondgespookt hebben. Deze Duitscher kwam op het prachtige idee om voorwerpen van makkelijk aan tastbaar metaal te bedekken met een dun laagje van een duurzaam metaal: dit proces is onder den naam van Schoopeeren" bekend gewerden en vindt steeds meer toepassing. Omdat het niet mogelijk is andere dan metalen voorwerpen met een metaallaagje te be dekken wij kunnen ons moeilijk een vertind'en steel voorstellen! werd er allang naar eenandere stof gezocht om op snelle en doeltreffende wijze allerlei voorwerpen te beschermen tegen invloeden van buiten. Het is de cellulose, die de oplossing gebracht heeft. Ik zal U even iets over cellulose vertellen, omdat u er zonder het te weten zooveel mee te maken heeft. Cellulose is celstof, de celwanden van planten, zijn er vrijwel geheel uit opgebouwd; het ,,geraamte" van de plant, als we het zoo even mogen noemen, be staat dus uit cellulose. Ontdoen we ei n plant. b.v. een \lasplantje, van alles behalve de cellnli se. dan honden we een ve/.el over, die gesponnen en geweven linnen geeft. (),ik papier en katoen bestaan vrijwel geheel uit cellulose, liet eerste afkomstig van de boomstammen, die in de papierfabriek zijn ver werkt, het tweede van den inhoud va.n de katienvruclit. Men kan genist zeggen, dat drievierde \an de voorwerpen, die ons omringen, voi r hetgp'otstc deel uit cclluli se bestaan. Celluli se wordt behalve als zoodanig, voi ral in samengestelde!) vorm gebruikt: het product van de moderne techniek, de kunst/ijde, is celluli se, die in de kunstzijdefabrieken speciale bewerkingen heeft ondergaan. Zoo bestaan dus al onze kleereit, voi r zoover ze niet van wol of echte zijde gemaakt zijn, uit cellulose. Wanneer men het woord cellulose hoi rt, denkt men misschien ook aan nitrocellulose. de sehietkati en: dit is de zoo ontzettend gevaarlijke springstof, die behalve in den oorlog, als dynamiet, in de mijnen toepassing vindt. Deze stof wordt verkregen door cellulose te behandelen met een andere technische stof, het salpeterzuur. De nieuwe cellulose-lak, ducolak is cellulose, die ook met salpeterzuur is behandeld, maar niet zóó krachtig, dat explosieve stoffen ontstaan. Men verkrijgt bij die behandeling een stof, die zeer goed tegen allerlei invloeden bestand is en die een schitterend glanzende, doorzichtige'en harde deklaag kan vormen op allerlei voorwerpen. Laten we nu eens nagaan, hoe die laag wordt aan gebracht : men lost de nitrocellulose op in een zeer vluchtige en brandbare stof en spuit ze nu, zooals bij het Schoopeerproces, door middel van een soort van pistool op het voorwerp, dat gelakt moet worden. Zoo'n pistool lijkt het meeste op een bluemenspnit je van vroeger, waarbij het water door blazen met den mond wordt verstoven. Mier is een grootere kracht noodig en gebruikt men samengeperste lucht uit een cylinder. De vloeistofdruppeltjes konten op het oppervlak van het te lakken voorwerp, vloeien lot een laag ineen, de vluchtige stof \erdampt snel en de lak blijft achter. Ik wil u nu nog vertellen, hi e ideaal de/e dekiaag i" : behalve doorzichtig en hard, is hij voik»mcn bestand tegen regenen zon, stof. koude en warmte. U ij I3i'gr. C. treedt week worden in, maar de/e temperatuur bereiken We in het dagelijkse!] le\e:i nooit. Verder kan men vele kleurstoffen dm r de opgeloste niti'"-e mengen, zoodal men behalve van verven kan spreken l nog een ander belangrijk punt, la klaag : de lak heef lakken oppervlakte i van hechten geen ;e reiniging van het odzakeliik < m succes ti iet eci.len een aartsvijand \ et. lk ik maar eenigs/in-. vci prake meer. Ken zeel te lakken voorweip ^ hebbeu. Hij iiet emailieerei). dat is bedekken met een glaslaauie, ir- dat net zoo IK t geval, llmidt men zich dus strik! aan (K ui.. ndigc reinig ing.da n kan men vrijwel alles \erlakken. In den diensl b .den-armen modernen tijd is het zeel aangenaam t e wet c n, dat alle hout werk in huis bedekt is met een vernis, dat tegen heet water bestand is. Ook scheepsbouwers zullen de schepen, die ze bouwen na het verven laten bedekken met cellnlnse-lak. De grootste beteekenis zal de cellulose lak krijgen voor de carrosserie-industrie. Wie ziet niet graag mooi glimmend gelakte auto's? Maar vraag niet hoeveel werk ervoor noodig is om dat te bereiken: het lakken en overlakken van een auto duurt pim. (i weken en kan slechts goed uitgevoerd wor den dm r bekwame vaklui. Door de moderne lakmethode zal dit geheel ver anderen: bij wijze van spreken kan elk, die daartoe lust en ambitie voelt, zijn eigen auto als nieuw lakken. Nog eenvoudiger dan het lakken van een carrosscri is het herstellen van beschadigde plaatsen. De mees! kwetsbare plaatsen van een auto zijn de spattiorden. Hoe dikwijls gebeurt het niet, dat door onvoorzichtig heid bij in- en uitriidi n van de garage wij onze spatborden beschadigen, nu het aantal beroepschauffeurs. op den weg niet stijgt en het aantal auto's bij den dag. zoodat behalve mijnheer, die zelf rijdt, ook mevrouw en de kinderen achter het stuur zitten, zijn lichte beschadigingen aan de orde van den dag, tot niet geringe ergernis van den eigenaar van de auto. Want liet netjes herstellen van die krassen is tegenwoordig nog uitgesloten, het heele onderdeel moet gelakt uorden, \\aardoir men weer (i weken verstoken K van het gebruik van zijn auto. De celluli se lak maakt ook aan de/t- erger nissen een einde: liet is vold plaatsen glad te schuren, waaro] van de plaatsen met het lakpisl eitde de beschadigde ir het bespuiten een on/iclitbare napl dit karu eit je s avonds en rijdt men in de keurig e', reden s. evoe.' mar zijn