No. 2550 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND HELENE VACARESCO IN ONS LAND DOOR KATE DE RIDDER DE EIGEN NEDERLANDSCHE MODE 1832 DE MODE HIER EN ELDERS DOOR G. TE WINKEL GEDURENDE de Paaschvacantie verleende de Industrieschool aan de Weteringschans gastvrijheid .aan de belangrijke verzameling boeken en platen van den heer J. H. J. van Deventer te Amsterdam, ?door hem daar zeer overzichtelijk geëxposeerd: in de eene zaal de historische afdeeling, kostnnmktinde uit alle landen en alle tijden; in de andere zaal de mode ten onzent sinds het laatste kwart der 17e eeuw tot ?op heden, door tijdgenooten beschreven en afgebeeld. Het eerste vakblad over de mode verscheen, in 1679, nog zonder platen; er werden in 't bizonder in beschreven de kostuums aan 't Fransche hof gedragen. Op dien Mercure galant" volgden andere .Fransche uitgaven, spoedig van uit de hand gekleurde platen voorzien. Weldra kwam er ook in Nederland, Duitschland en elders dergelijke vakliteratuur, waarin ?echter toch slechts van de Fransche mode sprake was, en waarin ook alleen Fransche modeplaten waren gereproduceerd. Eerst bleef het bij losse boeken over dit onderwerp, later verschenen jaar-serieën, voor de ?dames sinds 1790, voor de heeren sinds 1800. Pas in 1826 begon men er knippatronen bij te geven. Van ?die uitgaven al had de heer Van Deventer specimina ten toon gelegd. Merkwaardig was daaronder een modeblad van 1832: Proteus" genaamd voor de heeren, Euphro:,syne" voor de dames, dat echter maar n jaar bestond. In dat jaar had nml. de dichter W. H. Warn-Sinck, uit afkeer voor de wufte Fransche mode, het dragen van een eigen Nederlandsche mode geprocla meerd en daarvoor eenige degelijke toiletten laten teekenen (zie de afb.) en uitvoeren, waarin zijne ?dochters eiken middag, voor propaganda, rond wandelden. Wel hadden zij veel bekijks, maar zeker niet vxcl navolging. Sinds 1850 verschenen de modebiaden geregeld in maandelijksche afleveringen. Een doorloopende reeks, voor elk jaar tot nu toe, was daar tentoongesteld; «en tafel met alle hedendaagsche vakbladen maakte ?de serie volledig. De historische afdeeling was niet minder interessant. Hier was de vakgeschiedenis van den kleermaker in ?woord en beeld: gilde-penningen, gilde-gebrtiikcn, vermaningen van overheid en geestelijken tegen kostbare kleeding, portretten van bekende dandies als Oscar Wilde en Edward (Vil) Prins van Wales. Verder reproducties naar schilderijen, zooals van Brekelenkamp, waarop het kleermakersbedrijf is ie zien. Merkwaardig waren vooral de foto's naar eenige bladzijden uit een gildeboek (1544), waarop het meesterstuk knippatroon van een kleermaker staat afgebeeld. Natuurlijk ontbraken de spotprenten niet, zooals de modegekken door Daumier. Ten slotte mag een groote verzameling plaatwer ken over kostuumkunde uit verschillende landen en tijden niet onvermeld blijven. Een handige uitgave hieronder is de l sh. 3 d.-edition van J. ,\. iiammerton: Peoples of all nations", waarvan ongeveer 50 Nrs. waren geëxposeerd. Een pas verschenen cata logus van stoffen en patronen voor moderne kimono's, door een Chineesche firma gezonden, voltooide de rubriek der uitheemsche kleederdrachien. I N de stille week heeft zij ons land weer verlaten en is naar haar woning in Parijs teruggekeerd: Helene Vacaresco, de Roemeensche wondervrouw: de dichteres, de maatschappelijk-werkster, de af gevaardigde voor haar land bij den Volkenbond en de society-woman. Want, niettegenstaande haar drukke, bezette leven zijn er weinig mondaine ge beurtenissen in de eerste kringen van Parijs, waarbij zij ontbreekt. En dan heeft zij, -- daar hadden wij eigenlijk mee moeten beginnen, de zorg voor haar hoog bejaarde Moeder, met wie zij samenwoont, op zich genomen. De oude dame is nog heel flink en vol belangstelling voor het werk van haar dochter. Helene sprak met groote liefde en eerbied i,\\ r haar. Werkelijk, deze Roemeensche behoort tot de vrou welijke wonderen; zij leeft minstens vier \ersehiileiiele levens en in ieder van dat viertal legt zij haar gansche hart. Toen wij hoorden, dat Helene Iti Maart in den Haag was aangekomen en afstapte in des Indes", het diplomaten-hotel, verzochten wij haar zoo spoedig mogelijk om een onderhoud en aanstonds bleek zij bereid ons den volgenden dag te ontvangen. Onze eerste ontmoeting, op lt> Maart, was heel toevallig. Ter gelegenheid van haar komst in de Residentie vereenigden Z.Exc. Demètre Negulesco, plaatsvervangend rechter bij het Permanente Hot van Internationale Justitie, en Mevrouw Negulesco ruim 20 gasten, voor het meercndeel personen, die bij het Internationale Gerechtshof betrokken zijn of waren, aan een diner in hotel des Indes. Even vóór de gasten arriveerden, verscheen Mevrouw Negulesco in de bovenzaal, de beroemde oude balzaal der familie van Brienen. waar thans het diner zon plaats vinden. \\ ij waren er juist om de wondermooie bloemversiering te zien. Achter de gastvrouw volgde een kleine dikke dame in het zwart met een buitengewoon vriendelijk gezicht, die vergenoegd in de rondte keek. Toen zij weg waren, hoorden wij pas, dat die tweede dame Helene zelf geweest was ! Zij is geen opvallende schoonheid, doch haar vrien delijke oogopslag domineert. Die oogen, met de kleine lachrimpeltjes waaiervormig in de hoeken, trekken direct de aandacht en houden ons geboeid. Zij ziet slecht, gebruikt bij haar werk een sterke bril. Haar oogen hebben vele jaren zeer drukke dienst gedaan; geen wonder, dat zij nu wat hulp behoeven ! Helene werd 3 October 18(ïti in Boekarest geboren. Haar vader was jaren lang gezant, zoodat zij van haar prilste jeugd af veel gereisd heeft en vele landen en steden leerde kennen. Ook in Holland heeft zij eenige jaren gewoond, toen haar vader aan ons hof was verbonden. Zij was de intieme vriendin en reisgenoot van Carmen Sylva, in wier gezelschap zij haast alle hoven van Europa bezocht. Helene Vacaresco is een zeer begaafde en intelligente vrouw. Zij spreekt en schrijft een groot aantal talen. Fïansch en Engelsch gaat haar ever) gemakkelijk af als haar moedertaal en ook Hollandse!) begrijpt zij.... wanneer zij het leest, doch niet als zij het hoort spreken ! En toch is zij daartoe juist veel in de gelegenheid, want haar plaats in eneve op de vergaderingen van den Volkenbond is dicht bij die der Hollaneische delegatie. Haar werk als afgevaardigde van Roemeniëneemt op het oogeublik de grootste plaats in haar hart in. Zij zei het zelf: In (ieneve noemen zij mij de Moeeier van den Volkenbond. Dat zesjarig kinel is mijn oog appel; niets gaat mij meer ter harte elan het werk, dat ik ginds heb te doen: Vrede door Recht te ver krijgen !" Zooals men weet is Helene Vacaresco een volbloed feministe. In Roemeniëis het vrouwenkiesrecht er nog bij lange niet. Wel is de Koningin de vrouwen zaak blijkbaar sympathiek gestemd, doch Helene wilde hier liever niet op doorgaan, /.ij hoopt en \erwachl stellig, dat ook de Roemeensche bevolking. die voor verreweg het grootste deel uit landbouwer.-. bestaat, eens het belang van de rechten der vrouw zal leeren inzien. Nu begrijpt het volk elit nog niet. Helene heeft haar land en volk zeer lief. Vol lof sprak zij over de vrije, ongeknechte ziel van elen Roemeniër. De boer zal nooit kruipen of bedriegen. Er wordt wel eens anders over geoordeeld, doch Helene sprak dit pertinent tegen. Zelfbewust, trotsch, met opgeheven hoofd gaat hij zijn \\eg. Ook roemde zij het buitengewoon ontwikkeld arti-tiek gevoel van het vol k, dat o. a. spreekt uit hu n liede ren en uit de door de vrouwen /elf ontworpen mot ieven voor haar kleurrijk borduurwerk, en hun intelligentie De landbouwers spreken soms verscheidene talen: uit hun midden komen de mannen voort, elie langrijkste landsbetrekkingen vervullen. Velen gaan voor hun studie of opleiding naar Zij allen komen onder llelëne's persoonlijke Heerlijk vindt deze vrouw het om de jonge tot een steun en toevlucht ie ziin. Wat zij voeren, of zij in de rechten sludeeren. ut' hun artistieken aanleg ontwikkelen willen, zij kunnen er ver zekerd van zijn, dat Helene in h:u' streven belang stelt. de De veelzijdigheid van deze vrouw is merkwaardig. Het schijnt haar absoluut niet te hinderen, dat men haar overal en op verschillend gebied tegelijk noodig heeft. Zij is in het bestuur of lid van alle Roemeensche comité's te Parijs. Zij moet heel vaak naar eneve reizen en ondertusschen vindt zij toch ook nog tijd voor haar litterairen arbeid. Binnenkort zal er weer een n cuwc dichtbundel van haar verschijnen. Helene Vacaresco is trotsch op haar afkomst. Zij stamt, zooals zij mij zelf vertelde uit een intdlectueele, oud-adellijke familie, die vier dichters aan de Roemeensche litteratuur geschonken heeft". Het meest bekend is haar Rhapsode de la Djmbovitza", een vrije bewerking van een aantal Roemeensche balladen, die door Carmen Sylva in het Duitsch en Engelsch en door Helene Swarth in het Nederlandse!) werden vertaald. Deze bundel verscheel; in 1899. Daarvóór waren reeds andere gedichten van haar uitgekomen: I .es Chants d'-\nrore', die door de Academie Francaise werden bekroond en l'Anie séreine in I89ti. Ook haar verblijf in ons land hield verband met haar litterair werk. Zij heeft hier in verscheidene plaatsen voor de Alliance Francaise uit haar gedichten voorgele/en en van haar werk verteld. Hoogst verrast was zij, dat men overal, waar zij voordrachten hield, op de hoogte bleek te zijn -.au de moderne litteratuur en dichtkunst. Zelfs'ontving zij brieven van oude menschen, die haar eigen gedichten uit het hoofd aanhaalden ! Helene was blijkbaar meer dan voldaan over de ontvangst en de organisatie der Alliance Franchise: want kort vóór haar vertrek naar Parijs, toen zij juist in den Haag was teruggekeerd van" een groote tournee naar Zwolle, Leeuwarden, Groningen, Hen gelo en Deventer, schreef zij ons nog een enthousiasten brief over ons mooie, vredige land en zijn hartelijke, intelligente bewoners. Zij logeerde bijna overal bij families, die lid waren van de Alliance en kreeg daardoor ook een aardigen indruk van het intieme Hollandsehe familieleven. Het frappeerde haar buitengewoon, dat de Hollanders allen zoo goedEransch verstaan en spreken. Zij schrijft en leest haar ge dichten nl. uitsluitend in het Fransch, wat sommige Roemeniërs haar maar niet vergeven kunnen. Zij keerde terug, zei zij, met de beste gedachten over en de grootste bewondering voor ons land en de Hollanders. Zij twijfelde er niet aan of deze tournee zou de banden tnsschen haar landgenooten (en ook de Eranschen) en de Hollanders nauwer aanrnV'n. Want de Roemeniërs moeten Holland, de goede Hollandsehe gewoonten en de prachtige Hollandsehe kunstwerken leeren kennen en waardeeren. Hartelijk hoopte zij nog vóór haar vertrek Helene Swarth te ontmoeten. De beide dichteressen corres pondeerden veel samen indertijd en stellen belang in elkander's werk. Behalve in den Haag en de bovengenoemde ver afgelegen plaatsen, las Helene Vncaresco o.a. ook nog in Haarlem, Leiden en t'trecht. Vele Hollanders zijn dus in de gelukkige gelegen heid geweest deze buitengewone vrouw te /.ien en haai1 uit eigen werk te hooren voorlezen. V A N A L L E S W A T DOOR NKI.LY In Parij> ve Men zou zoo denken, dat dit door studeerende vrouwen werd uitgegeven, doch het is een. . . . Mode blad, waarin de verleidelijkste hoedjes en japonnetjes zijn afgebeeld. De middenpagina is 'echter geheel aan sociale vrouwen-belangen gewijd. Men wil blijkbaar op die wijze de aandacht vangen van haar, die anders nooil zulke lektnnr in handen krijgen. In het nummer dat ik las, had de bekende advocate Marie Vérop.e ?een groot deel van dit binnenblad in beslag genomen niet een artikel getiteld: ..Heilige ontevredenheid"! Zij stelt daarin de vrouwen allerlei vragen omtrent t voor Vrouwenkiesrecht, die uwe rechten verdedigt en u het stembiljet zal Ivzurgen. lui alles natuurlijk ook, om de aandacht te vestigen op het aanstaande Congres van den Wereldhond voor Vrouwenkiesrecht etat van 3n Mei >'< Juni te Parijs wordt gehouden! Op het titelhl.iu \;m Minerva 'stond bovenaan, in een klein hnekie. dit kernwoord van |oseph BartheieiilY, député: ..Eli.igner la femme de la Politie]ue, Ces! prctcndre eifelle duit se de.-interesser san> parier il u sieii - du si.rt de sou mari et de ses enfants". Wie YOGHURT van OUD-BUSSEM eet, wordt oud, maar blijft jong, KERKSTRAAT Lsr. - TELEFOON W-H.