GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLADVOOR A'£y "V-jfo. 2571 t ,' r ' * ? yerdofw^ ordelijkheid "C R zijn ernstige woorden gesproken jij de opening ?*?*" van de «eynfiie'Sfrjlkensbondsvei'gqdering. Toen Benesj, de "Esjeenische'minister van b jitenlandsche zaken, MaaBÜag,,aJs j/ooraitter, van-den j^aad van den Volkenbond}-dé'-etfrste zitting van het-groote instru ment, de VölRenboridsvergadering, opende, werd daarmede een-ktderdaad ? -ernstig intermezzo afgeslo ten; een intéffleZzo; dat zijrt oorsprong vond in de mislukking _van_dëbijzondere^Assemblée^welke voor het toetreden van'Duitschland tof Hen Bond was "gearrangeerd. Van Maart dateert injmers>een belang rijke uitschakeling van den j uis'ten en opreehtenVolkenbondsgeest,:een terugval, zoo..men wil, in ieder geval geen vooruitgang, maar stilstand? £sog niê't'sinds den oorlog werd in zóó kort tijdsbestek z.^öv^el van de diplomatieke talenten der-gnrote, politici gevergd, en een merkwaardig groot iörttaj .combinaties op international politiek geöië£;gftY|$^fe,~ Het wasjdan ook niet :a^w^ts>f..tïMig<^iis', dan dat Benesj in zifii openingsrede «$ö$w<>^f&ou wijden aan deze periode, die, na$r?^W$fe*$F|?nzien, nu geheel achter den rug ligt:;OfcliïkH«ik~'P'?*'>hij hierbij vooral de nadruk leggen'fp";lièt;^éii?W^ verricht tot het oplossen van het prèbfèem'-der a^praken op vaste-, los-vaste- en losse, of niet-permanènte zetels in den Vofkenbondsraad, en 'wijzen óp. hét rapport van de studiecommissie, ,dajt door délaatste bijeen komst van den Raad was overgenornen, en dat. aan deze Volkenbondsvergadèririg ter goedkeuring is voorgelegd. Zeker, hiermede zaleen practisch einde zijn gemaakt aan de impasse,.maar niettemin blijft nog te be-, of veroordeelèn het samenstel van redenen, dat tot dit ongelukkig intermezzo -leidde. De verant woordelijkheid schuift men gaarne in de schoenen van anderen, zoo in het leven van 'particulieren, als van staten. Het is dan ook.wel té;*begrijpen, en met het oog op de huidige gebeurtenissen volkomen te billijken, dat de voorlo^pige president de meest ernstige woorden richtte aan.het adres van Spanje, dat, na een oplossing van de zetePquestie te hebben mogelijk gemaakt, door niet langer als eenige mogend heid de ratificatie van het amendement op art. 4 van het Volkenbonds-pakt waarin voorzien wordt in een reglement voor de verkiezing der niet-permanente Raadsleden, en in een billijke rouleering der plaatsen tegen te houden, daarna echter zijn uit treding uit den Bond, die aan hem, Staat van oude beschaving en bijzondere beteekenis, een vasten zetel weigert, aankondigt; maar toch blijft het een feit, dat Spanje niet uit zich zelf een dergelijke houding is gaan aannemen. De politiek van Versailles werkte na! Moge Spanje wellicht nog vatbaar blijken voor de vermaning van Benesj en inderdaad afzien van zijn voornemen, uit den Bond te treden, waarmede Bet, naar Benesj zeide: zijn aandeel zou opgeven in de verantwoordelijkheid, die op alle staten rust, die zich tot een Volkenbond hebbén samengevormd, nie,t minder geldt dan toch ook de conclusie van deze vermaning voor die staten, die in Maart weinig blijk gaven van dit verantwoordelijkheidsgevoel als Bondsleden! Afgescheiden van de vermelding van deze moeilijk heden, welke de Bond in de laatste maanden heeft ondervonden, bevatte de openingsrede slechts een resumévan het werk, dat in het laatste jaar door de organen van den Bond, den Raad en het Secretariaat, is verricht. Het is een goede gewoonte, jaarlijks zulk een overzicht te geven, al is uiteraard de aandacht voor de voorlezing van een dergelijke rede zeer gerirjg. Bij overlezing ontdekt men evenmin veel nieuws. Gelukkig kan ten volle onderschreven worden de meening van Benesj, dat, ondanks alles, door dit werk ten zeerste bevorderd wordt een immer voort schrijdende en betrekkelijk snelle verbetering van de tegenwoordige wereldtoestanden. Inderdaad er wordt enorm veel verricht voor deze verbetering op elk gebied, en ook ten koste van groote opofferingen van alle betrokken staten. Ja zelfs, men kan niet ont kennen, dat hoe verder deze Volkenbonds-arbeid zich uitstrekt, des te grooter verantwoordelijkheid deze zelfde Volkenbond, d.w.z. alle staten, die lid zijn, op zich neemt. Evenzoo op politiek terrein. De consequenties, van het een en van het ander zijn niet gering, en het zou wel eens nuttig zijn, wanneer dit in.de huidige Assemblee, die als het ware een nieuwe periode inluidt, tot uiting kwam. Op Frankrijk en Engeland rust evenzeer een ver antwoordelijkheid als op Spanje. Zij, die in den Volkenbond blijven, zullen hun buitenlandsche politiek steeds meer moeten gaan voeren in den zin, als wordt aangegeven door de Pakte van den Vol kenbond. Bijzondere manifestatie van Volkenbondsrv.RossEfrs, DE_BESTtVARINAS Ml verkrijgbaar aQjffip.Mtonspakje l, gezindheid is totaal overbodig; al blijft ten zeerste' te hopen, dat de groote manifestatie, in den zin van aller wensen naar een definitieve en volledige, zij het' theoretische, regeling van de geschillen tusschen staten en van het ontwapeningsprobleem, zooals die in 1924 tot uiting kwam in de enthousiaste zitting, welke het protocol van Genève opstelde, dat deze nog spoedig moge worden herhaald. Voorhands echter kan men reeds zeer blijde constateeren, dat, naar alle waarschijnlijkheid een nieuwe periode met' deze zevende Assemblee zal worden ingeluid: die van een volkomener Volkenbond, waarin de gewezen doodsvijanden met gelijke rechten naast elkaar. zitting hebben, en waarin zoodoende alle problemen van alle kanten kunnen worden bezien. Groote ver rassingen zullen waarschijnlijk zich niet voordoen, maar stap voor stap zal nu worden voortgegaan en met gelijkmatigen gang zal nu het volle werk voort gang kunnen vinden tot verbetering van de inter nationale verhoudingen, van alle staten, en in de eerste plaats van die van Europa. Het is echter zeer te hopen, dat Duitschland, dat nu nog met vele hartelijke bewoordingen als aan staand lid wordt begroet, ook blijk zal geven vah dien gezuiverden Volkenbondsgeest, zich niét op 'de gei vaarlijke paden van de oijfde' diplomatie zal.begèveru welke in den Volkênbort(J-:ï*h;f!|>nvWmijd«^i^.<i|^f:: den afgrond leiden, e^ïvéfmtm oj^arfgelegeffl'' o^pt-r'-"* blikken het geheel;vah zijn wenset^n naar,y.pren''jfcaiv brengen. Zeker de Volkenbond bestuurt1 nét -SaSr-.'?'.', gebied, daarmede zal de Raad "«'ich' ook-gaarne tiezjg. houden. Maar niet; word* ^tegelijk/ aangeboden ;een verzoek om gelijkstelling van taai, netjgêen onnoeme lijke last zou meebrengen, en'de isch eenige kblonië.n als mandaatgebied te mogen- besturen. Langzaam aan zal de politieke constellatie zich wijzigen zooals:de ontwikkeling dit zal medebrengen. -Reeds zien wJj dit in verschillende opzichten zich voltrekken, maar in den Volkenbond, zoöals elders, trachte men liever niet met eischen te komen, welker inwilliging een te groote opoffering aan de andere zijde zou medebrengen. Wanneer, zooals zeer waarschijnlijk is, Duitschland Vrijdag met bijzondere hartelijkheid en. vleiende redevoeringen wordt ingehaald, zal niemand niét gaarne mede toejuichen de vertegenwoordigers van een groote natie, van welke de welvaart van de wereld voor eert deel afhangt en welke in den Bond der Staten niet gemist kan worden, maar zal ook ieder aan deze zelfde gedelegeerden toewenschen het besef van die verantwoordelijkheid, welke alle leden van den Bond moeten 'bezitten, wi! de samenwerking, niet alleen voor het oqgenblik, maar, als blijvende statenorganisatie, met het oog op het eindelijk te bereiken doel, eene volledige zijn. De zevende Volkenbondsvergadering lijkt onder gunstige auspiciën te zijn begonnen. Genève, 7 Sept, TANGER SPAANSCH? DOOR MAURICE GERZON NU bijna een maand geleden zijn de Spaansche troepen Xauen binnengetrokken, bijna op den voet gevolgd door de Joodsche inwoners dier heilige stad, die bij den overhaasten terugtocht der Span jaarden in 1924 hunne woningen in den steek lieten en zich over de protectoraatszone verdeelden. Toen het eerste enthousiasme over deze bezetting, welke zonder eenigen tegenstand der Riffijnen plaats had, was geluwd en er door de militairen een onder zoek was ingesteld naar de proviandeering der stad gedurende de laatste jaren, bleek alras,'dat de voor ziening van levensmiddelen voor een groot deel van Tanger uit was bezorgd en dat de bevolking, hoewel dikwijls door Abd-el-Krims troepen tot uitlevering, soms ook zonder eenige vergoeding, geprest en steeds gedwongen hooge prijzen te betalen, geen oogenblik werkelijk gebrek heeft geleden. Hiermede is reeds voldoende gekenschetst dat het den Spaanschen legeraanvoerders in geen enkele phase van den Rifoorlog der laatste jaren heeft mogen gelukken de stad Xauen te blokkeeren en de ver binding Tanger-Xauen af te snijden. Maar niet alleen voor de voorziening van levensmiddelen moest deze verbinding in stand worden gehouden, ook wanneer er nieuwe financieele offers vereischt werden zona Abd-el-Krim zijn vertrouwensmannen naar Tanger, waar ze in den regel niet tevergeefs bij de Caids aan klopten. In den winter 1922?23, toen er zich bij de opstandelingen een nijpend tekort aan menschenmateriaal deed gevoelen, werden er zelfs 's nachts op de muren der moskeeën affiches aangeplakt waarin de Mooren tot den heiligen oorlog werden opgeroepen. De politie heeft deze handlangers der rebellen nooit kunnen vinden, allen ijverigen nasporingen ten spijt. Zoo is Tanger 'steeds een broeinest geweest waaruit voor de Spaansche legermacht weinig verkwikkelijks voortsproot en wanneer Primo de Rivera het ijzer tracht te smeden wanneer het heet is door direct bij de verwezenlijking der pacificatie van Marokko, inge luid door de verbanning van Abd-el-Krim en de be zetting van Xauen, het lang begeerde Tanger voor Spanje op te eischen, dan is dit van een dictator die nog steeds naar dt gunst van het volk moet dingen 'TI.Sm ! C;;^ "/ESVrSDvT DE DIRECTIE THEFiNTM (de methode-Couédié'hij op de'rnassa experimenteer, door aanhoudend van den volkswil die mij aan hè: hoofd 'van -deïi staat stelde" te spreken, sthijnt tod niet zijn Onbeperkt vertrouwen te bezitten1) een alles zins begrijpelijke manoeuvre. In een breedvoerig betoog aan de vertegenwoor ?,digers. van de pers heeft hij de redenen uiteengeze waarom ."ipanger niet langer onder international controle;<ïient te-staan, enwaarom slechts de inlijvin; '.< -yin -Tenger. ..bij het. Spaansche protectoraat waai.-V'.rbotfljfeMSrou kunnen frieden-vöqr Sen duurzamen vred * itj%$(a'fokko. En om zijn arg'utnenteering' nog mee ;,;krMht bij te zetten heeft hij, yf herinnering gebract 'daPde guerilla-oorlog aan vèr'tigduizend'zonen va ? h%t Moederland het leven heef t gekost. '?, ; i Veertigduizend krijgers is/cmge>veer juis| het totaa waarover Abd-el-Krim héft a'§unnen beschikken 'Ware het niet dat de Rifkarjyl in zijn overmoed even eens de Franschen getart had, dan zou de oorlog ir l' Marokko'nu nog steeds in" vollen gang zijn geweest, N» echter is zijn lot beslist. E^n volgeling van hem . betwist het leiderschap der opstandelingen aan een neef van den rooverhoofdman Raisuli, maar geen van beiden beschikt over voldoende prestige, en prestige onder de Riffijnen te veroveren is een kwestie van geld of_zou het gevolg van een tegenslag der Span jaarden kunnen zijn. De Spaansche dictator beroept zich, geheel naar het voorbeeld van Clémenceau in zijn open brief aan Coolidge, op zijn leger gesneuvelden; maar geeft deze (in haar vorm minder sympathieke) argumentatie niet juist alle reden tot nadenken? Immers, zou er geen groote kans. bestaan, wanneer Tanger inderdaad toegevoegd zou worden aan de' Spaansche zone, dat er zich weer nieuwe benden opstandigen groepeerden en de gebeurtenissen der laatste tien jaren zich, zij het dan ook gedeeltelijk op ander terrein, herhaalden? Wij herinneren in dit verband aan de zoo betrekke lijke veiligheid die zelfs in periodes van ,.,absolute rust over het geheele front" buiten een kring met een straal van circa 5 kilometer.om Tetuan en zelfs om Melilla heerschte; aan de autoverbinding tusschen Tanger en Larache, waarbij, ook in tijden dat er geen vuiltje aan de lucht was, de reiziger in zijn eigen be lang gewaarschuwd werd voor donker binnen te zijn, aangezien slechts tot 's avonds zeven uur voor de .veiligheid der wegen werd ingestaan. Hoewel Engeland uit begrijpelijke overwegingen Tanger liever onder Spaansch beheer dan in Fransche handen ziet, zal het toch in geen geval in de Spaansche eischen, zooals zij door Primo geformuleerd zijn,. toestemmen, terwijl Frankrijk er zich zond>er eenigen twijfel sterk tegen zal verzetten. Evenmin als bij de zetelkwestie te Genève zal het Primo de Rivera gelukken met Tanger la uweren te oogsten en zijn toch reeds wankel prestige zal, na de verwachtingen die hij bij het Spaanscru? volk ten opzichte van'de protectoraatszone verwekt heeft \door zijn voorbarige uitlatingen tegenover de pers, op'nit-u.v, een geduchten stoot krijgen. Het ware onder de gegeven omstandigheden trou wens voor Spanje niet te wetischen dat haar voogdij zich tot Tanger uitbreidde; dit zou als onmiddellijk gevolg toch een vergrooting van het Afv'kaanschetroepencontingent met zich brengen, wat wee'' nieuwe financieele lasten voor het moederland zou betcekenen. Bovendien biedt de dictatorale regeering nog geen voldoende waarborgen voor een blijvende rust binnen eigen grenzen. Zoowel met het oog op den broozen vredestoestand \ in Marokko als ter wille van Spanje zelf, w;ire het te hopen dat aan de dictatoriale verlangens van den markies van Estella niet zal worden voldaan. Kon. Meubeltransport-Maatscfappij DE GRUYTER & £o. GXS «r^s BVB DEN HAAG *> t*0 ^ AMSTERDAM ~ AR^7HEM Internationale Transforten