DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2555 BIJKOMSTIGHEDEN DOOR ANNIE SALOMONS CCXVIII T~) EZER dagen moest ik opeens aan ?*-' een klacht van mezelf in de Groene denkin, een klacht van nog geen twee jaar geleden: dat ik "aan de grootestads-ziekte" leed; dat ik, met vele lotgenooten, afgejakkerd werd met ten toonstellingen, congressen,- lezingen, theaters, concerten, mode-shows, feestdisschen ter ecre van beroemde vreem delingen, enz.; en dat we van geen enkel plezier" meer genieten konden, omdat de eene indruk den anderen verdrong en ons, arme ontwikkelings maniakken, afgebeulde cultuur-beesten, eigenlijk niets anders in het hart achter bleef dan ne, grenz;nlooz; moeheid. Ho? benijdde ik toen de menschen in de stille dorpen, ,,voor wie kunst en ontwikkeling h?t fel-begeerde zijn ge bleven, en die, in brandende hunkering, lijden onder een voortdurend te kort". Hoe wenschte ik ook nog eens ooit een maand lang verlangend te kunnen uit zien naar een kamermuziek-concert en de herinnering daaraan nog weken ongerept met me mee te dragen, omdat er geen andere emotie overheen schoof.. Welnu, mij is geschied naar mijn wensen; (en de een of ander zal allicht malicieus opmcrkiti, dat het vervuldworden-van-wenschen zelden plezierig is; van de vrouw, die de worst aan den neus van haar man wenschte af, lot Multatuli's Japansche steenhouwer toe;) ik ka i m_' nu maanden lang op een con cert v Th aigen, - dat helaas dan nog zelden aanleiding tot dankbaar herden ken goeft; kunst is weer iets fel-begeerds g.:w<jrden en niet langer een overstel pend (e veel; en ik zeg, Goddank, ook nu nog, dat dit een ,,normalere" manier van l:ven is dan mijn spintueele exces sen in h.'t lieve vaderland; en dat ik slechts hoef t?' wachten op de ,,normaliseering" van mijn over-vocden geest, om m.1 in d.'ze natuurlijker omstandig heden behaaglijk te gaan voelen. Een voordeel, dat onmiddellijk op valt, is, dat je, op deze manier, tijd krijgt voor allerlei rustige, minder eclatante verschijnselen, waar je in ' Holland nooit naar h ebt kunnen omzien ; zooals b.v. K'Mlenbach's poppenspel. Ik hal den naam weieens in advertenties van de courant gezien, maar wie niet het voorrecht had een paar kleine kleu ters daarheen te chaperonneeren, zou er niet licht toe komen, een middag of een avond voor zoo'n vertooning vrij te maken. Hier is dal iets heel anders, en h't was met een kinderlijk gevoel van feestelijkheid, dat ik op een zengend heeten ochtend naar het koele, witte huis van een M.LI.L.O.-school reed, waar om half elf Tafeltje dek-je, Ezeltje strek-je" en de schoone geschie denis van Jan Klaassen en Catrijn ten beste zouden worden gegeven, nu de poppcnspelleider eenige weken over Sumatra een rondreis deed. Een Indische school heeft voor mij iets bizonder aantrekkelijks; de wijd open deur, de wijd open ramen, de ruime binnenplaats nemen elk gevoel van be nauwdheid en gevangenheid weg, die op een school in Holland niet altijd schijnen vermeden te kunnen worden, en in die luchtige, waaierige gangen loopen de onderwijzers en de onderwij zeressen, koel in hun witte pakken en KLEINE MEUBELEN IN EIKENHOUT-PRIMA UITGEVOERD- IN ELKE GEWENSCHTE KLEUR ONTWERP W.PENAAT MCTZÖC2 3E LIBERTY AGENCY dunne japonnetjes, jong en fleurig tusschen de rumoerige kinders, zoo kameraadschappelijk, dat Gunning, die verleden jaar hier een paar lezingen heeft gehouden, zeker voldaan moet zijn geweest, als hij het heeft gezien. Ik ben niets minder dan een onderwijs-specialiteit; ik weet niet, of het onderwijs hier op dezelfde hoogte staat als in Holland; ik weet niet, of hier dezelfde methoden worden gevolgd en wat de resultaten zijn van openbare" scholen, waar Batakkers naast Europeaantjes zitten en de kleurindruk, dien je van een zaal vol bewegende hoofden krijgt, overwegend blauw-zwart is.... Ik heb in 't vaderland, met mijn cur sussen, wel eens iets uit de onderwijzers wereld gemerkt, en ik ben er getroffen geweest door het idealisme, ondanks dikwijls zeer zorgelijke omstandigheden; door de weifellooze voorkeur voor het boek boven de biefstuk; door den soms bijna geëxalteerden hang naar geestelijk voedsel, omdat de voldoening van andere behoeften toch eigenlijk altijd beneden het normale bleef. Bekende Joost, de onderwijzer uit De stille lach", niet dat hij zich op een regenachtigen Zondagmiddag met de sprook jes van Andersen troostte, omdat hij.... chocolaadjes niet betalen kon?. . . . Maar in den Indischen onderwijzer schijnt het Hollandsche idealisme be waard te zijn en dan gecombineerd met een vlotte zorgeloosheid, die hem jonger doet lijken, dan zijn dikwijls tobbende collega thuis. De \wrniittcielen mogen hier dikwijls verouderd wezen, (ik zag met verteedering de platen terug van Bouifacius brer.gr het Christendom aan de. Heidenen", ,,de Kroning van Karel den Grooten", enz., waar ik- in mijn prille jeugd op de lagere school uren lang op heb zitten turen,) - - ik geloof, dat daar rijkelijk tegen opweegt, dat de ker/a'ur/Vc// /oo fleurig en frisch, zoo levenslustig xieh aan hun werk kunnen wijden. n ik deuk, dal meneer Kellenbach, toen hij voor de volle zaal met enthousiaste kinderen stond, ook wel even gedacht zal hebben: ,,L)e sfeer van een Indische school heeft een bizondere eigen charme". Ik weet niet, of Inlandsche jongens over het algemeen goed leeren kunnen, en ik heb weieens gehoord, dat er in hun jeugd al moeilijkheden voorkomen van een soort, waar je in Holland ge lukkig nooit over denkt. Maar dien ochtend kwam alleen de aantrekkelijke kant van al die, zeer sUidieiisc, Baiakjongens aan den dag, en het was ver rassend, hoe die kerels als boomeii uit bundig kinderlijk lachten om het kleinste grapje, en hoe geanimeerd telkens hun kinderlijk-zoete antwoorden kwamen als er werd gevraagd, of ;// ooit een oud vrouwtje kwaad zouden doen en of zij ooit onwaarheid zouden spreken. Juist het primitieve in de wereld-spiegeling pakte deze primitieve harten op slag: de deugd, die beloond werd; het kwaad, dat werd gestraft; de ouderdom, die geëerd moest worden, ? het lag in Tafeltje dek-je" allemaal zoo bevredi gend helder en vast omlijnd voor hun oogen, dat er geen twijfel meer mogelijk was. Ue moraal in Jan Klaassen leek me minder opvoedend. Dat een vrouw, die het eten heeft laten aanbranden, door den vertoornden echtgenoot maar in een kist moet worden gestopt, lijkt me niet alleen voor feministen een aanvecht bare stelling; en vooral kinderen uit de armelijke Batakwoningen,waar de vrouw niet alleen voor het maal zorgt, maar ook de mooie kains weeft, ook het land bewerkt, ook zich afslooft met de vele bruine babies, terwijl de man als een koning langs de wegen slentert en slechts blijk geeft van zijn intelligentie bij schaaktournooien, zij behoeven zeker niet nog eens gedemonstreerd te zien, dat ook bij de blanda's de man als een tyran kan optreden, en dat ,,für die Weiber die Pflichten" blijven. Maar zelfs deze opmerking lijkt bijna te zwaar op de hand naar aanleiding van zoo'n genoeglijken, blijmoedigen en opwekkenden ochtend. lEOO/TEQBEEk POTQ/ EN KdQOOTIN(j VOOR WOON INMCHTINÜEN MostercJ t;W. A; Spoor Jr., Culemborgv OVERHEMDEN NAAR MAAT FR. SINEMUS 20 Leidschestraae 22 - Amsterdam N. V. PAERELS -M.euDiIeering-Al.ij. AMSTERDAM C O MPLE TE c u b l L e, e r i n g Rokin 128, Tel. 44541 Cliché's Van Leer Amsterdam Bezoekt de Hollandsche Badplaatsen ZANDVOORT: Hotel d'Orange en Hotel Driehuizen" WIJK AAN Badhotel en Zee-Dependance BOUWT IN HET KINHEIMPARK t« Bloemendaal en in het Oranjepark te Overveen, gelegen in de onmiddellijke nabijheid van Haarlem. Nieuwe Zeeweg door de duinen naar Zandvoort en aan de electrische tram Buiten voorgesteld annexatiegebied Lage belasting Kaarten en inlichtingen op aanvrage kosteloos verkrijgbaar Binnenlandsche Exploitatie Maatschappij van Onroerende Goederen te Bloemendaal, lepenlaan 2 (Telefoon 22504). Meest schitterende uitvinding dezer eeuw, om de schoonheid der vrouw 'te verhoogen PARIS Eenigst product ter wereld, dat in zich vereenigt de zachtheid der crème en de donzigheid der poeder zonder te vlekken of vet te maken. - Te verkrijgen in - tubes van af f 0.43Wit - Ivoire - Naturelle. Verkrijgbaar in alle l "klasse parfumerie-en kapperszaken. Bij toezending van f 0.10 porto aan onderstaand adres wordt proeftube gratis toegezonden. Filiaal voor Nederland en Koloniën : Leidschekade98 - Amsterdam Telefoon 36372.