Historisch Archief 1877-1940
Jr
D ENEMARKIEN
DOOR PAUL SABEL
Toenemende belangstelling voor
Denemarken hier te lande
NIETTEGENSTAANDE de vrij
groote overeenstemming, die in
, economisch opzicht tusschen Dene
marken en ons land bestaat, waren de
tfinancieele betrekkingen tusschen beide
Janden tot vóór korten tijd nooit zoo
bijzonder nauw. Het aantal Deensche
Jeeningen, dat ter beurze van Amster
dam genoteerd is, was niet groot en
bepaalde zich tot de 3y2 pCt.
binnenJandsche leening van 1887, de 3 pCt.
fouitenlandsche goudleening van 1894,
de 4 pCt. belastingvrije leening van 1922,
alle staatsleeningen, en voorts de 4 pCt.
Jeeningen Kopenhagen 1901, 1910 en
1911. Den laatsten tijd zijn hier bijge
komen de 3V2 pCt. staatsleening 1909,
de 6 pCt. staatsleening 1922 (in dollars),
de 8 pCt. Geconsolideerde Deensche
Stedenleening 1921 (eveneens in dollars),
de 5VS pCt. 30-jarige buitenlandsche
goudleening 1925 (ook in dollars), de
5 pCt. guldensleening van het Deensche
Rijkswoningforïds, de 4 pCt.
pondenleening Kopenhagen 1908, de 5V2 pCt.
dollarleening Kopenhagen 1919 en de
5pCt. guldensleening Kopenhagen 1926.
Thans wordt dit aantal nog uitgebreid
met een 5 pCt. staatsleening, in guldens.
Het belang van ons land bij Deensche
iondsen is dus wel sterk toegenomen,
?waarbij nog komt, dat verschillende
leeningen thans in guldens luiden. Hier
door loopen de Hollandsche houders
natuurlijk geen valuta-risico, hetgeen er
ongetwijfeld toe bijdraagt de popula
riteit dezer guldens-leeningen hier te
lande te vernoegen. Intusschen is dit
risico momenteel, waar de noteering van
, Deensche Kronen zich op goudpariteit
beweegt, gering, vooral waar Dene
marken op l Januari a.s. tot
wedernvoering van den gouden standaard
overgaat, al wordt daardoor geen veran
dering in den feitelijken toestand ge
bracht.
De financieele positie van Dene
marken, die ten gevolge van de
naoorlogscrisis geruimen tijd verre van
gunstig was, zoodat het nationale ruil
middel aan een belangrijke depreciatie
onderworpen was, mag thans Weder
volkomen gezond worden genoemd.
In Juli 1924 bedroeg de internationale
waarde van de Deensche Kroon nog
slechts 59.7 pCt. van de goud-pariteits
waarde, waaruit valt op te maken, in
hoe korten tijd het herstel van dit
betaalmiddel is tot stand gekomen. De
deflatie heeft natuurlijk ook een belang
rijke daling in het prijsniveau ten ge
volge gehad. Terwijl het indexcijfer in
December 1924 nog 234 pCt. van het
niveau van vóór den oorlog bedroeg, is
het thans Weder gedaald tot 150 pCt.
daarvan, nadat het in Juni j.l. reeds
141 pCt. had bedragen. De stijging
moet als een gevolg van de kolenstaking
in Engeland worden beschouwd, waar
door niet alleen de kolenprijzen sterk
opliepen, maar ook de vrachtprijzen
stegen, hetgeen van invloed was op de
prijsontwikkeling van een aantal arti
kelen, die in Denemarken worden inge
voerd.
De biljettencirculatie daalde van 453
millioen Kronen in Juni 1925 tot 354
millioen Kronen in 1926 om in October
Weder iets te stijgen tot 362 millioen.
Omtrent den schuldenlast van het
Koninkrijk kan worden medegedeeld,
dat deze op 31 Maart j.l. ? 757.596.000
of / 221.52 per hoofd der bevolking be
liep. Aangezien uit de nieuwe leening
een op 15 November 1926 vervallen
Kronen-leening is afgelost, zal hierdoor
in het totaal bedrag der schuld niet
veel verandering zijn gekomen. Ter ver
gelijking met genoemd cijfer van
.?221.52 per hoofd der bevolking diene,
dat de Nederlandsche schuld in den
LINCOLN
de meest volmaakte wagen
JAN LIMBACH- Haarlem
aanvang van dit jaar ? 387 per hoofd
beliep, zoodat de finantieele positie van
Denemarken daarmede vergeleken geen
slecht figuur maakt. Het nationaal ver
mogen van Denemarken werd in
het begin van 1926 getaxeerd op
/13.199.000.000 of circa 17 maal het
bedrag der openbare schuld, zoodat
obligatiehouders nog dekking genoeg
hebben in het bedrag, waarmede de
bezittingen de schulden des lands over
treffen.
Omtrent de handelsbeweging des
lands kan men zich een voorstelling
maken, wanneer men weet, dat de uit
voer gedurende de eerste 9 maanden
van dit jaar Kr. 1144 millioen beliep
en de invoer Kr. 1169 millioen.
Zooals bekend zijn de voornaamste
middelen van bestaan van het 3.420.000
zielen op een oppervlakte van 44.314
K-M2. bevattende koninkrijk landbouw,
veeteelt en nijverheid, terwijl het boven
dien een uitgebreide handelsvloot
bezit.
Bij het aanbieden der
begrootingscijfers voor het dienstjaar 1927/28
deelde de Deensche minister van Finan
ciën tevens mede, dat de ontvangsten
in het jaar 1925/26 382.7 millioen
Kronen hadden beloopen tegenover uit
gaven van.381.6 millioen Kronen, aldus
een overschot latende van 1.1 millioen
Kronen. Voor het dienstjaar 1927/28
werden de ontvangsten geraamd op
341.6 millioen Kronen en de uitgaven
op 340.2 millioen Kronen, zoodat ook
hiervoor op een overschot wordt ge
rekend. Op deze begrooting zijn de uit
gaven voor leger en vloot Kr. 10 millioen
lager aangenomen. Het ligt in de be
doeling van den Minister van Finan
ciën dit bedrag aan te wenden voor een
buitengewone uitkeering aan de ge
meenten als tegemoetkoming in de
kosten van bouwwerken.
De opbrengst der belastingen kon
Kr. 27 millioen lager worden geraamd.
Men verwacht, dat alleen de inkomsten
en vermogensbelastingen 21 millioen Kr.
minder zullen opbrengen, n.l. 105 mil
lioen Kr. tegen een geraamd bedrag
van 126 millioen Kr. voor het loopende
jaar.
Volgens de begrootingscijfers zal de
dienst der spoorwegen een tekort van
Kr. 14 millioen opleveren of Kr. l1/*
millioen meer dan dit jaar; ook van den
telefoon- en telegraafdienst wordt een
tekort van circa Kr. l millioen ver
wacht, doch daarentegen van den dienst
der posterijen een batig saldo van
Kr. 2.6 millioen, doch een verlaging der
posttarieven, die binnenkort verwacht
wordt, zal vermoedelijk Wel een minder
gunstig resultaat ten gevolge hebben.
Hieruit blijkt, dat ook in Denemarken
de tendenz bestaat de tarieven te ver
lagen zoodra een openbare dienst gunstige
resultaten toont, maar die niet licht te
verhoogen, indien de financieele uitkom
sten een tekort te zien geven. Dit ver
schijnsel schijnt dus een internationaal
karakter te dragen.
Wat de uitkomsten van het loopende
dienstjaar betreft, zoo meende de
Minister, dat de begrootingscijfers waar
schijnlijk Wel bereikt zouden worden,
zoodat dan op een batig saldo van
Kr. 8 millioen kan worden gerekend.
Waar zulk een groote verbetering in
de Deensche financiën is gekomen,
bestaat er voor het Nederlandsche be
leggende publiek ongetwijfeld aanleiding
aandacht aan de door Denemarken ter
inschrijving aangeboden leeningen te
blijven wijden. Immers bestaat niet veel
kans, dat het eenmaal verkregen her
stel spoedig weder zal te loor gaan,
waar men te doen heeft met een land
met een goed ontwikkelde en arbeid
zame bevolking, die er wel voor zal
zorg dragen, dat het financieele even
wicht bewaard blijft, ook onder een zeer
vooruitstrevende regeering als thans aan
het bewind is. Verder bestaat geen
gevaar, dat het land in ernstige poli
tieke verwikkelingen zal worden
medegesleept, zoodat de voorzichtige be
legger zich zonder vrees bij de door
Denemarken uitgegeven leeningen inte
resseeren kan. Waar deze uitgiften
voorshands nog steeds een hooger ren
dement afwerpen dan van
binnenlandsche gelijksoortige obligatiën te
maken valt, zijn de eerste rangs
Deensche leeningen ook uit dat oog
punt thans niet van aantrekkelijkheid
ontbloot.
Teekening voor de Groene Amsterdammer" door George van Reemdonck
WINTER
CHARIVARIA
Seutfctjicmb, Seutfcljlanb uebet Hleë!
Cntjeimelijf is alles, wat wij de laatste
dagen uit Italiëhooren. Hij heeft zijn
geheele bezit ingeboet. De steen vertoonde een
frièscfye breuk. Het ware van hoofd-interesse
geweest. De Ijoofloalen. Het tjoogêeisoen.
Door den aard zijner bezigheden was
Friedberger langertn tijd achtereen genoodzaakt
dagelijks in tleineve restaurants te Berlijn te
.eten. De begeestering. De toespitsing van
het wedstrijdzwemmen." (De Telegraaf)
TANTE BETJE LEEFT NOG
Dit oprapen zou gezien zijn door twee
dames, en verzoekt de Commissaris van
Politie dien dames zich wel bekend te willen
maken." (Hbl.j
Ditmaal geen sterke nummers en zie ik
dus het nieuwe programma met belangstel
ling tegemoet." IO. H. C.)
Binnen eenige dagen zal u de dameskaart
nogmaals worden aangeboden, en vertrouw
ik, u zorg zult dragen zij dan voldaan zal
worden." (Ijsclub KratingenJ
RONDOM
Rondom Goethe's Faust." (Mr. F. Erens)
Rondom Vondel." (Dr. J. F. M. Sterck)
Rondom het Dansverbod." (Tel.l
Rondom de zaak Geelkerken." (N.R.C.)
Rondom het Belgische contract." (Leven)
Rondom l November." (N. R. C.)
Hij geeft alleen het essentieeie van het
wezen der dingen " (N. R. C.)
Dat is ons nog te veel. Wij wenschen
alleen het wezen van het essentieeie
van het wezen der dingen.
....of zelfs om zuivere zinnen te
vormen wij nemen beleefdheidshalve
aan. dat de steller van dezen zin
weende of lachte onder het schrijven.
DEELWOORDENJAMMER
Naar het hek teruggaande was de rust
zeer spoedig teruggekeerd." (U. D.)
Alle mogelijkheden beschouwende, kan
' het niet anders of men krijgt dezen indruk.'
(Het Vad.)
Op welke wijze moet, lettende op het
desbetreffende voorstel, die uitbreiding wor
den tot stand gebracht?"
(l J-commissie A'dam)
Toegevende, dat de bezorgdheid
eenigs
zins terugweek, zoo blijft toch in drieërlei
opzicht onrust bestaan." (De Ned.)
Eenmaal dit in beginsel aanvaard, moet
de organisatie worden overgelaten aan par
ticuliere instellingen." (Dr. Boland)
HET WEESMEISJE
De doorsnee-Hollander. De
doorsnee
Franschman." (Gr.)
De doorsnee-inlander." (N. R. C.)
De D oorsnee-man." (Tel.)
Als men op het oogefiblik weent of lacht
is geen sterveling in staat om verzen te
maken." (N. G.)
HET LEVENDE LIJK
Hij bleef tot in den dood belangstellen
in zijn kweekelingen. Er was er een in wiens
lotgevallen wij beiden zeer veel belang stel
den. Na zijn overlijden schreef hij mij, enz."
(E. H.)
Nader vernemen wij, dat het niet zeker
is, dat de opvolger van nu wijlen prof.
Smit, wiens benoeming dezer dagen is te
verwachten, onderwijs zal geven in de plant
kunde." (Ht/l.)