Historisch Archief 1877-1940
__ stewfcrramcr
vóór Nederland
AUTOSTALLING Frankenslag 12
Handel in atrto's en toebehooren
TELEFOON - 5 O 4 9
SCHEVENINGEN
ONDER HOOFDREDACTIE VAN G. w. KERNRAMP
Redacteur»! H. BRUGMANS EN TOP VAN RHIJN-NAEFF
Secretaris der Redactie: C. F. VAN DAM KEIZERSGRACHT 333
Uitg.: N. V. DE GROENE AMSTERDAMMER AMSTERDAM
TOE AND HE C L
Socïts
OPGERICHT IN 1877
No. 2576
ZATERDAG 16 OCTOBER 1926
AAN J O H A N
BRAAKENSIEK
X ^fEERTIO jaren politiek teekenaar hoeveel
V chevrons zouden dat Wet op je mouw zijn,
Braakensiek, wanneer de Groene zulk een
onderscheidingsteeken voor langdurige» en trouwen dienst
verleende? r' '
Veertig jaren en nooit gemankeerd; behalve dan
5n die eene week, je weet wel, toen er heel geldige
redenen van Verhindering voor je bestonden, en be
halve dan in deze week, nu je op verzoek van redactie
en uitgevers vacarttie hebt genomen, omdat wij dit
nummer van de Groene aan jou hebben willen wijden.
En zoo heeft dan ditmaal je collega Jordaart de
groote plaat geteekend, en laat hij de Nederlandsche
Maagd bij je neerstrijken, om op je jubileum nog eens
op te halen van alles, wat jelui samen hebt beleefd
sinds den dag, toen je voor het eerst een politieke
prent teekende.
Van den top van de pyramiden keken veertig eeuwen
op de soldaten van Napoleon neer. Met Napoleon
kan je niet concurreeren; tot eeuwen kan je het niet
brengen; maar' als jij de jaargangen van de Groene
opstapelt, waaraan je hebt meegewerkt, zie je toch
tegen een berg van veertig jaar aan; als jij alles
de revue nog eens laat passeeren, wat kostelijke
onderwerpen voor jou teekenstift heeft opgeleverd,
kan je teruggaan tot personen en toestanden, die
«en groot deel van het geslacht van nu, alleen bij
hooren zeggen kent.
In de laatste vijftien jaien van de vorige eeuw
en dat is de tijd, waarin jou reputatie als politiek
teekenaar gevestigd werd was er in de
binnenJandsche politiek, en met name ook in de stedelijke
politiek van'Airsterdam, heel wat leven in de brou
werij, meei dan tegenwoordig.
Het was de tijd, toen het monster-verbond",
zooals de onvervalschte liberalen het noemden, het
regeeringskasteel veroverde en we het eerste coalitie
ministerie kregen; toen de sociaaldemocratie en het
radicalisme in opkomst waren en het op politieke
vergaderingen soms zoo rumoerig kon toegaan; toen
het indienen van de kieswet-Tak het heele land in
beroering bracht en ons volk splitste in Takkianen
en anti-Takkianen: namen, zoo algemeen bekend,
zelfs bij de schooljeugd, dat op het Utrechtsen gym
nasium een heele klasse in den lach schoot, toen een
jongen den stam van een Grieksch werkwoord moest
noemen, die anti-tak bleek te heeten.
En het waren in Amsterdam de jaren, toen de
radicale kiesvereeniging Amsterdam storm liep op
?de oud-liberale veste, en Gerritsen en Treub straks
-wethouder werden en een begin maakten met de ge
meentelijke exploitatie van allerlei bedrijven, die
tot dusverre aan particuliere maatschappijen waren
overgelaten.
Er was toen Werk aan den winkel: ook voor jou,
Braakensiek. Wat een kerels Waren er toen ! Ze onder
scheidden zich van elkaar niet alleen door hun poli
tieke meeningen, maar ook door hunne persoonlijk
heid. Er zat ras in. Wat een pracht-koppen waren
het niet: Schaepman en Kuyper, Domela
Nieuwenhuis en Van Houten; hoe vaak heb je den nerveuzen
artistieken kop van van Tienhoven geteekend, en de
stoere, uiterlijk onbewogen regenten-figuur van
?burgemeester Vening Meinesz; wat heb je dikwijls
gesojd met Pierson, die zoo aan Pickwick deed denken
en zich zoo bij uitstek leende voor de rol van St.
Nicoraas! Treub was altijd een lastig heer, ook voor
wie hem moest teekenen; maar hij kwam jelui te
hulp .met zijn onsterfelijke, zwierig gestrikte blauwe
das met witte stippels.
Alleen bij windstilte in de binnenlandsche politiek
kwam in de jaren, die ik daareven bedoelde, de
buitenlandsche politiekjn aanmerking voor je plaat;
daar stelden de menschen toen ook zooveel belang
nog niet in; rst de Wereldoorlog Heeft daar een
radicale verandering in gebracht.
Maar, al lang vóór dien tijd toch heb jij, zoodra
er in of buiten Europa dingen voorvielen, die gerucht
maakten in de wereld, door je platen in de Groene
aanschouwelijk onderwijs gegeven in histoire con
temporaine; voor schoolmeester was je niet bepaald
In de wieg gelegd, en toch heb jij, meer dan iemand
anders, aan breede kringen van ons volk eenig begrip
bijgebracht van de buitenlandsche politiek in onzen
tijd.
Op dit terrein ben je eerst recht op dreef gekomen,
toen het begon te rommelen in Zuid-Afrika, toen
Jameson, door zijn raid, de Boeren had gewaarschuwd
voor het lot, dat hun boven het hoofd hing. In de
jaren van den Boeren-oorlog, toen het nationaal
x instinct bij ons volk zich zoo prachtig deed gelden
heb jij, Braakensiek, je voor altijd een eerezuil gesticht
door je prachtige plate.n, door de wijze Waarop jij,
als kunstenaar, uitdrukking hebt gegeven aan wat
ons geheele volk toen voelde.
Ook tijdens den wereldoorlog heb je dat dikwijls
gedaan; er waren ook toen momenten, waarop aan
alle pro-Entente of pro-Centralen gevoelens het
zwijgen werd opgelegd en we ons alleen bewust waren
van ons aller saamhoorigheid als Nederlanders; ook
toen heb je geuit wat er in de volksziel omging.
Maar de gemoederen waren dikwijls zóó verdeeld, dat
je ook wel eens aanstoot zult hebben gegeven.
Er zullen er wel zijn, die je verwijten dat je, over
het algemeen, te weinig aanstoot geeft. Zulke men
schen stellen aan een politiek teekenaar den eisch,
dat hij hartstochtelijk, dat hij fel, dat hij bewust
eenzijdig is.
Maar jou kracht, en de reden van je populariteit
ligt juist hierin, dat je die eigenschappen mist. Niet
met Wreeden spot of bitteren hoon, maar met
gemoedelijken humor bejegen jij de personen en gebeur
tenissen, waarop je je kijkglas richt; je hebt vooral
oog voor den dwazen kant van de dingen; je dwingt
je publiek een glimlach af, ook het publiek van je
slachtoffers"; zij blijven geen rancune tegen je
koesteren.
Dit zal je ook gebleken zijn, toen je in de courant
de namen laast van hen, die zich hebben vereenigd
tot een comitéom je op dezen gedenkwaardigen dag
te huldigen; daar is menigeen bij, dien je wel eens
flink te pakken hebt genomen; maar ze dragen je
geen kwaad hart erom toe; ze denken misschien, net
als Tijl Uilenspiegel: hij heeft ons vaak in het zon
netje gezet, maar wij hebben het er ook wel eens naar
gemaakt". En wat zullen ze je missen, Braakensiek,
als je moge het oogenblik nog ver verwijderd
zijn
je teekenstift eenmaal moet neerleggen.
hebt gekregen naar aanleiding van een van je platen;
nog niet zoo lang geleden heeft een onzer beroemdste
schilderessen je haar compliment gemaakt over den
prachtigen kop van een Abessyniër, dien je op de
plaat bij het nummer van 7 Aug. 1.1. hebt geteekend.
Maar de meeste menschen hebben nu eenmaal een
aanleiding noodig om eens uit den hoek te schieten;
als je straks kennis neemt van den inhoud van dit
feestnummer, zal je daarin van een collega in engeren
zin een artikeltje vinden, dat n jou n hem eert.
Het zijn er velen, die je vandaag een bewijs van
hunne sympathie zullen geven; het zijn er nog veel
meer, die jou kennen en eeren, ook al spreken zij
dat heden niet uitdrukkelijk uit: de duizenden, die,
op weg naar kantoor of fabriek of werkplaats, altijd
even stil blijven staan voor het winkelraam, waar
de laatste plaat van Braakensiek tegen de ruit hangt.
Namens redactie en uitgevers van de Groene betuig
ik je den eerbied, dien wij voor je talent koesteren
en de vriendschappelijke gezindheid, die wij voor
je gevoelen; nog vele jaren, Braak!
Onze dank aan allen, die door hunne bijdrage voor
dit nummer ertoe hebben medegewerkt om Braaken
siek te huldigen.
KERNKAMP
Wat mij in het bijzonder verheugt, en wat ook jou,
dunkt mij, aangenaam zal zijn, is de hulde, die in dit
nummer ook door kunstbroeders wordt gebracht.
Het is je wel meer gebeurd, Braakensiek, dat je van
n hunner een spontane uiting van bewondering
OPRUIMING
HOOFDMAGAZIJN
OEN HAAG
AMEUBLEMENTEN
LOSSE MEUBELEN
BELANGRIJK
VERMINDERDE
P R IJ Z E N
BEGIN
MAANDAG A. S.
DER
ZOMEN