Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 258O
BIJKOMSTIGHEDEN
DOOR ANNIE SALOMONS
CCXLIII
T 'ANGS begroeide bergen, langs kale
*?*? bergen, langs bergen met dennen
overdekt en andere met zóó steile
paadjes, dat de schapen die er tegen op
klabasterden, den indruk maakten er
tegen vastgeplakt te moeten zijn, be
reikte de kleine boot eindelijk de resten
van een steigertje: een paar smalle
dwarsleggers, waarvan de planken groo
tendeels waren verdwenen, terwijl er
waarschijnlijk van een leuning nooit
' - sprake was geweest.
Moeten we er hier af ?" vroeg ik een
beetje onzeker; maar de dokter vermoed
de zelfs niet, wat de grond van mijn
weifeling was; hij vond zoo'n debile
landingsplaats blijkbaar zoo volkomen
"normaal, dat hij zelfs het kalmeerende
woord vergat, waarmee anders
oud';, gasten een onwennig singke'tje plegen
j te troosten: Het is Indië, moet u maar
? denken".
t> Hij stak me een stevige hand toe en
?}*" zei: Stapt u daar niet op, want die
, plank lijkt wat vermolmd; wacht, deze
' ^ houdt wel... Als u nu langs dien
dwarsH legger balanceert , als u duizelig
*<- wordt, moet u uw handen maar op m'n
1% schouders leggen "
/' Hat mancher mehr vollbracht, als er
wohl selbst gedacht " zuchtte ik,
s ? toen we eindelijk op den vasten grond
*J- waren aangeland. Is er beter middel
'i tegen angst, dan de gêne om voor die
i, bangheid uit te komen? Zou ik nu
11' in de toekomst ook over de kettingbrug
, in Roozendaal durven, en op de
moving1 staircase van den underground? ,
Movingstaircase", underground.."!
en ondertusschen liepen we op een
landweg, in 't hartje van de Oajalanden,
op weg naar een dorp, welks eenige
communicatie met de buitenwereld
via een totaal vervallen steigertje ging
t met een sampan, of, als uiterste van
, modern snelverkeer, met de kleine,
aftandsche motorboot, die, voor twintig
jaar, in stukken den berg opgesjouwd
i was, waarschijnlijk nog door een der
olifanten die, voordat de auto de af
standen verslond, het grootste deel van
het vervoer voor hun rekening hadden
gehad, en die hier door Inlanders
in elkaar was geklonken. Welke af
gelegenheid in Europa haalde ooit bij dit
echte binnenland" van Indië? En
hoe verschilde het werk van dézen
dokter, die er bijna dag aan dag op
uittrok, te paard, per auto, per boot,
en nu weer eens een flink eind te voet,
van de praktijk van zijn collega in de
stad, die rustig in zijn spreekkamer
ontvangt en geregeld zijn visites rijdt,
zonder onderbrekingen van stukken weg,
die kapot geslagen zijn, noodweer op
het meer, of een paard, dat voortdurend
uitglijdt over het natte bergpad
De veearts was ons al voorgegaan; de
mantri met den trommel vol
medicai menten kwam achter ons aan en toen
we ongeveer 'n half uur geloopen hadden,
ontdekten we een klein huisje waar een
dichte schare omheen gedromd stond.
Zijn dat allemaal patiënten?"
vroe* gen we verbaasd, maar de dokter
stelde ons gerust met de verzekering,
dat 't grootste deel belangstellenden
'. waren.
U moet denken: de komst van den
dokter is hét pretje van de week. Alles
gebeurt in volkomen openbaarheid
Kiezen trekken vinden ze b.v. prachtig.
En ze komen met hun kwaaltje nog niet
eens, omdat ze er zoo erg veel last van
KLEINE
MEUBELEN
IN EIKENHOUT PRIMA
UITGEVOERD- IN ELKE
GEWENSCHTE KLEUR
ONTWERP W.PENAAT
LIBERTY AGENCY
hebben, maar vooral om mij een plezier
te doen "
Maar toen we eenmaal in de kleine
kamer zaten, terwijl de patiënten bij
twee en drie tegelijk werden toegelaten,
en door alle openingen de donkere
hoofden van familie en vrienden naar
binnen staken, die de gebeurtenissen
in gespannen aandacht meeleefden, toen
wist ik niet meer, of ik het dwaas of
aandoenlijk vinden zou. De enscèneering
van die samengeschoolde menigte en
ook de joligheid van den dokter, die
met een grap en een vriendschappelijken
opstopper den gang in het zielige défil
hield, riepen onontkoombaar de schil
derijen van Jan Steen in de herinnering;
maar als je je realiseerde, hoe wij,
groote, sterke, wei-doorvoede Europe
anen, afstaken bij .dit tengere, onver
zorgde, vuile en onwetende ras; en hoe
wonderlijk het was, dat Hollandsche
wetenschap op dit allerafgelegenste ?
plekje van de aarde, genezing en ver
lichting kwam brengen; als je de
zachtheid zag, waarmee de stoere
dokter een kereltje, mager van de
malaria, optilde, of een oude vrouw
over het haar streek, nadat hij haar
zieke oogen had ingedruppeld; dan
zwenkten je gedachten opeens van Jan
Steen naar het evangelie.... Want als
een wonderdoener moesten deze on
wetende zielen den blanke beschouwen,
die een wit poeder op hun tong uit
gooit en hun hoest was genezen; die
hun wonden met zalf bestreek en ze
werden geheeld; die hun tabletjes gaf
en hun. moeheid verdween, ze waren
niet langer afwisselend koud en warm...
Alle medicamenten werden onmid
dellijk verstrekt, en iedere patiënt slikte
ze droog door, zonder een kik te laten;
alleen een armetierige zuigeling, over
wier toestand de vader uitvoerige en
bezwaarlijke verhalen had staan doen,
terwijl de moeder er zwijgend en zonder
blijk van meeleven bijstond, alleen
die zuigeling stak haar tongetje met
het genezende poeder onmiddellijk weer
uit haar mond: de moeder gaf het
ijlings de borst, om het zoo te helpen
doorspoelen.
Kettol, kettol," riep de mantri
naar buiten, toen de patiënten met
beenwonden, met uitslag, met schurft, oog
ziekten en malaria waren afgehandeld..
Dit bleek de oproep te zijn voor de
kinderen, die aan wormen leden; de
dokter, met z'n kepi al op, speelde nog
even met de jongetjes, die allemaal
geduldig hun mond voor het genees
middel open hielden; toen stapten we
naar buiten, waar de patiënten nog ge
noeglijk bij elkaar zaten: het kleine
meisje met het Engelsche pluksel
op haar wang speelde met de patientjes
van de wormen; de man met de oog
ziekte zat te knipoogen tegen het licht,
en de Atjeher, die een injectie had
gekregen, bekeek belangstellend de
prik op zijn arm. Naakte kereltjes
liepen over het gras; vrouwen, vuil en met
weinig bedekking, hurkten bij hen
neer, en weer trof het ons zóó, hoe deze
menschen het oogenblik in zijn volle
breedte kunnen beleven, dat we ver
zuchtten : Wat een eenvoudig, gemakke
lijk leven."
Toch hebben ze 't niet zoo pleizierig,
als wij denken," zei de dokter peinzend.
Ze zijn bang voor booze geesten, die
hun altijd en overal kwaad willen. Ze
hebben geldzorgen, waar ze nooit meer
uitkomen. Want als ze eenmaal in han
den van een soortgenoot zijn gevallen,
aan wien ze schuld hebben, dan plukt die
hen ook, tot de laatste veer toe; niet
alleen, dat hij hun hun oogst, hun huis,
hun gereedschap, hun veld ontneemt,
maar tenslotte legt hij zelfs beslag op
henzelf... Het pandelingschap mag hier
nu officieel zijn afgeschaft; in depractijk
is 't nog heel anders.... Nee, zij hebben
veel narigheid, waar wij geen idee van
hebben; en als zij ons zien, houden zij
ons natuurlijk voor bizonder bevoor
recht: geld, mooie kleeren, veel eten,
macht.. Zij denken, dat wij daarom ge
lukkig moeten zijn.... zoo zie je weer,
schijn bedriegt".
Maar twee van het gezelschap glim
lachten tegen elkaar, achter zijn
betoogende hoofd om. Omdat schijn" ook
wel eens waarheid sprak".
CONDUITE INTÉRIEURE, 4 zitplaat
sen, Schokbrekers, Ballonbanden,
4-wielremmen, geheel^compleet. f 2950.""
De Importeur:
J. LEONURD
LANG
Stadhouderskadg
114
«MSURDiM.
PHOENIX-MEUBELEN"
Voor WONING en KANTOOR zijn GOED, GOED
KOOP en worden onder GARANTIE geleverd <*> <*»
BEHANGEN - STOFFEEREN - BEDDENMAKERIJ
Magazijn Damrak 76 Tel. 48489 <? w <*> =^> cvs <*o
Fabriek-Toonkamers Warmoesstraat 141 Tel. 42689
MOEDEN
HAETD/EMSCH
Hoevele soorten Toiletzeep
had moeder reeds gebruikt en geen enkele
had haar volkomen bevredigd. De eene was
te sterk geparfumeerd, de andere te schraal
en zoo bezat geen enkele de eigenschappen
welke moeder verlangde.
MONA LISA
toiletzeep, met haar fijne geur en bijzondere
kwaliteit bleek ten volle aan de verwachtingen
te beantwoorden.
MONA LISA,
haar naam waardig, heeft spoedig haar weg
gevonden tot in de hoogste kringen en algemeen
wordt zij er geroemd om hare volmaaktheid"!
Volgens -\evenstaande foto leveren wij prima Ledikanten met
Spiraalmatras en verstelbaar peluw, zwart gelakt f 11.50, wit
gelakt f 13.50, goed verpakt onder rembours door geheel Nederland
N.V. Beddenfabriek DE ZWAAN
Goudscheweg 140-142 - ROTTERDAM
Telefoon 10345 Giro 13286
Vraagt prijs bij grootere afname voor Hotels en Pensions
VICTORIA-WATER
Bij geregeld
gebruik
OBERLAHMSTEIM
bevorderend