f^^ly^"'''^'"''-^ y. p.^-..,.- ^..^V*^ QROENËAMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 25 D E V^R OU\^ENFIGUREN VAN JOHAN BRAAKENSIEK Germania Verpleegster Eerste Kamer Amstel's Stedemaagd Marianne in Italiaan^he kleedij Nederlandsch volkstype Naar de markt EN eeresaluut voor den knappen teekenaar van *-' de vrouwenfiguren op de platen van ons Weekblad! 't Is Dinsdagmiddag, Braakensiek treedt het vergadervertrek binnen. De breed gerande flambard wordt met een nobelen zwaai tot'groet, afgenomen. Er is iets oud-Hollandsch in die hoffelijke begroeting, welke in de eerste plaats de dames geldt, iets wat prettig aandoet; wij vrouwen worden aan beleefldheid in onzen tijd niet verwend. Wij gelooven dat 't juist die aangeboren voorkomendheid is van den rn£n tegenover de vrouw, die den jubilaris van heden het goede spoor heeft doen kiezen bij de uitbeelding van zijn vrouwen. Want hoe gevoelig-beschaafd west hij dit te doen. 't Is waar, Braakensiek typeert raak, vooral als de zoo decoratieve vrou wenfiguur moet dienen om van zijn teekening een aantrekkelijke plaat te maken. Maar toch, blijft de vrouw bij hem altijd een zekere noblesse be houden. Nooit slaat hij bij haar over in den grijnslach van de karikatuur, die ons vrouwen zoo hinderlijk kan aandoen. Zelfs zijn Germaniafiguur na den oorlog, type van 't verarmde land, met 't trillende vredesduifje op 't schamele kapotje als op den bruilofts tulband van oudsher, blijft binnen de perken, wij glimlachen om den zoo geestig gevonden truc, doch de figuur zelf wekt onze deernis op. Nu mag ik wel verklappen, niet waar Braakensiek, dat er weieens als ge aan 't schetsen van uw vrouwen zijt een stem van de Groene tafel klinkt: piano aan Braak!" Maar neen, dat ligt niet aan uwe minach ting voor de vrouw". Dan komt in de krachtige potloodstreken op eens den jongen artist bij U boven, dan waant ge U weder terug, jaren geleden op uw atelier, waar de studies naar het naakt model werden gemaakt, die den grondslag legden van uw rake, juiste lijnen en vormen in het heden, en de kleine wenk voor een niet te sterk geaccentueerd decolletéis in het vuur van den arbeid dan wel eens niet overbodig , Neen, de man, wiens teekenstift 40 jaren de platen voor dit blad teekende, heeft in zijn scheppingen de vrouw nooit misbruikt of verlaagd. Hij heeft haar psyche steeds naar voren gebracht in haar beste uiting: de fiere vrouw als Amstel's Stedemaagd, zuchtend onder den belastingdruk; de liefdezuster, in haar kraak-zindelijk pak je, die den belastinglijder den Coucketting reikt en tot geduld aanmaant; de Volendammer meid, type uit het Nederlandsche volk, vol actie en temperament den werkemmer met water leegkletsend op Colijn; het eerlijke burgervrouwtje van het Kabinet, dat de sleuteis in bewaring heeft, (op en top het oud-Hollandsche water en vuurvrouwtje); de chique vrouw van de wereld als eerste Kamer trponend in zake den zomertijd; de bevallige Marianne, met gratie haar révérence ma kend voor Michel als wel kom in den volkenbond, of als Maria de Medicis, de ernst van 't oogenblik be grijpend, als haar keuze, die van 't goede deel moet zijn. Het was slechts een greep uit de platen der laatste jaren die wij deden. Wij kozen deze figuren om mede te doen uitkomen met hoeveel smaak door Braakensiek ook de vrouwenkleeding wordt behar tigd, hoe goed de plooienval en de soort stof is uit gedrukt. Zie eens naar de zware Volendammer streepstof, het schamele katoenen jak, de keizerlinnen verpleegsters jurk, het brocaatzijden gewaad, het teere voile jurkje van Marianne, de stoffen straat japon met den nauwen moderok, de afgesleten fluweelen hoed en wollen mantel van Oermania! Een Jan Steen in den dop zouden wij kunnen zeggen, als Braakensiek nog in den aanvang van zijn loop baan stond. Wij, vrouwen, brengen hem onze oprechte hulde! ELIS. M. ROGGE BRAAKENSIEK EN DE MUZIEK DOOR RICHARD HEUCKENRATH JOHAN Braakensiek teekent veertig jaar voor de Groene! Dat klopt, want mijn vader Martin, die, gelijk het destijds ieder rechtgeaard Amster dammer betaamde, van de oprichting af de Groene" las, kreeg ongeveer gelijk met mij de eerste plaat van Braakensiek thuis gestuurd. En nauwelijks konden wij, mijn broer Jaap en ik, Nederlandsch verstaan of 't was, wanneer er op 'n plaat 'n muzikant stond af gebeeld: jongens, die plaat van .meneer Braakensiek moeten jelui goed bekijken. Later snapten we waarom. Braakensiek's veelzijdig weten blijkt ook uit zijne kennis van muziekinstrumenten-bouw en van de houding der hand iets, dat men maar zelden bij teekenaars en schilders aantreft. Indertijd zag ik zelf bij Braakensiek thuis in de typische behuizing aan den Amsterdamschen Overtoom een fijn getypeerde Bruiloft in de Servetsteeg". De karakteristieke houding der drie muzikantjes daarop, die fluit, clarinet en violoncello bespelen, is treffend van juist heid 1). Een waardige pendant hierbij is de afbeelding van DRINK WEINIG MELK maar goede melk, van betrouwbaar GEZOND VEE. HOFSTEDE OUD-BUSSEM KERKSTRAAT 187. TELEFOON 49344. Gerard Hekking, cellospelend nog in privébezit . Werkelijk, wanneer nog eens een school voor muziek instrumenten" in Nederlandsche degelijkheid ver schijnen zou, gelijk eertijds bij Joh. Enschedéte Haarlem, de vioolschool van Leopold Mozart Wolfgang's vader waarin de bekende platen: de goede en de kwade maaier om de viool te bespelen", zouden Braakensiek's hiergenoemde twee afbeeldingen voortreffelijk picturale diensten daarbij kunnen be wijzen. 1) Zie reproductie op pag. 5. 7806 EEN ZELDZAAM FEIT 1926 Marianne Vrouw van het][kabinet 'l Is veertig jaar gelêen dat Johan Braakensiek, Hier aan ,,de Groene" kwam, als ,,feekenaar politique '. H'ij ga fzijn eerste plaat iets scfioons foen bleek alras Dat hij een ware kracht, de ziel van het Weekblad was f Wat is de uitkomst allerschitterendsi gebleken, Wie kon gelijk als hij, zóó tot de massa spreken. Wie trof een juister beeld, wiens werk was meer beslist, Uitgevers van De Groene", gij hebt u niet vergist!" Wat gaaft i?'ons, jubilaris, een onwaardeerb'ren schat Van ware kunst, week-in, week-uit, zoo meesterlijk geval. Zoo onweerlegbaar raak, zoo tintelend van gevoelen, Zoo artistiek vertolkt, nooit kwetsend in 't bedoelen. Ruim tweetal-duizend platen in die mooie veertig jaar Hebt gij gewrocht, een rijk sluk werk, voorwaar. Vol humor en satyre, door waarheid steeds verhoogd. De bron waar gij uit putte scheen nimmer uitgedroogd f Veel hulde ve/eraan, wij wenschen het u gul. Laat ons nog dikwijls zien Marianne of John Buil. Michel en Uncle Sam, de Duce niet vergeten. En alle anderen, hoe of zij mogen heeten.... Ga. jubileerend kunstenaar, nog jaren lang zoo door, Hoe stelt wen zich ,,de Groene'' zonder Braakensiek wel voor '? Dat uwe naam nog lang als medewerker prijkt. . . . Gij hebt den hoogslen top met Uwe kunsf bereik/.' Amsterdam fH LOUIS G. Typograaf aan ,,De Groene". Nederlandsch volkstype