No. 2570 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 11 HANDEL EN POËZIE DOOR WYBO MEIJER (Slot) Van al de verschillende werkzaam heden, die men in dienst der reclame kan uitoefenen, lijkt mij die van den reclame-rijmer wel de moeilijkste en de ondankbaarste. De ondankbaarste, omdat toch in verreweg de meeste ge vallen de teekening het grootste gedeelte van de aandacht zal trekken en de meeste belangstelling zal ondervinden. Alleen, wanneer de teekening slecht is, krijgt het rijm de kans, om de situatie te redden. De moeilijkste, omdat bij het reclame-rijm beknoptheid een eerste eisch is. 4 regels worden veelal als limiet gesteld, daar de kans, om onthouden te worden, dan het grootst is. En om in 4 regels n de goede hoedanigheden van het geadverteerde uit te drukken n een wezenlijke geestigheid te bereiken, is een taak, waarvan de volbrenging maar voor zeer weinigen is weggelegd. Bar - Bar - BarnuM Have jron any beer? YM, «Ir, ye*. sir Worthtagton Is her* Hops f «r the flavour Malt tor the «trength A better beer yoall never flad Throagh Britaln's breadth and length De reclame-dichter, die in Engeland momenteel het meest op den voorgrond treedt F. R. Holmers levert, ondanks deze dominatie, m.i. toch lang niet het gelukkigste werk. De rijmen, door hem geschreven bij de teekeningen van Bateman e.a. voor Abdulla-cigaretten, zijn stellig hier en daar geestig, zooals b.v. dat bij The golfing Husband". Maar 2x6 regels is veel te veel en de reclame-werking dezer advertenties ik geloof het zeker gaat voor 80 pCt. uit van de teekeningen. Veel beter zijn de 2-regelige versjes in de advertenties voor William Younger's Scotch Ale, waarvan teekenaar zoowel als dichter anonym zijn en waarin op geestige wijze woordspelingen op den firmanaam worden gemaakt: ,,You are old, Father William", the youth did say. All nonsense, mylad; I get Younger" each day !" Een andere bierbrouwer, Worthington, had de zeer gelukkige gedachte, om voor zijn product een reeks z.g.n. Limericks te laten schrijven een zeer gelukkige gedachte want de Lime ricks zijn specifiek ngelsch en in Engeland in hooge mate populair. Eén der beste van deze reeks is wel dit: ,,If I had the wings of a bird, I should think myself very absurd If l flew far away, To a land fo outr That of Wortttington" no one had heard". t" Ook deze dichter wordt niet genoemd, de teekenaar alleen met zijn initialen: R.B. Met alle respect voor zijn habile teekeningen, tegen den bijval, welke deze Limericks zullen oogsten, leggen zij het stellig af; Deze dichter had de groote vaardigheid, om in zijn werk sterke reclame-kracht te vereenigen met karakteristiek Engelsche woord kunst. Misschien duidelijker nog dan in bovengenoemd Limerick komt het uit in dit: , ,A man by name Cyrus O. Hope When offered soft" drinks, would say : Nope", They 've not any pep But-he always said: Yep !' To a ,,worthington" Sure ! Cheerope !' De fabrikanten van Bovril" (bouillon) publiceeren een reeks van 2-regelige rijmpjes, die van tijd tot tijd met kleine prentjes geïllustreerd worden. Ook hier is ervoor gezorgd, dat het rijm niet door de teekening verdrongen wordt. Bij een zoo uitgebreide reeks (een kleine 50 nu al) zijn er natuurlijk altijd minder geslaagde, sommige dezer rijmpjes mis sen zelfs geheel de note gaie". Maar waar deze wél aanwezig is, verkreeg men een zeer geslaagd geheel. De mo tieven werden gevonden zoowel in de klassieke historie als in de topics of the day" van Aristoteles af: Ban that book of Aristoteles Fill your brain from Bouvril bottles". Op het prentje wordt Aristoteles de deur uitgetrapt! Up to date is de dichter van het rijmpje op de Noord-pool ontdekking wel! Tropical or Arctic clime Bouvril" gets there every time ! En een zeer geestig nummer van deze reeks is dat, waarbij het voorkomen van ziekte door middel van Bouil" in de illustratie aanschouwelijk wordt voor gesteld door een meneer in zijn pyama, die met de rechterhand zijn kop-Bouil hanteert, terwijl hij met de linker een geweldige microbe op een armlengte afstand houdt! Bouvril" gives the body strength To keep illness at arm length! Als n/m-vondst is deze gedachte geestig geweest: Bouvril" builds andquickly ends a Weakness after Influenza! Verreweg het beste, dat ik op het gebied van Engelsche reclame-poëzie aan trof, is een nieuwe publicatie voor Worthington"-beer, waarmee de firma hare, hierboven genoemde Limericks afwisselt. Door het rijm met een zeer vette letter te zetten en de kleine geestige prentjes daarbij alleen met heel dunne lijnen te teekenen, werd niet alleen een zeer goed geziene dominatie van het rijm d.w.z. van de eigenlijke reclame verkregen, maar tevens een heel mooie zwart-wit indeeling. Ik zou niet goed weten, welke van de beiden tot op heden ver schenen advertenties hier de beste te noemen; deze: Bar, Bar, Barmaid. Have you any beer? Yes, Sir, Yes, sir, Worthington" is here, Hops for the flavour, Malt for the strength, A better beer you'l never find Through Britains breath or length. Of deze andere: Old Mr. Hupboard Went to the cupboard Expecting to find it bare, But what a surprise delighted his eyes When hèfound the Worthington" there !" Bij het eene de naïviteit van het rijm, die nog verhoogd wordt door het letter type en daarbij de primitieve prentjes, waardoor een geheel verkregen wordt, dat herinnert aan de kinderversjes, die de onderwijzer in de Ie klasse der lagere school op het zwarte bord teekende. Nochtans is het effect goedgeestig genoeg, om niet kinder-acftfig maar wel (prettig aandoend) kinder-/(//c te zijn. Bij het andere zijn de prentjes humorfstischer, de acties, de expressies, die hier met enkele lijntjes uitgedrukt wer den, zijn voortreffelijk. Beide deze advertenties zijn wel bijzonder aan trekkelijk. Eenvoudig, beschaafd, geestig en bovenmate eye-catching". Ook voor deze soort van humoris tische reclame geldt de complirrtenteuze opmerking, welke ik reeds eerder maakte naar aanleiding van de Engelsche pro ductie op dit gebied. Telkens en telkens weer ontmoeten wij nieuwe publicaties, telkens weer ook treft het, hoe de ontwerper aan zijn werk een persoonlijk cachet wist te geven. Van na-bootsing, noch in de gedachte, noch in den vorrn is geen sprake. Al deze dingen zijn in zichzelf absoluut nieuw, alle zijn ze, zelfs in hun Old Mr. Hnboara went to the Clipboard expeettag to flnd it bare, tat what a surprise dellchted hls eyes when hètonnd the Worthington there minder geslaagde oogenblikken, toch steeds nog goed. En altijd zijn ze be schaafd en geestig. Ook mijn slot verzuchting kan gelijkluidend zijn aan de reeds eerder geslaakte: Wanneer zullen wij ook in ons land den man ont moeten, die ons zulke prettige ver rassingen bereidt? De kunstenaars, die ze kunnen leveren, hebben we, daarvan ben ik overtuigd, het wachten is maar op den opdrachtgever. De kansen op succes zijn groot, de risico nihil. Wie breekt het ijs? goed zijn naam als kunstenaar te vestigen en te behouden? Wijs mij eene zaak in de gansche tooneelgeschiedenis, die zooals deze de Kunst om de Kunst diende, niet als eene exploitatie om geld te verdienen, maar als eene zuivere kunstuiting, die, mocht ze al soms onverstandige dingen doen, toch telkens door een groote artistieke daad het peil der Tooneelkunst weer ver boven het niveau deed stijgen. Op 5 September 1876 'begon de Vereeniging het Nederlandsen Tooneel' hare uitvoeringen in den Haag met de vertooning van Sofonisbe" van Emanuel Oeibel en Hyronimus Jamaar" van Helvetius van den Berg, welke vertooning op 6 September d.a.v. in den Stadsschouwburg te Amsterdam werd herhaald. Met artisten als Mevrouw Kleine Qartmann (die veel had bijgedragen tot het stichten der Ver.), Net Ellenberger, Mevr. Albregt Engelman, Christine Stoetz e.a. en de heeren L. J. B. Moor, J. Albregt, ruis HAARD HEEREMGRACHT 5OO gl AMSTERDAM EUBELETI TAP'JTEH P. A. Morin, L. J. Veltman, D. v. Offefen Sr., Tourniaire, Schoonhoven, Bigot, de Jong, van Dommelen enz., bereikte zij een volkomen succes. Het publiek, vooral in den Haag, dat zoolang den Schouwburg ge meden had, vooral dat der betere rangen, bezocht de voorstellingen, ja zelfs het Hof, met Koning Willem 111 aan 't hoofd, was bijna bij elke opvoering vertegen woordigd en met enkele uitzonderingen, prees de kritiek spelers en vertooningen. Doch na een paar jaar begon het te gisten tegen het Bestuur bij de voornaamste tooneelspelers, die verontwaardigd waren omdat zij niet gekend werden bij keuze van stukken, rolverdeeling, enz. Zoo ver ging het zelfs, dat in 1879 de Stadsschouwburg in Amsterdam ver pacht werd aan eene combinatie dezer ontevredenen en het Nederlandsch" gedwongen werd in het Grand'Theater" te spelen. Doch juist deze balling schap werd oorzaak van groote belangstelling en de jaren 1879?1882 waren mede van de schitterendste. Immers Bouwmeester deed zich kennen als de groote karakterspeler; de eerste leerlingen der Tooneelschool, Anna Sablairolles en Cornelis Schulze vooral, bleken talentvolle tooneelkunstenaars te zijn, het peil der vertooningen steeg steeds meer en Koning Willem III gaf de Vereeniging het praedicaat Koninklijk" in 1881. Triomfantelijk keerde zij dan ook op 't Leidsche plein terug, waar zij bleef tot 20 Februari 1890, toen de Stadsschouwburg afbrandde. Alles werd vernield, ook de garde-robe der artisten. Door toedoen vooral van A. C. Wertheim werd doorgespeeld en zelfs alles vergoed, wat te loor was gegaan. Toen voelden de tooneelspelers eerst recht, wat het Bestuur voor hen beteekende. Na in 't Grand Theater en in het Paleis voor Volksvlijt de opvoeringen te hebben doorgezet, werd l September 1894 de nieuwe Stads schouwburg betrokken, waar tot l September 1924, zij 't dan ook van 1916 af in gewijzigden vorm, werd doorgespeeld. Nog bestaat de Koninklijke Vereeniging het Neder landsch Tooneel", zij 't dan ook dat zij hare voor stellingen tijdelijk heeft gestaakt. Jammer is het, dat zij bij haar gouden jubileum nog niet werkzaam is als KONINKLIJKE BAZAR 82, ZEESTRAAT DEN HAAG WAAR U ZOEKT, WAT U WENSCHT, EN WENSCHT WAT U VINDT. jaren geleden, het zou den chaos die nu heerscht in de tooneelwereld, voor een groot deel oplossen en zoovele tooneelartisten, die nu doelloos rondloopen zouden weer kunnen doen zien, wat zij kunnen presteeren in onze mooie kunst. Amsterdam, Augustus 1926. N.v.v/HF.VANDERHEIDE HILVERSUM 'SORAVELANDSCHEWEO, TEL. 1150. VRAAGT U EENS TEEKENINGEN EN PRIJSOPGAAF VOOR HET SMAAKVOL INRICHTEN VAN uw LANDHUIS OF VILLA. BEKNOPT PROSPECTUS FRANCO.