<No. 2575 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 'UI T H E T KL A D S. C H K I F T VAN JAN DE LAATSTE ROMAN VAN MARIE ANTOINETTE DOOR ANDREAS LATZKO "M OO geen zesentwintig jaar oud was de advocaat ?'?^ Antoine Pierre Marie Barnave, toen zijn ge boortestad Qrenoble hem afvaardigde naar de Nationale Vergadering, met de taak om de belangen ! van den derden stand te verdedigen. Hoewel tot den gewonen ,,burgerstand" behoorend, had hij als zoon van een rijk koopman een voortreffelijke opvoeding genoten, was hij er op gebrand, op den voorgrond te komen, daartoe geprikkeld door den vernederenden hoogmoed der aristocraten, die hij, jong, mooi, rijk en begaafd, niet langer boven zich dulden wilde. Zijn heel speciale vijandschap echter gold de koningin,, de Oostenrijksche", die, door heel Frank rijk met jubelend vertrouwen ingehaald, ondankbaar samenzwoer met de vijanden der natie, en de nauwe lijks geboren vrijheid trachtte te smoren in het bloed van haar eigen volk. Haar bekende liefdesromans deerden hem weinig; zijn jeugd kon het de schoone vrouw niet ten kwade duiden, dat zij niet gevoelloos gebleven was aan de zijde van den koning, dien alleen de jacht en een goeie tafel aantrok. Al zou ze zelfs bij den broeder van haar man, den graaf van Artois, troost gezocht hebben, zooals gemonkeld werd, een echtgenoot die haar eerst volle tien jaar na de bruiloft werkelijk tot zijn vrouw gemaakt had, was zij reken schap noch trouw schuldig. Slechts n enkele verovering was er die in de oogen van Barnaves onvergeeflijk scheen; de fatterige hertog van Langun, de flirtende Zweedsche graaf Persen, beiden waren hovelingen zonder ruggegraat en zonder hersens, waard om speelbal te zijn van de grillen eener vlinderachtige koningin. Maar zij had zich ook aan den reus gewaagd, aan den afgod der jonge revolutie, den graaf van Mirabeau, en het waterige blauw van haar onoprechte oogen had het heilige vuur in het hart van den grooten man verstikt en zijn geweldig redenaarstalent verminkt tot een verlegen, vaak zelfs gelogen gestamel. Hij was dood, de graaf van Mirabeau; gevangen in de netten van de intrigeerende koningin zou de trotsche vaandeldrager der vrijheid misschien als ont maskerd verrader door de menigte gesteenigd zijn, had niet een onbekende hand met een druppel vergift te rechter tijd paal en perk gesteld aan zijn ommekeer. Niemand voelde zich meer geroepen onr hem te wreken dan Barnave, die in jeugdige zelfoverschatting zich voor den opvolger hield van den verstomden dondergod, daar zijn gemakkelijke welbespraaktheid en daarbij zijn mooie gezicht en de vrijmoedige blik zijner oogen hem alle harten deed winnen, en de tribunebezoekers elkaar aandachtig den naam Bar nave!" toefluisterden, evenals vroeger den naam Mirabeau. Misschien wist hij het innerlijk toch, hoe geweldig de afgestorvene hem zou overschaduwen, zoodat juist deze stekelige doorn hem dreef om steeds beleedigender te worden tegenover'Marie Antoinette? Misschien koketteerde hij onbewust in de hoop, dat de hoogmoedige, in het nauw gebracht door zijn aan.vallen, ook den burgerlijken advocaat zou blootstellen aan dezelfde verleidingen die Mirabeau in het verderf hadden gestort? Ieder kende immers het romantische verloop van Mirabeau's verdwazing ! Evenals men kardinaal Rohan voor den gek gehouden had, was ook de groote man 's nachts naar een verborgen hoekje van de Tuillerieën gelokt, alleen werd de ge vaarlijke tegenstander werkelijk opgewacht door Marie Antoinette en niet door een betaalde vrouw, in de kleeren der kpnjngin gestoken, zooals de ander. O, ze was sluw, de Oostenrijksche, ze wist precies hoe men mannen vangen moest! Waar zij hem met tranen op de wangen en bevende stem bezwoer, een ridderlijk beschermer van zijne koningin te worden hoe had daar de ijdelheid van Mirabeau weerstand kunnen bieden? De heerscheres op den troon prikkelde met haar hoogmoed tot den aanval maar de koningin op het steenen tuinbankje, onder den stralenden sterrenhemel, niets dan een beangste vrouw, die als vrouw en moeder om raad en steun vroeg, en ook als vrouw, niet als koningin, beiooning toezegde.... natuurlijk had de altijd ontvlambare Mirabeau zijn lippen met een heete gelofte op de aangeboden blanke hand gedrukt ! De jeugdige Barnave echter hield zich voor ge pantserd, evenals Siegfried, door de beschuttende laag van zijn plebejers-trots tegen zulke verleiding bestand, tot de Nationale Vergadering hem de gelegenheid opdrong om de proef te doorstaan. De beide meest verbitterde tegenstanders van Marie Antoinette: Barnave en Pétion werden uitgestuurd om de voortvluchtige koninklijke familie van Varennes terug te brengen naar Parijs. Wat een eindelooze reis !.... Niet meer in vluggen draf, met telkens frissche paarden, zooals op de hoopvolle vaart, de vrijheid tegemoet, maar heel langzaam, omringd door het mee marcheerende escorte, hobbelde de kolossale kales door de middaghitte van den zomerdag, van dorp tot dorp, achtervolgd door woede-gebrul, gebalde vuisten, geslingerde knuppels, wild open gescheurde muilen achter de haag van bajonetten die ook niet blonken ter bescherming van de reizigers, maar als bedreiging van de ruiters. Daarbinnen in het rijtuig was het benauwd, toen de beide advo caten zonder respect naast en tusschen de leden der koninklijke familie plaats genomen hadden; de hitte was ondraaglijk, de koning sliep en at, sliep en at, Marie Antoinette zat stroef in haar hoek ge doken, tegenover Barnave, die bespeurde hoe af en toe een traan blonk achter den dichten sluier. Het scherpe oog der koningjn echter bespeurde meer, zag een blos van toorn 4in het mooie jonge gezicht van haar overbuurman, zijn verontwaardiging over het plompe gedrag van den collega, die opzettelijk zooveel mogelijk plaats innam in het rijtuig, die langs de gezichten der koninklijke familie neen, kersenpitten uit het raam spuwde, en den vroolijk zich roerenden kroonprins zoo ruw in de blonde lokken greep, dat de koningin verontwaardigd tegen die plompe familiariteit protesteerde. Marie Antoi nette wist precies dat de jonge man met het sympa thieke open gezicht in het parlement niet minder heftig tegen haar te keer gegaan was dan zijn ruwe collega. Maar als het zeker van moed getuigde de machtigen niet te ontzien, het ongeluk te hoonen was slechts laf en erbarmelijk en de met moeite beheerschte verontwaardiging van Barnave verried dat hij, niet tegenstaande zijn gewonen burgerlijken naam als een edelman dacht. Ook de kleine kroonprins voelde zich met dat zekere instinct dat kinderen eigen is, aangetrokken tot moeder's vriendelijken overbuurman, klom op de knieën van Barnave, speelde met zijn knoopen.... en toen de avondschemering viel, had Marie Antoi nette haar sluier allang teruggeslagen en wisselde van tijd tot tijd vriendelijke woorden met haar jongen vijand. En toen viel de nacht in. Over den landweg die als een groen lint lag in den maneschijn, kroop langzaam de zwarte schaduw voort van den wagen.de zware tred der nationale garde slofte gelijkmatig door de stilte; daarbinnen in den wagen snorkten de koning en Pétion om het hardst, ook de kinderen sliepen, alleen Marie Antoinette en haar overbuurman zaten wakker aan het portierraam en staarden naar buiten in den lichten sterrenacht. Niemand kan weten of zij elkaar iets te zeggen hadden. Maar was de aanblik niet \ ongelukkige vrouw, die elke wentelin nader bracht tot de gevangenis; wai wisseling van gedachten; het ove; blikken niet voldoende?.... Precie ruchtig voorbeeld bezweek ook B betoovering der behuilde oogen, die gezicht doorwoelden en toen 's m de voorsteden van Parijs naderde, ningin al zoo vast op de bereidwill taaien tegenstander, dat zij Barn; sprekend verzocht, de drie adellijke lakeien verkleed op den bok waren beschermen tegen de brutaliteiten v; gepeupel. Barnave echter gaf niet da Zijn gezicht versomberde, met h; monsterden zijn oogen de gegalor onderzoekend, of niet misschien ook graaf Persen zich onder de drie m die zij in zijn bescherming aanbeval mocht zij reeds op hem bouwen, ze reeds onder haar bekoring, dat jaloi vlamde, en de koningin met een fijt namen noemde der drie heeren, alsi reeds het recht gegeven had om jaloe: De drie adellijken kon hij echter to de Koningin had den drempel der Tui lijks overschreden, of de drie werden bok gesleurd en door de woedende handeld en getrapt. Maar tot haar eigi mocht Marie Antoinette onbeper beschikken, hij leidde in heimelijk bezo houding van het hof precies als sloop ook bij nacht heimelijk h en toen de koningin hem eens aan het kroonprins bracht, mompelde hij, Arme kleine !" en een traan viel uit gezicht van het kind en deed het ontv Toen nu geen raad meer helpen, g arm meer beschermen kon, keerde hij toe, trok zich in zijn geboortestad t droefgeestig door de bosschen om schreeuwde, ongeveer zooals Midas, zi de wildernis, toen de koninklijke far werd gezet in de Temple Slechts sterven mocht hij nog voor het dan ook eerst na haar dood. Want di die hij in haastig gekrabbelde brieven laten binnensmokkelen, lagen welbe' geheime laadje van Lodewijk XVI en verraad" aan het licht, toen alle pap gevangen vorst voor de Conventie ge b Onder strenge bewaking bracht men Parijs, zooals hij het eens de koninklijk gedaan, en het gejoel der menigte sloeg zijn kerkerraam, toen daar beneden, n handen op een armzalige kar de koningit die hij zelf teruggehaald en aan haar overgeleverd had. Slechts n pijnit ing bleef hem bt berouw duurde in di uitzonderingsgev. Weinige weken lat ' gold het trion van het gepeupel h. ..i zelf en zijn hool^ v.d uuuer denzelfden bijl. VANNELLE'STABAK KWAÜITEIT ALOM VERKRIJGBAAR