No. 2557 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND UIT DE NATUUR: NA DE TENTOONSTELLING DOOR DR. JAC. P. THIISSE T~\ E laatste bezoeker had de zalen ?'?' verlaten en de lange tafels stonden eenzaam met lum schatten van fraaie en leerzame voorwerpen, de inzendin gen van allerlei aard. Wie zich de eerste tentoonstelling herinnerden van 1905 en de Tweede-Biolcgische van 1910 waren eenstemmig van oordeel dat deze Derde Tentoonstelling alweer beter geslaagd is dan de beide vorige, die in hun tijd toch ook behoorlijk geprezen zijn. De aigemeene klacht was, dat zulk een demonstratie slechts van korten duur is. Het materiaal was zoo rijk en veelzijdig, dat het maanden en maanden zou kosten om het te ver werken en dikwijls ook zoo, dat het alleen zijn volle waarde kon hebben voor hen, die al flink wat studie van biologie hadden gemaakt. Toch had ook zulk materiaal zijn waarde voor den belangstellenden slenteraar. Als voorbeeld neem ik de ver zameling van insecten en andere gelede dieren, bijeen gebracht door de weten schappelijke onderzoekers van het Naardermeer. In een twintigtal doozen vondt ge daar opgeprikt, netjes gerijd en geetiquetteerd meer dan duizend dier soorten, die daar in een paar jaren zijn gevonden. Wie het Meer bezocht heeft kan zich nu voorstellen hoe al die dieren daar krioelen in en aan het water en het rietgewas, in mos en varens en in struweel van velerlei soort. De roode etiquetten er waren er heel wat duiden aan dat het dier, daarop vermeld, nog nooit eerder in Nederland was aangetroffen. Een paar uitvoerige teekeningen en beschrijvingen in een der laatste doozen trokken misschien veler aandacht en de beestjes waren er ook bij: zeer kostbare kleinoodiën, nieuwe soorten van mijten, die nog nooit ergens ter wereld waren aangetroffen en nu hier voor het eerst zijn gezien, beschreven . en gedoopt. Zoodoende gaf deze ver zameling te aanschouwen hoe wij van torretjes visschen en stekeltjes schep pen kunnen geraken tot samenvattend overzicht en tot verrijking van de weten schap met nieuwe feiten. Dit Naardermeer-onderzoek met het Meyendel on derzoek en de onderzoeking van het Soesterveen, waarvan de resultaten elders in de zaal waren tentoongesteld, vormen een nieuw en belangrijk hoofd stuk in de natuurwetenschappelijke beschrijving van Nederland, een werk, waaraan nog zoo veel ontbreekt. Wij mogen er nog bij voegen Sloff's be schrijvend werk van de Westerscheldc, Quené's onderzcek van de duinen van de Amsterdamsche waterleiding. Mij dunkt dit vijftal inzendingen, moet wel menig jeugdig bezoeker aangespoord hebben om ons mooie vaderland ter dege te bekijken en in den een of anderen vorm de resultaten van zijn nasporingen vast te leggen. Je begint met Neder land voor jezelf te ontdekken en komt er misschien toe, ook voor anderen wat nieuws of belangrijks te vinden. Wanneer wij bedenken dat et n vierde gedeelte van de bevoking van Neder land opgesloten zit in het half dozijntje van onze groote steden, dan krijgt dat begrip van ontdekken" wel een zeer reëele beteekenis. Wij zien dan ook dat de ontdekkingszucht en ontdekkings vreugd het meest tot uiting komt in de groote steden en dat onder de veel belasterde Amsterdammers de beste natuurvrienden en natuurkenners te E. J. Van Schaick MAKELAAR Korte Jansstraat 25bl> Utrecht WONINGBUREAU Assuranties Telefoon 125 vinden zijn. Een der aantrekkelijkste inzendingen van de heele tentoonstel ling was dan ook wel de verzameling van aquaria, bijeengebracht door leer lingen van het Stedelijk Gymnasium te Amsterdam. Wat zou mijn oude vriend Heimans geglunderd hebben, wanneer hij het had mogen beleven, bij het zien van dit mooie stuk werk: een zoo volledig mogelijk beeld, van hetgeen men in het voorjaar in de slooten en plassen rondom Amsterdam kan vinden, waterkevers van allerlei soort, water schorpioenen, wantsen, bootsmannetjes, waterspinnen, larven van libellen, koker juffers, enz. enz. Al die dieren zijn u vertoond in keurige glasheidere aquaria, een lust voor de oogen. Amsterdam mag zijn slooten en plassen wel in eere houden, tot heil van de jongens. Een ander belangrijk deel van Amsterdam's natuurschoon, het overgangsveen, het trilveen, is ons voor oogen getooverd ook door een tweetal Amsterdamsche jongens: het tooverland van de Oost einder Poel, Amstelveensche Poel, Westeinder Plassen, Plassen van Bots hol, Utrechtsche plassen en de moerassen achter den Waterlandschen zeedijk. Heimans heeft dat landschap beschreven in Door het Rietland: het haarmos, en veenmos, de rondbladige zonnedauw, de heidekruiden, boschbessen en veenbessen, moeras wolfsmelken lathyrus, de addertongvaren en velerlei orchideeën. Deze fabelachtig mooie landschappen bevinden zich tegenwoordig ook op Amsterdam's grondgebied, een onwaar deerbaar bezit, alweer in de aller eerste plaats voor onze jongelui, voor hun verstand en hun verbeelding. Dat zij ook al verder uitkijken dan in de onmiddellijke omgeving van Amster dam bleek uit de inzendingen Wieren van de Bretonsche kust en Fossielen en Zwerfstcenen. Hiermee beland ik bij de geologie, een afdeeling van natuurwetenschap, die sedert een twintigtal jaren al meer en meer belangstelling ondervindt. Heimans heeft daartoe den stoot gegeven bij de jongeren en het was een gelukkige omstandigheid dat ongeveer tegelijker tijd van andere zijde om practische rede nen belangstelling rees in den bodem van Nederland en die leidde tot de instelling van den dienst der Rijksopsporing van Delfstoffen. Deze dienst veranderde later in den Geologische!) Dienst en menig bezoeker van de tentoonstelling heeft zijn werk kunnen bewonderen. Allereerst is dat de nieuwe Geologische kaart van Nederland, waar van nu de duinstreek van Noord- en Zuid-Holland grootendeels gereed ligt. Behalve dat kaartmateriaal lag er ook een kleine maar keurige verzameling van boorkernen, die een goed oveizicht gaf van wat een groot aantal boringen ons geleerd hebben van den ondergrond van Nederland. Hier reikt de Wetenschap en de Praktijk de Liefhebberij de hand, voor mij een van de voornaamste ge beurtenissen van deze tentoonstelling. De Technische Hoogeschool van Delft, de Landbouwhoogeschool van Wagcningen, de Plantenziektenkundige Dienst van Wageningen hebben ons verblijd niet monumentale inzendingen, die n door inhoud en door methode n door techniek aan de liefhebbers en de jon geren heerlijke voorbeelden ter navolging nebben gegeven. Ik kon nog lang voortgaan met het noemen van inzendingen, die mij leering en vreugd hebben verschaft en die ik graag nog eens uren en uren zou willen bestudeeren. Helaas kon de Tentoon stelling slechts een week duren in we moeten nu zeer waarschijnlijk nog op zijn minst vijf jaar wachten eer we weer van zoo iets kunnen genieten. Zal het ook dan slechts een week duren of misschien langer? Dat zal aan ons zelve liggen. Deze Tentoonstelling geeft u een aardig beeld van wat de Heimans-stichting tot stand wil brengen. Zij wil helpen, om aan het Aquarium van Artis ter hoogte van het HeimansDe A tot Z polis voor Inboedels in Woonhuizen dekt o,m.: BRAND INBRAAK DIEFSTAL (ook zonder braak) WA TERLEIDINGSCHADE STORM O VERSTROOMING TRANSPORT bij VERHUIZING SPIEGELBREUK WASCH VERZEKERING REISBA GA GE VERZEKERING Breuk van tot het Woonhuis behoorende GLASRUITEN kan worden ingesloten tegen een billijke extra-premie. Boekje met uitvoerige inlichtingen op aanvr. kosteloos verkrijgbaar. BLOM 6 VAN DER AA Amsterdam, Beursplein 5, Telefoon 47944 (7 lijnen) Den Haag, Hooge Nieuwstraat 34, Telefoon 15820 Rotterdam, Wijnhaven 139, Telefoon 8853 CLEVELAND-SIX F. 3 S 5 Q.~. ^EEEEE Voor bovenstaanden prijs leveren wij vanaf 6 Mei een 5-persoons Sedan met 4 portieren (geen coach). Deze Sedan is voorzien van den soepelen, zuinigen en betrouwbaren 6 cyl. CLEVELAND-motor en is verder in alle opzichten hypermodern. Ducolak, One Shot smeering waarbij verstopping of piepende veerbouten uitgesloten zijn, ballonbanden, K.M.-teller, snelheidsmeter, benzineklok, binnenverlichting, dashboardverlichting, compleet gereedschap, stadslampen, groote lampen, etc. Snelheid van 3 95 K.M. zonder overschakelen GmGEAHCH[LOII,W[IElGSCII(N!i10U'DIIM VRAAGT PROSPECTI VRAAGT PROSPECTI diorama een nieuwen vleugel te bouwen met tentoonstellings- en conferentie zalen. Daar zal dan permanent of semipcrriianent, al naar den aard der zaak, alles tentoongesteld worden, wat ge hier gezienjhebt, alleen noglwatmeer, wat uitvoeriger toegelicht, wat gemak keiijker te overzien, zoodat leek en scholier er gemakkelijk den weg kan vinden. Dergelijke vleugels kosten heel veel geld, maar het bestuurder Heimansstichting J heef t alle reden om te ver wachten dat de tentoonstelling en het Nieuwe Museum en Diorama, de moge lijkheid en de wenschelijkheid van een nieuw groot museum voor Natuurlijke Historie te Amsterdam voldoende heb ben aangetoond. Ongetwijfeld zullen onder deze omstandigheden velen zich bij prof. Th. J. Stomps?, Plantage Middcllaan Amsterdam , willen aanmelden als lid of donateur der Heimansstichting. Heimans zelf zou de eerste geweest zijn, om het tot stand komen van zulk een museum te bevorderen. Laat ons ook het onze daarvoor doen.