Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2566
BIJKOMSTIGHEDEN
DOOR ANNIE SALOMONS
CCXXIX
T~\ EZE mail bracht het vreugdevolle
?*-' bericht van de bekroning van Dirk
Coster's Verzameld proza" door de
maatschappij van letterkunde. De com
missie voor schoone letteren is de laatste
iwee jaar wel gelukkig met haar keuze:
'den vorigen keer het voorname kunst
werk van Van Oenderen Stort
en nu dezen rijken bundel, waarin het
beste van de bedoelingen en de idealen
der bijna-niet-meer jongeren" schijnt
vastgelegd te zijn.
Wie kent de prijs toe?" vroeg de
altijd belangstellende, die me dwingt
me rekenschap te geven van dingen,
die ik mijn leven lang zoo natuurlijk heb
gevonden, dat ik er zelfs nooit over heb
'nagedacht.
Een commissie van letterkundigen
doet 't voorstel "
Dat lijkt me niet geschikt. Niemand
staat meer open voor tijdelijke bevlie
ging, voor nieuwe mode, dan de man
van 't standje zelf. Wie daar buiten
blijft, krijgt eenvoudig geen kans. Ik
geloof, dat 't veel beter zou zijn, als
onbevangen lezers "
Maar jij zou toch de vraag, of iemand
een goed jurist is óók door vaklui laten
'uitmaken, en niet door de juffrouw, die
bij een aandoenlijk pleidooi zoo erg
heeft moeten huilen "
. Dat is heel iets anders. Wij schrijven,
wij spreken voor vaklui, met vaktermen.
Maar julie zijn publicisten." Jullie
schrijft voor het publiek."
Nee, wij schrijven om iets moois te
maken."
En jullie geeft 't uit om de menschen
van dat mooie te laten genieten."
Maar toen ik zweeg, zei hij snel,
omdat hij het nooit prettig vindt, al
te erg gelijk te krijgen: Ach, eigenlijk
Is het natuurlijk heelemaal niet te ver
gelijken, 't Gaat bij jullie om heel andere
dingen dan ,in een gewoon, een echt
vak"En toen dacht ik weer: ja, zou er
wel n vak ter wereld zoo gek zijn als
de schrijverij Misschien denkt ieder
een dit min of meer van zijn werk, omdat
je aan dat, wat je het allerdierbaarste
is, ook de meeste dwaze kanten'ontdekt;
maar het gekste van het onze is, dat je
den ,,vak"kant er zoo moeilijk aan weet
te vinden.
Ik kreeg hier deze week juist weer
een mevrouw op bezoek, die van me
wilde leeren, hoe je moet schrijven. Op
zich zelf is daar natuurlijk niets vreemds
in: wie muzikaal is, zal niets bereiken,
KLEINE
MEUBELEN
IN EIKENHOUT- PRIMA
UITGEVOERD- IN ELKE
GEWENSCHTE KLEUR
ONTWERP W.PENAAT
lif 6 RTY AG ENCY
wanneer hij geen les neemt en zich op
de hoogte laat brengen van de techniek
b'ij het bespelen van een instrument;
wat zou een geboren" schilder zijn,
zonder voorlichting omtrent
kleurmenging, perspectief en duizend andere
vak"moeilijkheden?
Maar hoe worden we opgeleid tot let
terkundige? Hauptmann heeft 't weer
juist verzekerd, naar aanleiding van de
Duitsche Dichterakademie": hij zag
er geen heil in, want dichters kon je
niet opfokken, door voorbeeld, door
invloed, je kon niet tegen een
dichtertje zeggen: kijk, zoo doe ik 't, nu moet
je maar 's probeeren het mij na te
doen."
Poetanascitur"; ja natuurlijk; maar
ook pictor nascitur"; en toch hebben
we daar de geregelde opleiding in een
atelier, op een academie, met een heele
klas tegelijk. Zou niet evengoed als
twintig menschen in een kring gezeten een
model in lijnen trachten weer te geven
een verzameling aankomende auteurtjes
kunnen probeeren het met woorden te
doen? Maar gaat het in ons vak vooral
om 't weergeven"? En is er eenig
werkman individualistischer dan de
schrijver, die geen andere attributen
noodig heeft, dan pen en papier; die
in zijn werk niets te maken heeft .met
verschil van licht, verschil van tempe
ratuur, maar die overal alles bezit,
wat hij behoeft, als hij zijn boeken om
zich heen heeft, een bloc note en een
pen voor zich en dan zijn wonderlijk
bewogen hart, altijd opnieuw aange
grepen door ontroering over het leven...
Hij, de gelukkige, die niet op een op
dracht behoeft te wachten, zooals een
architect, maar die altijd schrijven kan,
gewaardeerd of niet gewaardeerd, omdat
papier goedkoop is.
Ja, maar werkt een auteur dan niet?
Vergelijk de fleurige slordigheid van
Top Naeff's Schoolidyllen" met de
beheerschte kracht en beheerschte
teederheid van haar Heilige van Salums";
vergelijk de tastende en telkens in navol
ging vervallende toon van Boutens'
eerste verzen met de voldragen schoon
heid van zijn liederen van Isoude",
en zeg dan, of hier gewerkt" zal zijn,
of dat het hun maar zou zijn komen aan
waaien.
Op welke wijze? Ja, natuurlijk in de
.eerste plaats, doordat het leven aan ons
allen werkt, meestal minder zacht
zinnig dan een academieleeraar, maar
buitengewoon doeltreffend, omdat het
ons fnuikt, kwetst, slaat, teleurstelt en
verraadt, totdat we eindelijk een beetje
bescheiden, een beetje bezonken, een
beetje eerlijk en in ons zelf gekeerd
zijn geworden.
Maar in de tweede plaats op die zeer
persoonlijke wijze, die niemand van de
ander kent, en die alleen zijn geschiktheid
bewijst door de resultaten. Juist doordat
schrijvers geen lessen krijgen, doordat
niemand hen opleidt, doordat iedereen
altijd weer zegt: ja, dat moet je heusch
maar zelf....", wordt er in al die stille
kamers met niets dan boeken, papier en
pen, geworsteld, in een lang, gespannen
geduld, om de zeer speciale gunste
Oods", die dichten en schrijven is, waar
dig in het leven uit te dragen.
En dan is een erkenning van buiten
af, zooals nu aan den belangrijken bundel
van Dirk Coster is ten deel gevallen een
vreugde voor allen, die de literatuur
niet alleen'voor het gekste vak" houden,
maar ook voor een van de kostbaarste
cultuurgoederen eener natie.
7P.K,4cyl.,57/97,
Kleppen inden kop
SPIDER
Normaaf f
2300.
Luxc . . f
2500.DE IMPORTEUR
J. LEONARD LANG
Ballonbanden
Vierwiclrcmmcn
TORPEDO
Normaal f
2550.
Luxc . . f
2750.Stadhouderskade 114 AMSTERDAM
EEN GOED INTEKIEDR
l/ EEN DAdELUk/CH
TE OOSTEBBEEK DE
VEPZOQQIM OP.
MOEDED3
HAETEVEMSCH
Hoeveie soorten Toiletzeep
had moeder reeds gebruikt en geen enkele
had haar volkomen bevredigd. De eene was
te sterk geparfumeerd, de andere te schraal
en zoo bezat geen enkele de eigenschappen
welke moeder verlangde.
MONA LISA
toiletzeep, met haar fijne geur en bijzondere
kwaliteit bleek ten volle aan de verwachtingen
te beantwoorden.
MONA LISA,
haar naam waardig, heeft spoedig haar weg
gevonden tot m de hoogste kringen en algemeen
wordt zij er geroemd om hare volmaaktheid"!
VICTORIA-WATER
Uitstekend te
vermengen
OBERLAHHSTEIN
met wijn of
vruchtensappen
v.VOLLENHOVEN 'S STOUT