No. 2552 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND FATSOEN EN FATSOEN DOOR B. PERSON HET Engelsche volk is in het buitenland bekend om zijn opzienbarende opvattingen omtrent fatsoen". De Ier Shaw, die deze opvattingen zoo heerlijk kan striemen, kan ervan meepraten. Een kwart eeuw heeft hij immers moeten wachten tot de censor onlangs toestemming verleende tot op voering van ,,Mrs. Warren's Profession", en het Engelsche publiek gelegenheid kreeg, zich verwonderd af te vragen waarom het dit keurige, moraliseerende tooneelspel niet eerder had mogen zien. (Shaw daar entegen, die in het programma een geestige voorrede liet afdrukken, verklaarde daarin, zich tevergeefs te hebben af gepijnigd met de vraag, wat den censor in 's hemelnaam van zijn vroegere standpunt mag hebben afgebracht!) Intusschen, men heeft Shaw zelfs niet noodig om een critischen kijk te krijgen op de Engelsche begrippen van fatsoen. Het dagelijksche leven is vol van de grootste verrassingen en tegenstellingen op dit ge bied. Als men bijvoorbeeld ziet. met welk een lofwaar dige energie Sir W. Joynson-Hicks, de minister van Binnenlandsche Zaken, optreedt tegen zedenkwetsende lectuur, dan staat men dubbel verbaasd over de hardnekkigheid waarmee de couranten hier onge straft allerlei particuliere schandaaltjes van zeer twijfelachtig allooi blijven colporteeren. Op een vraag van het Lagerhuislid Kenworthy deel de de minister onlangs mede, dat al wat mogelijk is gedaan wordt om den invoer in Engeland te verhin deren van onzedelijke geschriften. Massa's boeken worden dan ook in de havens van aankomst aange houden en teruggezonden. Bovendien bestaat ei een internationale overeenkomst voor de uitwisseling van inlichtingen omtrent den handel in zedekwetsende lectuur, en het ministerie van Binnenlandsche Zaken heeft ineen aantal gevallen, na zendingen boeken of photo's te hebben aangehouden, de autoriteiten in het land van oorsprong ervan in kennis gesteld, met het gevolg, dat in het buitenland herhaaldelijk vervolgingen werden ingesteld tegen handelaars in onzedelijke lectuur. De mededeelingen van den Minister die inte ressant genoeg zijn om ze ook verder te citeeren luiden als volgt: Wat de boeken betreft, die in dit land zijn gedrukt, er bestaat practisch gesproken geen mogelijkheid om de publicatie daarvan te verhinderen, in den zin van het ondernemen van stappen voordat het boek in het openbaar wordt aangeboden; doch zoodra een boek wordt uitgestald, kan de wet in werking worden gesteld. Het is naar mijn mcening een leemte in de wet, dat voordat de politie kan overgaan tot een huisj zoeking in gebouwen, waarin zich naar bekend is of verondersteld wordt, onzedelijke boeken, platen enz. bevinden, zij moet wachten tot een overtreding is begaan in den vorm van publicatie of verkoop dezer artikelen, uit het gebouw in kwestie. Dat is een van de leemten die ik hoopte aan te vullen door de bepaling betreffende het huiszoekingsrecht in de Criminal Justice Bill van de jongste zitting, doch de bepaling moest worden teruggenomen ten gevolge van de oppositie ertegen, die hoofdzakelijk voortkwam uit de vrees dat zij op politieke tegen standers gemunt was. Afgezien van deze leemte, is de wet echter, in het algemeen gesproken, doeltreffend en tegen de werke lijk pornografische drukwerken voert Binnenlandsche Zaken een zeer actieve en vruchtbare campagne. Waar wij echter besluiten moeten nemen in zake boeken, enz., die niet vallen onder de categorie van klaarblijkelijke obsceniteiten, doen zich tal van moei lijke vragen voor. Er bestaat een groot aantal grensgevallen waarin het uitermate moeilijk is, uit te maken of een vervolging wegens kwetsing der goede zeden kans op succes zou hebben en aanbeveling verdient. Men moet zich bijvoorbeeld vragen als de volgende voorleggen: Is het boek van zoodanigen aard, dat algemeene verbreiding een wetsovertreding zou zijn, terwijl verbreiding in bepaalde richtingen of onder een spe ciale groep van de gemeenschap dat niet zou wezen? Is het boek een klassiek of een werkelijk litterair product, dat de periode waarin het geschreven werd of waarover het handelt, raak illustreert, ofschoon sommige passages ontegenzeggelijk indecent zijn? Is het boek in zijn geheel moraliseercnd en oefent het een heilzamen invloed uit, ofschoon de lezer, om het einddoel te bereiken, moet waden door een poel van bedenkelijke litteraire stof en is het derhalve Vraagt steeds VANOUDS HET BESTE MERK gewenscht, of ongewenscht, om handelend op te treden? Bovendien moet men rekening houden met de mogelijkheid, dat de jury den schrijver onschuldig verklaart en dat een proces het boek een groote reclame bezorgt. Een andere moeilijkheid is, dat de maatstaf van beoordeeling in dergelijke zaken afwijkt. Ver schillende menschen verschillen, te goeder trouw, onderling geheel van meening ten opzichte van een zeker type van boeken en het is, in het algemeen gesproken, ongewenscht, te pogen door mid del van gerechtelijke maatregelen met geweld een hongeren maat stafaan het publiek op te dwingen dan de openbare meening erop nahoudt. Ik geloof, dat het gehalte deiopenbare meening heden ten dage niet hoog is en ik ben ervan overtuigd, dat er nog heel veel te doen is op het gebied van ver betering van haar smaak. Terwijl ik stellig niet zal nalaten, in noodzakelijke gevallen de hulp van de wet in te roepen, ben ik toch van oordeel, dat gerechtelijk optreden op zichzelf geen remedie kan bieden, als niet tezelfdertijd door het beter denkende publiek meer wordt gedaan om de open bare meening te mobiliseeren en te pogen, den standaard van goe den smaak en oordeel op te voeren." Hoe men ook over ,,Jix" moge spotten, niemand kan ontkennen, dat hij er ten opzichte van let terkundige censuur redelijke en gezonde denkbeelden op nahoudt. Maar hoe is het nu gesteld met den standaard van de Engelsche pers? Tot nog toe hebben het zoo op fatsoen gestelde Engelsche volk en de zoo gezond en redelijk denkende Engelsche regeering blijkbaar nog steeds niet inge zien, dat het zuiver houden van de pers oneindig veel belangrijker is dan het weren van onzedelijk geachte boeken. Want tegen een bedenkelijk boek per maand (dat bovendien nog op phantasie be rust) komen er dertig bladen uit, die met naam en toenaam pi- = = kante verhalen bevatten omtrent overspel, misdaad en zelfmoord, welke berusten op werkelijkheid en dus veel meer lol de verbeelding spreken. Aan een sappige" echtscheiding worden nog steeds drie, vier kolom bijzonderheden gewijd, stenografisch opgeteekend uit den mond van gedaag den en getuigen. En dit alles wordt den braven Engelschen kindertjes (die geleerd hebben stomach" te zeggen voor buik, omdat men niet mag spreken over wat zich onder tafel bevindt") vóór het avondgebedje voorgezet. Want welke Engelsche moeder die, als zij een naar Engelsche begrippen fashionable moeder is, en opvoeding van haar kinderen overlaat aan een meestal onwetende nurse --? kan voorkomen, dat haar vroegrijpe dochteitje, na het stupide kruiswoordraadsel te hebben opgelost, of de voor haar bestemde bedtime-story met prentjes (genre Jopie Slim en Dikkie Bigmans) te hebben gelezen, een blik werpt op de pagina ernaast, die in meedoogenlooze details de amoureuze avonturen bevat van Sir X of de hartstochtelijke minnebrieven van Lady Y, comparanten in het jongste opzienbarende echtschcidingsproces? Welke Engelsche vader is, als hij 's avonds zit te whisten in een van de drie clubs waar hij liet van is (gentlemen admitted only) in staat om te voorkomen dat zijn zoon, in de puber teitsjaren, na de sportrubriek te hebben verzwolgen, in spanning leest (soms op dezelfde bladzij) op welke wijzen men zich van het leven kan berooven? Ik heb onlangs den hoofdredacteur van de Daily (iraphic hooren zeggen, dat hij aan zijn krant den eisch stelt, dat zi.j in elk gezin op tafel moet kunnen liggen. Onnoozele ziel.... Zijn krant bevatte denzelfden dag twee verslagen van echtscheidingsproccsseii en een in details uitgesponnen zelfmoord van een vader en moeder. In het Lagerhuis is thans een ,, |udidal I'roceedings Bill" ingediend, die het publiceeren van zekere feiten uit rechtszittingen strafbaar stelt. Zoolang de En gelsche wetgever niet inziet, dat voor het publiceeren van andermans liefdesaffaires geen ander excuus bestaat dan de sensatielionger van een millioenen exemplaren uitbrakende schandaalpers, moet het nieuwe wetsontwerp misschien al> een geringe voor uitgang worden verwelkomd. DICTATOR EN KONING Tcehening voor ,,r/e Groene Amsterdammer' door Joh. rar NOT MET DEN DAC. KLEINER OF Hl) GROOTKR'.'" KONINKLIJKE BAZAR 82, ZEESTRAAT DEN HAAG WAAR "SHOPPING" WORDT EEN VERFIJND GENOEGEN N I E U W E DRUKKE N DeMctlioilc Montcssori, doorDr. MARIAMONTESSORI. Uit het Italiaansch vertaald door T. Bruyn, met een inleiding van Dr. Herderschee. Vierde Druk. Van Holkema en Warendorf's Uitgevers Mij ie Amsterdam. YI;KI SAN, modern meisjesleven in Japan. Tweede druk. W. L. en J. Brusse te Rotterdam. ONVERSCHIETBAAR IBERIATOILE VOOR GORDIJNEN EN WANDBESPANNINGEN EEN EFFEN WEEFSEL MET RUSTIGEKLEURSCHAKEERINGEN ZONEN