* *.** i - vr j? * Amsterdammer voor Nederland ;. W. A.. U R BAN MlTOSTALLING Frankenslag. 12 Handel in auto's en toebehooren T E L. & P » O--N - - 5 0. <Ü> 4< * SCBEVËNJNöEW ONDER HOOFDREDACTIE VAN G. W. KERNRAMP Redacteuren! H. BRUGMANS EN TOP VAN RHIJN-NAEFF Secretaris der Redactie: C. F. VAN DAM KEIZERSGRACHT 333 Uitig.: N.V. DE GROENE AMSTERDAMMER AMSTERDAM TOE AND HEEL OPGERICHT IN 1877 No. 2575 ZATERDAG 9 OCTOBER 1926 DE SAMENKOMST TE L I V O R N O VAN de geheime diplomatie zijn wij nog niet af, en wij zullen er ook niet af raken, omdat het altijd noodig zal blijken, sommige vertrouwelijke besprekingen niet terstond aan de groote klok te hangen. Ook al wordt er bij een samenkomst tusschen diplo maten geen enkel plan gesmeed, dat een onvriende lijke of vijandige bedoeling tegen eenbepaalde mo gendheid inhoudt, ook al worden er alleen afspraken gemaakt, die niet het eigenbelang van enkele volken, maar de bevestiging van den wereldvrede beoogen, dan nog kan een voorbarige bekendmaking ervan ongewenscht zijn, omdat die de verwezenlijking van het goede voornemen zou kunnen belemmeren. Maar wanneer men van geheime diplomatie spreekt, denkt men meestal aan iets anders dan aan het voorloopig nog verborgen houden van onderhandelingen, die over eenigen tijd openbaar zullen worden gemaakt n waarover geen van hen, die ze gevoerd heeft, zich dan zal behoeven te schamen. Bij die woorden denkt men aan de geheime ver dragen tusschen regeeringen, waardoor zij aan de volken, die er niets van wisten, in bepaalde gevallen ae verplichting oplegden tot het voeren van oorlog. En het behoefden nog niet eens geheime verdragen te wezen; vóór den wereldoorlog had Engeland zich door geen enkel verdrag verbonden om aan Frankrijk hulp te verleenen indien het met Duitschland in oorlog geraakte; formeel had de Engelsche regeering de vrijheid behouden om onzijdig te blijven; door Verschillende diplomatieke en militaire afspraken was echter aan Frankrijk zooveel reden gegeven om op Engeland's steun te rekenen, dat, volgens de meening van Sir Edward Qrey, Engeland's eer zou zijn bevlekt wanneer het zich aan zijn moreelen plicht had ont' trokken" een plicht, die bovendien samenviel met wat Engeland's belang eischte. Het is deze soort van geheime diplomatie, waarvan, naar men hoopt, de Volkenbond de wereld zal be vrijden. Het goed vertrouwen in de gezindheid van de ' regeeringen der groote mogendheden om deze hoop te verwezenlijken wordt echter geschaad, wanneer zij nog altijd sommige practijken van de oude diplo matie blijven volgen en den menschen zand in de oogen strooien. Toen Chamberlain te Livorno een onderhoud had gehad met Mussolini, werd er in de Engelsche bladen, die geacht worden de meening .van de regeering tot uiting te brengen, verkondigd, dat deze ontmoeting alle politiek belang miste. Chamberlain zelf gaf daarna te kennen, dat hij toch niet alleen met Mussolini had gesproken over koetjes en kalfjes, maar dat de politiek er ook bij te pas was gekomen, niet erg, maar een beetje. Na zijn terugkeer in Londen werd hij nog wat mededeelzamer en verklaarde, dat zijn ontmoeting met Mussolini wel in de eerste plaats een vriendschap pelijke bijeenkomst was geweest, maar in de tweede plaats toch ook een bijeenkomst van ministers van buitenlandsche zaken, waarbij was gesproken over aangelegenheden, die Oroot-Brittanniëen Italiëge zamenlijk betroffen, en vervolgens ook over vraag stukken, die een wijder strekking hadden en de Europeesche politiek raakten. Zulke praktijken nu: eerst de officieuze ontkenn ng van eenig politiek belang der samenkomst, dan het schoorvoetend toegeven, ten slotte het openlijk er voor uitkomen, dat er wel degelijk 'óver politiek was gehandeld het zijn zulke practijken, die achter docht verwekken en voet geven aan de meening, dat de ontmoeting te Livorno het daglicht niet kan verdragen. Een meening, die zeker niet uit de wereld wordt geholpen door Chamberlain's verklaring, dat Musso lini en hij het over alle gewichtige punten eens bleken te zijn, en dat de politiek van Engeland en Italiëge richt is op de handhaving van den vrede en op het zoo hoog noodig economisch herstel omdat zulke gemeenplaaten op niemand meer indruk maken. Voor het vermoeden, dat er te Livorno meer bekok stoofd is dan Chamberlain heeft willen opdisschen, bestond ook wel eenige reden. In de eerste plaats: Thoiry, de samenkomst van Briand en Stresemann, de toenadering tusschen Duitschland en Frankrijk. Het zou niet zoo vreemd zijn, wanneer Engeland en Italië, die sinds geruimen tijd met elkaar op goeden voet staan, die in de politiek tegenover Turkije n lijn hebben getrokken, die het met elkaar eens zijn geworden over de pénétration pacifique" van Abessynië, de behoefte hadden gevoeld, hun compagnon schap nog nauwer te maken, nu er een kartel wordt voorbereidt tusschen de twee groote firma's in West en Midden-Europa, die elkaar tot dusverre zulk een vinnige concurrentie aandeden. Vooral van Mussolinie zou het te begrijpen zijn, wanneer hij nóg dichter aansluiting had gezocht bij Engeland de eenige groote mogendheid, met wie hij op voet van vriendschap verkeert. Het fascisme wekt ook in Engeland geen bewondering, en Cham berlain heeft het dan ook wenschelijk geacht, het grapje te verkoopen, dat hij zich tegenover Mussolini niet op handslag verbonden had, het fascisme naar Enge land te importeeren; maar het voorbeeld van de Russisch-Fransche alliantie in de jaren, die aan den wereldoorlog voorafgingen, leert dat twee Staten in de buitenlandsche politiek kunnen samengaan, ook al verschillen zij als dag en nacht in de binnenlandsche politiek. Wat Italiëen Engeland tezamen brengt, is het gemeenschappelijk belang om het overwicht van Frankrijk in de Middellandsche Zee te doen vermin deren. De snorkende beloften van het herstel van de be teekenis, die Italiëin de oudheid had, kunnen door Mussolini alleen worden ingelost ten koste van Frankrijk en van sommige Balkan-Staten, die hij daardoor nog meer in het zog van de Fransche politiek heeft gedreven. Hij heeft bovendien in Frankrijk gevoeligheid gewekt door den dreigenden toon, dien hij, na den jongsten aanslag tegen zijn leven, aansloeg, toen hij aan de Fransche regeering verweet, dat zij in haar gebied Italiaansche uitgewekenen duldt, die com plotten smeden tegen hem en zijne dictatuur. Zooals hij vroeger de Duitschers tegen zich heeft ingenomen door zijn hooghartige bejegening van hunne kritiek op de maatregelen, die Italiëtegen de Duitschers in Zuid-Tirol heeft genomen, en door zijn snoeven dat hij, zoo noodig, de Italiaansche vlag naar gene zijde van den Brenner zou dragen-. Om al zulke redenen zou het geen wonder zijn. DE GROENE AMSTERDAMMER Prijs per jaargang ? 10.?bij vooruitbetaling Per No. 25 Cent. Advertent.ën f 0.75 per regel INHOUD: i. Prof. Dr. O. W. Kernkamp, De samenkomst ie Livorno 2. Ickdien, Opperbevel en Regeering. 3. Dr. Jan Romein, Een wending in de intern. politiek Joh. Braakensiek, De heer Daymaer van Twist en het gearmd fietsen. 4. Dr. B. Raptschinsky, Stalin en de oppositie Dr. A. J. de Jong, Een merkwaardig boek. 5. Prof. Dr. H. Brugmans, De reformatie in Frank rijk?L. J. Jordaan, Het nieuwe gebouw d. N.H.M. 6. Annie Salomons, Bijkomstigheden. 7. Dr. Jac. P Thijsse, Uit de Natuur Corn. Veth. Onze Evendieren. 9. Red. Elis. M. Rogge, Voor Vrouwen. 11. Top Naeff, Dram. Kroniek Jan Voskuii, Toegepaste Kunsi. 13. H. Scholte, Comoedia. Carry van Bruggen, Grepen Constant van Wessem, Muziek. 15. Paul Sabel, Financiën?H. Verstijnen, Dierstudie. 16. Charivarius, Geschiedenis des Vaderlands ? Willem van Doorn, Nieuwe Engelsche boeken. 17. Barbarossa, Uit den Gemeenteraad, met teeken. door B. van Vlijmen. 18. Charivarius, Charivaria Cel 2, Telefoontje ? J. G, Sinia, In het Sumatraansch oerwoud H. Veersema, Ind. Glimwormpjes. 19. Uit het Kladschrift van Jantje Andreas Latzko, De laatste roman van Marie Antoinette. 20. Joh. L., Mijn Film Richard Heuckeroth, Radio. Bijvoegsel: Joh. Braakensiek, Chamberlain over zijn onderhoud met Mussolini. wanneer op de samenkomst te Livorno dingen waren verhandeld, die voor Frankrijk en Duitschland liever verborgen werden gehouden. Het blijft echter eveneens mogelijk, dat er geen kwaad schuilt achter Livorno; dat Chamberlain du onderhoud heeft gezocht, om Mussolini 11 beduiden, dat hij in de buitenlandsche politiek een toontje lager moet zingen; dat de Engelsche minister zijn collega heeft vermaand om de elementen van onrust in de Europeesche politiek niet steeds te vermeerderen;, en dat hij, als pleister op de wonde die hij moest toe brengen, aan Mussolini zijne voorspraak heeft beloofd om van Frankrijk gedaan te krijgen, dat het zich niet zal verzetten tegen het deelnemen van Italiëaan de besprekingen over Tandzjer. Op zulk een wijze wordt in sommige Engelsche bladen de beteekenis van Livorno reeds uitgelegd; het is volstrekt niet uitgesloten, en in elk geval te hopen, dat zij het bij het rechte eind hebben; wan trouwen levert niet altijd den sleutel voor het geheim schrift der diplomatie. Maar laat men dan ook geen reden tot booze ver moedens geven door eerst in drie tempo's tot de erkentenis te komen, dat Chamberlain en Mussolini over andere dingen hebben gesproken dan over het mooie weer. KERNKAMP