De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1926 16 oktober pagina 1

16 oktober 1926 – pagina 1

Dit is een ingescande tekst.

__ stewfcrramcr vóór Nederland AUTOSTALLING Frankenslag 12 Handel in atrto's en toebehooren TELEFOON - 5 O 4 9 SCHEVENINGEN ONDER HOOFDREDACTIE VAN G. w. KERNRAMP Redacteur»! H. BRUGMANS EN TOP VAN RHIJN-NAEFF Secretaris der Redactie: C. F. VAN DAM KEIZERSGRACHT 333 Uitg.: N. V. DE GROENE AMSTERDAMMER AMSTERDAM TOE AND HE C L Socïts OPGERICHT IN 1877 No. 2576 ZATERDAG 16 OCTOBER 1926 AAN J O H A N BRAAKENSIEK X ^fEERTIO jaren politiek teekenaar hoeveel V chevrons zouden dat Wet op je mouw zijn, Braakensiek, wanneer de Groene zulk een onderscheidingsteeken voor langdurige» en trouwen dienst verleende? r' ' Veertig jaren en nooit gemankeerd; behalve dan 5n die eene week, je weet wel, toen er heel geldige redenen van Verhindering voor je bestonden, en be halve dan in deze week, nu je op verzoek van redactie en uitgevers vacarttie hebt genomen, omdat wij dit nummer van de Groene aan jou hebben willen wijden. En zoo heeft dan ditmaal je collega Jordaart de groote plaat geteekend, en laat hij de Nederlandsche Maagd bij je neerstrijken, om op je jubileum nog eens op te halen van alles, wat jelui samen hebt beleefd sinds den dag, toen je voor het eerst een politieke prent teekende. Van den top van de pyramiden keken veertig eeuwen op de soldaten van Napoleon neer. Met Napoleon kan je niet concurreeren; tot eeuwen kan je het niet brengen; maar' als jij de jaargangen van de Groene opstapelt, waaraan je hebt meegewerkt, zie je toch tegen een berg van veertig jaar aan; als jij alles de revue nog eens laat passeeren, wat kostelijke onderwerpen voor jou teekenstift heeft opgeleverd, kan je teruggaan tot personen en toestanden, die «en groot deel van het geslacht van nu, alleen bij hooren zeggen kent. In de laatste vijftien jaien van de vorige eeuw en dat is de tijd, waarin jou reputatie als politiek teekenaar gevestigd werd was er in de binnenJandsche politiek, en met name ook in de stedelijke politiek van'Airsterdam, heel wat leven in de brou werij, meei dan tegenwoordig. Het was de tijd, toen het monster-verbond", zooals de onvervalschte liberalen het noemden, het regeeringskasteel veroverde en we het eerste coalitie ministerie kregen; toen de sociaaldemocratie en het radicalisme in opkomst waren en het op politieke vergaderingen soms zoo rumoerig kon toegaan; toen het indienen van de kieswet-Tak het heele land in beroering bracht en ons volk splitste in Takkianen en anti-Takkianen: namen, zoo algemeen bekend, zelfs bij de schooljeugd, dat op het Utrechtsen gym nasium een heele klasse in den lach schoot, toen een jongen den stam van een Grieksch werkwoord moest noemen, die anti-tak bleek te heeten. En het waren in Amsterdam de jaren, toen de radicale kiesvereeniging Amsterdam storm liep op ?de oud-liberale veste, en Gerritsen en Treub straks -wethouder werden en een begin maakten met de ge meentelijke exploitatie van allerlei bedrijven, die tot dusverre aan particuliere maatschappijen waren overgelaten. Er was toen Werk aan den winkel: ook voor jou, Braakensiek. Wat een kerels Waren er toen ! Ze onder scheidden zich van elkaar niet alleen door hun poli tieke meeningen, maar ook door hunne persoonlijk heid. Er zat ras in. Wat een pracht-koppen waren het niet: Schaepman en Kuyper, Domela Nieuwenhuis en Van Houten; hoe vaak heb je den nerveuzen artistieken kop van van Tienhoven geteekend, en de stoere, uiterlijk onbewogen regenten-figuur van ?burgemeester Vening Meinesz; wat heb je dikwijls gesojd met Pierson, die zoo aan Pickwick deed denken en zich zoo bij uitstek leende voor de rol van St. Nicoraas! Treub was altijd een lastig heer, ook voor wie hem moest teekenen; maar hij kwam jelui te hulp .met zijn onsterfelijke, zwierig gestrikte blauwe das met witte stippels. Alleen bij windstilte in de binnenlandsche politiek kwam in de jaren, die ik daareven bedoelde, de buitenlandsche politiekjn aanmerking voor je plaat; daar stelden de menschen toen ook zooveel belang nog niet in; rst de Wereldoorlog Heeft daar een radicale verandering in gebracht. Maar, al lang vóór dien tijd toch heb jij, zoodra er in of buiten Europa dingen voorvielen, die gerucht maakten in de wereld, door je platen in de Groene aanschouwelijk onderwijs gegeven in histoire con temporaine; voor schoolmeester was je niet bepaald In de wieg gelegd, en toch heb jij, meer dan iemand anders, aan breede kringen van ons volk eenig begrip bijgebracht van de buitenlandsche politiek in onzen tijd. Op dit terrein ben je eerst recht op dreef gekomen, toen het begon te rommelen in Zuid-Afrika, toen Jameson, door zijn raid, de Boeren had gewaarschuwd voor het lot, dat hun boven het hoofd hing. In de jaren van den Boeren-oorlog, toen het nationaal x instinct bij ons volk zich zoo prachtig deed gelden heb jij, Braakensiek, je voor altijd een eerezuil gesticht door je prachtige plate.n, door de wijze Waarop jij, als kunstenaar, uitdrukking hebt gegeven aan wat ons geheele volk toen voelde. Ook tijdens den wereldoorlog heb je dat dikwijls gedaan; er waren ook toen momenten, waarop aan alle pro-Entente of pro-Centralen gevoelens het zwijgen werd opgelegd en we ons alleen bewust waren van ons aller saamhoorigheid als Nederlanders; ook toen heb je geuit wat er in de volksziel omging. Maar de gemoederen waren dikwijls zóó verdeeld, dat je ook wel eens aanstoot zult hebben gegeven. Er zullen er wel zijn, die je verwijten dat je, over het algemeen, te weinig aanstoot geeft. Zulke men schen stellen aan een politiek teekenaar den eisch, dat hij hartstochtelijk, dat hij fel, dat hij bewust eenzijdig is. Maar jou kracht, en de reden van je populariteit ligt juist hierin, dat je die eigenschappen mist. Niet met Wreeden spot of bitteren hoon, maar met gemoedelijken humor bejegen jij de personen en gebeur tenissen, waarop je je kijkglas richt; je hebt vooral oog voor den dwazen kant van de dingen; je dwingt je publiek een glimlach af, ook het publiek van je slachtoffers"; zij blijven geen rancune tegen je koesteren. Dit zal je ook gebleken zijn, toen je in de courant de namen laast van hen, die zich hebben vereenigd tot een comitéom je op dezen gedenkwaardigen dag te huldigen; daar is menigeen bij, dien je wel eens flink te pakken hebt genomen; maar ze dragen je geen kwaad hart erom toe; ze denken misschien, net als Tijl Uilenspiegel: hij heeft ons vaak in het zon netje gezet, maar wij hebben het er ook wel eens naar gemaakt". En wat zullen ze je missen, Braakensiek, als je moge het oogenblik nog ver verwijderd zijn je teekenstift eenmaal moet neerleggen. hebt gekregen naar aanleiding van een van je platen; nog niet zoo lang geleden heeft een onzer beroemdste schilderessen je haar compliment gemaakt over den prachtigen kop van een Abessyniër, dien je op de plaat bij het nummer van 7 Aug. 1.1. hebt geteekend. Maar de meeste menschen hebben nu eenmaal een aanleiding noodig om eens uit den hoek te schieten; als je straks kennis neemt van den inhoud van dit feestnummer, zal je daarin van een collega in engeren zin een artikeltje vinden, dat n jou n hem eert. Het zijn er velen, die je vandaag een bewijs van hunne sympathie zullen geven; het zijn er nog veel meer, die jou kennen en eeren, ook al spreken zij dat heden niet uitdrukkelijk uit: de duizenden, die, op weg naar kantoor of fabriek of werkplaats, altijd even stil blijven staan voor het winkelraam, waar de laatste plaat van Braakensiek tegen de ruit hangt. Namens redactie en uitgevers van de Groene betuig ik je den eerbied, dien wij voor je talent koesteren en de vriendschappelijke gezindheid, die wij voor je gevoelen; nog vele jaren, Braak! Onze dank aan allen, die door hunne bijdrage voor dit nummer ertoe hebben medegewerkt om Braaken siek te huldigen. KERNKAMP Wat mij in het bijzonder verheugt, en wat ook jou, dunkt mij, aangenaam zal zijn, is de hulde, die in dit nummer ook door kunstbroeders wordt gebracht. Het is je wel meer gebeurd, Braakensiek, dat je van n hunner een spontane uiting van bewondering OPRUIMING HOOFDMAGAZIJN OEN HAAG AMEUBLEMENTEN LOSSE MEUBELEN BELANGRIJK VERMINDERDE P R IJ Z E N BEGIN MAANDAG A. S. DER ZOMEN

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl