Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
11
VROUWEN OVER
MANNEN
CEES LASEUR
DOOK BETSY RANUCCI?BECKMAN
ER INNER je je nog, beste Cees, dat wij een5ge
? jaren geleden eens 's nachts, met een heel
stelfletje door den Haag kuierden? We gingen naar de
Skamer van ten collega, na het cafésluitingsuur.
-Achter mij hoorde Ik je praten en fluisteren en soms
^plotseling uitbarsten in een hellen lach, en zingen
cnu en dan, jongensachtig en luidruchtig.
In een gastvrije kamer op een stil grachtje,
brach"ten wij plotseling het geroes van onze stemmen en er
"waren sandwiches en veel likeuren.
Jij was de bout-en-train", je zong liedjes,
imi'teerde, vertelde anecdoten. Je barstte haast uit
xelkaar van levensblijheid.
Je was nog een beginneling, een magere springer,
«een heel klein acteurtje, dat nog al eens op zijn kop
4creeg, als ik me goed herinner, omdat zijn levens
kracht het nauwe dwangbuis van regietucht soms
kraken deed.
Dat is nog niet zoo heel veel jaren geleden.
Toen ging ik naar Amsterdam en wij verloren
«elkaar uit het oog. Je verliest elkaar te gauw uit het
toog 'm ons toch zoo kleine tooneelwereldje, als je bij
-verschillende gezelschappen bent.
In onzen Comoedia-tijd speelde preetje Lobo eens
?veertien dagen bij Cor Ruys Helene" van Qéraldy
«en toen ze terugkwam, vertelde zij, dat jij den vriend
«had gespeeld: Die jonge Laseur is zoo buitengewoon
gjoed geworden," zei ze. Dat was de tweede keer dat
Jk van je hoorde.
Daarna bleef je naam in onze hersens haken. De
Hollandsche tooneelspeler is voor alles:
karakter?.speler of typeur, degelijk en goed doorwerkt, maar
met soms een gebrek aan luchtigheid, aan een vlotten
?conversatietoon, aan lichten weemoed, die geen smart,
?*n lyriek, die geen declamatie wordt. Wij bleven dus
.aan je denken als aan de witte raaf."
Niet lang daarna kwamen wij voor den derden keer
;ïn contact, dat was weer in den Haag.
Je was een meneer" geworden. Je frequenteerde
«de?Launch" van het Centraal, the House of Lords"
«en dergelijke localiteiten, die zoo mondain zijn dat ze
geen Hollandschen naam zouden kunnen verdragen.
Je kwam naar ons toe in je getailleerde jas, je slappe
lichte hoed een tikje scheef, een lieve glimlach en met
*üe half zegevierende, half verlegen houding van
.iemand, die weet dat er naar hem gekeken wordt en
?dat de vrouwen, als hij passeert, tegen elkaar fluiste
ren: dat is Laseur". Je was zwaarder en mannelijker
^geworden en een beetje o, wees er niet kwaad om,
?want ik meen het als iets vriendelijks een beetje
,,cabot". Zelfs iemand, die nooit een voet in den
-.-schouwburg zet, zou zoodra hij je in het oog kreeg,
:zeggen: dat is een tooneelspeler."
Waar heb je dat toch van? Er vloeit geen druppel
van dat fameuze tooneelbloed door je aderen, dat bij
aeder jubileum door de pers zoo lyrisch bezongen wordt.
Groep van bestuur, directrice, edminisfrafrice en onderwijzend personeel van de Hoarlemsche
Huishoud- en Indusfrieschool.
Dezer dagen jubelde de Haarlemsche Huishoud- en Indusfrieschool. Zij vierde haar 25-jarig bestaan.
'f Was een intiem feest van vreugde en genoegelijk onderling samenzijn. Daar was reden toe. Het gaat de
Haarlemsche school zeer goed. Zij heeft in Mej. D. van de Waal een flinke directrice die hef sfuur goed
jn handen heeft, een stel knappe /eeroressen en /eeraars, en een ijverig bestuur, waarvan twee leden de
dames Brusse en de Clercq van Weel hef 25-jarig jubileum als bestuurslid mede vierden. Alle opleidings
cursussen en aparte cursussen er volt heel waf te leeren zijn ruim bezet en hef aantal leerlingen
neemt gestadig toe. Moge de school het volgend jubileum vieren in een groofer, geriefelijker gebouw.
CEES LASEUR
de Groene Amsterdammer ' gefeekend door W. Heskes
Misschien komt het omdat je zoo door en door
acteur bent, dat je het niet laten kunt ook in het
dagelijksch leven, onbewust, een beetje voor acteur
te spelen.
Ongeveer anderhalf jaar geleden troonde een wreede
directie je uit het vriendelijke den Haag weg, naar het
stuggere Amsterdam en ik geloof dat je een beetje
bang was. Je had je publiek in den Haag. In Amster
dam had je nog weinig gelegenheid gehad om te
spelen. En je wist dat n publiek n pers er moeielijker
zijn en andere maatstaven aanleggen.
Maar na je eerste rollen in Als ik wilde", in Een
van Ons" was je er al heelemaal in. En als je, aan het
eind van je eerste seizoen, langs Americain liep
met je getailleerde jas, je lichten, slappen hoed enz.
zie boven, zeiden ook daar de vrouwen, die in
het voorjaarszonnetje, boulevaardje speelden op het
terras tegen elkaar: Kijk, daar gaat Laseur."
En nu, nu zit ik op mijn pennenhouder te knabbelen,
omdat een ijselijk serieus weekblad mij vraagt iets
over je te schrijven.
Je begrijpt, daar zit ik mee. ,Moet ik een ijselijk
serieuse karkterschets van je pennen, of een overzicht
geven van je, , levenswerk"?
Je levenswerk"! Laten we niet lachen. Je bent
nog zoo walgelijk jong. Zes en twintig, geloof ik, en
heb ik niet onlangs gelezen dat de parfait com
dien" minstens veertig moet zijn. Daar zitten we.
De parfait-comedien" vliegt weg naar een nog
verre toekomst.
Zal ik vertellen hoe je op de repetitie komt? Een
beetje verveeld eerst, een beetje weg", want je bent
een noctambuul en dus 's morgens nog een beetje
soezerig. En de eerste scène gaat niet, definitief niet,
je oogen dwalen weg, je zoekt naar je woorden en
ontevreden zeg je: zullen we die nog eens over doen?"
Dat was je aanloopje, want den tweeden keer
gaat het in eens zooveel beter. Je oogen haken zich
vast aan je partner, je trekt geen ander gezicht,
maar je gezicht wordt anders, je bent Cees Laseur niet
meer, maar Philippe" of de Levies" of Jacques",
en alles gaat meeleven, je houding, je handen, waar
je niet aan hoeft te denken, die eenvoudig gehoor
zamen aan je gevoelens en je gedachten. De eerste
repetities zet je de figuur maar even aan met lichte
toetsjes en er is een geoefend oog voor noodig om
te zien hoe het worden gaat. En iederen dag zijn er
verrassingen, de scène die vandaag zoo goed ging,
lijkt morgen naar niks" en die vandaag naar niks"
leek is morgen ineens goed, want daar heb je
over gedacht en aan gewerkt, en van de rest heb je je
aandacht afgetrokken, tijdelijk.
En 'n week of zoo voor de première, dan zie ik
opeens in de groote scène een weeke ontroering door
breken op je gezicht, je wordt een beetje bleek en
de randen van je oogen worden vochtig. Hè" zeg je,
we zullen nogal wat afhuilen in dit stuk" en ik zou
je hoofd wel tusschen handen willen nemen en zeggen:
Je bent lief, je bent lief, je bent lief !" maar wij zijn
een net" gezelschap en ik doe dat natuurlijk niet
en zeg alleen maar: Nou was het er, voelde je?"
en jij antwoordt met iets dwaas, iets onbenulligs,
iets wat nergens op slaat en dat niets is dan een
uiting van tevredenheid als de kraai van een zuigeling
of de tjilp van een vogel in een warme kamer, als
'n winterzonnestraaltje langs het stukje suiker
tusschen de tralies van zijn kooi strijkt en hij z'n
kameraden in de modder en de kou buiten ziet rond
ploeteren. Want je houdt van je rollen, je praat er
over als over menschen, die je hebt ontmoet, die je
sympathiek zijn en die je graag zoo goed mogelijk
zou leeren kennen. Je praat over ze, lang en veel en
met warmte.
En je bent modern, daar bedoel ik mee: je bent
een ensemble speler, het stuk gaat je nog boven de rol,
je effaceert je als je kunt en als het moet en je speelt
nooit ten koste van je kameraden. Je bent nooit
de ster", die om zijn eigen succes zijn medespelers
weg duwt en zoo het stuk vermoordt. En je houdt
van den korten, lichten dialoog, die als een bal van
den een naar den ander wordt gekaatst en het is een
sport van je den bal niet te laten vallen.
En je houdt ook van het tooneel, je praat er niet
over met het gezicht van een knappen professor aan
het bed van een doodelijke zieke. Je houdt er niet van
zooals het eenige eeuwen geleden was, waar we
weinig van weten of zooals het over eenige eeuwen
zijn zal waar we niets van weten. Je houdt
van zooals het nu eenmaal is.
Je zegt niet (en dat staat toch zóó goed): Ik
verwacht veel voor het herstel van de
tooneelspeelkunst van de Russen of de Negers of de Papoeas"
of De toekomst van het tooneel ligt in de revue",
of De dans kan veel doen om het tooneel in de
toekomst op te heffen."
O nee, m'n beste jongen, je doktert en je theore
tiseert niet, gelukkig!
Je. .. je houdt er van, zonder meer, en dat is eigen
lijk de eenige, de ware liefde.
Kijk, toen ik dit stukje begon, dacht ik: wat moet ik
schrijven over zoo'n jong tooneelspeler, al is hij dan
een zeer goed tooneelspeler en vooral een van dat
soort waar ik het meest van houd. Maar nu ik eenmaal
bezig ben, zou ik nog wel even door kunnen gaan.
Maar dat is de bedoeling niet van de redactie,
denk ik, en ik vrees dat ik al rijkelijk lang van stof ben.
Ook heb ik natuurlijk wel kleine critiekjes. Wij
Hollanders zijn groot dat weet je in alles waar
in een klein volk groot zijn kan en dus vooral in
critiek. In critiek zijn we geweldig, absoluut onver
beterlijk ! maar de mijne bewaar ik om je plezier
te doen voor het repetitielokaal.
En de rest van mijn lof waar ik werkelijk op
het oogenblik van overkook voor je vijf en twintig
jarig jubileum, als je werkelijk volkomen zult zijn
' want dan mag het langzamerhand Ie parfait
comédien".
Tot ziens, Cees ! Je zit in Parijs op het oogenblik,
geloof ik, want je hebt drie?zegge 3 vrije avonden
en je bezoekt Victor Boucher en je bent maar wat
blij, jongensachtig blij, dat de groote Parijsche
collega je au sérieux neemt en je in zijn prachtige
auto naar zijn huis brengt, naar zijn reusachtige
werkkamer, waar, zooals je mij enthousiast vertelde,
drie groote schrijftafels staan!
Dat vind ik ook lief van je.
De voeding van een zuigeling
met KARNEMELK van
OUD BUSSEM
-j- kost 30 cent per dag
-:Kerkstraat 187 ~ Telefoon 49344