Historisch Archief 1877-1940
AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
BIJKOMSTIGHEDEN
w
m
"
i1
DOOR ANNIE SALOMONS
«s*
'H
CCXLIV
T"\ E'dokter was 's avonds laat nog bij
*-^ons komen binnenloopen. Ik heb
morgen een heelen boel voor; eerst poli
kliniek in het open veld in Toendjang;
dan een bezoek aan de leprozerie en
tenslotte koeliekeuring bij paal 82, waar
't Gouvernement zijn proefbedrijf voor
de terpentijnwinning heeft. Mijn vrouw
en mijn kleine meid gaan ook mee; als u
in uw auto achter ons aanrijden wilt
Er is een ochtend en een middag mee
gemoeid, dus we nemen proviand mee".
Dat laatste was op zich zelf al een
pretje; want de oude mandoer, die ons
huishouden dreef, onder het motto, dat
eigen vuil niet schaadde, en dat 't altijd
nog tijd genoeg was om te gaan poetsen,
als nieuwe gasten hun komst hadden
aangekondigd, scheen niets zoozeer te
vreezen, als dat we onder weg van den
honger zouden omkomen; zoo gaf hij
ons een trommel vol sandwiches met
rundvleesch mee, een servet met vruch
ten, een flesch wijn en een pannetje,
waarin een getrancheerde kip onder de
jus bedolven lag. Vorken en messen had
hij blijkbaar overbodige ballast gevonden
en we hadden al lang genoeg tusschen
dit volk in natuurstaat verkeerd, om
daar geen onoverkomenlijke bezwaren
tegen te hebben. Zoo trokken we eens
gezind aan de vette kluifjes, terwijl de
auto over den ongebaanden weg bonkte,
en de apen uit het oerbosch elkaar
brullend toeriepen. Nooit hadden we
zoozeer de waarheid van het primum
vivere" beseft, waarbij alle andere over
wegingen nauwelijks telden; het natuur
lijke leven van wandelen, baden, eten, sla
pen, had ook in ons iets opgeschoven, en ik
ge.loof werkelijk, dat, als ik pp dat
oogenblik, met het kippenpootje in mijn hand,
opeens door tooverij in den Haagschen
Kunstkring zou zijn overgeplant, ik me
daar minder thuis zou hebben gevoeld,
dan in dat afgelegenste hoekje van Atjeh,
waar de Qajo's hun netten liepen te
breien langs den weg en waar ze nooit
van cubisme en nooit van Part pour
Part" hadden gehoord.
Ik moet opeens aan dien précieusen
kerel denken", zei m'n buurman, die
blijkbaar denzelfden kant had uitge
dacht, die ons op die tentoonstelling
uitlegde, dat de werkelijkheid allerlei
fouten maakte en dat de kunstenaar die
verbeteren moest.... Zoo'n tram, die
bellend en herriënd door 'n drukke stad
trok, moest volgens z'n karakter niet
roomgeel zijn, maar fel-rood. Daarom
schilderde de kunstenaar 'm rood, en
dan zat, zooals jij 'm toen op weg hielp,
't lawaai in de kleur Zou zoo'n
salon-aestheetje nu hier, in de natuur
óók fouten ontdekken die hij wou ver
beteren, of zou hij hier eindelijk be
scheiden "
Natuurlijk zit de natuur vol fouten",
zei ik, en ik wees op een 'kerel, die op
zware zuilen van beenen
voortschommelde, waarvan de huid door de spanning
op meerdere plaatsen gebarsten was,
zoodat hij in afschuwelijke wonden
? KLEINE ?
COEDKOOPB
MEUBELEN
ONTWERP
W.PENAAT
KASTJE
I20&HOOG
OX.BREED
AMSTERDAM
.SIDENHMCI
open lag, waaraan de vliegen zich
smakelijk te goed deden. Maar of de
kunst, in casu de dokter, dit kan
gebeteren "
Intusschen stond deze al naast zijn
auto, want we waren bij de open pendopo
aangeland, waar de zieken zich verzameld
hadden en het met zalfjes bestrijken en
kinine uitreiken liep weer vlot van
stapel. Dezen keer echter was er iets,
dat hen nog oneindig meer boeide dan
de aesculaap zelf, en waardoor ze bijna
hun kwalen vergaten: het kleine meisje
had haar pop meegenomen, een groote,
Europeesche met lang blond haar, en
dat wonderding ging van hand tot hand,
werd bevoeld, beluisterd, beroken, niet
in de eerste plaats door het beduusde,
kleine grut, maar vooral door de mannen
en vrouwen, die er niet aan uitgekeken
konden raken.
Nou vooruit", zei de dokter, ik heb
vandaag nog meer te doen, en ik ben
niet gekomen, om jullie met de pop te
laten spelen Als niemand meer
ziek is, dan gaan we maar weer".
Onze chauffeur, een heer onder z'n
fluweelen kalotje, die een keurigen
alluminiumetensdrager mee had, waar
aan vork en lepel waren bevestigd,
keerde ongaarne naar z'n motor terug;
hij had de heele vertooning met onver
holen minachting gade geslagen, maar
het had hem blijkbaar toch zeer geboeid.
Allen liepen mee en verdrongen zich om
de wagens. Ik ontdekte een klein meisje
met groote oogen onder verward haar,
dat mijn hart plotseling warm maakte.
Kijk 's, net Trinetje".
Het kind school verlegen weg achter
het jenge moedertje en gluurde dan nog
eens voorzichtig om een hoekje. Het
vrouwtje, gevleid door de belangstelling,
lachte.
Ajo dan maar", riep de dokter en
zwaaide aan ons voorbij.
Alles wat jonge beenen had, zette het
op een loppen en draafde achter ons
aan: meisjes met babies op den rug,
kinderen, die pas nog patiënt" waren,
een enkele fleurige, jonge kerel en zelfs
n magere grijsaard, die met z'n stok
zwaaide.
En het laatste, dat we van de neder
zetting zagen, was een ventje met een
haan in z'n armen gekneld, die den
wedloop wel drie minuten volhield. Had
hij dit klassieke present aan den aescu
laap willen vereeren? Wie zal het ooit
weten? Onopgeloste raadselen;.... hij
hief zijn vrijen arm tot slot.... een
groet? Een teeken?
Toen stoven we een hoek om.
SCHILDERKUNST
Tentoonstelling W. A. van der Colk
(Kunstzaal de Bois, Haarlem)
Deze (nog jonge?) exposant zal eene
zelf-overwinning behalen (is hij, die zich
zelf overwint, niet sterker dan hij die
een stad inneemt?) als hij het palet uit
de hand legt en zich uitsluitend bepaalt
tot het houtsnijden, tot de grafische
kunst. Een afdruk eener houtsnede: de
Vogelverschrikker" heeft mér innerlijk
heid, mér kracht van uitdrukking dan
al zijne, overigens zwakke en zelfs wat
alledaagsche, schilderijen en studie's te
zamen; suggestief stelde hij de donkere
spookgestalte tegen een met lichtslierten
bestreken hemel; ook in andere zwart- en
witdrukken toont hij zijn waren aanleg:
enkele duc d'alven, groot en donker ge
geven; een schuit en een dorps-hoek met
dezelfde boot op den voorgrond.
En dit is weer het opmerkelijke: in
deze dingen met de scherpe tegenstelling
van wit en zwart is hij kleuriger dan in
de schilderijen waarin veel kleur ge
bruikt werd tot uitspraak en uitdruk
kingsmiddel.
O. VAN TLSSENBROEK
l'
~ In den Winter ,»,.», De Zomer in Uw huis ~
MET HET NIEUWE SYSTEEM
CENTRALE VERWARMING
SIERLIJKE RADIATOREN - DE KACHEL EEN VULKACHEL
Vele honderden referenties Vraagt onze brochure
HERINGA & WUTHRICH
HAARLEM TELEF. 11966 .
Voor den Haag: C. OLDENBURG Jr., RIJSWIJK - Tel. den Haag R. 410
TEOO/THtöKK
VERZON! m
WïINKi kO/TEN
UWE WOON INRICHTING
vBMdïf m/ EN mmm
"Niet alleen Tafelgoed,1
óók keuken- en beddegoed moet
helder en frisch zijn ! DE
PELIKAAN" te GOUDA levert U een
heldere wasch tegen concurreerend
tarief en onder garantie.
Hebt U 't ook al geprobeerd?
Vraagt eens om onze prijscourant No. 16.
N. V. PAERELS
JMeutileering-jMij .
AMSTERDAM
C O MP LE TE
eubileering
Betimmeringen
?d^sövÖsO^O^^OsösOsÉ^^sOös^OsO'^sös.^sÖ'O'
Rokin 128, Tel. 44541
Spoor's
Mosterd
W. A. Spoor Jr., Culemborg1.
Cliché's
Van Leer
Amsterdam
W. L E T Z E R
LARE
N (GOO.)
Hoekhuis Brink naast Hotel Hamdorff, Telefoon 325
FIJNE VLEESCHWAREN - COMESTIBLES
SCHOTELS
VOOR LUNCH - DINER - SOUPER
UITZENDING VAN DINERS ZEER BILLIJK
EN SMAKELIJK.
Voornaamste Kleedinqinrichtin
op elk gebied