De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1926 31 juli pagina 6

31 juli 1926 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

BIJKOMSTIGHEDEN DOOR ANNIE SALOMONS CCXXVII1 ?^:-r:!j':i.3^^ DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBlAD~VOOR NEDERLAND "" No. 2565 HET kwam naar aanleiding>an de rubriek' van Charivarius " in de Groene. Ik zei, dat hij zooveel voor de zuive ring van onze taal gedaan had; dat hij _ e.en speciaal zintuig had, waarmee hij als 't ware rook, wanneer het een of andere woord zich gevaarlijk breed be gon te maken en zijn zusjes en broertjes ? op deze - wijze in het gedrang bracht; en dat hij vooral den funesten invloed van taal vormingen aan onze Oostelijke grenzen met hartstochtêlijken ijver had y f* gekend, omdat die, juist voor het ver wante, zooveel gevaarlijker was dan Pransche overnemingen. * l,,Dat begrijp ik niet," zei de ander. ""?««en volk, dat praat van het parket .;? van den officier van justitie" en de polis van de brandassurantie" mag < heusch ook wel eens een poortje aan de Fransche grens sluiten". Dit zijn ten slotje woorden, die we zelf als vreemd blijven voelen; het we zenlijke gevaar begint pa's, als we b.v. «nverbogen samenvoegingen, die in het u. Duitseh viel en volgens onze taalwetten «iet mogelijk zijn, klakkeloos over.nemen: de Indië-vlucht, het Holland Huis, de Nederland-Belgiëwedstrijd » "Wanneer n zoo'n vorm eenmaal is - tóegelaten, grijpt het gebruik ineens f .angstwekkend om zich heen." ?) ? Hm, ik heb van m'n jeugd af ge praat van de Hull-boot en de Harwich- 'bbpt; en in dertig jaar is er niets ge(iheurd... -Bovendien, elke taal, die zich "?ontwikkelt, stoot toch de al te gecom pliceerde vormen af; hoe, hooger de cul tuur van een volk, hoe minder buigingsuitgangen zijn taal heeft; zie het Engelsen, dat eigenlijk nog maar een i romp"taal is, zonder naamvalsmoeilijkheden, zonder werkwoordproplemen." Ja, ja, en vergelijk dan het klassieke gecompliceerde Orieksch, en hadden die een hooge cultuur of niet? met het los alle woorden maawnaast elkaar zetten van het Maleisch. Zijn de Inlanders ont wikkeld, omdat ze hun werkwoorden in de infinitivus gebruiken?" ' Het Maleisch, dat jij bedoelt, is geen chte taal. Dat is eenvoudig het Espe ranto van het Oosten, een practisch middel om zich verstaanbaar te maken voor al die uiteenloopende volken en , stammen, die hier zijn komen aanspoe len. Als een Europeaan het even gemak kelijk leert als een Japanner; als een N Kling, een Chinees en een Javaan er K zich met hetzelfde pleizier van bedienen, dan kun je wel aannemen, dat het een ratjetoe van korte woordjes is, waar alles, wat het moeilijk zou kunnen ma ken door het gebruik is afgeslepen. Maar KLEINE MEUBELEN IN EIKENHOUT- PRIMA UITGEVOERD- IN ELKE GEWENSCHTE KLEUR ONTWERP W.PENAAT AG ENC y kom eens bij den sultan op bezoek: dan zul je eens vormen en onderscheidingen en taaifinesses ho9ren, waar een mensen van moderne cultuur geen idee van heeft." Ik geloof, dat je voorbeeld van het Engelsch als taal van een volk met hooge" cultuur toch eigenlijk niet juist is. Het is de taal van een practisch" volk, van een volk, dat weet, dat time money" is; van een volk, dat overal met zijn eigen vocabulaire terecht wil kun nen, en het daarom zoo simpel mogelijk maakt. Het is een voorbeeld van den betreurenswaardigen nivelleeringsdrang, die de heele wereld schijnt te hebben aangetast; het prijs geven van het per soonlijke..." Nu moet je me dit eens uitleggen," zei hij zachtzinnig, (en ik weet, dat, als ik 'm iets uitleggen" moet, er dan vragenderwijs een argument komt, dat al mijn zekerheden verplettert); ieder een vindt het zoo mooi, dat we streven naar internationaal recht, d. w. dus zeg gen, dat ieder iets van zijn nationale particularisme opgeeft, om tot iets te komen, dat van algemeene geldigheid is. Waarom zijn die bedoelingen van den volkenbond en van het internationaal gerechtshof nobel, en roepen de intellectueelen moord en brand, als er van het taal-particularisme hier en daar iets afbrokkelt en de volken ook op deze wijze elkaar makkelijker zouden leeren verstaan?" O, maar het is juist een van de mo derne overtuigingen, dat de taal het heele volk is"; dat de strijd om een eigen volksbestaan met den strijd om eigen taal moet samengaan". Dat weet ik wel", zei hij geduldig. Waarom is het Chirteesche rijk, on danks de geweldige stormen van de laatste jaren, niet uit elkaar gevallen? omdat ze, tusschen alle andere volken, bij elkaar gehouden werden door n gemeenschappelijk letterschrift; omdat een Chinees van het noorden een Chinees van het zuiden wel niet kan verstaan, Omdat ze een verschillende uitspraak hebben, maar ze wel eikaars kranten kunnen lezen en ze wel met elkaar zou den kunnen correspondeeren... Waa/uit blijkt, dat het nationale zelfbewustzijn van Turkije op het oogenblik groeiende is? Omdat ze voorgeschreven hebben, dat in alle streken, waar zij iets hebben te zeggen van vandaag af de boekhou ding in het Turksch moet gebeuren. Stel je voor, dat wij dat voorschreven aan de Chineezen en de Bombayers en de Bengaleezen en de Mandaifingers, die hier hun tenten hebben opgeslagen... Maar voel je niet, dat de eigen, locale rechtspraak, waar geen schepsel zich anders mee bemoeien mag, even sterk nawerkt, om het Lokalpatriotismus" op te drijven, als de eigen, van alle smet ten vrij gehouden taal? Zou Vondel zich ooit zoo fanatiek burger van Amsterdam hebben gevoeld, als hij zich niet altijd op dat feit had kunnen beroepen, om nergens anders voor zijn hekeldichten berecht te worden dan in zijn geliefde woonplaats? Als het stedelijk chauvi nisme zich tot provincialisme -heeft moeten uitzetten en dat tot liefde voor de eenheid van het land", en als we nu met de conferenties te Qenève en de zittingen in het vredespaleis staats rechtelijk aansturen op de vereenigde staten van Europa, waarom dan op het gebied van de taal nog afscheidingen accentueeren, die uit den tijd zijn?" Omdat wie niet van zijn eigen land en zijn eigen taal houdt, niet van de wereld kan houden". Lijkt dat er niet op, alsof je zei, dat de beste manier om te trachten een goed J FT IN! PI !\v/p ei CENTRALE VERWARMINGEN 5IERLUKE RADIATOREN - DE. KETEL EEN V'JLKACHEL HERINGA ^WUTHRICH HAARLEM. TEL 11966 DEN HAAG. TEL R ^10. AMSTERDAM. TEL VERZON m WEINIO kO/TEN UWE WOON INCICHÏINa vBMfl FOTO/ EN mmm ? Mosterd W. A. Spoor Jr., Culemborg-N. V. PAERELS JVleubileering-Mij. AMSTERDAM C O MPLE TE jffl eubllccring JDeéimmeringen *><>c?*><>«7se><><?o>47se7se7s0se>o*?>^^?^^i^ Rokin 128, Tel. DE GROENE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts f 3.- per kwartaal of f 10. per jaar bi] vooruitbetaling OVERHEMDEN NAAR MAAT FR. SINEMUS 20 Leidschestraat 22 - Amsterdam Clichc's Van Leer Amsterdam familielid te worden, is eerst flink egoïst te zijn?" Ik voelde me zóó in het nauw gedre ven, dat ik mijn toevlucht nam tot de lyriek. Inderdaad kan slechts hij, die het eigen leven lief heeft, hij, die zelf vreug den kent, het leven van anderen met vreugden verrijken. Wie zich zelf haat, zal geen ander kunnen beminnen. Daarom moeten we onzen naaste lief hebben, als ons zelve; dat wil zeggen, dat de ware liefde tot ons waarachtige zelf ook de liefde voor onzen medemensch zal doen groeien. En zoo kan ook slechts hij, die zoo aan het eigen dierbaar plekje grond" hangt, dat geen ander hem ooit een waarlijk tehuis kan worden, begrijpen, dat anderen, wier wieg" elders heeft gestaan, voor die andere streken dezelfde fanatieke genegenheid hebben. Ja, alleen een warm vaderlander kan een goed internationalist worden". Hij was welwillend genoeg, om me toe te knikken, alsof ik hem overtuigd had, en alsof de questie" was opgelost; maar ik loop sindsdien te tobben over de pro paganda voor het internationale recht en de van alle smetten vrij te houden taal, waarvoor dezelfde menschen (en ik ook) met zekerheid opkomen; en ik kan toch maar niet precies vinden, waarom we gelijk hebben. ZOUTELANDE (Ingezonden). 26 Juli '26 Naar aanleiding van een politiever ordening, die onlangs in Zoutelande werd uitgevaardigd en waarbij het ver boden werd op het strand te ballen, vliegers op te laten, te baden enz., verscheen, evenals in andere bladen ook in uw blad een artikel (Telefoontje, door Cel 2). Daar de politieverordening niet de minste praktische waarde heeft, daar er geen enkele bekeuring wordt opgemaakt en de strandgenoegens, zelfs op Zondag ongestoord doorgaan, ver zoek ik u, dit wel te willen mededeelen. De belanghebbenden, zijnde de groote meerderheid der Zoutelanders, zullen u zeker daarvoor ten zeerste dankbaar zijn. P. DE HAAS / Eerelid V. V. V. E. J. Van Schaick MAKELAAR Korte Jansstraat 25Wf Utrecht WONINGBUREAU Assuranties Telefoon 125 PEEK & CLOPPENBURG

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl