Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. '2571
l
A1TANNEER de torrero Don Aturo
* * Manzano zijn Spaansche stieren
in den lichten, door zware spijlen om
ringden en van
arnrnonia-stalluchtdampen vervulden cirkel brengt, dan
schijnt mij die veel grootere kring
daarboven, waar het monster met de
duizend hoofden rumoert en aan zijn
ketenen rukt, gevaarlij'ker; want is er
een onversaagder en grilliger dier denk
baar dan het Publiek, dat een circus
vult en zijn genegenheden, zijn veront
waardiging, zijn spot neerzendt van
twintig meter hoog, op wat daar
DON ATURO MANZANO
beneden met koenheid, lenigheid of
dwaasheid het leven houdt? Waar zijn
de Vestaalsche maagden die den ver
slagene een welwillend duimpje toe
steken, reddend manuaal dat den ge
vallen gladiator er om zoo te zeggen met
den schrik en een nat pak deed afkomen ?
Een gevallen clown staat nooit meer op;
alle Vestaalsche maagden der oudheid
kunnen hem niet redden, wanneer
hij" het veelhoofdige dier geen masker
voor kan houden dat, ik weet niet waar
om, lachen doet, hoe tragisch de lijnen
ook gepenseeld zijn. Ik spreek nog
niet eens van het grappige rapalje, dat
gelij'k met de stalknechts de manege
komt binnenfladderen en een kakelende
verwarring schept, waarin echter iedere
kreet, iedere oorvijgen iedere
ongelukkigge buiteling staat, als een noot in een
partituur men moet slechts ver
staan alle partijen gelijktijdig te lezen.
De echte clown is niet met theorieën
bezwaard en heeft Bergson niet ge
studeerd" er komt altijd veel later
iemand met een theorie aandragen,
wanneer elke circuskap gesidderd heeft
van den lach. De meesters in het vak
gaan des daags in voortreffelijke gewa
den en lachen weinig; zij beminnen de
huiselijkheid en hebben eenige frasen
bij de hand, voor het geval een reporter,
die zijn best wil doen, hun in de kleed
kamer mocht vragen: wat doet de
menschen lachen? Zij antwoorden nooit:
weten ze veel! Maar geven eenige alge
meenheden ten beste over het
vergrooten van een menschelijke lijn, over het
onverwachte der onverstoorbaarheid in
oogenblikken van opwinding, vice-versa.
BROOD EN SPELEN IN HET CIRCUS MAXO
DOOR JOHAN LUGER
Met teekeningen voor de Groene Amsterdammer"
door B. van Vlijmen
Maar weten het zelven niet. Zij bespelen
zich zelven als een instrument, dat aan
temperatuurswisselingen onderhevig is
en zijn nooit zich zelven gelijk, zoo min
als het publiek dat hen met een stilte
begroet van twee seconden.... de
verschrikkelijkste van een geheelen
avond. Hoe houden ze die spanningen
uit? De oudste der drie Price's is drie
en .zestig jaar. Hij spreekt meer talen
dan er aan n Berlitzschool onderwezen
worden en alle steden van Europa zijn
hem bekend. Hij is overal binnengewan
deld in dien lichtkring, die zijn werk
plaats is, met dat bonte manteltje en
die tiaarachtige muts, die zijn gelaat
zoo iets waardigs geeft, geheel in tegen
stelling met zijn beide collega's, den
langen huilerigen vagebond, die met
vier corsetten de illusie wekt er twintig
te dragen, en het overspannen ventje
met de vlammende pruik.
On ne dit pas du mal
de ses collègues, n'est ce
pas? Men moet de recla
me verstaan. En de
Fratellini's. Ik kan zeggen...
ce sont mes lèves !....
Maar grappig te zijn
voor een publiek van
?Russen, van
lichtbewogen Italianen, koele
Scandinaviërs, geestige
Franschen, critische Hollan
ders mais je vous
assure, les Hollandais
sont patants er ont
gaat hun niets en ze
hebben een zeer groote
ontvankelijkheid voor
humor Merci ! Merci!
De teekenaar zwerft
met zijn schetsboek en
zijn bewogen gemoed door
kleedkamers en stallen en leunt vertrou
welijk tegen onbekende paarden, ten
einde het object op de gunstigste wijze
in het kunstenaarsoog te vatten. Hij
strijkt zonder zichtbare emotie over het
beerenvachtje dat hem langs de beenen
waggelt en is de vertrouwde van
mensch en dier. Voor hém staat de
schoone Zweedsche schoolrijderes Karen
Hassel wel tien minuten lang onbe
weeglijk op haar zwarten Duitschen
volbloed en de elegante pluim op haar
gouden hoofdtooi siddert zelfs niet.
Straks komt ze als een orkaan de
manege binnenrijden en bezorgt allen
die het niet weten willen korte rillinkjes,
zoo schoon zijn hare paarden en zoo
schoon is zij zelve in hare zekerheid
en haar nauwsluitend gouden gewaad.
Ook andere paarden draaien op tonnen,
maar niet allen gehoorzamen aan zoo
schoon eene gouden Amazone, om wier
verschijning men zoo gaarne een uit
verkochten circusroman zou wenschen
te weven. En om te bewijzen, dat wij
zonder nevengedachten enthusiast kun
nen zijn, zonder goud en zonder slanke
G. ADOLFI
handen en zoo, waardeeren wij met
nadrukkelijkheid den Zweedschen mees
ter dresseur Qustaaf, die om alle verdere
relaties met beroemde, hoewel gestorven
Zweedsche koningen uit onze geschie
denisboekjes te vermijden, zich ver
volgens Adolfi noemt. Zijn vijftien
genummerde paarden vormen zich snel
ler tot de gewenschte cijfercombinatie
dan de geoefendste hand die een auto
matisch telefoontoestel bedient en laat
ik in dit Paardenparadijs niet vergeten
den Hollandschen schoolrijder William
Heyer, die, naar het oordeel van zijn
Zweedschen vakbroeder, de beste is
welken hij in zijn loopbaan ontmoet heeft.
En al dit schoons van herleefde
circusheerlijkheid in de stad, waar Carr
zulke wonderlijke tijden heeft doen be
leven, zou natuurlijk niet volledig zijn,
wanneer aan het slot niet iemand of
iets uit den nok des
circus naar beneden kwam
ratelen.... iets
breekbaars van beenderen en
zenuwen en met oogen en
een te beschadigen neus.
Niet dat iemand hem iets
kwaads zou toewenschen,
maar men ziet gaarne
een mooien" val. Aldus
volvoerde de heer
Francesco met een
80-kilometer vaart in een
400kilogram zwaren automo
biel een sprong met
saltomortale, van een hoogte
enz. Voor nadere bijzon
derheden: zie program
ma. De heer Francesco
brak dezen avond niets
en den volgenden avond
had de politie niets tegen
de salto, maar wel tegen
de eventueele mortaliteit, zoodat ook
dezen avond de heer Francesco on
beschadigd naar den familiekring
terugkeerde.
Ik spreek niet van de apen die in
dit voortreffelijk circus optreden, onder
directie van een waardig en correct heer,
die zeer onbillijkerwijze alle applaus in
ontvangst neemt voor wat zijn apen
doen, hoewel hij, ik zeg er niets kwaads
mee, geen enkelen van deze toeren
zelf zou kunnen verrichten. Waarom is
een aap grappig? Het wordt te laat
om daar nu nog verder op door te gaan,
maar wanneer zoo'n kinderlijk oud
apengezichtje zich opheft en ons aan
staart, onderwijl de vier handepootjes
iets volmaakt-nutteloos en daarom zoo
belangrijks doen.... bevinden wij ons
dan niet op de grens van die ontroe
ring, die geen amusement meer is, maar
iets van melancholie en verteedring,
waar we dan maar liever geen naam aan
geven, uit vrees een beetje belachelijk
te schijnen?
f((
f * A *.
VERTAALDE
BOEKEN
MARYSE RUTLEDGE, En toch
Vertaald door Jhr. J. P. de Savornin
Lohman. Baarn, Hollandia
DrukkerijDe roman van een speler en een dronk
aard, een afstammeling van voorname
Engelsche familie. Het boek brengt ons
in zoowat alle voorname hoofd- en
modeplaatsen van Europa, waar de hoofdper
soon in zijn levensonderhoud tracht te
voorzien met behulp van kunstig uitge
dachte trucs, die in den regel in een onver
wachte ontknooping eindigen.
WILLIAM HEYER
AAN DE INZENDERS
Alle voor het redactioneele gedeelte
bestemde inzendingen moeten
worden geadresseerd
AAN HET SECRETARIAAT DER
REDACTIE VAN
DE GROENE AMSTERDAMMER"
KEIZERSGRACHT 333
AMSTERDAM,
zonaer vermelding van persoonsnamen.
De geschiktste omvang van artikelen
bedraagt ten hoogste 1800 woorden.
Indien de bijdrage voor illustreering
met foto's in aanmerking komt, gelieve
de inzender, zoo mogelijk, de Toto's .
die niet reeds in andere week- ot dag
bladen mogen zijn gereproduceerd -??
tegelijk met het artikel in te zenden
De copy moet in machineschrift zijn
geschreven, terwijl slechts n zijde
van het papier mag zijn gebruikt.
Indien inzenders prijs stellen op terug
zending van ongevraagde bijdragen,
wanneer deze niet worden geplaatst,
dan moet daarvoor porto worden
ingesloten.