i-* i roene sekbl ? t voor- Nederland W. A. URBAN AUTOSTALLING Frankenslag 12 Handel in auto's en toebehooren TELEFOON 50049 SCHEVENINGEN ONDER HOOFDREDACTIE VAN G. W. KERNKAMP Redacteuren: H. BRUGMANS EN TOP VAN RHIJN-NAEFF Secretaris der Redactie: C. F. VAN DAM KEIZERSGRACHT 333 Uitg.: N.V. DE GROENE AMSTERDAMMER AMSTERDAM «tut mtorr. TOE AND HEEL OPGERICHT IN 1877 No. 2561 ZATERDAG 3 JULI 1926 HET EGYPTISCH OPENLUCHTSPEL ICHNATON A AN de Utrechtsche studenten mijne hulde voor ?*?*? de wijze, waarop zij het 290-jarig bestaan van hunne Hoogeschool hebben gevierd. Ik denk hier niet aan de eigenlijke feestweek" die is trouwens op dit oogenblik nog niet voor de helft verstreken; maar als haar laatste uur geslagen heeft, zal zij wel niet veel anders geweest zijn dan haar voorgangsters. Het is een klein kunstje om aan de reunisten en de burgerij een gelegenheid tot feestvieren te bereiden; de eersten weten zich wel te amuseeren, onverschillig hoe het programma van de feestelijkheden luidt; de burgerij is waarachtig niet verwend op het gebied van pretmaken in het openbaar; als de menschen maar ns om de vijf jaar Ie blommetjes buiten kunnen zetten, hebben ze heel wat scha in te halen. Maar afgezien van het op zichzelf overigens reeds prijzenswaardig bestaan om hun stadgenooten op te wekken tot het eens even laten varen van alle zorgen en daarbij zelf een loffelijk en aanstekelijk voorbeeld te geven, hebben de Utrechtsche studenten een pluimpje verdiend voor de voortreifelijke uitvoering van het Egyptisch openluchtspel ichnaton", waar door zij aan hunne feestviering de w'jding van ernst en schoonheid hebben gegeven. Het is wél een kunst om een zoo heterogeen publiek als gisteren avond de eerste opvoering bijwoonde: er waren reunisten bij, die, na een eenigszins rumoerigen maaltijd, zoo juist een ommegang door de stad hadden gehouden en, met de muziek voorop, naar het terrein van het openluchtspel waren opgetrokken; er waren andere reunisten, nuchterder, ook in dit opzicht dat zij van te voren geneigd waren een beetje sceptisch te staan tegenover wat zij de koude drukte noemden van dat spel van den heilige tn den held; er waren verder de noodige snobs, die erallesn zaten omdat het netjes was naar de eerste opvoering, met de hoogste entreeprijzen, te gaan het is wél een kunst om zulk een publiek in ademlooze stilte de ver tooning te doen volgen en het te ontroeren door een aandoening van schoonheid. Die aandoening, die ontroering was er gisteren avond, ook blijkens de schutterige houding van de menschen bij het einde. Toen Horemheb in wapenglans en onder gejuich van de hem volgende schare was weggereden en Ichnaton, na de uiterlijke teekenen van zijne macht te hebben.afgelegd, door allen geschuwd en verlaten, als een om erbarming roepende, bijna naakte figuur was achtergebleven, en de lampen doofden toen waren allen zóó aangegrepen, zóó ontrukt aan zich zelf, zóó opgenomen in een stemmirg van heiligen ernst, dat ze .voelden dat het een schennis van het oogenblik was om nu banaal te gaan applaudiseeren, dat nu niets paste dan óf zwijgend reen te gaan, of even te wachten tot de stemming vas gebroken en dan, als ze weer hun gewone zelf waren geworden, als n man op te rijzen en luide te juichen, te juichen van vreugde over het geluk van de aandoening, over het genot van het golvende spel van lijnen en kleuren maar zóó benne we nu eenmaal niet, en we durfden dus geen van tweeën doen en kozen den gulden middenweg, die weer heelemaal niks was, van een schuchter applaus, waarover we ons zelf onmiddellijk schaamden. Maar laat het allen, die de vertooning voorbe reidden en ze hielpen uitvoeren, tot groote voldoening strekken, dat zij de toeschouwers zóó in verlegenheid hebben gebracht. Want als een Hollander geen raad meer weet met zijn figuur, is hij bepaald aangedaan. Van Dalsum kreeg een krans, met bijbehoorende ovatie, die hij schoon verdiend heeft en die hem moge .sterken tegen alles wat vakmenschen zullen hebben aan te merken op de wijze, waarop hij vorm en kleur heeft gegeven aan den hem door de studenten aan geboden gedachte-inhoud van het spel. Met deze kritiek hebben wij ons hier niet in te laten. Ook niet met de kritiek, die niet van Dalsum, maar de vertoonders geldt. Zeker, in de perfectie was de uitvoering nog niet; bij de tweede en de derde kunnen sommige dingen nog verbeterd worden. Het was gisterenavond soms te merken, dat de spelers zich onzeker voelden, nu ze voor het eerst heelemaal op eigen beenen moesten staan en er niet meer op konden rekenen, dat van Dalsum het hun wel zou zeggen, als ze het verkeerd deden; de tooneelkoorts had al dadelijk in het begin de twee spelers te pakken, die boven op de pylonen verschenen om het volk op te roepen tot het gebed; hun ,,A-a-aton, A-a-a-ton" bibberde een beetje, anders dan op de generale repetitie; toen stond de toon. En het electrisch licht deed af en toe raar; maar dat zal wel niet op rekening van tooneelkoorts kunnen worden ge steld. Aan den algemeenen indruk heeft dit alles echter weinig of niets geschaad. Bij een spel-van-de-massa komt het aan op den massalen indruk. En die drong door. Een spel-van-de-massa groot was dan ook het aantal studenten, meisjes en jonge mannen, die aan de uitvoering medewerkten, zonder kans op persoon lijk succes, zich in dienst stellend van het gemeen schappelijk doel. Slechts enkele figuren stonden los van de menigte, eischten van hen, die ze verbeeldden, meer dan het zich kunnen voegen naar groepsverband, meer dan harmonisch en rhythmisch bewegen en het gezamenlijk reageeren op de handelingen der hoofdpersonen. Van deze laatsten was er n, die op voortreffelijke wijze zich van zijn taak kweet: de figuur van Ichnaton, zooals hij daar stond tegen den geweldigen achtergrond van den tempel, nietig, blank, zonder lichaam, zal menigeen bijblijven als de figuur van den heilige. DE GROENE AMSTERDAMMER Prijs per jaargang/ 10.?bij vooruitbetaling Per No. 25 Cent. Advertentiên ? 0.75 per regel INHOUD: 1. 2 3. 4. 5. 6. 7. 9. 10. II. 12. 14. 15. 17. 19. 20. 22! 24. Prof. Dr. O. W. Kernkamp, Het Egyptisch Openluchtspel Ichnaton. Mr. N. Muller, Jeugdgevangenis Kapt. J. O. S in ia, Platenatlas. Prof. Mr. E. M. Meyers, Reisbrieven uit ZuidAmerika Joh. Braakensiek, De Verbinding der Y-oevers. J. Ornstein-Hoofiën. Palestina in Beeld. Mr. H. G. Koster, Huwelijk met den handschoen. Annie Salomons, Bijkomstigheden. Dr. Jac. P. Thljsse, Toorts J. D. Voskuii, Toegepaste Kunst. W. H. Vliegen, Suze Groeneweg, met teekening door George van Raemdonck. Spreekzaal. Herman de Man, Hoüandsche tajereelen. Barbaross'a, Ichnaton, met teeken, d. Prof. J. H. Jurres. Mr. M. F. Hennus, Schilderkunstkroniek W. Heskes, D. J. Lobo. H. K. Teune, De Fransche Schouwburg. Paul Sabel, H. V. A. L. J. Jordaan, Chantecler. Corn. Veth, Weleer en Nou, Torn Schilperoort, Toerisme. Alida Zevenboom's Croquante Croquetjes Vit het Kladschrift van Jantje. Herman Middendorp, Om zestig millioen, met teeken, door Prof. J. H, Jurres en G. Westermann. Charivarius, Charivaria Cel 2, Telefoontje. Bijvoegsel: Joh, Braakensiek, De nieuwe Minister van Financiën in Frankrijk. Een spel-van-de-massa ook in dien zin, dat de voorbereiding ervan voor zooverre die bij de studenten zelf berustte door velen tezamen is geschied, de wetenschappelijke en de practische voorbereiding. Maar in de studentenmaatschappij gaat het als in die andere maatschappij, die van ouds bij studenten de kille" pleegt te worden genqemd: de massa wordt gestuwd door enkelen, voor samenwerking zijn velen geschikt; slechts weinigen vermogen leiding te geven; geestdrift en talent zijn nog altijd slechts het deel der begenadigden. Ik hoop niemand te kort te doeri, wanneer ik het welslagen van de viering van het 290-jarig bestaan der Utrechtsche hoogeschool en dan denk ik niet aan de maskarade en de pret op straat en alles, v.vt verder tot deze categorie van dingen behoort, maar alleen aan wat die feestviering van soortgelijke onderscheidde, aan het Egyptische openluchtspel voornamelijk toeschrijf aan den student, die het denkbeeld tot het spel ontwierp, het scenario ervan dichtte en in het spel de rol van Horemheb ver vulde. Te Utrecht kent men zijn naam wel; hij zal dien, naar ik verwacht, mettertijd nog wel door andere praestaties ook buiten Utrecht bekend maken. MP