?Sr 12 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2582 MUZIEK IN DE HOOFDSTAD , ' DOOR CONSTANT VAN WESSEM Richard Strauss en de film RICHARD Strauss' opera Der Rosenkavaiier" is tot film omgewerkt. Zij gaat als zoodanig met de muziek van Strauss. D.w.z. de opera diende als grondslag voor een film en muziek-fragmenten uit de opera van Richard Strauss dienden als muziek bij dien film. Zij, die zich hadden voorgesteld de opera, die bij ?een uitvoering van de Wagner-vereeniging om de hooge entrees niet te bereiken is, nu voor 75 cent parterre te kunnen hooren, met het tooneel vervangen door het film-doek en deze noodhulp" scheen dan inderdaad eenige raison d'être te hebben zijn bedrogen uitgekomen. Cinematographisch werd de tekst van de opera voldoende omgewerkt om daaruit een film te kunnen laten vertponen, de film verwerkte het gegeven nu in twee bedrijven, waarvoor ?de opera er drie noodig heeft, men vermeed het gephotografeerd tooneel en bracht zooveel mogelijk buitenshuis". Maar muzikaal werd deze muziek illustratief nu zoo uit haar verband gerukt, dat zij -alle stemming" mist en doordat de sfeer der gelijk tijdigheid tusschen handeling en muziek er niet meer is zelfs een vermeende gelijktijdigheid kon het versterkte orkestje van Corso" niet handhaven, "wanneer de film brak" of de muziek nog niet klaar" was blijft alles muzikaal onbegrijpelijk, even -onbegrijpelijk als het feit, dat Richard Strauss daar voor indertijd zich als dirigent heeft willen leenen. De ondoelmatigheid van een muzikale partituur bij -een film, die niet voor de film geschreven is, heb ik reeds eerder, bij de Potemkin-film, ter sprake ge bracht. Deze muziek, die de muziek is, die Strauss als opera schreef, bewijst het nogmaals. De opera zelf is psychologisch niet bestaanbaar zonder de muziek en is er mee verbonden. Waar het tooneel in de opera geen tooneel is, eischt het oog er ook niet -van wat het oor van de muziek eischt. Maar bij den D G. SANTEE LAHDWEIR Heerengracht 396 Amsterdam TENTOONST. FRANSCHE GRAPHISCHE KUNST: iH. FANTIN LATOUR, O. REDON, H. DETOULOUSE LAUTREC film eischt het oog juist alles terwijl het oor geneigd is maar half toe te luisteren. Bovendien het oor kan bij den film maar half toeluisteren, d.w.z. ondergaat de muziek slechts als zintuigelijke sensatie van het vertoonde. Onze geheele aandacht wordt in zoo sterke mate door het oog als opnemingsfactor op het ver toonde geconcentreerd, met zijn grootere bewegings mogelijkheden en zijn diepere perspectieven en absor beert ons geheele innerlijke meeleven zoodanig, dat er voor ons oog geen tijd overblijft ook nog muzikale schoonheden in de begeleidende muziek te ontdekken en het oor wil het ook niet anders. Ik voor mij acht hiermede zulk een bewerking van opera's of operettes met de oorspronkelijke muziek voor de film af doende ten doode opgeschreven. Meyssel's muziek bij Potemkin werd een verhooging der sensatie, Strauss' muziek uit zijn opera werd bij de Rosenkavalier"film muzikaal een onverstaanbaarheid. Het is thans duidelijk genoeg gebleken, dat de film haar eigen muziek wil, indien men haar ook een muzikale bege leiding wil geven. Arthur Rubinstein Deze pianist, die reeds verleden jaar voor ons een verrassing was, liet zich wederom hooren, nuvop een concert van den Kunstkring voor Allen. In de Groote Zaal van het Concertgebouw dit is niet de eerste keer gezegd is het voor een solist alleen moeilijk stemming" te wekken, doch Rubin stein gelukte het, nadat zijn eerste stukken het contact met ons niet bereikten, ons weldra onder zijn ban te brengen, en zijn gemakkelijke, doch slechts schijnbaar nonchalante virtuositeit groeide aan tot een geweldige dynamische onthulling (bij de Falla!) en tot een rijk geschakeerde phantastische vaardig heid bij Chopin, waarin de ziel opleefde als^ onder een geïnspireerde improvisatie. BOEKEN OVER MUZIEK en Mol, sprokkels uit hef rijk der tonen, verzameld door W. J, Roelfsema Hzn., P. Noordhoff, Groningen 1926 De liefhebbers van anecdoten en dat zijn er velen kunnen hun hart ophalen aan dit boekje dat de heer Roelfsema samenstelde uit zijn feuille tons voor een Groningsen blad. De verzamelaar heeft een aardige keuze gedaan uit het vele wat verspreid Makelaar J. D. R.Nienaber aand: WON/NGGID5. in biographieën aanwezig is, en dit goed oververteld of vertaald of bewerkt (vermoedelijk alle drie). Men treft er bekenden en onbekenden bij en de meeste anecdoten zijn ook voor een leek verstaanbaar. Minder duidelijk is het mij wat de heer Roelfsema met Dur en Mol", den titel van zijn boekje bedoelt: Dur" en Moll" waarschijnlijk; maar dat is Duitsch. Vooral om de aardige samenstelling (dit geschiedt soms heel wat slechter!) is deze uitgave aan te be velen. Addenda, Over geluidsleer, anatomie en physiologie, toegepast bij het onderricht in vioolspel. J. A. Wagenaar. Utrecht Een boekje, dat geen aanbeveling bij het publiek meer behoeft sinds een autoriteit als Dr. Johan Wagenaar er een aanbevelende inleiding voor schreef en het onder de paedagogische leergangen van het Kon. Conservatorium in den Haag liet opnemen. In het bijzonder prijst Dr. Wagenaar de beschouwing over het practisch vioolspel als voortreffelijk en de kwestie over de Geluidsleer" noemt hij helder en bevattelijk omschreven". Wat kan de schrijver van dit werkje nog meer wenschen? C. V. W. DIT MERK IS EEN WAARBORG VOOR ONOVERTROFFEN REPRODUCTIE EN ONGEËVENAARDE AFWERKING. N.V. DUTCH GRAMOPHONE COMPANY. AMSTERD. VEERKADE 22* DEN HAAG. N. F. VAN GELDER & Co., AMSTERDAM. Hoofdkantoor: PRINS HENDRIKKADE 25-27 Telefoon 42997 en 34062. Filiaal VAN BAERLESTRAAT 40 Telefoon 20668. D SERVIES BLAUW FRANKENTHAL Tafelservies 65 deelig ? 152,75 Theeservies 16 deelig ? 24,50 Ontbijtservies 19 deelig ? 37,50 Theekop en Schotel per stuk ? 1,30 Ontbijtkop en Schotel per stuk .... ? l,62i AANGEWEZEN ADRES VOOR AANVULLINGSSTUKKEN, ook al zijn de serviezen NIET door onze bemiddeling geleverd.