Historisch Archief 1877-1940
DE QROENE.AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2576
B' IJ K O M S T I .G H E D E N
DOOR ANNIE SALOMONS
CCXXXIX
T7IGENLIJK zal ik den naam moeten
?"veranderen, want het wordt nu al
door Reizen en trekken" of Langs de
wegen" of Dwars door Sumatra," zeg
ik, midden uit een gesprek met mezelf
opduikend.
De naam blijft uitstekend," ant
woordt hij onmiddellijk, zonder een
* oögenblik te twijfelen, waarmee ik
beïig ben, dat gereis komt" er alleen
maar bij".
Nu het daverende van den dag voorbij
is en het licht stiller begint te worden, zijn
we ook vanzelf rustiger gaan rijden. We
weten nu wel, dat we de vooraf gestelde
dagtaak met gemak zullen volbrengen;
de wegen zijn goed; aan het uitzicht
zijn we al gewend geraakt; we varen
lekkertjes voor den wind" en nemen
den tijd naar de inlanders te kijken,
die in de houten staketsels springen,
waarmee hier en daar het moeraswater
vastgehouden wordt, om met hun han
den de kleine vischjes te vangen. De
chauffeur heeft geluidloos achter onzen
rug een paar keer een sigaret aangestoken
en is nu eindelijk bevredigd ingeslapen.
Hij ligt achterover met open mond.
Het wonderbaarlijkste is eigenlijk,
dat de strijd in dit land nog maar
zóó kort geleden is; dat de wegen,
Waarlangs wij nu spelevaren, zijn aan
gelegd met de spade in de eene hand
en de karabijn in de andere, omdat er
altijd een overval dreigde; dat nóg tel
kens er onverwachts uitbarstingen van
vijandigheid voorkomen.
Voor enkele jaren werd den Euro
peaan nog Kafir" (Christenhond) of
Bami" (zwijn) nageroepen; nu krijgen
we overal een gepast antwoord, als we
naar den weg vragen. Wel hebben ze
niets van de beleefde bescheidenheid
van Javanen; maar ze staan fier, als
man tegenover man.
Een fanatiek volk," zegt hij, laat
dunkend en vuil. Het heeft ons heel wat
Hollandsch bloed gekost."
Is het niet wetenschappelijk vast
gesteld, dat de woorden, die we omstreeks
vier uur in den middag hebben gehoord,
de gedachten; waarmee we ons op dat
uur hebben bezig gehouden, ons 's nachts
in den droom komen verontrusten?
Hoe klopt dien nacht mijn hart, als
ik in het nauwe
eenpersoonsvliegenkastje lig opgeborgen, waar het ledikant
maar net in kon; en buiten begint een
hartstochtelijk geroffel op een
petroleumblik en een donker gezang, dat
mij onmiddellijk aan de godsdienst
oefeningen in onze moskee herinnert....
Moorden op Europeanen gebeuren
veelal onder den invloed van een
religieuse extase Heer in den hemel,
hier lig ik in den heeten nacht, met de
muskieten zoemende om mijn hoofd,
en ik durf m'n bed niet uit, want ik
heb kakkerlakken gezien van een for
maat, waarvan ik thuis nooit had
gedroomd; en daarbuiten is
het gehuil van eentonig biddende
stemmen en een eindelooze roffel;
soms wordt het een poosje stil, maar
dat is eigenlijk nog angstwekkender; wie
KLEINE
MEUBELEN
IN EIKENHOUT- PRIMA
UITGEVOERD- IN ELKE
GEWENSCHTE KLEUR
ONTWERP W.PENAAT
LIBERTY AGENCY
kan zeggen, of ze nu niet op
geluidlooze, bloote voeten rond de
passanggrahan 1) waren? Want dit is toch
het hartje van Atjeh en wij zijn niets
dan Kafirs....
Wat ben ik dankbaar als we den
volgenden ochtend, allebei onvermoord,
aan het ontbijt zitten en ik om de
dwaze schrikbeelden Van dien benauw
den nacht kan lachen.
Maar wat voor heidensch kabaal
maken ze hier toch, als een fatsoenlijk
mensen wil slapen?" vraagt hij aan den
boy, die met een slap bezempje
rondslentert.
Dat zijn de voorbereidingen voor
31 Augustus, den verjaardag van Ko
ningin Wilhelmina; dan zal er een groote
zanguitvoering zijn; ze oefenen eiken
avond."
Wanneer zal West Oost leeren be
grijpen? Daar lig ik uren lang te
trillen in mijn bed, en meen elk oögen
blik een klewang in het donker te zullen
zien glinsteren, terwijl zij, van de loyaal
ste gevoelens vervuld, met toewijding
een zege-bede voor onze landsvrouwe
zitten in te studeeren Hoe
Koninginne-verjaardag in 't hartje van Atjeh
werd gevierd " 't is een titel, die
onmiddellijk inslaan zou Ik kijk
beschaamd naar mijn overbuurman, die
zijn lach achter een theekop tracht te
verbergen.
Ik ben maar een laf schepsel; en
het was zoo moordend warm en de
muskieten zoemden zoo...."
Zoolang je nog geen klopgeesten
hoort en je nog niet in stille krachten"
verdiept; zoolang je maar bang blijft
voor kerels van vleesch en bloed, heb
ik er niets op tegen", zegt hij
moedgevend, maar vannacht zul je het
excuus van de warmte niet meer hebben.
Ik hoop, dat je dan den moed van een
leeuw zult toonen."
... .Nog eens rijden we uit; nu is het
nog maar om een laatste vier uur te
doen; op een groot bord staat de weg
als moeilijk" aangegeven, en inderdaad
buigt hij heen en terug den berg op
als de beenen van een haarspeld.
Weldra zijn we boven de palmengrens
uitgestegen; bloeiende rhododendrons
staan aan beide zijden; de eene rij ber
gen na de andere doemt voor ons op;
en daar zijn de dennen, niet meer de
dunne tjimara's, waarmee we het
beneden moesten doen, maar echte, volle
Europeesche dennen.
Een heerlijk koele lucht waait onze
huid droog.... Kijk, mijn handen zijn
al weer net als in Holland, met kleine
karteltjes er in; ik krijg heusch koude
voeten, zalig ! De chauffeur zit in elkaar
gekrompen; hij kijkt zér misprijzend,
omdat hij niet begrijpt, wat het plezier
is van in de kou vacantie te gaan
houden; maar de apen in het bosch
lachen zoo luid en hoonend, alsof ze
zoowel met zijn afkeer als met ons en
thousiasme spotten.
O kijk eens", roepen we tegelijk,
en zwijgen dan allebei: ver beneden
aan onze voeten ligt het blauwe meer,
in een diepe kom: de bergen er om heen,
gedeeltelijk barre rots, gedeeltelijk be
groeid, dringen strak tegen den
spannenden hemel op; als we over den rand
van onzen weg kijken, zien we een paar
sawah's; het doel van onzen tocht moet
nu bijna zijn bereikt.
Laut Tawar." Het betooverde meer,
in de beteekenis van geneeskrachtig
meer, heb ik bij Snouck Hurgronje
gelezen. Maar ons, die het door donkere
dennenboomen heen, telkens even blin
kend en zilver-blauw zien glanzen, lijkt
het dien ochtend ook betooverd" in
anderen zin.
1) huis, waar in de eerste plaats gou
vernementsambtenaren een tijdelijk onder
dak kunnen vinden en' dat ook voor
gewane passanten open staat.
CONDUITE INTÉRIEURE, 4 zitplaat
sen, Schokbrekers, Ballonbanden,
4-wielremmen, geheel compleet» . f o1oO_~
De Importeur:
J.LEONAID
LANG
Stadhoudirstaile
114
AMSTERDAM.
| OPGERICHT IBV
JPHOENIX-MEUBELEN"
Voor WONING en KANTOOR zijn GOED, GOED
KOOP en worden onder GARANTIE geleverd <? ?
BEHANGEN - STOFFEEREN - BEDDENMAKERIJ
Magazijn Damrak 76 Tel. 48489 c« <? <?*> <*o <*°o^> ]\ _, cx__ J __.
Fabriek-Toonkamer» Warmoesstraat 141 Tel. 42689 AIUaiBrUeim
DICHT l TOT
VOOR /PECIAIE
OVERHEMDEN
NAAR MAAT
FR. SINEMUS
20 Leidfichestraat 22 ? Amsterdam
N. V. PAERELS
JMLeubileeririg-JVlij.
AMSTERDAM
C O MPLE TE
jft cubileering
Betimmeringen
O*>ösCNC?*?*p><><>^OS!?s0scx0se»<2><><><?s0s^
Rokin 128, Tel. 44541
TT /"VT? staat 't met uw wasch? Wordt
ffi%. _ifj die zoo behandeld dat Uw
________ goed jarenlang meegaat of ziet
Uw goed er al grauw uit ? Wij leveren U
een heldere wasch tegen concurreerend tarief
en wij GARANDEEREN ons werk
PROBEERT 'T EENS!
De Pelikaan"te Gouda
zendt U op aanvraag haar
prijscourant No. 16
DAMES!
gebruik dan steeds de beroemde
en fijn geparfumeerde
VELOUTY de DIXOR" Paris
want dit product voldoet volkomen aan de gestelde
eisenen ter verhooelng van de schoonheid die de
natuur V reeds schonk; het tast uw huid niet aan,
laai geen vlekken na, mankt niet vet en voorkomt
het telkens lastige poederen.
VcrkrUgbaar In wit Ivolre en naturel bU alle
1ste Klasse Parfumerie- en Kapperszaken, In tuben
van f O.4O af. BU toezending van f 0.1O porto ond.
lett. O. A. aan onderstaand adres, wordt een com
plete serie procftuben gratis toegezonden.
Filiaal voor Nederland en Koloniën:
LEIDSCHEKADE 98 - Amsterdam - Tel. 36372.
VICTORIA-WATER
Uitstekend te
vermengen
OBERIAHHSTEIN
met wijn of
vruchtensappen
v.VOLLENHOVEN 'S STOUT