No. 2557 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND DE TANDTECHNICI IN DE TWEEDE KAMER Teekening voor ,,dc Groene Amsterdammer" door Johün Braakensiek PROF. SLOTEMAKER DE BRUINE NA DE BEHANDELING liet besluit genomen was, oolijk had tocgeknipoogd. Sedert dien weet Frankrijk ongeveer wat het heeft aan El Olawi, M'toegi en de paar andere grootheden in het gebied van Marrakech. Lyautey heeft hen uit hun barbaarsch rijke, harbaarsch groote en sterke, met duizenden trouwe slaven bevolkte, voor het grootste gedeelte van het jaar door de, de bergpaden verstoppende sneeuw be schutte kasteelen in den heel hoogen Atlas te voor schijn gehaald en hen retrokken binnen den kring van de lichtstad; het grondigst nog de machtigste en belangrijkste onder hen, El Glawi. Maarschalk Lyautey heeft hem er niet alleen toe gekregen te Marrakech, in zijn roomkleurige burnoes zelf plaats te nemen naast zijn slaaf-chauffeur, achter het stuurrad van zijn ivoorkleurige auto; maar hij heeft aan den grooten feodalen heer van het /uiden ook het wonder volbracht van hem renpaarden te laten bezitten op de Fransche banen, een huis in het Bois de Boulogne: ja, naar men zegt, zelfs een westersehen hoed, die zijn Fez vervangt, zoodra hij zich door de zijnen in Frankrijk ongezien gelooft. . . . Hij zal echter El Glawi niet hebben afgeleerd ?ondeugende dingen te denken, al kan de groote eaïd, die in zijn land grooter is dan de sultan, moeilijk nog terug en al wil hij waarschijnlijk heelemaal niet. Wie de gebeurtenissen in Marokko in het laatste anderhalf jaar wat oplettend heeft-gevolgd, kan heb ben opgemerkt dat Abdel Krim het noodlottige voor hem van een verzet tegen Frankrijk altijd bevroed heeft. Tegen Spanje is hij begonnen. Dat was een gezonde onderneming met goede kans van slagen. ,,A paying proposition" zouden Amerikanen dat noemen, en zoo heeft misschien wel eens de een of andere Ameri kaan het tegenover hem genoemd. Daarop was voorschot te krijgen, zooals b.v. wapenen op crcdict. Men kon er haast op rekenen, dat Abdel Krim op den duur concessies te vergeven zou hebben. Angel saksische firma's hebben dat zoo ingezien, en de Franschen zijn vriendelijk genoeg geweest, de be trekkingen van deze firma's met het Rif niet in den weg te staan, hoe gemakkelijk dit ook zou geweest zijn. Ik sprak. immers reeds van welwillende neu traliteit. Bij de Franschen was, zooals gezegd, veel sympathie met den opstand. Ik wil niet naar de redenen gissen; maar de beste, die ik zelf heb opgemerkt was: Omdat AUTOMOBIELEN Te koop 2 nieuwe automobielen, carr. Conduite Interieure, luxe uitvoering, resp. 4 en 6 plaatsen; Eerste klasse Europeesch merk, tegen een s p e c i a l e n p r ij s. Brieven letter A Bureau van dit Blad. zij vonden dat de Spanjaarden den opstand door hun behandeling der Rifkabylen rijkelijk hadden verdiend. Abdel Krim was in zijn soort een gewiekst man, maar geen heilige. Het is hem en de zijnen tot ongeluk geworden, dat men hem daartoe heeft gemaakt. Hij zag wel, dat zijn eerste taak was, een conflict met Frankrijk te vermijden. Frankrijk had van hem niets anders te eisenen daar hij in Spaansch gebied zat dan zijn erkenning van de souvereiniteit over het rif van den sultan te Rabat, omdat deze nu eenmaal potentaat is over beide protectoraten. En de sultan is als was in de handen der Franschen. Abdel Krim heeft toen laten blijken, dat hij wel voor een schikking van dien aard te vinden was. Het kwam er maar opaan, een bruikbare formule te vinden. Maar, zooals gezegd, Abdel Krim werd door zijn succes voor de zijnen tot een heilige. Dat legt verplich tingen op. Zijn volgelingen drongen hem buiten de grenzen, die hijzelf aan zijn taak had gesteld. Zijn opstand groeide, stellig buiten zijn wensen, tot een heiligen oorlog. Hij kon daar niet tegen op. Met het fatalisme dat hem in deze dagen kenmerkt, en met de hem eigene onbevreesdheid, heeft hij zich toen daarin geschikt. Hij had geen stuur meer op de dingen, die vanzelf met toenemende snelheid aan het glijden gingen. Hij moest in de ongewenschte richting mee leiden, om de leiding niet te verliezen. Op de meest hulpelooze manier, door ondeugdelijke bemiddelaars en door interviews, trachtte hij nog den vrede met Frankrijk te redden, den vrede die niet meer te red den was. De gebeurtenissen kwamen door eigen toenemende zwaarte in steeds snellere beweging. De Franschen hadden, toen zij lont begonnen te ruiken, een einde gemaakt aan hun welwillende neutraliteit. Dat maakte den toevoer voor Abdel Krim bezwaarlijk, en ver bitterde hem, hoe onredelijk dit ook was. Hij zag er een uiting van vijandschap in, terwijl de Franschen, nog bevreesd, terugschrikten voor het conflict. Zij wilden allerlei vermijden: Een aanklacht door de Riffijnen te.Genève, die ook maar een schijn van rechtvaardiging zou kunnen vertoonen; de inderdaad zeer groote moeilijkheden die Abdel Krim dat beseften zij toen reeds - - hun als vijand zou kunnen berokkenen. En dan vooral vreesden zij het wantrouwen deiBritten. Londen kon zoo licht op het denkbeeld komen, dat alles maar een voorwendsel voor de Franschen was, om tot den zuidelijken oever van de Straat van Gibraltar door te dringen. Een dergelijk wantrouwen beschouwden de Franschen als een groot politiek gevaar vuor hun internationale positie. Daarom hebben de Franschcn \vcrkelijk veel ge duld aan den dag gelegd. Ik heb aan het Riftïoni, dat ik men bezocht, snnis heel ondubbelzinnig bewijzen kunnen opmerken van hun pijnlijke voorzichtigheid. Maar de dingen liepen nu van zelf. l let heilige vuur had zieh van de steeds strijdlustige Riffijnen iikoter gemaakt. Ten deele dreei hun ook wel het besef dat, zooals de zaken toen stonden, zij zich meer ruimte van hulpbronnen moesten verschaffen om tenslotte niet te verhongeren in hun bar gebied, liet Franschc protectoraat, niet meer welwillend neutraal, sloot hun nu alle wegen van onderhoud af. Ook. Abdel Krim moet toen de meening hebben gekregen, dat hij geen keus meer had. Het ging ook eerst heelemaal niet slecht. De Franschen, ofschoon in de meerderheid, werden terug gedrongen. Hun troepen bewogen zich te log tegenover een vijand, die niets mee te sleepen had dan zijn geweer. wat patronen en brood voor een paar dagen. Hun betere bewapening was vrijwel nutteloos in het Rif tegen een tegenstander, die zelden een mikpunt bood en waarvan ieder man individueel vocht. De af standen in het Rif zijn hemelsbreed slechts klein, en de Kabylen konden dus zonder veel tijd te verliezen, aanvallen waar zij maar wilden. Zoolang er geen samenwerking was tussenuit Spanjaarden en Franschen, konden zij veilig al hun krachten van het Spaansche front terugtrekken, als zij die tegen de Franschen noodig hadden. Die samenwerking tusscheu Parijs en Madrid kwam moeilijk tot stand. De Spanjaarden, die Marokko reeds vrijwel hadden opgegeven, hadden weinig te verliezen, terwijl voor de Franschen hun prestige in heel Noord-Afrika op het spel stond. De Spanjaar den herdachten de dagen, toen Frankrijk zelf zich nog niet door den Rifopstand bedreigd geloofde, en koesterden daarom een begrijpelijke wrok. Bovendien zijn de Spanjaarden onder alle omstandigheden zeer lastige onderhandelaars. Parijs raakte gealarmeerd. Toen zette het Petain, te laat voor I<i2ö, aan het werk, In zijn tegenspoed had Frankrijk nog vcirassetul geluk: Het had nergens eenige moeilijkheid van beteekenis niet de gepacifi ceerde stammen buiten het Rif. Dit was meer dan men onder zoo critieke omstandigheden te Parijs had mogen verwachten. Lyautey was weg, maar zijn geniaal pacificatiewerk werkte na, en toonde zich verrassend vunrvast. De stemming in hel leger, waarmede Frankrijk vocht, was niet altijd even prettig. Toen in Octolvr de regens het voortzetten van den strijd onmogelijk maakten, ging men, ondanks de behaalde voordeek-n en de klinkende verzekeringen, te Parijs afgelegd. den winter bezorgd tegemoet. Allerlei kon gebeuren in ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©@©©©©©©©©© TRANSPORT Mij. HOLLAND' iWecsperzijde 94 AMSTERDAM^ .HÖUAND" HÖLtAND ©Telefoon 51271 Tel.-Adres Transport"© @ Verhuizingen, door geheel Europa per meu- © U belwagen en gesloten spoorwegwagons, |> © binnenlands ook per gesloten autoverhuis- © ©wagens met aanhangwagen. Binnen een© rayon v. 80 K.M. bespaart men Hotelkosten ©BEWAARPLAATSEN VOOR OEHEELE EN© © GEDEELTELIJKE INBOEDELS © ©©©©©©©©©©@@©©©©©@©©@@©©©@©©@©@© het Rif zelf en in de parlementaire kringen in het moederland, waar die Rifoorlog veel tegenstanders vond. Men sprak over vrede, en wist tegelijkertijd, dat men tot het einde zou moeten gaan. Het voorjaarsoffensief is toen op allerlei manieren voorbereid; vooral niet alleen door militaire maat regelen. Hoe men de stemming onder de Rifstammen in dien winter murw heeft gekregen, en welke om standigheden daarbij geholpen hebben, is mij niet bekend. Maar in ieder geval, toen Abdel Krini, die telkens aarzelend naar den vrede getast had, maar er niet flink naar had durven grijpen, de voorwaarden der Franschen en Spanjaarden verworpen had, viel wat er nog overbleef van zijn macht, bij den eersten stout in elkaar. Het einde was tragisch, omdat Abdel Krini door alles heen moed had getoond en trouw aan de zijnen. Hij durfde een eindstrijd aan, toen hij wist, dat die hopeloos was. Hij verdiende ridderlijke!' behandeling dan hij bijeen bekend Nederlandse!) teekenaar in een Nederlandscli dagblad vond, die hem als verslagen clown heeft voorgesteld. De I:ranscliman, die een dapper tegenstander weet te waardeeren, zal nauwelijks behagen vinden in een dergelijke smakelooze aaiihankelijklu id. Abdel Krini heeft zich overgegeven, rekenende op, de l:ranselu' grootmoedigheid. Dat wil zeggen. l lopende, niet aan de Spanjaarden te worden nitgcuiigeleverd. l'e sultan te Rabat, vuur wiens suuvereine rechten de Franschcii lormeel gevochun hebben, heeft nu nik, formeel, het opperste recht <nn over het Int van. den gevangene te beslissen. Maar de wil van den Franschen resident-generaal is de wil vai: den snllan. Frankrijk slaat nu sterker dan unit in Marokkn. De politieke en militaire onderbouw van zijn positie i" gelegd. Nu moet hel occonomischc construct k werk volgen. \\ ij zullen zien of de onderbouw diep gemieg ge fundeerd is, om het komende werk te dragen. Scheveningeii, 'M Mei. J. S. MEUWSEN, Hofl. A'dam?R'dam?Den Haag. ,DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND NIEUWE UI T G A VE N /)(' />'n;//f\ Herbarium, l'itgave \\'. Stempher en Zoon, Deventer. Dit herbarium is bestemd als leer middel bij het onderwijs in de Natuurlijke Historie. De schoolprijs (bij aantal) is daarom zeer laag ge houden. Wellicht zal deze uitgave ook velen biologen en anderen plantenliefhebbers welkom zijn. MEUBELSTOFFEN WARME TINTEN RUSTIGE DESSINS ONVERSCHIETBAAR ENORME SORTEERING