DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2561 B IJ K O M S T I G H E D E N DOOR ANNIE SALOMONS '?'J T\ E tijd -is gelukkig voorbij, dat men, , *-* wanneer een jonge man naar den Oost" ging, onder elkaar er over fluister de, wat hij dan wel allemaal op zijn kerf stok zou hebben, en hoe reddeloos hij het eerst in zijn eigen' land moest hebben verbruid. De tijd is voorbij, dat men uit sluitend de domste knapen naar de tro pen expedieerde, omdat men er van overtuigd was, dat die daar nog best tot eer en aanzien konden komen; dat men van;-; den gordel van smaragd" een soort' Europeesche strafkolonie en een Europeesche inrichting voor zwakzinnigen maakte. Met het groeien van het gevoel van verantwoordelijkheidltegenover eenige millioenen bruine onderdanen is ook het besef ontwaakt, dat de moeilijke taak, het vertrouwen van volkomen andersgeaarden te winnen, hen te leiden, ?hen tot arbeid ea ontwikkeling te bren gen, het respect voor den heerscher bij hen levendig te houden, geenszins aan onbeheerschten, aan mislukkingen kon worden overgelaten; maar dat-juist de heeste zonen van het land, zij die óók in de eigen omgeving zich een verantwoor delijken werkkring zouden hebben waar dig getoond, naar den verren vreemde moesten worden gezonden, om daar te getuigen van het inzicht en den goeden wil, van de betrouwbaarheid en de macht van de kompenie". Maar er schijnt nog n'menschensoort te zijn overgebleven, die' de lang over wonnen meening, dat de tropen ook het onverteerbaarste slikken, dat men zich daar alles kan permitteeren en dat men er ook zonder eènige capaciteiten slaagt, nog'onverminderd aanhangen. Dat zijn de uitvoerende artisten, acteurs en mu sici, menschen, die in het vaderland nau welijks als volksmenigte" of in de achterste rijen van een orkest zouden worden geduld, en die zich verbeelden hier opeens als solisten te kunnen poseereh of de zwaarste rollen in een drama te kunnen bezetten. Met een variant op: De brutajen hebben de halve wereld" belijden zij, dat de brutalen het zuide lijk halfrond" bezitten, en ze fladderen onze podia op en af met een overmoed, die eigenlijk alleen verklaarbaar is, als men hun in Holland heeft gesuggereerd, dat ze voor een publiek van verwilderden en afgestompten zouden komen te staan, die al klappen, als ze een strijkstok zien bewegen, of een juffrouw met een pruik op hooren kwinkeleeren. Nu geloof ik, dat het middelmatige of minder dan middelmatige tooneelgezelschap hier altijd nog een betere kans heeft dan de middelmatige concertgever. Het tooneel trekt ook de groote schare, wie 't alleen om het avondje uit" te doen is; die of naar de bioscoop, of naar een danspartij in Hotel de Boer óf naar de so ciëteit gaan; en die op alles wat er op de planken gebeurt, allicht dankbaar zullen reageeren en nog vrij veel gelijkenis vertoonen met het goedlachsche, goedhuilOPRUIMING^ PERZISCHE TAPUTEN EN KLEEDJES lO TOT 15% KORTING AMSTERDAM DEN HAAG sche, alles waardeerende en critieklooze publiek, waarvan het gezelschap op zijn verre reis hierheen had gedroomd. Maar de menschen, die de concerten bezoeken, zijn vrijwel uitsluitend de echte muziekliefhebbers, die thuis zich op stille avonden aan hun holde Kunst" plegen over te geven en die van de enkele gelegenheden, die ze hier krijgen om eens iets te hooren, werkelijk verwachten dat het hun hart "vult, dat het hun innerlijk wezen verrijkt. Hen kan je niet afschepen met een brutaal alsof"; te genover hen faalt de houding, waarover Brusse in zijn boeiende, voortreffelijke levensgeschiedenis de oude heer Dorus" laat filosofeeren, als hij over Australi vertelt: In zoo'n wild land zeg je nooit, dat je iets niet ken. Want dan kunnen ze je niet gebruiken. Bovendien kijken ze er zoo nauw niet, ben ze niet zoo piet luttig als in the old country, waar je overal weer andere mannetjes op uit gestudeerd hebt." Als degeen, die zich in het peil van ons publiek heeft vergist, jong en over moedig is; als 't alleen de questie is? dat hij, ofschoon nog niet geheel klaar, toch meende" daar bij die goedgeloovige Kolo nialen wel al vast eens aan hun boom met dubbeltjes tékunnen gaan schudden, is er niet veel bedorven: het zangeresje met den neus in den wind of de sla-ermaar-op pianist krijgt een koele ont vangst, bij het tweede concert een leege zaal en een paar recensies, die ze wel niet zullen bewaren, en als een wijzer", maar een teleurgesteld en gefnoken mensch kunnen ze naar 't moederland terug varen. Maar o, de jammer als de vergissing door ouden en aftandschen wordt be gaan, die, voordat ze zich voorgoed uit 't openbare leven terugtrekken, een tournee door Indiëwillen maken om den ouden dag wat onbezorgder te gemoet te kunnen gaan; die navrante aanblik van een gezette, slappe, aanminnigglimlachende juffrouw, die zich aan het klavier zet om een man met een ver dronken stem te accompagneeren, die door de gevoelvolste gezichtsvertrekkingen tracht ons te suggereeren, dat we iets meer hooren dan heesche klan ken; is er hopeloozer beeld van verval en zielige onmacht denkbaar? Het is niet juist, te meenen, dat men schen, die weinig hooren, die weinig zien, dan ook wel het mindere voor lief nemen. Juist doordat we hier niet van het een naar het ander worden gejaagd, geven we onze aandacht in volle breedte aan het gebodene, verwachten er mér van, proeven het intenser, en zijn dieper teleurgesteld, als het ons niet voedt en sterkt. Zoo gaat het ook met den leestrommel, dat wekelijksche festijn voor onzen geest, en ik wilde wel, dat de boekhandelaars, de geachte en te-goeder-naam-en-faam bekende firma's in Holland, die voor zijn inhoud verantwoordelijk-zijn, zich daar van meer bewust waren. Ik spreek hier niet over de tijdschriften; daar doen de gezelschappen zelf hun keus uit en daar zijn ze dus ook zelf verantwoordelijk voor. Er zijn trommels, waarin geen der beste tijdschriften ontbreekt; maar o, de roman ! Ik ben niet zoo erg wraak zuchtig, maar ik zou 't toch wel goed vinden, als sommige van die directeuren, die de stroppen" met een sereen gezicht in de kisten voor Indiëlaten stoppen, omdat je ze daar toch altijd kwijt kunt; die, wat nog erger is, er, om het goed te maken, een stapeltje piquante" lectuur bovenop doen, omdat ze daar in de warmte nu eenmaal niet van water en melk" houden nacht aan nacht ver ontrust werden door stoeten van jonge mannen, die, in de eenzaamheid wor stelend om geestelijk fit, om menschDE 25 MODELKAMER/ VAN 'TEOO/ïHtöttk ZUN /IEED/TEE>E7I(IITI(ÏEN OVERHEMDEN NAAR MAAT FR. SINEMUS 20 Leidschestraat 22 - Amsterdam BLANK ALS HET GELAAT VAN MONA LISA te blijven, is de wensch van iedere vrouw, die er prijs op stelt haar natuurlijke bekoorlijkheid duurzaam te verzorgen. De keuze van de soort toüetzeep is daarbij een belangrijke factor. Neem gerust een proef met MONA LISA TOILETZEEP zij zal U in alle opzichten bevredigen en U zult er de heilzame uitwerking van op Uw huid met voldoening constateeren. Zij is door fijne geur en schitterende kwaliteit DE ZEEP DER UPPER TEN. waardig en levend te blijven, van hen deze steenen voor brood" hebben ont vangen; door lange rijen vrouwen, met trieste oogen, die, in de verlatenheid van den langen dag op een stillen kebon, niets anders hadden om hun gedachten te vullen dan die naargeestig boeiende ge schiedenissen van zonde en overspel, waar ze heelemaal ontredderd uit op doken. Men heeft schande gesproken van de leveranciers van levensmiddelen, die, om hun fabuleuze winsten nog te vergrooten, blikken met vervalschten inhoud naar het front stuurden, vleesch met kiezels, bedorven groente, worst met stukken hout er in; maar doen deze leveranciers van geestelijke levensbehoeften eigenlijk anders? De Europeanen in de tropen vormen ook een leger, dat ontbering en gevaar trotseert, en dat, in zekeren zin, het den menschen in het moederland mo gelijk maakt, daar rustig en ruim te kunnen bestaan. Moet dan ook aan deze soldaten" niet het beste worden ge zonden, dat de samenleving thuis op levert, en is het niet laaghartig hen in plaats daarvan met het minderwaardige, ja zelfs met het vergiftige af te schepen? Een hand valt zwaar op m'n schouder en een plagende stem zegt: Daar zali je plezier van beleven. In de eerste plaats van de te goeder naam en faambekende firma's in Holland", die jenatuurlijk een vernietigenden brief stu ren, dat z& heel Indiëal vijftig jaar lang; bedienen en tot volkomen tevredenheid,, omdat zij door hun lange routine heusch. wel weten, wat men" in de tropen het liefste leest In de tweede plaats van het bestuur van een superieuren" trommel, die zegt, dat ze dit jaar Duhamel, de Opstandigen", Droomkoninkje", If Winter comes" en Passanten" hebben laten circuleeren; of dat nobel genoeg is, of dat het allemaal boeken van Ada Oerloc.s. moeten zijn In de derde " En zou niemand er een bétje bliji om zijn, dat ik het zeg?" Ja, de vrouwtjes met de trieste oogen en de jonge mannen, die niet naar beneden willen zakken en o ja, deidealisten van overal." Dus toch maar niet verscheuren..'" PEEK& CLOPPENBURG