Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2552
BIJKOMSTIGHEDEN
DOOR ANNIE SALOMONS
CCXV
T T OE lang vieren de Chineezen
eigen?*-?*? lijk hun nieuwjaar?" vroeg ik dien
Zaterdagmiddag met een gelaten wan
hoop, toen we vredig met boeken en
tijdschriften op het grasveld zaten thee
te drinken, en opnieuw het helsche ge
knetter achter ons huis losbarstte. Het
is al veertien dagen geleden, dat die
toekangs, die de voorgalerij schilderden,
ons in den steek lieten, omdat 't hun
l Januari was; verleden week dacht ik,
dat 't tenminste de finale zou zijn, toen
je dien nacht twee keer het politiebureau
hebt opgebeld, omdat alle kinderen op
ons erf zoo hard huilden van het lawaai !
En nu wordt 't erger dan ooit".
Dat komt precies uit", antwoordde
hij, in een luwte tusschen twee
oorverdoovende knaleffecten, vandaag is het
Tsapgo-rneh, de vijftiende dag na het
nieuwe jaar, het besluit en het hoogte
punt van alle feesten. Zooals de auto's
volgepakt met Chineezen vandaag
rondrossen, zie je ze op geen anderen dag.
Laten we vanavond maar vroeg eten,
en eens in de Chineezenwijk gaan
kijken".
Als we niet geweten hadden, waar we
zijn moesten, hadden de zevenklappers
ons wel den weg gewezen, en korten tijd
later waren we opgenomen in het ge
zellige gcwemel van dit gemoedelijke en
ijverige volk. We liepen midden op de
straat en keken naar de lage, knusse
huizen, beneden meest een kedeh of
een sociëteit, boven als woonhuis inge
richt, versierd met brandende lampions,
die ons een kijkje gunden tot diep in
het interieur. Dezelfde vertrouwelijke
volheid, die ons in hun tempeltjes had
getroffen, vonden we ook in de kleine
kamers terug met de volgeprikte wanden,
nu bovendien nog met roode papier
slingers behangen, vol Chineesche spreu
ken. De bewoners hingen over de balu
strade, huis aan huis was verlicht, het
leek, of niemand er aan dacht om naar
bed te gaan. De stalletjes met eetwaren
stonden op alle hoeken, beschenen door
walmende olielampjes; in de open
sociëteiten zaten de mannen fel en ge
spannen te gokken, hun singletjes om
de warmte tot onder hun schouders
opgerold.
Ja, gokken en opium schuiven, dat
zijn de eenige fouten van een Chinees",
zei hij, toen we voor een rookerig stamp
vol zaaltje stonden, en dat is ook de
eenige manier, waarop de hemel de ver
houding tusschen Chineezen en de
andere volken der wereld een beetje
in evenwicht kan houden, want ais ze
die fouten niet hadden, zou niemand
tegen hen op kunnen; ze zijn ijverig,
sober, sterk ...."
,,Ik vind ze plezierig", zei ik dank
baar, terwijl we den groet van den
taukeh beantwoordden, die de vorige
week onze stoelen had gepolitoerd, we
zijn hier de eenige Europeanen, ik heb
nog geen enkelen blanke gezien, en ze
kijken niet verbaasd naar ons, be
moeien zich niet met ons en gaan alleen
rustig op zij, als we er door willen".
,,O, luister eens, een muziekje". We
verlieten snel de drukke straat, breed
als een boulevard, voor een smaller
steegje, waar tegen een huis aan een
Chinees op een soort citlier zat te tok
kelen, begeleid door twee violen met
heel lange halzen. Soms onderbrak hij
het spel met zijn lange, spitse nagels,
om op een xyiophoon te slaan; dan
weer zongen ze er een beetje bij, ge
dempt en heftig tegelijk. De menschen
en kinderen er om heen luisterden met
stille, voldane aandacht igheid.
Maar daar drong een veel luider
rumoer van wild tromgeroffel tot ons
door en we spoedden ons weet' naar het
centrum van de beweeglijkheid. Waar
om eigenlijk? Hadden we het diepere
wezen van den Chinees niet even goed
in den zang van het donkere straatje
kunnen trachten te benaderen, als in de
saamgepakte menigte? Want dit was de
optocht met den draak, die aankwam,
en alles stroomde naar n punt: witte,
roode, groene en gele banieren met
zilveren letters wapperden voorbij; de
trom roffelde regelmatig, alsof hij door
een automaat werd bewogen; de bekken
slag rinkelde er door heen, en daar kwam
de draak, met zijn enormen kop rustend
op tengere menscheiischouders en zijn
lange sleep gedragen door een speelsehen
makker, die, als grap, soms mee er
onder kroop. Voor een sociëteit hield
alles halt; in een oogwenk was er een
groote kring gevormd; de man met den
drakenkop steeg op de schouders van
zijn gezel, die op een ladder was ge
klommen: uit een raam van de eerste
verdieping werd aan een vlaggestok
een soort snoer met een vischje uitge
stoken, waarin geld verborgen zat, en
de drakekop hapte er naar, en schudde
zich en bewoog zijn grooten muil; de
toeschouwers genoten ervan met zwij
gende blijmoedigheid; een enkelen kee'r
klonk er een ongedwongen lach, maar
over 't geheel leek het prettiger zoo
maar stil te staan en te kijken, zonder
n oogetiblik naar iets anders te zien.
De kindertjes zaten vooraan in den
kring, met ernstige, gespannen ge
zichtjes; we stonden midden in het ge
drang, hoofd aan hoofd: en het licht
van de flambouwen scheen fantastisch
over de warme, bloote ruggen en de
donkere hoofden. Een man in onze
buurt wapperde aldoor fanatiek met
zijn waaiert je; de trommelaar klep
perde zonder ophouden, en toen de
draak eindelijk het snoer gepakt had
en de kerel, warm en wel, van zijn hooge
plaats was afgeklommen, zeiden we
even tegen elkaar: Je zou nooit denken,
dat je hier in Indiëwas".
China, niets dan China. Die witte,
lage huizen, met lampions tegen de
kobakl-blauwe lucht ziin net die repro
ducties, die in de Studio hebben ge
staan, van die Engelsche schilderes.
weet je nog wel?"
Maar toen was er een kerel in een
gewoon wit singletje met een slecht
zittenden broek in den kring getreden.
die plotseling met fanatiek gespannen
gebaren zich tegen een gefingecrdcn
tegenstander begon te verweren. Hij
deed uitvallen naar de vier windstreken
met gebalde vuisten, /.ijn gezicht was
hoekig van felheid; de armen, waarmee
hij zijn upperent's" en zijn swings"
plaatste, waren niets dan
saamgetrokken spier; de voeten, strak en ex
pressief, schenen den bodem binnen te
dringen.
Hij werd vervangen door een man,
die met een korten stok de bewegingen
van gefingeerd schermen maakte; elk
gebaar werd met zoo geconcentreerde
aandacht uitgevoerd, dat ook de toe
schouwers tot een bewegingloos mee
leven verstard raakten; de fascineerende
schoonheid ontstond enkel door de be
weging, door den strakken stand: noch
uiterlijk, noch bouw scheen bij deze
ontroeringen mee te tellen; het waren
hoekig-, magere mannen, sommigen
zelfs al oud en grijs, in verfomfaaide
kleeren, maar het was sterk en
wilskrachtig; het was, door het ontbreken
van gemakkelijke, zinnelijke charme,
van een zuiver spiritueele bekoring; en
toen een knaap-als-een-lat zijn tjankoi
zwaaide, voorstellend, dat hij zich
daarmee verdedigde en aanviel, toen
wat ik aldoor had
oorop. Die Imekige
7P.K.,4cyl.,57/97,
Kleppen in den kop
SPIDER
Normaal f
2300.
Luxe . . f
2500.DE IMPORTEUR
J. LEONARD LANG
Ballonbanden
Vierwielremmen
TORPEDO
Normaal f
2550.
Luxe . . f
2750.- Stadhouderskade 114 - AMSTERDAM
STOOMWASSCHERIJ
HET ZUIDEN"
PIETFR AERTSZSTRAAT 68-74
Telefoon 22365
is uw adres voor het behandelen uwer
wasch. zoowel droog toegeslagen als
opgemaakt. Concurreerende prijzen en
spoedige aHeverinq. Vraagt prijsopgave.
NEIDIG & VAN ELVEN.
NAAR NOORWEGEN
Reist naar het rijk der Fjorden, Bosschen, Bergen, Meren,
Gletschers en Watervallen.
Overlandreizen vanaf Fl. 245. , Cruises vanaf Fl. 170. .
Vraagt gratis inlichtingen en brochures.
BENNETTs Reisbureau Amsterdam
l, EI DS C H K S T RA AT 25
Officieele Vertegenwoordigers der Noorsche Staatsspoorwegen
Voor de reis van 5 Juni zijn nog eenige plaatsen beschikbaar.
Spoedige aanmelding gewenscht.
G E Z K l, S C II A P S R K I /C K X 19 J l N l, 10 en 24 .1 l I. l.
VICTORIA-WATER
Heeft gunstigen
invloed
OBERLANMSTKIN
op de spijs
vertering
oog, die peezige beenen, heel die ge
xalteerde krachtsbeheei'sehing, hel
zijn de figuren van Toorop's latere werk.
Ik heb altijd gedacht, dat Toorop ver
geestelijkte, gestvleerde mensellen
teekende, maar eigenlijk zijn liet echte,
levende meiischen, alleen niet
Europeeseh".
Kijk, nu komt 't lioofdmimmer,
twee tegen elkaar".
Ze stonden tegenover elkaar in den
ring, n niet een drietand als \eptunus,
de ander niet een korten knuppel
deden een uitval naar elkaar en
leek, of de een den ander zou
doorpriemen en of de eerste verbrijzeld zou
worden, maar juist op 'l laatste moment
hielden ze hun bewiging in. De trom
begon nu sneller Ie rommelen, de
hekkenslag rinkelde gejaagd; een regen
van zevenklappers stroomde uit de
bovenramen op de donkere straal, en
'idden hun wapens wi
g? richtten zich nu tol
nagemaakt handgemeen,
stonden ze stil en keken
heersch/uclitig tn-scheii
w v rden hun he\\\ uine.'-n
weer sneller, ze 'legonnen ongearticu
leerde keelgeluiden uit te stunten; hun
mag.Te ruggen, nat van zweet, glommen
in liet olielicht. en de suggestie va::
lellen strijd was zon onontkoombaar
dal ik even m'n hoofd terugtrok er
huiverde.
.,Laten we maar gaan", zei hij snel'
ik las de woorden van zijn lippen, wan!
liet lawaai van het vuurwerk, van de
trom en de bekkens was oorverdoovend
Bijna als een vlucht schoten we ee:'
paar straten duur. En daar waren \u
al weer buiten in de stille mancnacht ?
de wereld lag roerloos in het blanue
licht; er was geen ander geluid dan lu'
zwirren van de insecten en de kreet
v-.reen naelitzwaluw.
.. \ls ik ooit iets \;m het Oosten ie<.
b.'grijpen", /ei ik verontsehnldiueiu!
..dan zal hel beginnen bij de Chineezen
Die /ijn toe h nel />>,> iet^ al> wij"
,,O. als ie ,'il /i m ver bent", zei i1"
glimlachend.
,. Ik ben /eiN m,g \ ei lier . an'
woorude ik Millet ii s. ..Al:- ik ooit \ ,r.'
luche k;in leereii houden, dan zal ':? '
om /ijn manenachleii ziin".
v.VOLLENHOVEN 'S STOUT