Historisch Archief 1877-1940
o. 2585
DE GROENE AMSTERDAAÏMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
r>ou\vrisMi:r
OOSTERPAPK
BILTHÓVEN
INLICHTINGEN VEÖSTBEKT DE DIRECTIE
TELEf INT N1?
VOOR VROUWEN
MODERNE VROUWEN EN
MODERNE VRAAGSTUKKEN
DOOR EMMY J, BELINFANTt
XII. Nieuwe wegen
~\TOORHEEN was het gezin de plaats van de
v harmonie. De vrouw, die de drieledige taak van
Jiuisvroüw, echtgenoote en moeder zoo volkomen
anogelijk verrichtte Wist een milieu te scheppen van
harmonie en rust, dat Weldoend werkte op de
huis,-genooten en waarvan ook iets uitstraalde naar de
groote maatschappij, ^r zijn destijds voortreffelijke
huisvrouwen geweest en anderen, die, minder vol
maakt, toch zeer gezien waren, en Weer anderen aan
-Wie heel Wat ontbrak; maar in de herinnering leven
?zij allen als het type van de ouderWetsche zuinige,
?degelijke huisvrouw en moeder, die haar plicht be
greep, zichzelf vergat en haar gezin gelukkig maakte.
En dan zijn wij geneigd tot de tegenstelling met
liet moderne, uithuizige, veeleischende dansende
mevrouwtje met korte haren en korte rokken, 'met
geverfde wangen en lippen en Wenkbrauwen, die een
-auto bestuurt maar haar kinderen niet weet te leiden,
-die met tal van aanbidders flirt, maar haar eigen
man niet Weet te binden, die theeschenkt op bazars,
op elk gebied liefhebbert, van alles verstand heeft
.behalve van de huishouding.
Toch Weten wij, dat er uitstekende 20ste eeuwsche
moeders zijn, die ondanks alle klachten over gebrek
.aan tucht, haar kinderen beter leiden en begrijpen
?dan menige volmaakte huisvrouw in het verleden.
Ook kennen Wij voortreffelijke huisvrouwen, even
^geschoold in de moderne methoden van huishouding,
.als haar overgrootmoeder op de hoogte was van de
«omslachtige ouderwetsche huishouding.
Maar de levenseischen, de omstandigheden zijn
-veranderd en er is een algemeen zoeken naar een
?compromis tusschen den wensch naar behoud van
iiet oude gezinsleven, Waaraan wij gehecht zijn,
?en dien van handhaving der nieuwe plaats, Welke
?de vrouw zich in de maatschappij heeft verworven.
Wij verlangen allen bewust of onbewust naar
.harmonie, en Wij jagen onrustig voort in de maat
schappij, waar alles steeds meer wordt gespecialiseerd.
Wij verwachten heil van een nieuwe ? opvoeding,
maar missen overal de zekerheid, die vorige ge
slachten hadden in hun vaste beginselen.
En zoo leven wij in een tijd van proefnemingen op
elk gebied. Elk van deze proefnemingen verdient
.toelangstelling, omdat zij ons Wellicht rust en
klaar?heid kan brengen.
* * *
Daarom gevoelen wij ook eenige sympathie voor
het nieuwe Instituut voor Huishoudelijken Arbeid,
tot Welks oprichting een vrij rumoerige vergadering
van de Ned. Ver. van Huisvrouwen heeft besloten.
Hét Wil een vraagbaak zijn voor de huisvrouw en
-werken voor de middelen tot vereenvoudiging van de
huishouding Het denkt daarbij aan efficiency in de
?woninginrichting; aan betere organisatie van het
huishoudelijk werk, aan een meer algemeen gebruik
van de mechanische krachten en aan vermeerdering
van het aantal der Werkzaamheden buitenshuis tot
gerief van de huisvrouw.
Onder de middelen om te komen tot een meer
doeltreffende uitrusting van de huishouding, wordt,
volgens het beproefd voorbeeld der Engelsche huis
vrouwen, gerekend het oefenen van invloed op de
productie. Het Instituut zal de Wenschen der huis
vrouwen ontvangen en kenbaar maken aan de fa
brikanten in binnen -en buitenland, nieuwe artikelen
keuren en eventueel aanbevelen aan de huisvrouw.
Spoedig zal een keuze-tentoonstelling te Amsterdam
?op kleine schaal een beeld geven van deze werkwijze.
Hier zal n.l. alleen worden geduld, wat inderdaad
in de huishouding aanbeveling verdient. Alle niet of
half bruikbare voorwerpen worden geweerd.
Dit plan schijnt ons zeer goed voor verwezenlijking
vatbaar. Jammer dat men zich daartoe niet heeft
beperkt, nu zou men door te veel aan te pakken de
plannen Wel geheel kunnen doen mislukken.
Intusschen zal zeker veel afhangen van haar, die met de
uitvoering worden belast. Alles is in dit opzicht nog
zeer vaag, maar wij waardeeren het, dat het hoofd
bestuur van de vereeniging van Huisvrouwen dit
plan, afkomstig van mevrouw van Waveren uit
Haarlem, een kans heeft Willen geven. Want het is
noodig, dat er iets gebeurt om het hoofd te bieden
aan de vele moeilijkheden, ontstaan tengevolge van
den tijdgeest en de tijdsomstandigheden. Als dan ook
bij toekomstige werkzaamheden buitenshuis ge
sproken Wordt van centrale keuken, durven wij niet
onmiddellijk een veto te doen hooren. Tot nu toe
toonde ons volk Weinig ervoor te voelen, hoe de toe
stand zich in de toekomst zal ontwikkelen, zal ten
deele afhangen van omstandigheden buiten onzen
wil, maar dit ontheft ons niet van den plicht, zoover
het in onze macht ia, invloed te oefenen in een of
andere richting.
* *
f
Zoo lazen wij juist een zeer suggestief werkje: De
opvoeding onzer Meisjes" door A. E. Talens-Ebbens,
(AE. E. Kluwer. Deventer) dat ons een nieuw stadium
in de menschelijke ontwikkeling Wil aankondigen en
de meisjes Wil opvoeden voor deze nieuwe samenleving,
waarin zoogenaamde Woonschappen zouden voorzien
in de stoffelijke en geestelijke behoeften der gezinnen
op den grondslag van coöperatie en specialisatie
van arbeid. De meisjes zouden hier naar haar
aanleg voor huishouding of maatschappelijk werk
worden opgevoed en toch gehuwd een geestelijk
milieu voor het gezin vormen. Voor ons is bij dit
specialiseeren de-harmonie nog verre te zoeken, maar
het is onze bedoeling niet hier dit Werk uitvoerig te
bespreken, wij vestigen slechts de aandacht erop,
omdat schrijfster in vele opzichten zeer juist den Weg
aanwijst, die onze maatschappij uitgaat, als geen
invloeden in andere richting zich doen gelden. Ons
lijkt het daarom wenschelijk, dat alle belanghebbenden
mannen zoowel als vrouwen deze vraagstukken
bestudeeren en zich bewust Worden, hoever zij kunnen
meegaan met den tegenwoordigen ontwikkelingsgang,
wat zij Willen tegenhouden. Men onderzoeke, zonder
vooroordeel, wat Werkelijk verkeerd is, omdat het
bijdraagt tot een ongezonde, onharmonische maat
schappij, wat slechts verkeerd schijnt, omdat het
anders is dan het oude, dat wij liefhebben.
-Wij raden een zeer critische lectuur van De op
voeding onzer Meisjes" aan, omdat het eigen inzicht
in deze vraagstukken kan verhelderen en daardoor
kan bijdragen tot het vinden van nieuwe wegen, al
zou het niet zijn in de door de schrijfster aangegeven
richting. Wij bevelen eveneens het Instituut" aan
in de algemeene belangstelling, als een proefneming,
die slechts tot iets goeds kan leiden, als er van vele
zijden steun en critiek komt.
Al moge er verschil van meening bestaan omtrent
de nieuwe wegen, die de voorkeur verdienen, vrij
algemeen leeft in ons volk nog het bewustzijn, dat
behoud van het gezin noodig is om de verwording
van de maatschappij tegen te gaan; en een der mid
delen tot redding van het gezin is vernieuwing van de
gezinstaak. Allen die hiervan overtuigd zijn, dienen
dus elke poging op dit gebied zooveel mogelijk aan te
moedigen.
VÓÓR DE WINTER KOMT
DOOR TINE COOL
BATIKWERtf
DOOR ELIS. M. ROGGE
T T OE bijzonder is de middag, alles is zoo malsch
**? van toon, vochtig, kleurrijk, met tinten die in
elkaar oversaan en vervloeien.
Stil, zonder wind of een zuchtje is het.
Een blad valt; een meesje zegt wat tot een
ander, dat antwoordt. Zacht is het, het zou kunnen,
dat alles weer ging groeien, de koude is weg.
Het zal niet lang meer duren of het is donker,
daarom is er een afscheid nemen en het is zoo ver
wonderlijk geheimzinnig rustig. Het zou mogelijk
zijn dat er zoo'n dag dit jaar niet meer kwam en
vandaar is er zoo groote weemoed.
Toch is er achter de gesloten hemel, waarvoor al
de kronen van de boomen zich elk op eigen wijze
houden, veel licht dat nog blijft dralen.
De Clemathis Davidiana heeft purperbruin blad,
de adelaarsvaren donkergotid; de Phloxen hebben
groen en geel nog over. De Treurroos draagt blaadjes
van verschoten rood, wat zich in de verte in een nog
bebladerden boom herhaalt.
De Pyrethrums bloeien nog een beetje en zijn voor
zichtig met hun wit, laten het niet spreken. De Aucuba
en de klimop zijn het donkerst en de Philadelphus
is het lichtst van blad.
Vochtige damp is in het bosch achter den tuin.
Op het paadje liggen de bladeren, zij gelijken
schelpen.
Hoe houdt zich de berkeboom,met de katjes al
voor het voorjaar ! Hoe staat de Kaardebol met de
fluweelige zaadkorven omvangen door de zilveren
spiezen!
Daar komt de damp uit het bosch in den tuin,
de rijpheid van kleur is voorbij, de nacht zal er aan
stonds zijn.
De mugjes dansen niet meer.
Het verlangen is weg.
De nacht houdt den tuin voor zichzelf, wij kunnen
rte gordijnen sluiten.
BERTHA BAKE exposeert haar batikwerk in
De Kerkuil te Haarlem.
De tentoonstelling is klein, doch uiterst exquis,
en de omgeving leent er zich toe om de fijne kunst
van de knappe batikster tot haar volle recht te doen
komen. Me j. Bake legt er zich blijkbaar op toe haar
ornamentiek iets te vereenvoudigen. Zij werkt meer
dan vroeger met vlakke velden, wij zouden zeggen
haar werk wint daardoor en is krachtiger van uiting.
Aan de gevoeligheid is nergens te kort gedaan.
Haar composities zijn als minutieuse penteekeningen
op het doek. In krullen en kringen speelt de tjanting
over het oppervlak en laat een waslijn na als Webbe
zoo fijn, voeg daarbij een zeer voornaam coloriet
en ge krijgt schoonheid, die door weinigen op deze
wijze te benaderen is.
Het hoogtepunt van Bertha Bake's kunst is hier
bereikt in de groote lampekap met gamma van linde
bloesem-tinten tot zeer donker, onderbroken door
oud rood. Bevallig plooit zich de zijden stof langs den
onderrand. Een werkstuk waarlijk van vrouwelijke
gratie. In hetzelfde genre is ook een wandlap gebatikt
met een dessin van golvende lijnen en teerkleurige
vakken. Daarnaast hangt een donkere zijden doek.
Hebben hier de vogels Bertha Bake geïnspireerd tot
die wondermooie compositie van den rand? En
dan het vaandel aangeboden aan de vliegers bij
hun tocht naar Indië. Met meesterhand is hier het
ornament van de landkaart en de wiekende vogels
der lucht verre boven het banale gehouden, ja
verworden tot een decors van beteekenis.
Dat Bertha Bake met haar tijd mede gaat, getuigt
de schoorsteenlap ter vervanging van den spiegel.
't Is een compositie van rechthoeken. De kleuren
loopen van gelig wit tot grijzig zwart, in een licht
middenvlak met donkere omlijsting. Juist dit doek,
waarin de batikster haar teekentalent aan den teugel
houdt, treft door de nobele en geniale opvatting en
kleurverwerking. Nog zijn er tal van smalle loopertjes
en enkele theemutsen, alle dragen het stempel van
een conscientieuzen arbeid, die alleen wordt geboren
uit de groote liefde tot het werk en den drang om naar
beste krachten de schoonheid te dienen.
Grand CaféRestaurant,, DE HEEMRAAD"
N. BINNENWEG 276 ROTTERDAM
8 Billards Orchestre SPRATO
VOOR DE POORT
Voor M.
Zooals een zwerver, die door 'f /even trekt
Allén met zijne mars vol zorgen.
Des avonds maf zijn moede leden strekt,
En wacht in eenzaamheid den morgen,
Soms plots ontwaakt, waar nog het duister staa
En waande 'f licht reeds op den akker ,
Dan peinzend zoekt naar 't mild en stil gelaat
Van een gedroomden, (rouwen makker;
Zooals een zwerver dan hervindt een lach.
Die lang reeds was van hem geweken,
En voor hef rijzen van den nieuwen dag
Zich opmaakt naar beminder streken.
Geen rust meer kennen zal, vóór hij betreedt
De dierbre we/bekende landen,
U/aar hij voor reizensmoede do/aards weef
De warme lamp der liefde branden.
Zóó zijl gij, arme, wel tof hier gegaan.
Uw droom is uil! Uw oog wel wakker.
Treed f in! Blijft langer nief meer buiten staan.
Mijn lampje brandt.... //r ben Uw makker!
BERT VAN REEST
De Hofstede OUD-BUSSEM"
zendt U eerste keur
Roomboter metRijksmerk
per postpakket.
TELEFOON 139. POST-ADRES NAARDEN.