No. 2553 .DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND EEN FLATGEBOUW VOOR VROUWEN DOOR N. MANSFELDT?DE WITT HUBERTS Sympathie en finanlieele steun gevraagd T N September 1925 werd in den Haag, door leden van het Nederlandsche Instituut van Volkshuis. -vestingen Stedenbouw, een excursie gemaakt, waarbij de complexen gemcenlewoning, ,,Trekweg"tn Spoor?Wijk" werden bezocht, maar bovenal het Tehuis voor Ongehuwden" in oogenschouw werd genomen. Het Gemeentebestuur gaf blijk deze belangstelling te waardeeren door te zcrgen voor het tramvervoer en het aanbieden van een lunch in het H. T. O." Met «deze ongehuwden Worden mannen bedoeld. In Amsterdam heeft de Amsterdamsche Maat schappij voor Jonge Mannen (A.M.V.J.) eindelijk haar doel bereikt, d.w.z. een terrein gevonden, het zooge naamde Atlanta-terrein aan de Stadhouderskade, waar een groot gebouw zal verrijzen met t urnzaal, zweminrichting, restaurant, gezelschapszaal, bureau van voorlichting en hulp, enz. enz. Het Haagsche Tehuis is tot stand gekomen niet hulp van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, Gemeente en Rijk. De inwoners betalen natuurlijk wel huur, doch geen inleggeld. Het Amsterdamsche Tehuis heeft ter gedeeltelijke dekking van de kosten f 775.000 te zijner beschikking. Het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds te 's Gravenhage is bereid de ontbrekende f 0(10.000 ter leen te verstrekken, onder waarborg van rente en aflossing door de Gemeente Amsterdam. Het praeadvies van B. en W. is gunstig. Thans heeft zich in den Haag een Comitégevormd. bestaande uit de dames: Marie van Dijk, C. Stoove, Dr. Michelstadter, G. v. d. Ven en C. M. l-:. Kuyper. Ook zij voelen hoe groot de behoefte is aan een groot Flatgebouw voor vrouwen, die evenzeer met den huldigen woningtoestand te kampen hebben en voor een bescheiden som in zulk een Tehuis een goed onderdak en een gezellige omgeving kunnen vinden, mits de autoriteiten evenzeer geneigd zullen zijn ook aan deze groep hulp te verleenen. Toen in Londen de Crosby Hall als Internationaal Tehuis voor meisjesstudenten zou worden ingericht, arrangeerden de dames uit de hoogste kringen een diner, waarbij zelfs Prince Charming" (de Prins van Wales) aanzat en waarvoor zulke fancyprijzeu ?w/erden betaald om er aan te mogen deelnemen, dat het grondkapitaal spoedig bijeen was. Op zulke wijze zou het Haagsche comitéwaar schijnlijk niet eens geholpen willen worden, /ij vragen geen liefdadigheid, maar wel sympathie en finantieelen steun, op de wijze zooals het den mannenTehuizen zoo gemakkelijk wordt gemaakt, /ij hebhen ??een grondkapitaal noodig van 150.0CO gulden, waar van de helft reeds is gestort. Boven dit groudkapitaal is nog een hypotheek noodig van (i ton, die de Rijksverzekeringbank bereid is te verstrekken, mits de gemeente borg blijft. Daar men gaarne van de ondervinding, in andere landen opgedaan, wil profiteeren, zal dat Flatgebouw gebouwd Worden naar het model van een dergelijk te Kopenhagen. Het is berekend op 150 inwonenden en Wordt als volgt ingedeeld : Type I. Inleggeld ?500. Een zit-slaapkamer. Bad kamer en W.C. ten gebruike van drie bewoonsters en een gezamenlijk keukentje, waar ieder een gaskomfoor heeft. Huurprijs ?25 per maand. Type II. Inleggeld ? 1000. Een zit-slaapkamer. Eigen douche-kamer en keuken, / 35 huur per maand. Type III. Inleggeld ?1500. Zit- en slaapkamer, badkamer en keuken, ?45 huur per maand. Type IV. Snleggeld /25(',0. Een zit- en U\ee slaap kamers, badkamer en keuken. Huurprijs /Si) per maand. j« Van dit laatste type vu rden er slechts H gebouwd, welke alle reeds gehuurd zijn. Het huis zai waarschijnlijk gebouwd worden aan den Bcnoordenhoutschen Weg, vlak bij het Bosch, met een grooteti tuin er achter. Op het dak komen Wandelgangen en zal daar later wellicht ook een tuin worden aangelegd. Het is van zelfsprekend, dat gas, electrisch licht, telephoon, centrale verwarming, waterleiding, stof zuiger, lift enz. in deze ideale woning zullen worden toegepast. De prijs daarvan is niet in den huurprijs begrepen. In de rez-de chaussée komt een Restaurant, dat ook voor het publiek toegankelijk zal zijn. De naam van Marie van Dijk, dezelfde die het initiatief heeft genomen tot het stichten van het clubgebouw voor vrouwen op den Vijverberg, is reeds waarborg genoeg, dat alles goed is voorbereid. Adviseurs zijn: notaris M. Treub en Mr. P. Droogleever Kortuyn. De architect, Ingenieur Jan Buys, zal binnenkort niet de initiatiefueemster IK g eens naar Kopenhagen gaan om zijn oordeel te toetsen aan de ondervinding van het aldaar bestaande Flatgebouw voor Vrouwen. Het Huis zal den naam dragen van Wilhclniina Drncker, maar deze bescheiden vrouw heeft nog bij haar leven bedongen, dat alleen haar vo< rnaam zal worden gebruikt. Dit is jammer, want de meiisehheid vergeet zoo gauw en over eenige jaren denkt men zeker niet anders of onze Koningin heeft dit Huis ten doop gehouden. Want wie van de jonge garde weet nog, dat het Tehuis Annette" te .Amsterdam de herinnering moet bewaren aan Mevrouw' VersluysPoelinan, die zooveel heeft gedaan voc r ,,Onderlinge Vrouwenbescherming"? En hoe gaat het met de van Dijk-zaai annex aan het Clubgebouw vuc r Vrouwen V Mij werd reeds herhaaldelijk verzekerd, dat daarmede Anton v. Dijck, de schilder, bedeeld was: want, hangen er niet altijd schilderijen tentoon gesteld? Binnenkort wordt een circulaire verspreid, die ouderteekend is door vele vooraanstaande vrouwen, onder v\'ie ook onze vrouwelijke Kamerleden. Moge het comité, dat zich vot r deze zaak spant en /.ich veel moeite getnxst, haar werk spoedig met succes bekroond zien. IN EN OM HET SLAKKEN PI U I S J E DOOR IK I' l.l BKR VIII spelende kinderen, alleen vanwege de teestdag, in helderwitte schotticscu witte truien. Arme stumpcrs. Ze hebben maai' te kiezen tussclu-n oubeWegeiijkheid of 'u gevoelig handtastelijk standje 's avonds, als de graad van schoonheid van al dat witte goed ouderzocht Wordt ! En even goed is de buurt vol schreeuwen de venters. Er Wordt wat afgesnoept zoo'n Zondag ! De eenige, van wie We altijd wat koopen (vruchten of reepen chocola) is de versch-gestoomde", omdat we dat ZOO'P leuk meiiseh vinden. Sinds we 'n paar keer 'n verzoekschrift voor haar geschreven hebben aan Burgemeester en Wethouders, zijn we groote vrienden. Onze kindereu zeggen altijd heel ernstig tegen haar: dag juffrouw versch-gestoomde" wat ze heel grappig vindt, en ze is erg verkcderd door hun dankbaarheid Voor de paar tottees, die we ..toe krijgen. Al iu de verte onderscheiden de jongen> (ook de jongste in den kinderstoel) haar eigenaardig n.ep.ie : ..drie stuivers 'n half pimd-xcisch-gistoo.mde' . Maar over die aardige Joodsche koopvnmw wou ik het eigenlijk niet hebben. Ik wou je Vertellen van liet bezoek, dat ik gisteren bracht aan 'n kraamvrouw. de vrouw, die geloofde, dat in die bewuste boek.-u te lezen zou zijn, hoe je 'n gcmakkeliikc bevalling kon krijgen. Natuurlijk is ze nu lel ^iKkti ugui die bedriegers", zooals zij ze noemt, want ze had het heel moeilijk. Het ledikant der kraamvrouw stond in de huis kamer, dat Vond ze gezelliger (boven is 'n goede slaap kamer ongebruikt) het heele gezin scharrelt om haar heen. De pasgeborene lag bij haar in bed, och, 'n wieg kunnen wij menschen niet koopen". Maar wél 'n boek van acht-cn-twiiitig gulden, waaraan ze niets hebbeu! En onwillekeurig denk je dan laten die menschen 'n eenvoudig hoek koopen over zuigelingenverzorgiug of 'n cursus erover volgen, als ze zich dan zoo graag, vooral op medisch gebied en ter wille van hun kinderen ontwikkelen" willen." 't Ging hier alles nog, op de oude manier, zooals ze het van huu moeder zagen: 't kind, stevig ingepakt in bewerkelijke kleertjes, wordt telkens in handen genomen, rechtop gezet al, het beugelen van het hoofdje wreed genegeerd. Na 'n voeding wordt het liefst 'n paar keer om en om gedraaid, de lopspeeu (natuurlijk nog 'n speen !) wordt met de hand afge veegd, ais hij op den grond in het stof is gevallen. (Toch netjes om 't eerst at te vegen, vóór bij weer in 't tandelooze mondje geduwd wordt !) En ook deze kraamvrouw was al w-eer vol plannen om op te staan. Daar schetteren ze over. alsof het 'n heldenstuk is, als ze na 'n paar dagen al Weer aan de wasehtobbe staan ! En dan kun je Wel zeggen: die arme volks vrouwen moeten wel". Maar 't is lang niet altijd 'n moeten". Zóó gek zou 't niet zijn, als de man eens 'u veertien dagen wat hielp en eten kookte, als hij om vijf uur al thuis is ! Vaak is er al 'n groot dochtertje thuis en de buurvrouwen zijn altijd bereid te helpen, al hebben ze nóg zoo vaak ruzie gehad vroeger. Bovendien wil de gemeente, zoo noodig, hulp ver strekken aan moeder en kind, tweemaal per dag. Onwillekeurig moest ik aan m'n eigenkindereu denken, die als prinsjes geleefd hebben die eerste dagen en ik ais 'n koningin en het groote verschil is maar in heel ge ringe mate 'n kwestie van geld en behuizing,in dit geval. Terwijl ik schrijf, kijk ik door 't raam naar de Zondagsche voorbijgangers, opgeschoten jongens en meisjes, of mannen, huisvaders alleen. Zelden zie je 'n vader met 'n kind, nóg zeldzamer 'n geheel gezin. De vrouw gaat 's Zondags niet uit, blij, Wat rustig te kunnen zitten na 'n week geploeter. En de man vindt het te kinderachtig met 'u klein kind te drentelen Maar wat zou het niet 'n band geven, als het gezin gezamenlijk Wandelde ! Wij zijn hier wel 'n unicum. Sinds ze hebben gezien, dat mijn man vaak 'n zoontje op z'n schouders neemt, doet 'n enkele dappere vader het na, misschien wel aangespoord door z'n echtgeiioote, die jaloersch is, dat //,' het zoo gemak kelijk heb ! Is het wonder, dat de meeste kleine kinderen van drie, vier jaar zoo onnoozel zijn? (geen enkel dier op 'n plaatje bij naam kennen b.v.). Nooit wordt huu iets verteld en meestal op hun vragen geantwoord met 'n zcur-nict" of iets dergelijks, zoodat ze het vragen wel verleei'eii. Toen 'n moeder hier uit de buurt merkte, dat onze tweede al allerlei letters kende, zei ze: dat leert z'n vader 'm zeker" Zóó v rei m d lijkt het haar, dat de moeder het kind zoo iets zou meedeek u ! Ze zal toch wel niet ver onderstellen, dat ik niet lezen en schrijven kan, daar ze dat zelf natuurlijk ook wel kap. Toch komt er ook ouder de volksvrouwen mér belangstelling voor ontwikkeling en de school hunner kinderen. Ik heb laatst 'n lez.ing over .\\otitessorionderwijs bijgewoond, waar de vrouwen vol aandacht waren, soms heel intelligente vragen stelden en met vuur debatteerden. En op de presentielijst hadden verscheidenen den naam van huu straat verkeerd gespeld ! Dwaas is het 'n arbeiderskind van /.es jaar te beklagen, omdat hij boodschappen moet doen. inplaats van te mogen spelen. (Natuurlijk niet over drijven, zoodat er nooit tijd tot spekn zou zijn !) Weet ie niet 'n boodschap?" vraagt m'n oudste j'ngeii soms gretig, ,,'n moeilijke?" En als hij dan zelf de winkel mag kiezen, zoodat hij die winkel kan uitzoeken, die 't metste lekkers toe geeft, dan is z'n heele dag goed ! Ik beklaag m'n kinderen niet, om 't eenvoudige leven, dat ze hebben. Ik wou, dat ik vóór m'n vijftiende jaar boodschappen had gidaan, dat '/." in m'n jeugd op straat had mogiii spelen ! Ik beklaag il e volkskindereii niet, 0111 hun maat schappelijk leven, tenminste niet die, in de buitenw ijkeu. Stel ie voor. 't heele jaar door te kunnen graven in zand, inplaats van alleen gedurende de 't heele jaar door te kunnen seharrekn aanbouw, enz. Als ik ze beklaag. : de snauwen der ouders en 0111 de ugeii en om hun geestelijke eenKoopt LI een gouden ring 2; o ;i der m c r k 2 \W.".rc'vi dun wel boter r3-!cr Rijk.;.nerk? i. Ji | K-l;:,U-;:::t 187. - T-!, 4934