De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1926 22 mei pagina 11

22 mei 1926 – pagina 11

Dit is een ingescande tekst.

No. 2555 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND n HUSBANDS Gilt-Edged and Otherwise THE HANDY HUSBAND zijn, zullen zij voor velen misschien niet terstond die aantrekkelijkheid hebben, die van Robinson's werk uitgaat. Maar wie zijn werk geregeld bijhoudt" zal onvermijdelijk hoe langer hoe meer onder de bewonderaars gaan behooren. Ook om dien eenvoud is een uitvoerige analyse, als Robinson's prenten vragen, overbodig. De advertenties voor"Shellmotor-spirit" hierbij gereproduceerd mogen als kenmerkende specimina van Bateman's kunst gelden. Zij ver eenigen al de eigenschappen ervan in zich: eenvoud, beschaving, humor en sensitivistisch uitbeeldings-vermogen. De advertentie voor Abdulla cigaretten" is er n van een dezer dagen verschijnende serie. Een verrassing is hier de sterk gedetailleerde achtergrond, zoo geheel in tegenspraak niet Bate man's gewoonte. Ik had in den laatsten tijd te weinig werk van hem onder de oogen, om met eenige zekerheid te kunnen zeggen, of hierin een wending in zijn opvatting gezien moet worden. Want van vorderingen maken" kan bij een zóó rijp talent bezwaarlijk sprake zijn. Robinson en Bateman zijn zonder twijfel de leading men" in de Engelsche humoristische reclamekunst van deze dagen. Het is daarom merkwaardig (en het pleit voor de Engelsche reclamekunstenaars) dat zij geen school maakten. Bij hél die groote groep van minder op den voorgrond tredenden is er geen n, die in den" trant van deze beide meesters"1 werkt, noch in den aard van hun humor, noch in den stijl van hun werkwijze. En ook onderling vindt men bij deze minderen" geen twee, wier werk op elkaar gelijkt. Stuk voor stuk zijn zij persoonlijkheden en vonden zij hun eigen terrein. Ik noem van hen b.v. Fish en den hierboven reeds besproken Zweed Einar Nermann, die beide voor Abdulla een aantal prachtige adver tenties maakten. Het werk van Fish heeft iets naïef s, men zou haast denken dat hij niet goed kan tcekenen. Nermann vertoont een sterke neiging om te styleeien, hij zoekt blijkbaar vooral naar een eenvoudige lijn. Ik noem verder nog Aubrey Hammond, die zijn onder werpen In Victoria's day's" vindt en daarmee zeer waarschijnlijk den ouder dom van Canadian Club Whisky wil uitdrukken. Dat hij ook nog wei wat anders kan, blijkt uit ecu kostelijk prentje voor Barelay's Lager" de ietwat onwaarschijnlijke scène van een bier-tent in de.... woestijn. Deze advertentie maakt deel uit van een reeks, waarin Barelay's" door ver schillende kunstenaars een illustratie liet geven van haar slagzin: The drink for a lordly thirst", een reeks, die ver schijnt onder den geestigen titel: "The finest thirst l ever knew" ! De mede werkers zijn o.m.: Lawson Wood, H. Harman, Charles Crombie, Arthur Watts, H. H. Harris en Dow. In deze reeks zien wij zeer duidelijk de voor liefde van den Engelschman voor de combinatie van Sport and fun", waar over ik in het vorige gedeelte van deze beschouwing sprak. Het reclame-bedrijf in Nederland speciaal het advertentie-bedrijf - ver toont sinds eenige jaren na den oorlog sterke symptomen van Engi'lschen in vloed. Tot nu toe echter bepaalt deze invloed zich nog alleen tot de ernstige" factoren. De korte tekst, eertijds liet evangelie voor den adverteerder, maakte plaats voor de vél langere, eenigszins verhalende" bijschriften bij teekening en firmanaam. De indeeling van den tekst, de typografie is eveneens geheel op Engelsche leest geschoeid. En uit den gestadigen groei van deze opvat tingen mag men afleiden, dat /.ij succes hebben. Trouwens, het werd reeds meer malen gezegd: men pleegt hier niet iets van het buitenland over te nemen, dan nadat het daar den ridderslag ontving. De Engelsche humoristische reclame kunst mag zich op deze onderscheiding zeker beroemen. Welnu: Waar is de Hullandsclie industrieel, die den stout durft geren aan een Inuniiristisclie reclame-beweging, zooals die in Engeland reeds jaren blueit? Hier ligt een uitgestrekt terrein braak, dat slechts op kundige bewerking wacht, om de mooiste en beste vruchten op te brengen. Een schat van nu nog verborgen reclame-kunst zal het doen ontdekken. Tal van jonge kunstenaars doen nu nog noodgedwongen arbeid, die beneden hun kracht is en hunkeren naar de gelegenheid om hun talent ten volle te kunnen ontplooien. Een nieuwe samengang van kunst en industrie zal leiden langs dezen weg, de weg, die nu nog is afgesloten met de hekken van den huiver. '?>. <f- ??? Wie zal die hekkcn~ verbreken'? INDISCHE GLIMWORMPJES DOOR H. VKKRSEMA De supiic-lidi Een sapoe is een takkenbezem van lang formaat en een lidi is een bed. Het laatste woord is de uitzondering, welke den regel demonstreert, dat er geen verwantschap tusschen het Maleisch en het Fransen, bestaat. Met de sapoe-lidi reinigt de baboe het onmetelijk bed en achtervolgt zij de vliegen en muggen om die dood te meppen. Na aldus binnen de klamboe een mnskieten- en vliegen-vrije ruimte te hebben gemaakt, stopt zij de klamboe in. En plaatst de sapoe-lidi in een hoek van de slaapkamer of van de klamboekamer. Van datoogenblik is de sapoe-lidi ter beschikking van de bewoners van het huis voor den strijd tegen ander vliegend, kruipend, springend, loopend en hangend ongedierte. De sapoe leent zich daartoe uitstekend, zijnde de bezem vervaardigd viit een bos heel dunnen takjes ter lengte van een meter ongeveer en bijeengebonden met een touw op een decimeter afstand van het dikke einde der takjes. De sapoe-lidi evenwel is een hokvast wapen. Een echtgenoot mag verordineeren, dat in ieder vertrek en op iedere galerij een sapoe-lidi moet zijn : hij zal ze na verloop van eenige dagen alie in de slaapkamers vereenigd vinden. Een sapoe-lidi uit een slaap kamer te halen in de verwachting, dat het te vermoorden dier zal blijven zitten tot ge terugkomt, is een proef, dewelke ge niet behoeft te wagen. De insecten in Indiëkennen de sapoe-lidi. Ze ruiken haar, voelen haar. hooren haar. proeven haar. Zij wachten de komst niet de sapoe-lidi niet af. Zij vluchten lafhartiglijk. In paedagogisch onderlegde lezers zou de vraag kunnen opkomen, hoe het komt, dat het opgroeiend geslacht in een FASCINATION APPRECIATION land met zoo'n prachtig tuchtigingswapen als de sapoe-lidi bij de hand, zoo o n ge zegge l ij k opgroeit. Het is een nieuw voorbeeld van de greiizenlooze, bijna misdadige milddadigheid en lank moedigheid van de Indi.-che natuur, dat zij niet toestond de sapoelidi ook als roede geschikt te maken. Te lang zijn de takjes en te zacht. Het achter einde zou stevig genoig zijn maar een jongen blijft niet liggen, wanneer ge een meter van hem af gaat staan om hem een mep te geven (men mag deze dingen weer zeggen nu het rappuri ovir het Montessorieonderwijs versciieneii is).. Een tor of een voor het eerst geraakte kakkerlak echter kan niet zoo haastig meer wegkomen, dat ge hem nuk nuf.; niet voor den tweeden keer kunt meppen. LINCOLN de meest volmaakte wagen AUTO-CENTRALE - Haarlem DE?GROTIUS" LETTER DOOR T H. W I N K DE lettergieterij Amsterdam" voorn. N. Tetterode zond dezer dagen een mooi stukje drukwerk rond: Eenige brieven betreffende de eerste uitgave van Hugo de Qroot's De iure belli ac pacis (Parijs 1625)". Haar bedoeling is, om hiermede de nieuwe letter Orotius", ontworpen door den heer S. H. de Roos, waaruit dit boekje gezet is, te introduceeren. Het valt niet tegen te spreken, dat een aankondi ging van de voorname allure als deze, indruk maakt. Een boekje als dit wordt aandachtig bekeken .en bewaard, en menig belangstellende in de Nederlandsche typografie zal het reeds een plaatsje gegeven hebben naast Erasmus en zijn drukkers-uitgevers", het werkje, waarmede dezelfde lettergieterij nu drie jaar geleden de ErasmusMediaeval",een letter vandenzelf den ontwerper, onder de aandacht van drukkers en uitgevers bracht. Toch heeft deze wijze van ken nismaking voor de beoordeeling haar bezwaren. En wel deze, dat men thans de letter alleen ziet in haar toepassing als boekletter, en dat nog wel in een bepaald corpus en een bepaalde zetwijze. Bij de Grotius" voelt men deze bezwa ren nog meer dan bij de ErasmusMediaeval". Deze laatste letter toch vond haar toepassing voor namelijk als boekletter. De Grotius" zal, meenen wij, meer geschikt blijken voor klein drukwerk en voor smoutvverk. Haar aspect als zoodanig zal men waar schijnlijk binnenkort wel kunnen beoordeelen in de bekende Mededeelingen" van de Lettergieterij Amsterdam". In Eenige brieven" zijn de augustijn en de dessendiaan-letter gebruikt, de eerste met 3 punten, de tweede met 2 punten interlinie. In een mooie paginaverdeeling en een uiterst zorgvuldige zetwijze maakt de Grotius-letter zoo een uitstekenden indruk. Men denkt bij het zien even aan handwerk, aan fraaie calligrafie, en is dit niet de hoogste lof, dien men aan een mooi stuk zetwerk kan toe/.waaien? Over de letter leest men in de inleiding: Evenals Erasmus de geestelijke leermeester van Grotius ge noemd mag worden, vormde de(ze) Erasmus-Mcdiaevul het uitgangspunt voor de Grotius-letter". Inderdaad DE IVRE BELLI AC PACIS 1625-1925 i HUGO DE GROOT AAN WILLEM DE GROOT Met de voltrekking van uw huwelij k, waarde broeder, wensch ik u en uw echtgenoote, mede namens de mijne, hartelijk alle geluk en voorspoed. Wij leven hier nog vertoont de Grotius-letter een /eer nauwe verwant schap met de Erasnuis-Mediaeval. Was deze laatste echter ijl en een pagina, eruit gezet, licht van kleur vergeleken bij andere lettersoorten, de Grotius-letter is zwaar, vet en de bladzijde vormt, zelfs niet deze 3-pnnts interlinie een /.wart blok op de witte bladzijde. In verband met het zware karakter is deze letter ook breed. De sierlijke schraveeringcn van de ErasmusMediaeval zijn behouden. Bij de Grotius, vooral bij de kapitalen, spreken zij meer, dan bij de ErasmnsMediaeval. Haar golvende lijn geeft aan een regel dat tikje on-vasthcid, waardoor even de suggestie van geschreven letters gewekt wordt. De uitgave van deze nieuwe, mooie letter mag met vreugde begroet worden. Voor bij/onder verzorgd drukwerk, in verband met de ais boekversiering steeds meer in zwang komende houtsnede b.v., zal /ij zich ongetwijfeld uitstekend leenen. Voor romans, voor boeken van eenigen omvang (behalve dan voor luxe-uitgaven) lijkt '/ij min der geschikt. De Grotius-lcttcr is deftig en zal het in smoutwerk .''.Is uitnoodigingen, briefhoofden, aan kondigingen van vestiging en der gelijke zeker doen". De ontwerper en uitgeet'ster ver dienen onzen dank voor dit monu ment van Nederlandsche lettersnijkunst. Met de/.e letter, die met eere haar plaats naast de Hollandsche Mediaeval en de ErasmusMediaeval inneemt, wordt een goede Nederlandsche rraditk voortgezet. Mei 1920. l

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl