«o. 2580 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 11 TOEGEPASTE KUNST Willem C- Brouwer's Jubileum "ÏN de architectuur of beeldende kun-* sten hoort men er zelden van dat iemand het feit eener veeljarige vakuit?oefening herdenkt. Maar indien dit, evenals bij tooneelrspelers h.v., tot gewoonte werd, zou men ?ongetwijfeld in dezen tijd van heel veel jubilea onder de z.g. ambachtskunste naars hooren. Immers, juist omstreeks negentien honderd hebben zoovelen van ons zich ?aangetrokken gevoeld tot die ambachten welke voordien zoo schromelijk waren verwaarloosd en ineengezakt. . Met weemoed kan men aan die dagen ?terugdenken, toen die eerste zuivere architectuur, de meubels, metaalwerken ??en aardevrerken voor den dag kwamen, -door jonge bezielde mannen met enthou siasme geschapen. Met weemoed zeg ik, ?omdat reeds nu, na nauwelijks 25 jaren, -.zooveel veranderd is en zooveel van i-het zuiverende werk is vergeten. Zeker, *de ambachtskunsten, de moderne ^kunstnijverheid" is in de mode! De ?strijd van toen tegen de wanbegrippen «eener vorige generatie behoeft nu niet .meer gestreden, 't Is of ieder het kan. _Maar wel zou er opnieuw gestreden moe den worden tegen veel wat nu aanvaard <\vordt. ' En de mannen die voor 25 en 30 jaar *de betere toekomst van het ambacht hebben voorbereid, vinden maar een .?schrale troost in de wetenschap, dat zij ,het voor de jongeren van nu zoo gemak kelijk hebben gemaakt. En hoewel, ?:gelijk gezegd, het geen gewoonte is onder ^de vakgenooten om te jubileeren, kan ik (begrijpen dat enkelen even stil willen rstaan bij de bereikte mijlpaal" en dit -feit niet onopgemerkt" laten passeeren. Dat deed verleden jaar Chris Lanooy, mu Willem Brouwer. En gelijk voor alle werkers is het voor Brouwer ook moeilijk om vast te stellen -van wanneer af of hij eigenlijk potten bakker is; gemakshalve wordt dan maar ?een vooruitspringend feit aangenomen, n dit geval de stichting van zijn werktplaatsen Vredelust" te Leiderdorp. Vooraanstaande architecten en anderren hebben hem daar kort geleden ge huldigd en herdacht het vele, dat in die :25 jaar door hem is tot stand gebracht. Wie ook maar bij benadering weet ?tioe wisselvallig het aardewerkbedrijf is, -wie maar eenigszins kent de vele misluk kingen en teleurstellingen en overwin ningen door harden strijd tegen het AARDEWERK VAN WILLEM BROUWER PAPEGAAI, TUINPLASTIEK DOOR WILLEM BROUWER vuur (bondgenoot en vijand tevens) moet tot de erkenning komen dat de levensjaren van een pottenbakker dub bel tellen. Want dit beroep, dit leven in voortdurende spanning is een gevecht, een voortdurende afmattende zenuw achtige strijd. Laten vooral zij dit bedenken die slechts teekenen, ontwerpen" zooals men dat noemt, zij, die buiten het am bacht staan en het ook niet benaderen. Want Brouwer heeft het vak doorleefd, het vak heeft aan hem gevreten en een deel van zijn gezondheid meegenomen, en we kunnen gerust zeggen, dat elk werkstuk uit zijn ovens een deel van zijn leven heeft meegekregen. Daarom past ons, na deze 25 jaar een woord van erkentelijkheid en waar deering, wij willen hem de hand drukken uit dankbaarheid, als aan ieder die ge durende een groot deel van zijn beste levensjaren het "edele ambacht trouw heeft gediend, zijn oprechte toewijding heeft gegeven aan die voorwerpen, be stemd het daaglijksch leven van ieder te verfraaien. Want van meet af aan heeft het werk van Willem C. Brouwer, den pottenbak ker te Leiderdorp gestaan op den bodem der wordende maatschappij, doordat het niet was vitrinekunst", maar voor ieder bereikbaar. Wij [hopen dat deze werker met hart en ziel,'waaraan zoovelen verplichting hebben nog vele jaren zijn prachtig hand werk zal mogen voortzetten. CORN. VAN DER SLUYS. £en Nieuw Schimmenspel Binnenkort zal te Haarlem de eerste opvoering plaats vinden van een nieuw Schimmenspel door den jon gen kunstenaar Pieter van Gelder: Don Quichote", waarvoor de tekst door Charivarius werd geschreven. Men kan dus verwachten dat aan den speelschen geest van den bekenden schimmenschuiver (het woord is van Ko Doncker !) en den befaamden satyrist ten volle recht zal worden gedaan. Beiden hebben dan ook in den besten zin van het woord elkander ontmoet en, wat meer zegt, ook gevonden ! Zij vormen een twee nheid van welke men zeer zeker veel goeds verwachten kan. Op de schimmen zelf en het spel ko men wij nader terug ter gelegenheid van de eerste vertooning in het openbaar, doch wij kunnen thans reeds melden (na een bezoek aan de werkplaats van den snijder der schaduw-figuren), dat deze naar nieuwe mogelijkheden zoe kend, verlangend naar een omvangrijker beeld en ruimer verhoudingen dan voor heen, ertoe is gekomen door middel van een krachtig geprojecteerd licht een zeer vergroot schaduwbeeld te verkrijgen. Tegen een raam van spiegelglas worden de kartonnen figuren bewogen, juist zooals vroeger dit tegen het witte doek geschiedde, doch de lichtbundel welke door het glas geworpen wordt teekent een vergroot, fluweelig-zwart schaduw beeld op een daarachter gespannen scherm, dat aldus, in doorzicht, dit naar willekeur vergroot of verkleind, opvangt. Tal van gehee.1 nieuwe en oorspronke lijke, verrassende vondsten worden hierbij toegepast en aldus is ook de moeilijkheid ondervangen dat voor groote zalen een gewoon schimmenspel te klein is. Ook werkt van Gelder met wat wij zouden kunnen noemen: negatieve beelden, waarbij de figuren in plaats van donker, sterk lichtend op een zwarten achtergrond verschijnen. Met een sterk oog voor karakteristieke teekening, met een aangeboren zin voor de karikatuur en met een voortreffelijk inzicht in de technische eisenen, waarbij tevens in alle vormen de typeerende om trekken door het snijden verkregen krachtig naar voren worden gebracht, heeft van Gelder, die een jaar lang aan de voorbereiding van het nieuwe spel werkte, opnieuw zijn zoo prettig, frisch, jong en eerlijk aandoend talent benut tot komende vreugde van anderen. Charivarius, critisch aangelegd, kan tevreden zijn !.... De Fransche reclame-teekenaar Cassandre Sinds den bloeitijd der Fransche affiche kunst, toen de brave Jules Chéret (die thans, naar de bladen melden, op de lijst staat om te worden benoemd tot Groot-Officier in het Legioen van Eer!) het moderne aanplakbiljet ten doop droeg; sinds de zoozeer betreurde en ook in ons land gewaardeerde Steinlen zich aan de reclamekunst wijdde, is er wel heel wat veranderd en van het fleurige, zwierige, vluchtige van Chéret's vrouwenfiguren (zooals in het biljet van den Cirque d'Hiver") en het illustratief kranige en krachtige van Steinlen's prachtige kattengestalren (zooals in het biljet voor de Farine Lactée") is men langzamerhand tot meer strakheid ge komen, waarbij vooral ook de teeke ning der letters meewerkt als onverbre kelijk onderdeel van het geheel. Onder de jongeren, laat ik liever zeg gen: onder de allerjongsten, valt mo menteel de teekenaar A. M. Casssandre op, die met zijne inzending op de ver leden jaar te Parijs gehouden Tentoon stelling van Moderne Decoratieve en Industrieele Kunsten den Grand Prix verwierf. Zijn werk toont, zonder over de schreef te gaan, ultra-moderne tendenzen en.... wat in de kunst steeds weer als het hoogst bereikbare kan gelden, eene sterke persoonlijkheid en eene opmerkelijke originaliteit. Deze laatst-genoemde eigenschappen zijn des te meer te waardeeren omdat Cassandre in den aanvang langs gebaan de en vertrouwde wegen is gegaan. Onder directen invloed der beginselen in de nieuwe schilderkunst, met als on dergrond eene zekere mathematische verdeeling van het vlak en eene even wichtige afwisseling van strakke en ge bogen lijnen, vond" hij zichzelf in een eigen stijl waarin eene voorliefde merkbaar is tot het geestig tegen elkan der stellen van een sterk cobalt-blauw, fel citroen-geel, warm okerbruin en een tikje vurig vermiljoen met, als zwaarste en donkerste noot, het doffe fluweelzwart, getemperd door een teeder muisgrijs op ivoor-witten grond. Waneer het er bij het hedendaagsche aanplakbiljet om te doen is daaraan, te midden van het straatrumoer, eene zekere, snel-inwerkende, suggestieve kracht te schenken door bijzondere, zoowel door beschaafde vormenspraak als door levendige kleur opvallende eigenschappen, dan kan er voorzeker van Cassandre's werk getuigd worden dat het aan deze eischen volkomen be antwoordt. Aldus is het hem om het even of hij zijn talent dienstbaar stelt aan de afficheering van een zak-reukwaterverstuiver,eenvóórmaaltijds-drank of wel een sport-pet, omdat deze dingen hem immers, telkens wér opnieuw' welkome aanleiding zijn tot het vinden van nieuwe oplossingen, waarbij niet al leen aan het handels-artikel als zoo danig, maar vooral ook, en dit laatste niet het allerminst, aan den kunstzin volkomen recht wordt gedaan. OTTO VAN TUSSENBROEK PIETER VAN GELDER, DON QUICHOTE